Τεχνικά έργα - Οικοδομικές εργασίες ΒΗΔΑΠ και ΕΡΓΑΝΗ Βασ. Γαμβρούδη, τ. Δ/ντή Υπ. Εργασίας Νομοθεσία 1. Ν. 1836/89 αρθ. 33 2. Ν. 4635/19 αρθ. 214 (ΕΑΕΔ 19 σ. 926) ΥΑ 51524/1262/7-11-19 (ΕΑΕΔ 19 σ. 1010) Καθορίζει λεπτομέρειες ως προς τους υπόχρεους, εξαιρέσεις και διαδικασία Εγκ. Υπ. Εργασίας 56005/13272/29-11-19 (ΕΑΕΔ 20 σ. 32) Παρέχονται οδηγίες εφαρμογής ΥΑ 51524/19 3. ΥΑ 40331/Δ1 13521/19-9-19 (ΕΑΕΔ 19 σ. 928) Υποβολή εντύπων στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΥΑ 44568/Δ1 14795/10-10-19 (ΕΑΕΔ παρόν τεύχος) Τροποποίηση ΥΑ 40331/19 ως προς τους υπόχρεους εργοδότες. ΥΑ 54286/Δ1 17642/27-11-19 (ΕΑΕΔ παρόν τεύχος) Τροποποίηση ΥΑ 40331/19 για Έντυπα Ε12-e-Οικοδομώ: Αναγγελία απασχολούμενου προσωπικού Ε12-e-Οικοδομώ: Απογραφικό Γενικά Από το άρθρο 214 του ν. 4635/19 επαναρυθμίζεται το θέμα της αναγγελίας απασχολουμένου προσωπικού επί εκτελέσεως οικοδομικών εργασιών και τεχνικών έργων. Το άρθρο αυτό τροποποιεί το άρθρο 33 του ν. 1836/89. Έτσι: 1. Εργοδότης που απασχολεί προσωπικό για την εκτέλεση οικοδομικής εργασίας ή τεχνικού έργου υποχρεούται να αναγγέλλει στο ΣΕΠΕ (πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ) το απασχολούμενο προσωπικό, πριν την έναρξη κάθε ημερήσιας απασχόλησης. 2. Αντίγραφο του εντύπου της ως άνω αναγγελίας για κάθε ημέρα απασχόλησης τηρείται στον τόπο εκτέλεσης του έργου, με ευθύνη του εργοδότη και τίθεται στη διάθεση των ελεγκτικών οργάνων. Με το ίδιο άρθρο προβλέπεται η έκδοση Υπουργικών αποφάσεων με τις οποίες θα καθορίζονται ιδίως ο υπόχρεος εργοδότης για την αναγγελία, η διαδικασία υποβολής, τα στοιχεία που περιλαμβάνει, τυχόν εξαιρέσεις κλπ. Η έναρξη ισχύος αρχίζει από την ημερομηνία έκδοσης των αποφάσεων. Ήδη εκδόθηκε η αριθ. 51524/1262/19 απόφαση η οποία προβλέπει λεπτομέρειες ως προς τους υπόχρεους, εξαιρέσεις και διαδικασία. Επίσης εκδόθηκε και η αριθ. 54286/Δ1 17642/19 απόφαση η οποία προβλέπει τον τρόπο, τη διαδικασία κλπ. υποβολής του εντύπου Ε12. Η ισχύς των αποφάσεων αυτών αρχίζουν από 1-12-2019 έως 31-1-2020 ως μεταβατική περίοδος και από 1-2-2020 ως έχουν. Το άρθρο 1 της πρώτης απόφασης προβλέπει: Αναγγελία απασχολούμενου προσωπικού Εργοδότης Ιδιωτικού και Δημοσίου τομέα ο οποίος απασχολεί προσωπικό για την εκτέλεση οικοδομικής εργασίας ή τεχνικού έργου υποχρεούται να αναγγέλλει το απασχολούμενο προσωπικό "Αναγγελία απασχολούμενου προσωπικού" στο ΣΕΠΕ, μέσω του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, πριν την έναρξη κάθε ημερήσιας απασχόλησης. Στοιχεία αναγγελίας Η αναγγελία περιλαμβάνει τις ακόλουθες ενότητες: Ι. Πλήρη στοιχεία του έργου ΙΙ. Στοιχεία του υπόχρεου της αναγγελίας ΙΙΙ. Στοιχεία του απασχολούμενου προσωπικού στο έργο. Για κάθε υπόχρεο αναγγελίας και για κάθε έργο, πριν την έναρξη των εργασιών, υφίσταται αυτοτελής υποχρέωση αναγγελίας και τήρησης Αντιγράφου του εντύπου αυτής στον τόπο εκτέλεσης του έργου. Για προγραμματισμένες οικοδομικές ή τεχνικές εργασίες διάρκειας πέραν της μιας ημέρας η υποχρέωση δύναται να εκπληρούται από τον υπόχρεο αναγγελίας άπαξ για το χρονικό διάστημα απασχόλησης του προσωπικού στο έργο ή για μικρότερα χρονικά διαστήματα και σε κάθε περίπτωση πριν από την έναρξη των εργασιών του απασχολούμενου προσωπικού. Σε περίπτωση αλλαγών ή τροποποιήσεων που αφορούν στο απασχολούμενο προσωπικό ο υπόχρεος αναγγελίας υποχρεούται να τροποποιεί την αναγγελία, ως προς τα μεταβληθέντα στοιχεία, το αργότερο ως και την ίδια ημέρα της μεταβολής ή της τροποποίησης και σε κάθε περίπτωση πριν την ανάληψη υπηρεσίας από το απασχολούμενο προσωπικό, αναγράφοντας στο πεδίο των παρατηρήσεων το λόγο της αλλαγής ή τροποποίησης. Εάν ο υπόχρεος αναγγελίας απασχολεί το ίδιο προσωπικό σε περισσότερα του ενός έργα την ίδια ημέρα, υφίσταται υποχρέωση αναγγελίας αυτού για κάθε έργο χωριστά. Οι απασχολούμενοι στην κοπή, τέντωμα, μέτρημα, γύρισμα κ.α. του σιδηρού οπλισμού, εφόσον δεν είναι μόνιμο προσωπικό οικονομικής μονάδας (μάντρας), αλλά παρέχουν εξαρτημένη εργασία στον υπόχρεο αναγγελίας, καταχωρίζονται από αυτόν στην αναγγελία, έστω και αν απασχολούνται για τις εργασίες αυτές σε χώρους εκτός του έργου. Σε περίπτωση που οι απασχολούμενοι αποτελούν μόνιμο προσωπικό οικονομικής μονάδας (μάντρας) και απασχολούνται στο έργο πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με αντίγραφο πίνακα προσωπικού. Για τους απασχολούμενους σε μη οικοδομικές εργασίες στο έργο (ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί κλπ.), εφόσον είναι μόνιμο προσωπικό στεγασμένων επιχειρήσεων από τις οποίες και ασφαλίζονται και αυτοί πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με αντίγραφο πίνακα προσωπικού. Υπόχρεος για την αναγγελία Ως υπόχρεοι εργοδότες για την αναγγελία και την τήρηση αντιγράφου του εντύπου αυτής ορίζονται όλα τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα τα οποία είναι υπόχρεας: α) για την απογραφή οικοδομοτεχνικού έργου, β) για την υποβολή της ΑΠΔ καθώς και την καταβολή των εισφορών ως εξής: - Ο ανάδοχος ή εργολάβος για οικοδομικά ή τεχνικά έργα του Δημοσίου, των ΝΠΔΔ, ΟΤΑ, Δημοσίων, Κοινοτικών Επιχειρήσεων, Δημόσια ή Κοινής Ωφέλειας και γενικά επιχειρήσεων και οργανισμών του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα που εκτελούνται εργολαβικά. - Ο κύριος του έργου και όλα τα μεσολαβούντα πρόσωπα, αλληλεγγύως και εις ολόκληρον, για ιδιωτικά τεχνικά έργα που εκτελούνται από τον κύριο αυτού με τη μεσολάβηση προσώπων με τα οποία αυτός συνεβλήθη και τα οποία αναλαμβάνουν την εκτέλεση τμήματος ή του συνόλου του έργου, εφόσον τα πρόσωπα που μεσολαβούν προσλαμβάνουν και αμείβουν τους απασχολούμενους σε αυτό. - Ο Δημόσιος Φορέας εκτέλεσης για Δημόσια έργα που εκτελούνται με αυτεπιστασία. Επισημαίνεται ότι η υποχρέωση αναγγελίας και τήρησης αντιγράφου αυτής υφίσταται αυτοτελώς για κάθε υπόχρεο εργοδότη και για κάθε έργο, πριν την έναρξη των εργασιών του απασχολούμενου προσωπικού. Πίνακες Προσωπικού Από 1-12-2019 και μετά δεν απαιτείται υποβολή πίνακα ωρών εργασίας προσωπικού από τους υπόχρεους εργοδότες. Έννοια οικοδομικής εργασίας και τεχνικού έργου Ως οικοδομικές εργασίες και τεχνικά έργα νοούνται τα οριζόμενα στο άρθρο 35 παρ. 1 της Υπ. απόφασης 55575/1479/18-11-65. Έντυπα Η ΥΑ 54286/19 σχετικά με το Ε12 προβλέπει το εξής έντυπο: Ε12-e-Οικοδομώ: Αναγγελία απασχολούμενου προσωπικού Το έντυπο αυτό προβλέπεται από την ΥΑ 54286/19. Υπόχρεοι για την υποβολή του εντύπου Ε12-e-Οικοδομώ είναι όλοι οι πιο πάνω υπόχρεοι αναγγελίας εργοδότες. Το έντυπο αυτό μπορεί να υποβληθεί και μέσω κινητού τηλεφώνου με αποστολή μηνύματος, υπό την προϋπόθεση ότι ο υπόχρεος έχει δηλώσει αριθμό κινητού τηλεφώνου στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ. Με την ολοκλήρωση της υποβολής του εντύπου Ε12-e-Οικοδομώ μέσω κινητού τηλεφώνου με αποστολή μηνύματος, αποδίδεται και αποτυπώνεται αριθμός πρωτοκόλλου και ημερομηνία υποβολής και αποτελεί για τον υπόχρεο αποδεικτικό υποβολής του. Σε περίπτωση επιτυχούς ή ανεπιτυχούς υποβολής αποστέλλεται στον χρήστη σχετικό μήνυμα. Σε περίπτωση μη αποστολής απαντητικού μηνύματος, το έντυπο δεν έχει υποβληθεί επιτυχώς. Οι υπόχρεοι της περίπτωσης του αρθ. 1 για απασχόληση στην εκτέλεση οικοδομικών και τεχνικών έργων που λαμβάνουν χώρα από 1/12/2019 έως 31/1/2020 (μεταβατική περίοδος και μόνο για το διάστημα αυτό υποβάλλουν το έντυπο Ε12-e-Οικοδομώ αα) ηλεκτρονικά στο ΕΡΓΑΝΗ ή εναλλακτικά ββ) τηρούν τα έντυπα αυτά χειρόγραφα στο χώρο εργασίας με το ανωτέρω χρονικό διάστημα της μεταβατικής περιόδου και τα υποβάλλουν συγκεντρωτικά και απογραφικά εκτός του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ στην αρμόδια υπηρεσία του ΣΕΠΕ έως και 14-2-2020. Από 1-2-2020 από τους υπόχρεους υποβολής του εντύπου Ε12-e-Οικοδομώ διενεργείται αποκλειστικά ηλεκτρονικά, για απασχόληση προσωπικού που παρέχεται από την ημερομηνία αυτή και μετά. Το άρθρο 2 της ΥΑ 51524/19 προβλέπει: Εξαιρέσεις και Διαδικασία Παρακολούθησης Απασχόλησης Από την εφαρμογή του άρθρου 1 (αναγγελία) εξαιρούνται - Τα ιδιωτικά οικοδομικά έργα - Τα έργα με αυτεπιστασία - Τα ιδιωτικά οικοδομικά έργα κατά το σύστημα της αντιπαροχής Για αυτά ισχύει το αντικειμενικό σύστημα υπολογισμού των κατ' ελάχιστα απαιτούμενων ημερών εργασίας για την εκτέλεση οικοδομικού έργου, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις Κανονισμού Ασφάλισης του τέως ΙΚΑ. ΒΗΔΑΠ Για τις ανωτέρω περιπτώσεις των εξαιρέσεων τηρείται το ΒΗΔΑΠ (Βιβλίο Ημερήσιων Δελτίων Απασχολούμενου Προσωπικού). Οι υπόχρεοι τήρησης του ΒΗΔΑΠ υποχρεούνται επί πλέον να αναγγέλουν στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ το απασχολούμενο μηνιαίως προσωπικό μέχρι και την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα της απασχόλησης. Το ΒΗΔΑΠ αποτελείται από ένα φύλλο στο οποίο αναγράφονται τα πλήρη στοιχεία του έργου και του υπόχρεου. Αυτά αναγράφονται στην απόφαση 51524/1262/19 (ΕΑΕΔ 19 σ. 1011). Αυτή η επιπλέον υποχρέωση, πέραν της τηρήσεως του ΒΗΔΑΠ, δηλαδή η αναγγελία στο ΕΡΓΑΝΗ, καθιερώθηκε για πρώτη φορά. Επαναλαμβάνεται ότι η τήρηση του ΒΗΔΑΠ στον τόπο εργασίας αφορά τις περιπτώσεις του άρθρου 2 δηλαδή α) τα ιδιωτικά οικοδομικά έργα β) τα έργα με αυτεπιστασία και γ) τα ιδιωτικά οικοδομικά έργα κατά το σύστημα της αντιπαροχής για τα οποία ισχύει το αντικειμενικό σύστημα υπολογισμού των κατ' ελάχιστα απαιτουμένων ημερών εργασίας για την εκτέλεση οικοδομικών έργων, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις κανονισμού Ασφάλισης του τέως ΙΚΑ. Έννοια οικοδομικής εργασίας και τεχνικού έργου Ως οικοδομικές εργασίες και τεχνικά έργα νοούνται κάθε οικοδομική ή άλλη εργοταξιακή κατασκευή ορισμένης χρονικής διάρκειας, όπως εκσκαφή, ανέγερση, προσθήκη, μεταρρύθμιση, επισκευή ή κατεδάφιση κάθε φύσεως κτισμάτων κλπ. Υπόχρεοι Ως υπόχρεος για την προμήθεια και τήρηση του ΒΗΔΑΠ στον τόπο εκτέλεσης του έργου ορίζεται το φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο είναι υπόχρεο α) για την απογραφή οικοδομοτεχνικού έργου β) για υποβολή της ΑΠΔ και την καταβολή των εισφορών, ως ακολούθως: - Ο κύριος ή οι συγκύριοι του οικοπέδου και ο εργολάβος κατασκευαστής, αλληλεγγύως και εις ολόκληρον επί αναθέσεως οικοδομικών εργασιών με εργολαβία κατά το σύστημα της αντιπαροχής. - Ο κύριος ή οι συγκύριοι του κτίσματος που ανεγείρεται, συμπληρώνεται, μεταρρυθμίζεται, επισκευάζεται ή κατεδαφίζεται, για τις οικοδομικές εργασίες που εκτελούνται από τον κύριο του έργου ή με τη μεσολάβηση τρίτων προσώπων (εργολάβων, υπερεργολάβων). Οι εργοδότες αυτοί είναι υπόχρεοι για α) την τήρηση του ΒΗΔΑΠ στην εκτέλεση οικοδομικών και τεχνικών έργων στον τόπο εκτέλεσης του έργου και β) την αναγγελία στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ του απασχολούμενου μηνιαίως προσωπικού μέχρι και την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα της απασχόλησης. Εργοδότες - ιδιοκτήτες για μικροεπισκευές σε ακίνητα (κατοικίες - επαγγελματικοί χώροι), όταν δεν απαιτείται άδεια οικοδομικών εργασιών και εφόσον δεν απασχολούν περισσότερους των δύο εργαζομένων, δεν υποχρεούνται στην τήρηση του ΒΗΔΑΠ. Ο υπόχρεος συμπληρώνει όλες τις ενδείξεις, κάθε μέρα πριν την έναρξη απασχόλησης του προσωπικού. Τα φύλλα αυτά υπογράφονται στις αντίστοιχες ενδείξεις, από τους απασχολούμενους και από τον υπόχρεο. Για κάθε υπόχρεο και κάθε έργο τηρείται και από ένα ΒΗΔΑΠ. Το βιβλίο τηρείται στον τόπο εκτέλεσης του έργου με ευθύνη του υπόχρεου και τίθεται στη διάθεση των αρμόδιων ελεγκτικών οργάνων του Υπουργείου Εργασίας, όταν ζητείται. Το πρώτο από τα αντίτυπα αποκόπτεται κατά τον έλεγχο από τα όργανα που διενήργησαν αυτόν, το δε δεύτερο παραμένει στο στέλεχος και φυλάσσεται από τον υπόχρεο για πέντε (5) έτη από το πέρας του έργου. Εάν ο υπόχρεος τήρησης του ΒΗΔΑΠ απασχολεί το ίδιο προσωπικό σε περισσότερα του ενός έργα την ίδια ημέρα, το απασχολούμενο προσωπικό αναγράφεται με τα πλήρη στοιχεία στο βιβλίο της πρώτης οικοδομής - έργου, στα βιβλία δε των επόμενων οικοδομών - έργων αναγράφονται τα ονοματεπώνυμα των απασχολούμενων με την ένδειξη ότι απασχολήθηκαν και στο με ΑΜΕ ή ΑΜΟΕ έργο Υποκ/μα ΕΦΚΑ. Οι απασχολούμενοι στην κοπή, τέντωμα, μέτρημα, γύρισμα κλπ. του σιδηρού οπλισμού για την κατασκευή οπλισμένου σκυροδέματος του έργου, εφόσον δεν είναι μόνιμο προσωπικό οικονομικής μονάδας (μάντρας) αλλά παρέχουν εξαρτημένη εργασία στον υπόχρεο, καταχωρίζονται στα Ημερήσια Δελτία του έργου, έστω και αν απασχολούνται για τις εργασίες αυτές σε χώρους εκτός του έργου. Σε περίπτωση που οι ανωτέρω απασχολούμενοι αποτελούν μόνιμο προσωπικό οικονομικής μονάδα (μάντρας) και απασχολούνται στο έργο πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με αντίγραφο πίνακα προσωπικού. Για τους απασχολούμενους σε μη οικοδομικές εργασίες στο έργο (ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί κλπ.) εφόσον αυτοί είναι μόνιμο προσωπικό στεγασμένων επιχειρήσεων από τις οποίες και ασφαλίζονται πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με αντίγραφο πίνακα προσωπικού. Έντυπα Η ΥΑ 54286/19 σχετικά με το έντυπο Ε12, για τις περιπτώσεις εργοδοτών του αρθ. 2 προβλέπει την τήρηση του εντύπου: Ε12-e-Απογραφικό Αυτό προβλέπεται πέραν της τήρησης του ΒΗΔΑΠ. Οι υπόχρεοι της περίπτωσης του αρθ. 2 το έντυπο αυτό κατ' εξαίρεση το υποβάλλουν έως την 29-2-2020 για εργασία που παρέχεται από 1-12-2019 έως και 31-1-2020 (Μεταβατική Περίοδος). Για απασχόληση που παρέχεται από 1-2-2020 και μετά υποβάλλουν το έντυπο αυτό μέχρι και την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα της απασχόλησης του μηνιαίως απασχολούμενου προσωπικού. Η διαδικασία υποβολής διενεργείται αποκλειστικά ηλεκτρονικά. Κυρώσεις Η μη αναγγελία των απασχολούμενων του άρθρου 1 συνιστά ευθέως αποδεικνυόμενη παράβαση και επιβάλλονται σε βάρος του υπόχρεου αναγγελίας οι διοικητικές κυρώσεις του αρθ. 5 του Ν. 4554/18, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 65 του Ν. 4635/19 (10.500 €). Σε κάθε υπόχρεο αναγγελίας που δεν τηρεί στον τόπο εκτέλεσης του έργου ή δεν επιδεικνύει για οποιονδήποτε λόγο στα αρμόδια όργανα ελέγχου, οσάκις ζητείται το αντίγραφο του εντύπου της ως άνω αναγγελίας για κάθε ημέρα απασχόλησης του προσωπικού, επιβάλλονται οι διοικητικές κυρώσεις που προβλέπονται από το άρθρο 24 του ν. 3996/11, όπως ισχύει (επιβολή προστίμου). Σε κάθε υπόχρεο τήρησης του ΒΗΔΑΠ που δεν τηρεί τα οριζόμενα στο αρθ. 2 παρ. 2 της ΥΑ 51524/19 (τήρηση του ΒΗΔΑΠ - Αναγγελία μέχρι και την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα της απασχόλησης) εφαρμόζονται οι διατάξεις του αρθ. 24 του ν. 3996/11 όπως ισχύει.