Τα πιστοποιητικά εργασίας και προϋπηρεσίας Έννοια Με βάση τη συγκεκριμένη απασχόληση του μισθωτού στον εργοδότη πιστοποιητικό εργασίας είναι η έγγραφη βεβαίωση του τελευταίου από την οποία να προκύπτει o χρόνος απασχόλησης του μισθωτού, το είδος της εργασίας και προαιρετικά, όταν ζητηθεί, το ήθος, η δράση και οι ικανότητές του. Νομοθεσία 1. Αρχικά το ΒΔ 16/18.7.2020 προέβλεψε ότι κατά τη λύση της εργασιακής συμβάσεως ο μισθωτός δικαιούται να ζητήσει από τον εργοδότη πιστοποιητικό περί του είδους και διαρκείας εργασίας του. Μόνο αν διατυπωθεί αίτημα υποχρεούται ο εργοδότης να περιλάβει χαρακτηρισμούς περί του ποιου και της διαγωγής του μισθωτού. 2. Το άρθρο 678 ΑΚ προβλέπει ότι κατά τη λήξη της σύμβασης ο εργαζόμενος μπορεί να απαιτήσει από τον εργοδότη πιστοποιητικό για το είδος και τη διάρκεια της εργασίας του. Μόνο αν το ζητήσει ειδικά ο εργαζόμενος βεβαιώνεται και η ποιότητα της εργασίας του και η διαγωγή του. 3. Ο Ν.2112/20 ακόμη προβλέπει ότι ο εργοδότης οφείλει να εκδώσει δια τον απολυόμενο υπάλληλο πιστοποιητικό περί του είδους και της διαρκείας της εκτελεσθείσης υπηρεσίας του, επί της ειδικής δε αιτήσεως του υπαλλήλου και περί του ποιου και της διαγωγής αυτού. Γενικά Από τις πιο πάνω λοιπόν διατάξεις προκύπτει ότι οι μισθωτοί (οι παρέχοντες εξαρτημένη εργασία) στο τέλος της εργασιακής τους συμβάσεως έχουν δικαίωμα να ζητήσουν από τον εργοδότη να τους χορηγήσει την βεβαίωση αυτή (πιστοποιητικό) σχετικά με τη διάρκεια αλλά και το είδος της εργασίας τους. Αν ειδικοί λόγοι επιβάλλουν αυτό δεν απoκλείεται το δικαίωμά τους να ζητήσουν τη χορήγηση αυτού του πιστοποιητικού μεσούσης της εργασιακής σχέσεως. Εάν ο μισθωτός ζητήσει απλό πιστοποιητικό στο οποίο θα περιλαμβάνεται ο χρόνος και το είδος της απασχόλησης ο εργοδότης δεν επιτρέπεται να διατυπώσει κρίσεις για την ικανότητα, το ήθος και τη διαγωγή του, εκτός αν αυτό το δεχθεί ο εργαζόμενος. Εννοείται ότι όταν οι κρίσεις για τον εργαζόμενο είναι δυσμενείς τότε η άρνηση αυτού θα είναι αυτονόητη. Σύμφωνα με την αριθ. 512/77 απόφαση του Αρείου Πάγου εάν απαιτηθεί να εκδοθεί πιστοποιητικό αναλυτικής περιγραφής συμπεριλαμβάνοντας ποιότητα εργασίας, ήθος διαγωγή κλπ. τότε ο εργοδότης οφείλει να αναγράψει όλη την αλήθεια, αφού λάβει υπόψη του όχι μεμονωμένες χρονικές περιόδους, που ο μισθωτός υπήρξε καλός ή κακός, αλλά το συνολικό χρόνο που ο μισθωτός απασχολήθηκε και να περιγράφει την ποιότητα της εργασίας του, τη διαγωγή του κλπ κατά μέσο όρο. Ο εργοδότης υποχρεούται να χορηγήσει αυτό το πιστοποιητικό χωρίς να έχει δικαίωμα να ερευνήσει το σκοπό ή το λόγο για τον οποίο ζητείται η έκδοσή του. Από τη διατύπωση του νόμου "ο εργοδότης οφείλει να εκδώσει" αλλά και του ΑΚ ότι "ο εργαζόμενος μπορεί να απαιτήσει" προκύπτει ευθέως ότι σε καμιά περίπτωση ο εργοδότης δεν μπορεί να αρνηθεί την έκδοση του πιστοποιητικού αυτού που ζητήθηκε. Όπως δέχονται και τα δικαστήρια (εφετ. Πειρ. 987/95 - ΑΠ 512/77 - εφετ. Αθην. 1138/84 - εφ. Αθην. 4252/70) όταν ο εργοδότης αρνείται να χορηγήσει πιστοποιητικό εργασίας ή προκύπτει διαφορά σχετικά με την έκδοση ελλιπούς ή ανακριβούς πιστoποιητικού εργασίας ο εργαζόμενος δικαιούται μα προσφύγει με αγωγή στα δικαστήρια και να ζητήσει την έκδοση ή τη διόρθωση. Το δικαστήριο βάσει των στοιχείων που θα προσκομισθούν υποχρεώνει τον εργοδότη να χορηγήσει το πιστοποιητικό και καθορίζει συγχρόνως και το περιεχόμενό του. Η απόφαση ενέχει καταδίκη του εργοδότη. Από της τελεσιδικίας της αποφάσεως θεωρείται ότι εκδόθηκε το πιστοποιητικό με περιεχόμενο όσα αναγράφονται στο διατακτικό της αποφάσεως. Το περιεχόμενο του πιστοποιητικού εργασίας πρέπει να είναι αληθές, ακριβές, σαφές και αντικειμενικό, να ανταποκρίνεται δηλαδή στην κρίση υγιώς σκεπτομένων ανθρώπων. Το πιστοποιητικό εργασίας πρέπει να αποδίδει σωστά και συνολικά την υπηρεσιακή εικόνα του μισθωτού. Η έκδοση και η απόκτηση για τον εργαζόμενο του πιστοποιητικού εργασίας έχει μεγάλη σημασία γι' αυτόν γιατί αποβλέπει στην προστασία του και στην διεκδίκηση των δικαιωμάτων του στην μελλοντική του πορεία σε άλλους χώρους εργασίας και εργοδότες. Με το πιστοποιητικό εργασίας διευκολύνεται ο εργαζόμενος για την διεκδίκηση τριετιών, πολυετίας αλλά και για την αναζήτηση παρόμοιας θέσης, λόγω της εμπειρίας του στο αντικείμενο που δραστηριοποιήθηκε. Xρόνος χορήγησης Όπως τονίστηκε πιο πάνω η έκδοση του πιστοποιητικού εργασίας ζητείται από τον μισθωτό, στις συνηθέστερες των περιπτώσεων, με τη λήξη του εργασιακού δεσμού χωρίς αυτό όμως να αποκλείει το δικαίωμα του εργαζομένου να ζητήσει αυτό και κατά τη διάρκεια αυτής, προκειμένου πχ. να το χρησιμοποιήσει για έκδοση κάποιας άδειας, πτυχίου κλπ. Ο εργοδότης δηλαδή υποχρεούται στη χορήγηση και κατά τη διάρκεια της συμβάσεως , εάν δι' αυτού πρόκειται να διευκολυνθεί ο μισθωτός στην επαγγελματική του σταδιοδρομία. Η έκδοση του πιστοποιητικού πρέπει να ζητείται εντός ευλόγου χρόνου. Αποδυνάμωση δικαιώματος όταν ο εργοδότης δεν διαθέτει τα σχετικά στοιχεία, λόγω παρόδου μεγάλου χρόνου. Ακόμη και οι κληρονόμοι εκλιπόντος εργοδότου υποχρεούνται όπως χορηγήσουν πιστοποιητικό εφ' όσον μπορούν να αντλήσουν σχετικές πληροφορίες από το λοιπό προσωπικό. Η αξίωση του μισθωτού για έκδοση πιστοποιητικού εργασίας δεν υπόκειται σε παραγραφή αφού από τις σχετικές διατάξεις δεν τίθεται προθεσμία. Πιστοποιητικά εργασίας προηγούμενων εργοδοτών Το πιστοποιητικό εργασίας προηγουμένων εργοδοτών, το πιστοποιητικό δηλαδή της προϋπηρεσίας, είναι απαραίτητο στον εργαζόμενο προκειμένου να το χρησιμοποιήσει στους μετέπειτα εργοδότες για αναπροσαρμογή μισθών, επιδομάτων κλπ. Το πιστοποιητικό αυτό της προϋπηρεσίας αποδεικνύεται με πιστοποιητικά των προηγουμένων εργοδοτών, οι οποίοι υποχρεούνται στη χορήγηση των επιδομάτων εντός τριών (3) μηνών από της υποβολής της σχετικής αιτήσεως. Στην περίπτωση μη υποβολής πιστοποιητικού εντός της πιο πάνω τασσομένης τρίμηνης προθεσμίας από της προσλήψεως των ενδιαφερομένων η αναπροσαρμογή των μισθών τους θα γίνεται μόνο από την ημέρα υποβολής αυτών στον εργοδότη (εφετ. Θεσ/κης 1050/97, ΕΑΕΔ 1998 σελ. 495). Αν δεν υπεβλήθησαν ο εργοδότης δεν έχει υποχρέωση αναγνωρίσεως της προϋπηρεσίας, έστω και αν έγινε ανακοίνωση ή γνωστοποίηση αυτής προς αυτόν. Η τασσομένη αυτή βραχεία προθεσμία ρύθμισης του ζητήματος της ύπαρξης ή όχι προϋπηρεσίας των μισθωτών αποβλέπει αφ' ενός στο να αποφευχθούν διενέξεις ως προς το ύψος των οφειλομένων από τον εργοδότη αποδοχών, αφ' ετέρου δε στο να αποφευχθούν επίσης δυσάρεστες γι' αυτόν εκπλήξεις από την εκ των υστέρων επίκληση του μισθωτού τυχόν προϋπηρεσίας, με όλες τις συνέπειες. Η προθεσμία αυτή δεν είναι ανατρεπτική. Ως πάσης φύσεως προϋπηρεσία βεβαιουμένη για τη χορήγηση πχ. χρονοεπιδόματος αλλά και ως συναφής νοείται η παρασχεθείσα με σχέση εξαρτημένης εργασίας και όχι οποιαδήποτε άλλη απασχόληση. Απόδειξη προϋπηρεσίας αποτελούν και τα ασφαλιστικά βιβλιάρια (ΑΠ 1053/87) Από τα βιβλιάρια δεν προκύπτει όμως η ειδικότητα. Η υποβολή των δηλώσεων και πιστοποιητικών απαιτείται και όταν ακόμη ο εργοδότης γνωρίζει την προϋπηρεσία από άλλες πηγές (ΑΠ 976/87). Η προϋπηρεσία που έχει πραγματοποιηθεί με μειωμένο ωράριο ημερήσιο δεν λαμβάνεται υπόψη ως πλήρης ημέρα απασχόλησης αλλά λαμβάνεται υπόψη η αναλογία της μειωμένης απασχόλησης προς το ωράριο το οποίο ισχύει για τον εργαζόμενο από τη ρύθμιση που τον διέπει - ΣΣΕ ή ΔΑ - (εγγραφ. Υπουρ. Εργασίας 13596/86). Ως προϋπηρεσία μισθωτού εργασθέντος εις τον αυτόν εργοδότην υπό διάφορον ειδικότητα εκείνης την οποίαν ήδη έχει νοείται και η διανυθείσα υπό την διάφορον ειδικότητα (εφετ. Κρήτης 492/82). Η άποψη αυτή συμπορεύεται προς το δίκαιο δοθέντος ότι αμβλύνει τις ανισότητες οι οποίες θα ήταν δυνατόν να δημιουργηθούν, αφού εργαζόμενοι επί πολλά έτη εις τον αυτόν εργοδότη, υπό διαφόρους ειδικότητας, θα ετίθεντο σε ήσσονα μοίρα έναντι άλλων νεοπροσλαμβανομένων συναδέλφων των. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ο κατωτέρω αναφερόμενος ............................... Εργοδότης, διατηρών επιχείρηση με την επωνυμία............................ με έδρα την………………… οδός………………….. Βεβαιώνω Ότι ο ………………………….. προσέφερε εξαρτημένη εργασία στην επιχείρησή μας με την ειδικότητα του ……………………………… από ………….. μέχρι …………………… Κατά το χρόνο της εργασίας του επέδειξε ήθος και διαγωγή εξαίρετο, ανταποκρινόμενος πλήρως στα καθήκοντά του. (ημερομηνία) ο εργοδότης
ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου – Εργατικά – Εργατική νομοθεσία – Ασφαλιστική νομοθεσία – ΣΣΕ – Αποδοχές – Μισθός – Ημερομίσθιο – Επιδόματα – Συνταξιοδότηση – ΙΚΑ – ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου
