Οι εορτές Χριστουγέννων 2022 - Νέου έτους 2023 Τα Χριστούγεννα είναι μία από τις υποχρεωτικές αργίες, η οποία προβλέπεται από το ν.4808/21 άρθρο 60 (ΕΑΕΔ 2021 σελ. 634). Για τις ημέρες υποχρεωτικής αργίας, μεταξύ των οποίων και τα Χριστούγεννα, απαγορεύεται η απασχόληση των μισθωτών, αλλά και η λειτουργία των επιχειρήσεων. Εξαιρούνται βέβαια οι επιχειρήσεις οι οποίες νόμιμα λειτουργούν κατά τις Κυριακές και αργίες. Έτσι όσοι μισθωτοί δεν θα εργασθούν την Κυριακή 25 Δεκεμβρίου 2022, χωρίς υπαιτιότητά τους, αν είναι ημερομίσθιοι δικαιούνται το καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους, ενώ αν αμείβονται με μηνιαίο μισθό, δεν δικαιούνται τίποτε επί πλέον από τις κανονικές αποδοχές του μήνα, γιατί ο νόμος ως προς την αμοιβή της ημέρας αυτής αναφέρεται μόνον στους ημερομίσθιους. Όσοι πάλι μισθωτοί θα εργασθούν την 25 Δεκεμβρίου, οι μεν ημερομίσθιοι θα πάρουν το καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους και προσαύξηση 75%, που υπολογίζεται στο νόμιμο ημερομίσθιο, ενώ οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό, αν η εκμετάλλευση στην οποία απασχολούνται εξαιρείται από την Κυριακή αργία, θα πάρουν μόνο προσαύξηση 75%, που θα υπολογισθεί στο 1/25 του νόμιμου μηνιαίου μισθού τους, χωρίς να τους οφείλεται το ημερομίσθιο της ημέρας (1/25 μηνιαίου μισθού) γιατί ο μισθός τους θεωρείται ότι περιέχει και την αμοιβή της απασχόλησης κατά τις ημέρες αργίας, αφού οι εκμεταλλεύσεις στις οποίες εργάζονται επιτρέπεται να λειτουργούν. Αντίθετα, αν απασχολούνται σε εκμεταλλεύσεις στις οποίες εφαρμόζεται η Κυριακή αργία - οπότε την 25 Δεκεμβρίου εργάζονται εκτάκτως, παρανόμως ή νομίμως με άδεια της αρμόδιας Επιθεώρησης εργασίας - θα πάρουν πέρα από την προσαύξηση του 75% και το 1/25 του καταβαλλόμενου μηνιαίου μισθού, γιατί στην περίπτωση αυτή, ο μισθός αντιστοιχεί μόνο στις εργάσιμες ημέρες του μήνα και συνεπώς δεν περιλαμβάνει και την αμοιβή για την απασχόληση σε ημέρα αργίας. Προκειμένου όμως για τους εργαζόμενους με το σύστημα της πενθήμερης ή εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας, επειδή όπως έχει κριθεί από τα δικαστήρια, οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο δικαιούνται το ημερομίσθιό τους και όταν η εξαιρέσιμη ημέρα συμπέσει με Κυριακή κατά την οποία απαγορεύεται η εργασία, οι μισθωτοί αυτοί θα πάρουν επτά (7) ημερομίσθια (άρθρο 6/26.2.97 ΕΓΣΣΕ ). Ως προς τους αμειβόμενους με μηνιαίο μισθό το νδ 3755/1957, όπως τροποποιήθηκε με το ν.δ 147/1973, θεσπίζει ρητά την υποχρέωση της καταβολής των αποδοχών των εξαιρέσιμων ημερών, μόνο σε εκείνους που αμείβονται με ημερομίσθιο και συνεπώς αυτοί δεν θα πάρουν παρά τις κανονικές αποδοχές τους. Το ημερομίσθιο που δικαιούνται οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο αντιστοιχεί σε τόσες ώρες, όσες είναι οι ώρες εργασίας τους κάθε ημέρα κανονικής εργασίας. Αν η εργασία πραγματοποιηθεί τη νύκτα, μεταξύ των ωρών 22.00 και 06.00, τότε, επί πλέον από την προσαύξηση του 75%, για την εργασία τους που θα προσφερθεί σε ημέρα αργίας και που αντιστοιχεί στις ώρες 00.01 έως 24.00 του Σαββάτου 24/12, οι μισθωτοί - είτε αμείβονται με μηνιαίο μισθό, είτε με ημερομίσθιο - δικαιούνται επιπροσθέτως και προσαύξηση 25% για κάθε ώρα νυκτερινής εργασίας, που υπολογίζεται στο νόμιμο ημερομίσθιο. Το ημερομίσθιο της 25ης Δεκεμβρίου 2022 το δικαιούνται και οι ημερομίσθιοι μισθωτοί που βρίσκονται σε άδεια, χωρίς να προσμετρούν όμως την ημέρα αυτή στις εργάσιμες ημέρες της αδείας τους. Οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό δεν θα πάρουν πρόσθετο ημερομίσθιο για την αργία, αλλά και στην περίπτωση αυτή δεν θα προσμετρηθεί η ημέρα της αργίας στις εργάσιμες ημέρες της αδείας τους. Σε περίπτωση απεργίας των μισθωτών, οι απεργοί δεν δικαιούνται το ημερομίσθιο της αργίας, όταν αυτή συμπίπτει με το χρόνο διάρκειας της απεργίας τους, γιατί η σχετική διάταξη προβλέπει καταβολή του ημερομισθίου μόνο όταν οι λόγοι για τους οποίους δεν προσφέρθηκε η εργασία δεν οφείλονται στους μισθωτούς, πράγμα που δεν συμβαίνει στην περίπτωση αυτή. Το προσωπικό του Δημοσίου και των νπδδ που συνδέεται με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, έχει την 25η Δεκεμβρίου ως αργία, σύμφωνα με με την παρ. 11 του άρθρου 1 του ν.1157/1981 "περί κυρώσεως της από 29 Δεκ. 1980 πράξεως νομοθετικού περιεχομένου κλπ". Όπως μάλιστα προβλέπει η παρ. 13 του ίδιου άρθρου οι ημερομίσθιοι από το προσωπικό αυτό που δεν απασχολήθηκαν κατά τις ημέρες αργίας της παρ. 11 παίρνουν για κάθε μέρα αργίας το ημερομίσθιό τους, εφόσον η μη απασχόλησή τους κατά την ημέρα αυτή δεν οφείλεται στους ίδιους. Συνεπώς το ημερομίσθιο προσωπικό του Δημοσίου και των νπδδ δικαιούται για την αργία της 25ης Δεκεμβρίου ένα απλό ημερομίσθιο, ασχέτως αν λόγω της συμπτώσεώς της με Κυριακή δεν θα εργάζονταν. Τα ίδια ισχύουν και για το προσωπικό που έχει προσληφθεί για την πλήρωση οργανικών θέσεων επιστημονικού προσωπικού (παρ. 4 άρθρου 268 ν.1188/1981) και για την κάλυψη απρόβλεπτων και επειγουσών αναγκών (άρθρο 255 ν.1188/1981) των οργανισμών τοπικής αυτοδιοικήσεως, ενώ για το προσωπικό που έχει προσληφθεί για την κάλυψη παροδικών αναγκών ισχύουν όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω για τον ιδιωτικό τομέα, γιατί η σχετική διάταξη (άρθρο 303 του ν.1188/81) παραπέμπει στην εργατική νομοθεσία. Όλες αυτές οι διατάξεις έχουν κωδικοποιηθεί με το π.δ. 410/88 και καλύπτονται τώρα από τα άρθρα 16,60, 67 και 89 του π.δ. (ΕΑΕΔ 1988 σελ. 813, 887, 889, και 895 αντίστοιχα). 26η Δεκεμβρίου 2022 - Δευτέρα Η 26η Δεκεμβρίου σύμφωνα με το άρθρο 60 του ν.4808/21 καθιερώθηκε ως ημέρα υποχρεωτικής αργίας και συνεπώς, κατά την ημέρα αυτή, απαγορεύεται τόσο η λειτουργία των επιχειρήσεων, εκμεταλλεύσεων και εργασιών, όσο και απασχόληση του προσωπικού. Ως προς την αμοιβή του προσωπικού, λόγω της υποχρεωτικής αργίας, όσοι δεν εργασθούν και αμείβονται με ημερομίσθιο θα πάρουν το καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους, ενώ αν αμείβονται με μηνιαίο μισθό δεν δικαιούνται καμία παροχή. Όσοι μισθωτοί πάλι θα εργασθούν την ημέρα αυτή, επειδή η επιχείρηση στην οποία απασχολούνται εξαιρείται από την αργία της Κυριακής, τότε οι μεν ημερομίσθιοι δικαιούνται το καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους και προσαύξηση 75%, λόγω εργασίας σε ημέρα αργίας, που υπολογίζεται στο νόμιμο και όχι στο καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους, οι δε αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό θα πάρουν μόνο προσαύξηση 75% που θα υπολογισθεί στο 1/25 του νομίμου μισθού τους, γιατί το ημερομίσθιο της ημέρας αυτής περιλαμβάνεται στο μηνιαίο μισθό τους. Οι τελευταίοι όμως αυτοί αν απασχολούνται σε επιχειρήσεις ή εργασίες στις οποίες εφαρμόζεται η Κυριακή αργία, οπότε τη Δευτέρα των Χριστουγέννων εργάζονται εκτάκτως - παρανόμως ή και νομίμως, μετά από σχετική άδεια της Επιθεώρησης εργασίας - θα πάρουν πέρα από την προσαύξηση του 75% και το 1/25 του καταβαλλόμενου μηνιαίου μισθού τους, γιατί στην περίπτωση αυτή οι αποδοχές της εξαιρέσιμης ημέρας, ως μη εργάσιμης από το νόμο, δεν περιλαμβάνονται στο μηνιαίο μισθό τους. Αν η εργασία πραγματοποιηθεί τη νύκτα, μεταξύ των ωρών 22.00 και 06.00 τότε επί πλέον από την προσαύξηση του 75%, οι μισθωτοί, είτε αμείβονται με ημερομίσθιο είτε με μηνιαίο μισθό, δικαιούνται επιπροσθέτως και προσαύξηση 25% για κάθε ώρα νυκτερινής εργασίας, που υπολογίζεται επίσης στις νόμιμες αποδοχές. Το ημερομίσθιο της 26ης Δεκεμβρίου το δικαιούνται και οι μισθωτοί που βρίσκονται σε άδεια, εφόσον αμείβονται με ημερομίσθιο, χωρίς όμως να προσμετρήσουν την ημέρα αυτή στις εργάσιμες ημέρες της αδείας. Οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό θα πάρουν τις κανονικές αποδοχές της άδειας χωρίς πρόσθετο ημερομίσθιο, αλλά και στην περίπτωση αυτή δεν θα προσμετρήσουν την ημέρα αυτή στις εργάσιμες ημέρες της αδείας τους. Για τους μισθωτούς που την ημέρα αυτή βρίσκονται σε απεργία ισχύουν όσα αναφέρονται πιο πάνω αντίστοιχα για την ημέρα των Χριστουγέννων. Οι μισθωτοί υπάλληλοι και εργατοτεχνίτες που θα απασχοληθούν την 26η Δεκεμβρίου, δεν δικαιούνται αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση σε άλλη ημέρα της εβδομάδος, γιατί όπως προβλέπει το άρθρο 10 του β.δ. 748/66 τέτοια ανάπαυση δικαιούνται μόνον όσοι εργάζονται τις Κυριακές και όχι όσοι εργάζονται τις εξαιρέσιμες ημέρες. Πρωτοχρονιά 1 Ιανουαρίου 2023 - Κυριακή Και η 1η Ιανουαρίου καθιερώθηκε ως ημέρα υποχρεωτικής αργίας, με το άρθρο 60 του ν.4808/21. Επειδή και η πρωτοχρονιά συμπίπτει με ημέρα Κυριακή ισχύουν όσα ακριβώς αναφέρονται πιο πάνω για τα Χριστούγεννα. Θεοφάνεια 6 Ιανουαρίου 2023 - Παρασκευή Το ίδιο και τα Θεοφάνεια, καθιερώθηκε ως υποχρεωτική αργία από το άρθρο 60 του ν.4808/21. Επειδή συμπίπτει με ημέρα Παρασκευή ισχύουν όσα ακριβώς αναφέρονται πιο πάνω για την 26 η Δεκεμβρίου. Εμπορικά καταστήματα Επειδή για τα καταστήματα μετά την ισχύ του ν.4177/13 άρθρο 16, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 18 του ν.4753/20 (ΕΑΕΔ 2020 σελ. 1144) επιτρέπεται προαιρετικά η λειτουργία αυτών τις δύο Κυριακές πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων. Έτσι ειδικά για φέτος την α) Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2021 και β) Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2022 επιτρέπεται η λειτουργία αυτών. Το πλαίσιο ωραρίου καθορίζεται από 11.00 έως 20.00. Όσοι μισθωτοί απασχοληθούν τις πιο πάνω Κυριακές θα πάρουν οι μεν αμειβόμενοι με ημερομίσθιο το καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους και προσαύξηση 75%, που θα υπολογισθεί στο νόμιμο ημερομίσθιο, οι δε αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό, αν πάρουν αναπληρωματική ανάπαυση 24 συνεχών ωρών σε άλλη ημέρα, θα πάρουν μόνο προσαύξηση 75%, που θα υπολογισθεί στο 1/25 του νόμιμου μηνιαίου μισθού τους. Αν δεν πάρουν αναπληρωματική ανάπαυση θα λάβουν, πέραν από την προσαύξηση 75% και το 1/25 του μηνιαίου μισθού τους. Οι αυτοί μισθωτοί, υπάλληλοι και εργατοτεχνίτες, εφόσον η εργασία που θα προσφέρουν την Κυριακή στην οποία αναφερόμαστε, θα είναι πάνω από 5 ώρες δικαιούνται, κατά την παρ. 2 του άρθρου 2 του β.δ. 750/71, αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση διάρκειας 24 ωρών, που αρχίζει από την ώρα που θα λήξει η εργασία τους σε μία άλλη εργάσιμη ημέρα της εβδομάδος που ακολουθεί. Τελευταία Κυριακή 25.12.2022 Σύμφωνα με το άρθρο 108 του ν.4314/14 επιτρέπεται η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων προαιρετικά την τελευταία Κυριακή του έτους. Επειδή εφέτος η 25η Δεκεμβρίου συμπίπτει με ημέρα υποχρεωτικής αργίας δεν θα είναι δυνατή η λειτουργία των καταστημάτων την ημέρα αυτή, εκτός αν ο Υπουργός Εργασίας με απόφασή του μεταθέσει αυτή.
ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου – Εργατικά – Εργατική νομοθεσία – Ασφαλιστική νομοθεσία – ΣΣΕ – Αποδοχές – Μισθός – Ημερομίσθιο – Επιδόματα – Συνταξιοδότηση – ΙΚΑ – ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου
