Ν.5157/2024 Αναμόρφωση του θεσμού του Προσωπικού Ιατρού - Σύσταση Πανεπιστημιακών Κέντρων Υγείας - Σύνταξη αναπηρίας από κοινή νόσο και άλλες διατάξεις ΦΕΚ 187/Α/15.11.2024 .................................... ΜΕΡΟΣ Α' Αναμόρφωση του θεσμού του προσωπικού ιατρού ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' Γενικές διατάξεις Άρθρο 1 Σκοπός Σκοπός του παρόντος Μέρους είναι η βελτίωση του συστήματος πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και δημόσιας υγείας μέσω της αναμόρφωσης του θεσμού του προσωπικού ιατρού. Ειδικότερα, επιδιώκονται η αναβάθμιση του θεσμού του προσωπικού ιατρού ως πυλώνα ενός οργανωμένου συστήματος προληπτικής ιατρικής και η διασφάλιση επαρκούς αναλογίας προσωπικών ιατρών προς τους λήπτες υπηρεσιών υγείας με στόχο την κάλυψη του συνόλου του πληθυσμού, λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όλων των περιοχών της χώρας. Άρθρο 2 Αντικείμενο Αντικείμενο του παρόντος Μέρους είναι: α) ο επανακαθορισμός και η διεύρυνση των κατηγοριών των προσωπικών ιατρών, β) η παροχή κινήτρων για την εκπαίδευση περισσότερων ιατρών στις ειδικότητες της γενικής/οικογενειακής ιατρικής και της εσωτερικής παθολογίας και γ) η καθιέρωση ενός αποτελεσματικού συστήματος αξιολόγησης των προσωπικών ιατρών στη βάση δεικτών απόδοσης. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' Γενικές διατάξεις για τον προσωπικό ιατρό Άρθρο 3 Προσωπικός ιατρός Οι προσωπικοί ιατροί παρέχουν τις υπηρεσίες τους εντός των δημόσιων μονάδων παροχής υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, των ιδιωτικών ιατρείων και κατ' οίκον. Οι υπηρεσίες του πρώτου εδαφίου περιλαμβάνουν: α) τη διαχείριση των πλέον συχνών χρόνιων νοσημάτων και καταστάσεων στην κοινότητα, των μειζόνων παραγόντων κινδύνου και των υπηρεσιών φροντίδας υγείας και αποκατάστασης, καθώς και τον συντονισμό και τη διασύνδεση κατά περίπτωση με άλλους ειδικούς ιατρούς, καθώς και με τα νοσοκομεία αναφοράς, β) την εφαρμογή προγραμμάτων προληπτικού και προσυμπτωματικού ελέγχου, εμβολιασμού, καθώς και κάθε άλλης δράσης πρόληψης, γ) την υποστήριξη, τον προσανατολισμό και την υπεύθυνη καθοδήγηση των ασθενών μέσα στο σύστημα υγείας, δ) την παραπομπή των ληπτών υπηρεσιών υγείας σε άλλους ιατρούς και σε άλλα επίπ.δ. περίθαλψης, καθώς και σε διαγνωστικές εξετάσεις, συμπεριλαμβανομένων των προληπτικών και προσυμπτωματικών ελέγχων της περ. β), όπως προβλέπουν συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές και πρωτόκολλα, τα οποία ορίζονται από το Υπουργείο Υγείας στη βάση των διεθνών προτύπων και ε) την επιμέλεια της συνεχούς ενημέρωσης του ατομικού ηλεκτρονικού φακέλου υγείας (Α.Η.Φ.Υ.) για κάθε πολίτη που είναι εγγεγραμμένος στον προσωπικό ιατρό, διασφαλίζοντας τη συνέχεια και τον συντονισμό της φροντίδας. Άρθρο 4 Ειδικότητες προσωπικών ιατρών 1. Ως προσωπικοί ιατροί για τον ενήλικο πληθυσμό ορίζονται ιατροί των ειδικοτήτων της γενικής/οικογενειακής ιατρικής και της εσωτερικής παθολογίας, με την επιφύλαξη των υπόχρεων και μη υπόχρεων προσωπικών ιατρών του άρθρου 8, και των ειδικευόμενων ιατρών της παρ. 1 του άρθρου 10, οι οποίοι ασκούν καθήκοντα προσωπικού ιατρού, ανεξαρτήτως της μη κατοχής τίτλου ειδικότητας. 2. Για την ανήλικο πληθυσμό ως προσωπικοί ιατροί ορίζονται: α) οι παιδίατροι για ανηλίκους που δεν έχουν συμπληρώσει το δέκατο έκτο (16ο) έτος της ηλικίας τους, σύμφωνα με την ημεροχρονολογία γέννησής τους, β) οι ιατροί των ειδικοτήτων της παρ. 1 για ανηλίκους που έχουν συμπληρώσει το δέκατο έκτο (16ο) έτος της ηλικίας τους, σύμφωνα με την ημεροχρονολογία γέννησής τους. Άρθρο 5 Κατηγορίες προσωπικών ιατρών 1. Οι κατηγορίες των προσωπικών ιατρών, πλην των παιδιάτρων, είναι οι ακόλουθες: α) ιατροί, που παρέχουν τις υπηρεσίες τους ως προσωπικοί ιατροί στο πλαίσιο του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.) με εγγεγραμμένο πληθυσμό, σύμφωνα με το άρθρο 7, β) υπόχρεοι και μη υπόχρεοι προσωπικοί ιατροί, που παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε δημόσιες μονάδες παροχής υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, σύμφωνα με το άρθρο 8, γ) ιατροί που επιθυμούν να αποκτήσουν την ειδικότητα της γενικής/οικογενειακής ιατρικής, οι οποίοι παρέχουν, στο πλαίσιο της εκπαίδευσής τους, υπηρεσίες προσωπικού ιατρού, σύμφωνα με το άρθρο 10, δ) ιατροί που ασκούν ελευθέριο επάγγελμα, διατηρούν ιδιωτικό ιατρείο, και συμβάλλονται με τον Εθνικό Οργανισμό Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.) ως προσωπικοί ιατροί, με εγγεγραμμένο πληθυσμό, σύμφωνα με το άρθρο 11 και ε) ιδιώτες ιατροί που ασκούν ελευθέριο επάγγελμα, διατηρούν ιδιωτικό ιατρείο και δεν συμβάλλονται με τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ., ούτε αποζημιώνονται από αυτόν, αλλά επιλέγονται ελεύθερα από τον πολίτη και αμείβονται από τον τελευταίο, σύμφωνα με τη μεταξύ τους συμφωνία. 2. Ειδικώς για τους παιδίατρους, οι κατηγορίες των προσωπικών ιατρών είναι οι ακόλουθες: α) παιδίατροι που παρέχουν τις υπηρεσίες τους ως προσωπικοί ιατροί στο πλαίσιο του Ε.Σ.Υ., σύμφωνα με τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 7 και β) παιδίατροι που ασκούν ελευθέριο επάγγελμα, διατηρούν νόμιμα ιδιωτικό ιατρείο και συμβάλλονται με τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ως προσωπικοί ιατροί, με εγγεγραμμένο πληθυσμό, σύμφωνα με το άρθρο 11. Άρθρο 6 Πληθυσμιακή κάλυψη 1. Ο ανώτατος εγγεγραμμένος πληθυσμός για τους προσωπικούς ιατρούς καθορίζεται σε δύο χιλιάδες (2.000) εγγεγραμμένους λήπτες υπηρεσιών υγείας ανά προσωπικό ιατρό. 2. Ειδικώς για τους παιδιάτρους ο ανώτατος εγγεγραμμένος πληθυσμός καθορίζεται σε χίλιους πεντακόσιους (1.500) εγγεγραμμένους λήπτες υπηρεσιών υγείας ανά προσωπικό ιατρό. .................................... ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄ Εγγραφή σε προσωπικό ιατρό – Σύστημα παραπομπών και επισκέψεων – Αξιολόγηση προσωπικών ιατρών Άρθρο 13 Εγγραφή σε προσωπικό ιατρό 1. Ο ενήλικος πληθυσμός, συμπεριλαμβανομένων των ανασφάλιστων, καθώς και των λοιπών δικαιούχων της παρ. 2 του άρθρου 33 του ν. 4368/2016 (Α'21), εγγράφεται υποχρεωτικά σε προσωπικό ιατρό. 2. Από την παρ. 1 εξαιρούνται τα εν ενεργεία στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, στα οποία παρέχεται υγειονομική περίθαλψη σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 154/1975 (Α' 185), τα εν ενεργεία στελέχη του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής, καθώς και τα προστατευόμενα μέλη των οικογενειών των στελεχών του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής, στα οποία παρέχεται υγειονομική περίθαλψη, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 123 του ν. 3079/2002 (Α' 311). Οι δικαιούχοι εξωνοσοκομειακής και ενδονοσοκομειακής περίθαλψης στα στρατιωτικά νοσοκομεία της χώρας, όπως καθορίζονται στην παρ. 1 του άρθρου 6 του ν. 154/1975, στο άρθρο 2 του π.δ. 62/2023 (Α' 114) και στις αποφάσεις που εκδίδονται κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 55 του ν.δ. 721/1970 (Α'251), διατηρούν το δικαίωμα πρόσβασης στα στρατιωτικά νοσοκομεία και οι στρατιωτικοί ιατροί των υγειονομικών δομών των Ενόπλων Δυνάμεων έχουν πρόσβαση στον ατομικό τους φάκελο. 3. Η εγγραφή των ληπτών υπηρεσιών υγείας σε προσωπικό ιατρό γίνεται αποκλειστικά σε επίπ.δ. δήμου ή όμορων δήμων ή Περιφερειακής Ενότητας. Ο λήπτης υπηρεσιών υγείας δύναται να επιλέξει τον προσωπικό του ιατρό από το σύνολο των εγγεγραμμένων προσωπικών ιατρών στους καταλόγους, που δημιουργούνται και επικαιροποιούνται ανά δήμο ή όμορο δήμο ή Περιφερειακή Ενότητα, ή να δηλώσει ως προσωπικό του ιατρό τον ιδιώτη ιατρό της επιλογής του, σύμφωνα με την περ. ε' της παρ. 1 του άρθρου 5. Η επιλογή του προσωπικού ιατρού όσων τελούν υπό δικαστική συμπαράσταση γίνεται από τα πρόσωπα που ορίζονται στα άρθρα 1669 και 1670 του Αστικού Κώδικα. 4. Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα εγγραφής μόνο σε έναν προσωπικό ιατρό. Κατόπιν υποβολής σχετικού αιτιολογημένου αιτήματος, μετεγγραφή σε άλλον προσωπικό ιατρό μπορεί να εγκρίνεται έως και δύο (2) φορές ανά έτος. Η εγγραφή και η μετεγγραφή πραγματοποιούνται ως ακολούθως: α) από τον ίδιο τον δικαιούχο, τηλεφωνικά ή ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, β) μέσω του ιατρού που πρόκειται να δηλωθεί ως προσωπικός ιατρός, ο οποίος διαθέτει πρόσβαση στο σύστημα, γ) μέσω υγειονομικής μονάδας ή όποιας άλλης δημόσιας δομής Π.Φ.Υ. αυτός επιλέξει, δ) μέσω ιδιωτικών φαρμακείων, σύμφωνα με το άρθρο 49 του ν. 4950/2022 (Α' 128). 5. Στην περίπτωση κατά την οποία ο λήπτης υπηρεσιών υγείας δεν έχει εγγραφεί σε προσωπικό ιατρό έως την 1η.6.2025, ο προσωπικός του ιατρός ορίζεται αυτομάτως από το σύστημα της περ. α) της παρ. 4. Μετά την πρώτη εγγραφή, τυχόν μετεγγραφή του λήπτη υπηρεσιών υγείας σε άλλον προσωπικό ιατρό, που καθίσταται αναγκαία λόγω διαγραφής του αρχικού προσωπικού ιατρού από τους καταλόγους της παρ. 3, πραγματοποιείται από τον λήπτη υπηρεσιών υγείας εντός χρονικού διαστήματος ενός (1) μηνός, από την ενημέρωση του λήπτη σύμφωνα με την περ. α' της παρ. 6 του άρθρου 44, διαφορετικά ο νέος προσωπικός του ιατρός ορίζεται αυτομάτως από το σύστημα της περ. α) της παρ. 4. Στις περιπτώσεις του πρώτου και του δεύτερου εδαφίου, ο λήπτης υπηρεσιών υγείας διατηρεί το δικαίωμα αλλαγής του προσωπικού ιατρού που έχει οριστεί αυτομάτως από το σύστημα της περ. α) της παρ. 4, χωρίς η εν λόγω μετεγγραφή να συνυπολογίζεται στο ετήσιο όριο της ίδιας παραγράφου. 6. Για τον ανήλικο πληθυσμό η εγγραφή στον προσωπικό ιατρό γίνεται από πρόσωπο που ασκεί την επιμέλεια του ανηλίκου, οριστικά ή προσωρινά, και είναι προαιρετική για τον ανήλικο πληθυσμό που δεν έχει συμπληρώσει το δέκατο έκτο (16ο) έτος της ηλικίας του, σύμφωνα με την ημεροχρονολογία γέννησής του, και υποχρεωτική για τον ανήλικο πληθυσμό που έχει συμπληρώσει το δέκατο έκτο (16ο) έτος της ηλικίας του, σύμφωνα με την ημεροχρονολογία γέννησής του. .................................... Άρθρο 39 Προαιρετική λειτουργία εμπορικών καταστημάτων και καταστημάτων παροχής υπηρεσιών στον καταναλωτή τις Κυριακές - Τροποποίηση παρ. 1 και 4 άρθρου 16 ν. 4177/2013 Στο άρθρο 16 του ν. 4177/2013 (Α' 173), επέρχονται οι εξής αλλαγές: 1. Στην περ. ε της παρ. 1, οι λέξεις "και την τελευταία Κυριακή" αντικαθίστανται από τις λέξεις "και την Κυριακή που ακολουθεί την τελευταία Παρασκευή" και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής: "1. Επιτρέπεται η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων τις εξής Κυριακές: α) Την πρώτη Κυριακή, κατά την έναρξη κάθε εκπτωτικής περιόδου της παρ. 1 του άρθρου 15, β) τις δύο (2) Κυριακές, πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων, γ) την Κυριακή των Βαΐων, δ) την τελευταία Κυριακή κάθε έτους, ε) τη δεύτερη Κυριακή των χειμερινών εκπτώσεων και την Κυριακή που ακολουθεί την τελευταία Παρασκευή του Νοεμβρίου. Αν οι Κυριακές των περ. α) έως ε) συμπίπτουν με επίσημη αργία της παρ. 1 του άρθρου 15Α, η προαιρετική λειτουργία μεταφέρεται την αμέσως επόμενη Κυριακή που δεν συμπίπτει με επίσημη αργία." 2. Στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 4, η λέξη "σε άλλη ημέρα της ίδιας εβδομάδας" αντικαθίσταται από τις λέξεις "σε άλλη εργάσιμη ημέρα της ίδιας εβδομάδας που ξεκίνησε την Κυριακή αυτή" και η παρ. 4 διαμορφώνεται ως εξής: "4. Η απασχόληση των εργαζομένων στις περιπτώσεις του παρόντος είναι νόμιμη και αμείβεται, σύμφωνα με τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας που ορίζουν πρό σθετη αμοιβή για εργασία κατά τις Κυριακές. Στους εργαζόμενους που απασχολούνται σε εμπορικά καταστήματα την Κυριακή, σύμφωνα με το παρόν και το άρθρο 15Α, χορηγείται, επιπλέον, υποχρεωτικά μια (1) ημέρα ανάπαυσης σε άλλη εργάσιμη ημέρα της εβδομάδας που ξεκίνησε την Κυριακή αυτή." .................................... ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε' Χορήγηση σύνταξης λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο Άρθρο 43 Χορήγηση σύνταξης λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο - Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 11Α ν. 4387/2016 1. Στο πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 11Α του ν. 4387/2016 (Α' 85), περί σύνταξης λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο, διαγράφονται οι λέξεις "έχουν διακόψει με οποιονδήποτε τρόπο την υπακτέα στην ασφάλιση εργασία, απασχόληση ή ιδιότητά τους και" και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής: "1. Οι ασφαλισμένοι του e-ΕΦΚΑ δικαιούνται κύρια σύνταξη λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο για όσο χρονικό διάστημα πιστοποιούνται, ως άτομα με αναπηρία με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%), στο οποίο περιλαμβάνεται και η τυχόν προσαύξηση σύμφωνα με την παρ. 2, εφόσον έχουν πραγματοποιήσει σε κλάδο κύριας ασφάλισης: α) τουλάχιστον δεκαπέντε (15) έτη ή τέσσερις χιλιάδες πεντακόσιες (4.500) ημέρες ασφάλισης, ή β) τουλάχιστον πέντε (5) έτη ή χίλιες πεντακόσιες (1.500) ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων τουλάχιστον δύο (2) έτη ή εξακόσιες (600) ημέρες ασφάλισης εντός των τελευταίων πέντε (5) ετών πριν από την ημερομηνία έναρξης της αναπηρίας ή πριν από το έτος έναρξης της αναπηρίας. Αν κατά τη διάρκεια των πέντε (5) αυτών ετών ο ασφαλισμένος έχει επιδοτηθεί για ασθένεια ή ανεργία ή έχει συνταξιοδοτηθεί, η περίοδος των πέντε (5) ετών επεκτείνεται για ίσο χρόνο με αυτόν της επιδότησης ή συνταξιοδότησης, ή γ) τουλάχιστον ένα (1) έτος ή τριακόσιες (300) ημέρες ασφάλισης και δεν έχει συμπληρώσει το εικοστό πρώτο (21ο) έτος της ηλικίας. Οι ανωτέρω τριακόσιες (300) ημέρες ασφάλισης αυξάνονται προοδευτικά σε χίλιες πεντακόσιες (1.500) ημέρες ασφάλισης με την προσθήκη εκατόν είκοσι (120) ημερών ασφάλισης για κάθε έτος ηλικίας πέραν του εικοστού πρώτου (21ου) μέχρι τη συμπλήρωση του τριακοστού πρώτου (31ου)." 2. Η παρ. 1 ισχύει από 1ης.1.2024. Αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί από 1ης.1.2024 μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος και έχουν απορριφθεί λόγω μη προηγούμενης διακοπής της ασφαλιστέας απασχόλησης, επανυποβάλλονται εντός έξι (6) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος και οι συνέπειές τους ανατρέχουν στον χρόνο υποβολής της αρχικής αίτησης. .................................... ΜΕΡΟΣ Ε' Έναρξη ισχύος Άρθρο 51 Έναρξη ισχύος Η ισχύς του παρόντος αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στις επιμέρους διατάξεις του. Αθήνα, 15 Νοεμβρίου 2024