Ν.5019/2023 Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2020/1828 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2020 "σχετικά με τις αντιπροσωπευτικές αγωγές για την προστασία των συλλογικών συμφερόντων των καταναλωτών και για την κατάργηση της Οδηγίας 2009/22/ΕΚ", ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών, ρυθμιστικό πλαίσιο για την παλαίωση οίνων και άλλες επείγουσες διατάξεις. ΦΕΚ 27/Α/14.2.2023 ............................... ΜΕΡΟΣ Α' Ενσωμάτωση οδηγίας (ΕΕ) 2020/1828 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2020 "Σχετικά με τις αντιπροσωπευτικές αγωγές για την προστασία των συλλογικών συμφερόντων των καταναλωτών και για την κατάργηση της οδηγίας 2009/22/ΕΚ" ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' Σκοπός και αντικείμενο Άρθρο 1 Σκοπός Σκοπός του παρόντος Μέρους είναι η ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών από εμπορικές πρακτικές που οδηγούν σε παραβίαση των δικαιωμάτων τους, μέσω της ενσωμάτωσης στο ελληνικό δίκαιο της Οδηγίας (ΕΕ) 2020/1828 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά "με τις αντιπροσωπευτικές αγωγές για την προστασία των συλλογικών συμφερόντων των καταναλωτών και για την κατάργηση της οδηγίας 2009/22/ ΕΚ" (L 409). Άρθρο 2 Αντικείμενο Αντικείμενο του παρόντος Μέρους είναι η επικαιροποίηση του νομοθετικού πλαισίου για την προστασία των συλλογικών συμφερόντων των καταναλωτών μέσω των αντιπροσωπευτικών αγωγών, με τον εκσυγχρονισμό του Όγδοου Μέρους του ν.2251/1994 (Α' 191). ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' Ένωση καταναλωτών - Προστασία συλλογικών συμφερόντων καταναλωτών - Άσκηση αντιπροσωπευτικών αγωγών ............................... Άρθρο 4 Προστασία συλλογικών συμφερόντων καταναλωτών - Προσθήκη Κεφαλαίου Α' στο Μέρος Όγδοο του ν.2251/1994 Στο Μέρος Όγδοο του ν.2251/1994 (Α' 191) προστίθεται Κεφάλαιο Α' ως εξής: "ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' Προστασία συλλογικών συμφερόντων καταναλωτών - Πεδίο εφαρμογής και ορισμοί Άρθρο 10α Πεδίο εφαρμογής (άρθρο 2 Οδηγίας 2020/1828/ΕΕ) 1. Το παρόν Μέρος εφαρμόζεται: α) σε αντιπροσωπευτικές αγωγές που ασκούνται κατά προμηθευτών σε περίπτωση παράβασης του καταλόγου του Παραρτήματος II, από την οποία προκύπτει ή ενδέχεται να προκύψει, ζημία των συλλογικών συμφερόντων των καταναλωτών, β) σε εγχώριες και διασυνοριακές παραβάσεις, συμπεριλαμβανομένων και των παραβάσεων που έπαυσαν προτού ασκηθεί η αντιπροσωπευτική αγωγή. 2. Τα άρθρα 10ε έως 10ιη: α) δεν θίγουν το Παράρτημα ΙΙ, β) εφαρμόζονται συμπληρωματικά προς τα συμβατικά ή εξωσυμβατικά μέσα έννομης προστασίας, τα οποία τίθενται στη διάθεση των καταναλωτών για τις παραβάσεις της παρ. 1, γ) ισχύουν με την επιφύλαξη των κανόνων του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου, ιδίως όσον αφορά στη δικαιοδοσία, αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, καθώς και τις συμβατικές και εξωσυμβατικές ενοχές. 3. Οι νομιμοποιούμενοι φορείς είναι ελεύθεροι να επιλέγουν οποιοδήποτε διαδικαστικό μέσο διαθέτουν για την προστασία των συλλογικών συμφερόντων των καταναλωτών. Άρθρο 10β Ορισμοί (άρθρο 3 Οδηγίας 2020/1828/ΕΕ) Για τους σκοπούς του παρόντος Μέρους ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί: α) "καταναλωτής": κάθε φυσικό πρόσωπο το οποίο ενεργεί για σκοπούς που δεν εμπίπτουν στο πλαίσιο της εμπορικής, επιχειρηματικής, βιοτεχνικής ή επαγγελματικής δραστηριότητάς του, β) "συλλογικά συμφέροντα των καταναλωτών": τα γενικά συμφέροντα των καταναλωτών και, ειδικότερα για τους σκοπούς των μέτρων επανόρθωσης και/ή αποκατάστασης, τα συμφέροντα μιας ομάδας καταναλωτών, γ) "νομιμοποιούμενος φορέας": γα) Για την άσκηση εγχώριων ή διασυνοριακών αντιπροσωπευτικών αγωγών σε άλλο κράτος μέλος: ένωση καταναλωτών, που έχει εγγραφεί στο Μητρώο Νομιμοποιούμενων Φορέων για την άσκηση Αντιπροσωπευτικών Αγωγών (ΜΗ.Ν.Φ.Α.Α.) του άρθρου 10δ, και έχει οριστεί ως νομιμοποιούμενος φορέας από το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, σύμφωνα με τα άρθρα 10ε και 10στ, γβ) για την άσκηση διασυνοριακών αντιπροσωπευτικών αγωγών στην Ελλάδα από άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης: ένωση καταναλωτών ή άλλος οργανισμός ή δημόσιος φορέας, που εκπροσωπεί τα συμφέροντα των καταναλωτών και έχει οριστεί στο ως άνω κράτος μέλος ως νομιμοποιούμενος για την άσκηση αντιπροσωπευτικών αγωγών, δ) "αντιπροσωπευτική αγωγή": αγωγή για την προστασία των συλλογικών συμφερόντων των καταναλωτών, η οποία ασκείται από νομιμοποιούμενο φορέα, ως ενάγοντα εξ ονόματος καταναλωτών, με σκοπό τη λήψη μέτρων για την παύση ή την απαγόρευση παράνομης συμπεριφοράς των προμηθευτών ή μέτρων επανόρθωσης και/ή αποκατάστασης ή αμφότερων, ε) "εγχώρια αντιπροσωπευτική αγωγή": αντιπροσωπευτική αγωγή που ασκείται στην Ελλάδα από ένωση καταναλωτών που έχει εγγραφεί στο ΜΗ.Ν.Φ.Α.Α. του άρθρου 10δ, στ) "διασυνοριακή αντιπροσωπευτική αγωγή": αντιπροσωπευτική αγωγή που ασκείται: στα) σε άλλο κράτος μέλος, από ένωση καταναλωτών, που έχει οριστεί στην Ελλάδα ή στβ) στην Ελλάδα, από ένωση καταναλωτών, οργανισμό ή δημόσιο φορέα που έχει οριστεί σε άλλο κράτος μέλος, ζ) "πρακτική": κάθε πράξη ή παράλειψη ενός προμηθευτή, η) "τελεσίδικη απόφαση": απόφαση δικαστηρίου ή διοικητικής αρχής κράτους μέλους, η οποία δεν υπόκειται ή δεν υπόκειται πλέον σε τακτικά ένδικα μέσα, θ) "μέτρο επανόρθωσης και/ή αποκατάστασης": μέτρο που υποχρεώνει τον προμηθευτή να παράσχει στους ενδιαφερόμενους καταναλωτές μέσα έννομης προστασίας, ιδίως αποζημίωση, επισκευή, αντικατάσταση, μείωση του τιμήματος, καταγγελία της σύμβασης ή επιστροφή του καταβληθέντος τιμήματος.". Άρθρο 5 Ενώσεις καταναλωτών - Προσθήκη Κεφαλαίου Β' στο Μέρος Όγδοο του ν.2251/1994 Στο Μέρος Όγδοο του ν.2251/1994 (Α' 191) προστίθεται Κεφάλαιο Β' ως εξής: "ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' Ενώσεις καταναλωτών Άρθρο 10γ Ενώσεις καταναλωτών (παρ. 3, 4 και 5 άρθρου 4 Οδηγίας 2020/1828/ΕΕ) 1. Η ένωση καταναλωτών συστήνεται ως σωματείο του άρθρου 78 του Αστικού Κώδικα (π.δ. 456/1984, Α' 164), με αποκλειστικό σκοπό την προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων των καταναλωτών. 2. Η ένωση καταναλωτών εντάσσεται στο Μητρώο του άρθρου 10δ με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, εφόσον πληροί τα ακόλουθα κριτήρια: α) διαθέτει ιστότοπο, β) δεν υπόκειται σε διαδικασία αφερεγγυότητας και δεν έχει κηρυχθεί αφερέγγυα, γ) είναι ανεξάρτητη και δεν επηρεάζεται από πρόσωπα πέραν των καταναλωτών, ιδίως από προμηθευτές, δ) δημοσιοποιεί σε απλή και κατανοητή γλώσσα, με όλα τα κατάλληλα μέσα, ιδίως στον ιστότοπό της, πληροφορίες που αποδεικνύουν ότι ο φορέας πληροί τα κριτήρια των περ. α) έως γ) και πληροφορίες σχετικά με τις πηγές χρηματοδότησής της, την οργανωτική και διαχειριστική της δομή, τη δομή των μελών της, τον καταστατικό της σκοπό και τις δραστηριότητές της, ε) τηρεί τις υποχρεώσεις περί βιβλίων της παρ. 4γ του άρθρου 14. 3. Η ένωση καταναλωτών, στο πλαίσιο του σκοπού της, μπορεί, ιδίως, να: α) ασκεί ενώπιον των ελληνικών δικαστηρίων και διοικητικών αρχών κάθε προβλεπόμενο μέσο έννομης προστασίας για τα δικαιώματα των μελών της, β) ασκεί αντιπροσωπευτική αγωγή ενώπιον των ελληνικών δικαστηρίων ή διασυνοριακή αντιπροσωπευτική αγωγή, ενώπιον των δικαστηρίων ή διοικητικών αρχών των άλλων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφόσον έχει οριστεί ως νομιμοποιούμενος φορέας, σύμφωνα με το άρθρο 10στ, γ) εκπροσωπεί τους καταναλωτές - μέλη της, στα όργανα στα οποία προβλέπεται εκπροσώπησή τους, δικαστικώς και εξωδίκως, δ) ενημερώνει και συμβουλεύει τους καταναλωτές, ε) ζητά και να λαμβάνει πληροφορίες για θέματα που ανάγονται στα συμφέροντα των καταναλωτών από δημόσιες υπηρεσίες, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, δημόσιους οργανισμούς και επιχειρήσεις, νομικά πρόσωπα του δημόσιου τομέα, όπως ορίζεται κάθε φορά και νομικά πρόσωπα που επιδιώκουν κοινωφελή σκοπό, με την επιφύλαξη του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της Οδηγίας 95/46/ ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων, L 119/1), του ν.4624/2019 (Α' 137), περί προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και του άρθρου 5 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν.2690/1999, Α' 45). 4. Οι οικονομικοί πόροι της ένωσης καταναλωτών προέρχονται αποκλειστικά από: α) τα δικαιώματα εγγραφής, τις συνδρομές και τις εθελοντικές εισφορές των μελών της, β) τα εισοδήματα από την αξιοποίηση της περιουσίας της, γ) τις κληρονομιές και τις κληροδοσίες, δ) τις επιχορηγήσεις ή τις παραχωρήσεις από το ελληνικό δημόσιο που μπορούν να γίνονται στις ενώσεις που έχουν οριστεί ως νομιμοποιούμενοι φορείς, σύμφωνα με το άρθρο 10στ, ε) τις επιχορηγήσεις από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού, στ) τις επιχορηγήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τους διεθνείς οργανισμούς και τις διεθνείς ενώσεις καταναλωτών, καθώς και τις δωρεές, τις χορηγίες, τις ενισχύσεις από επιστημονικούς φορείς, ιδρύματα και νομικά πρόσωπα με κοινωνικό ή κοινωφελή σκοπό, ζ) τις εισπράξεις από τη διάθεση εντύπων και από τη διενέργεια δημοσίων εκδηλώσεων, σεμιναρίων, ερευνών και εκθέσεων, η) τα περιορισμένα τέλη που εισπράττονται από τους καταναλωτές που έχουν εκφράσει τη βούλησή τους να εκπροσωπηθούν σε συγκεκριμένη αντιπροσωπευτική αγωγή για μέτρα επανόρθωσης και/ή αποκατάστασης από την ένωση καταναλωτών που έχει οριστεί ως νομιμοποιούμενος φορέας σύμφωνα με το άρθρο 10στ, θ) το ποσό που επιδικάζεται κατά την παρ. 4 του άρθρου 10στ. 5. Οι ενώσεις καταναλωτών οργανώνονται σε: α) ενώσεις καταναλωτών πρώτου βαθμού, στις οποίες μέλη είναι φυσικά πρόσωπα που έχουν την ιδιότητα του καταναλωτή, β) ενώσεις καταναλωτών δευτέρου βαθμού, στις οποίες μέλη είναι, τουλάχιστον πέντε (5), καταναλωτικές οργανώσεις πρώτου βαθμού, γ) ένωση καταναλωτών τρίτου βαθμού, στις οποίες μέλη είναι όλες οι καταναλωτικές οργανώσεις δευτέρου βαθμού. 6. Τα μέλη Διοικητικών Συμβουλίων (Δ.Σ.) των ενώσεων καταναλωτών όλων των βαθμών δεν επιτρέπεται να λαμβάνουν από αυτές οποιασδήποτε μορφής αποζημίωση για τις υπηρεσίες που παρέχουν, με εξαίρεση δαπάνες για την εξυπηρέτηση των σκοπών των ενώσεων, εφόσον αποδεικνύονται με νόμιμα παραστατικά. 7. Απαγορεύεται να συμμετέχουν στο Δ.Σ. των ενώσεων καταναλωτών όσοι έχουν καταδικασθεί, αμετάκλητα, για απιστία, απάτη, πλαστογραφία, υπεξαίρεση, δωροδοκία, παράβαση του νόμου περί μεσαζόντων και του νόμου περί ναρκωτικών. 8. Οι ενώσεις καταναλωτών υποβάλλουν στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων εντός του πρώτου τριμήνου κάθε έτους ετήσιες εκθέσεις αναφορικά με τη δραστηριότητά τους το προηγούμενο ημερολογιακό έτος. Άρθρο 10δ Μητρώο Ενώσεων Καταναλωτών 1. Στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων τηρείται Μητρώο Ενώσεων Καταναλωτών (Μ.Ε.Κ.), το οποίο αποτελείται από δύο (2) διακριτά υπομητρώα: α) το Μητρώο Νομιμοποιούμενων Φορέων για την άσκηση Αντιπροσωπευτικών Αγωγών (ΜΗ.Ν.Φ.Α.Α.), όπου εγγράφονται οι ενώσεις καταναλωτών που ορίζονται ως νομιμοποιούμενοι φορείς για την άσκηση αντιπροσωπευτικών αγωγών, σύμφωνα με την περ. α' της παρ. 1 του άρθρου 10ε, β) το Μητρώο Λοιπών Ενώσεων Καταναλωτών (ΜΗ.Λ.Ε.Κ.) όπου εγγράφονται οι λοιπές ενώσεις καταναλωτών που λειτουργούν νόμιμα στην Ελλάδα. 2. Το Μ.Ε.Κ. και τα υπομητρώα του, ΜΗ.Ν.Φ.Α.Α. και ΜΗ.Λ.Ε.Κ., είναι δημόσια και δημοσιεύονται από τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου με κάθε πρόσφορο μέσο. 3. Η εγγραφή των ενώσεων καταναλωτών στο ΜΗ.Ν.Φ.Α.Α. ή η εγγραφή στον κατάλογο της παρ. 1 του άρθρου 5 της Οδηγίας (ΕΕ) 2020/1828 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά "με τις αντιπροσωπευτικές αγωγές για την προστασία των συλλογικών συμφερόντων των καταναλωτών και για την κατάργηση της Οδηγίας 2009/22/ΕΚ" (L 409), που συντάσσει και δημοσιοποιεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αποτελεί προϋπόθεση για την άσκηση αντιπροσωπευτικών αγωγών στην Ελλάδα.". ............................... ΜΕΡΟΣ Β' Συμπληρωματικές διατάξεις για την προστασία των καταναλωτών ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' Σκοπός και αντικείμενο ............................... Άρθρο 18 Ωράριο λειτουργίας εμπορικών καταστημάτων - Εξουσιοδοτική διάταξη - Προσθήκη άρθρου 15Α στον ν.4177/2013 Στον ν.4177/2013 (Α' 173) προστίθεται άρθρο 15Α ως εξής: "Άρθρο 15Α Ωράριο εμπορικών καταστημάτων και καταστημάτων παροχής υπηρεσιών στον καταναλωτή - Εξουσιοδοτική διάταξη 1. Τα εμπορικά καταστήματα και τα καταστήματα παροχής υπηρεσιών σε καταναλωτές επιτρέπεται να λειτουργούν, τηρούμενης της εργατικής νομοθεσίας, από τις 6:00 έως τις 21:00, από τη Δευτέρα έως και το Σάββατο και τις Κυριακές, σύμφωνα με το άρθρο 16, εκτός από τις εξής ημέρες: α) την πρώτη ημέρα του έτους (Πρωτοχρονιά), β) την ημέρα της εορτής των Θεοφανίων (6η Ιανουαρίου), γ) την Καθαρά Δευτέρα (κινητή εορτή), δ) την ημέρα του εορτασμού της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 (25η Μαρτίου), ε) την Κυριακή και τη Δευτέρα του Πάσχα (κινητή εορτή), στ) την ημέρα του εορτασμού της Εργατικής Πρωτομαγιάς (1η Μαΐου), ζ) την ημέρα του εορτασμού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15η Αυγούστου), η) την ημέρα του εορτασμού της επετείου του "Όχι" και της έναρξης του Ελληνοϊταλικού Πολέμου του 1940 στο πλαίσιο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (28η Οκτωβρίου), θ) την ημέρα των Χριστουγέννων και την επομένη της (25η και 26η Δεκεμβρίου). 2. Τα εμπορικά καταστήματα και καταστήματα παροχής υπηρεσιών σε καταναλωτές που επιτρέπεται να λειτουργούν, τηρούμενης της εργατικής νομοθεσίας, όλες τις ώρες της ημέρας και όλες τις ημέρες της εβδομάδας, είναι τα εξής: α) καταστήματα εστίασης παντός είδους, β) κυλικεία, καντίνες, κάβες, καταστήματα λιανικής πώλησης ξηρών καρπών, μικρές αγορές ("mini markets") συνεχούς λειτουργίας, γ) φωτογραφεία, δ) καταστήματα παροχής υπηρεσιών διασκέδασης παντός είδους, ε) ξενοδοχεία, στ) ζαχαροπλαστεία, γαλακτοπωλεία και συναφή καταστήματα, ζ) ανθοπωλεία, η) πρατήρια υγρών καυσίμων, θ) περίπτερα, ι) καταστήματα και εγκαταστάσεις που λειτουργούν στους χώρους των Κεντρικών Αγορών, ια) καταστήματα που κατατάσσονται στις πολύ μικρές οντότητες, σύμφωνα με τα άρθρα 2 και 3 του άρθρου 2 του ν.4308/2014 (Α' 251), σε δημοτικά διαμερίσματα με μόνιμο πληθυσμό μικρότερο από πέντε χιλιάδες (5.000) κατοίκους, ιβ) γραφεία τελετών. 3. Στις περιοχές τουριστικού ή πολιτιστικού ενδιαφέροντος όπου παρουσιάζεται αυξημένη πληθυσμιακή επιβάρυνση επιτρέπεται επιπλέον, με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, που εκδίδεται μετά από πρόταση του Δήμου ή των Δήμων στους οποίους υπάγεται διοικητικά η περιοχή, ή του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής για περιοχές που ανήκουν σε χερσαία ζώνη λιμένα ή του Υπουργού Τουρισμού για περιοχές που ανήκουν στην χερσαία ζώνη τουριστικού λιμένα, η λειτουργία όλες τις ώρες και τις ημέρες της εβδομάδας, των εξής καταστημάτων: α) αρτοποιεία, β) οπωροπωλεία και καταστήματα μαναβικής, γ) κρεοπωλεία, δ) ιχθυοπωλεία, ε) υπεραγορές (super markets), στ) καταστήματα που κατατάσσονται στις πολύ μικρές οντότητες, σύμφωνα με τις παρ. 2 και 3 του άρθρου 2 του ν.4308/2014.". Άρθρο 19 Λειτουργία καταστημάτων τις Κυριακές - Τροποποίηση άρθρου 16 ν.4177/2013 Στο άρθρο 16 του ν.4177/2013 (Α' 173), περί προαιρετικής λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές: α) αντικαθίσταται ο τίτλος, β) στην παρ. 1 το πρώτο εδάφιο βελτιώνεται νομοτεχνικά, τροποποιείται ως προς την κατάργηση των αναφορών στις καταργηθείσες ενδιάμεσες εκπτώσεις και η περ. ε) αντικαθίσταται, γ) τροποποιείται το όργανο που εκδίδει την απόφαση της παρ. 2, και καταργούνται τα δύο τελευταία εδάφιά της, δ) καταργείται η παρ. 2Α, ε) οι παρ. 3 και 4 αντικαθίστανται, στ) καταργείται η παρ. 5, και το άρθρο 16 διαμορφώνεται ως εξής: "Άρθρο 16 Προαιρετική λειτουργία εμπορικών καταστημάτων και καταστημάτων παροχής υπηρεσιών στον καταναλωτή τις Κυριακές 1. Επιτρέπεται η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων τις εξής Κυριακές: α) Την πρώτη Κυριακή, κατά την έναρξη κάθε εκπτωτικής περιόδου της παρ. 1 του άρθρου 15. Σε περίπτωση που η πρώτη Κυριακή συμπίπτει με επίσημη αργία, η δυνατότητα παρέχεται την επόμενη Κυριακή, β) τις δύο (2) Κυριακές, πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων, γ) την Κυριακή των Βαΐων, δ) την τελευταία Κυριακή κάθε έτους, ε) την πρώτη Κυριακή του Μαΐου και την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου, και αν αυτές συμπίπτουν με επίσημη αργία της παρ. 1 του άρθρου 15Α, την αμέσως επόμενη Κυριακή που δεν συμπίπτει με επίσημη αργία. 1Α. Επιπλέον, επιτρέπεται η προαιρετική λειτουργία εμπορικών καταστημάτων τις Κυριακές την περίοδο από τον μήνα Μάιο έως και τον μήνα Οκτώβριο, εκτός από τη δεύτερη Κυριακή του μήνα Αυγούστου, στις εξής περιοχές: α) στον Δήμο Αθηναίων, και β) σε περιοχές του Δήμου Πειραιά, της Περιφερειακής Ενότητας Νοτίου Τομέα Αθηνών, του ιστορικού κέντρου Θεσσαλονίκης, όπως ορίζεται στην υπουργική απόφαση 3046/51009/1994 (Β' 833), καθώς και στην περιοχή γύρω από τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών και στο Επιχειρηματικό Πάρκο Γιαλού - Άγιος Δημήτριος - Πύργος στον Δήμο Σπάτων της Περιφέρειας Αττικής, όπως οριοθετείται στην απόφαση ΠΕΧΩ οικ. 1516/Φεντ. επεκτ./05/9.3.2005 (Δ' 319). Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ορίζονται τα συγκεκριμένα όρια των περιοχών της περ. β; λαμβανομένης υπόψη της εμπορικής δραστηριότητας της κάθε περιοχής. Σε περίπτωση, που η δεύτερη Κυριακή του Αυγούστου συμπίπτει με επίσημη αργία, η εξαίρεση του πρώτου εδαφίου μετατίθεται την προηγούμενη Κυριακή. 2. Με αιτιολογημένη απόφαση του κατά τόπον αρμόδιου Δημάρχου, η οποία εκδίδεται μετά από διαβούλευση με τοπικούς και συλλογικούς φορείς και ισχύει από το επόμενο έτος από τη δημοσίευσή της, ορίζονται με σαφή τρόπο οι περιοχές, στις οποίες επιτρέπεται προαιρετικά η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων και άλλες Κυριακές, πλην των αναφερομένων στις παρ. 1 και 1Α, λαμβανομένων υπόψη των τοπικών ιδιαιτεροτήτων που σχετίζονται με την οικονομική δραστηριότητα της περιοχής. 2Α. [Καταργείται] 3. Η λειτουργία των καταστημάτων που λειτουργούν σύμφωνα με το παρόν τις Κυριακές επιτρέπεται από τις 11:00 έως τις 20:00. 4. Η απασχόληση των εργαζομένων στις περιπτώσεις του παρόντος είναι νόμιμη και αμείβεται, σύμφωνα με τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας που ορίζουν πρόσθετη αμοιβή για εργασία κατά τις Κυριακές. Στους εργαζόμενους που απασχολούνται σε εμπορικά καταστήματα την Κυριακή, σύμφωνα με το παρόν και το άρθρο 15Α, χορηγείται, επιπλέον, υποχρεωτικά μια (1) ημέρα ανάπαυσης σε άλλη ημέρα της ίδιας εβδομάδας. 5. [Καταργείται].". ............................... Άρθρο 21 Προστασία των ανήλικων καταναλωτών από την έκθεση σε προϊόντα που μπορεί να οδηγήσουν σε κίνδυνο σεξουαλικής θυματοποίησης ή εκμετάλλευσης ή σε εθισμό στα τυχερά παίγνια - Αντικατάσταση άρθρου 7α ν.2251/1994 Το άρθρο 7α του ν.2251/1994 (Α' 191), περί προστασίας ανηλίκων καταναλωτών, αντικαθίσταται ως εξής: "Άρθρο 7α Ειδικές διατάξεις για την προστασία των ανήλικων καταναλωτών 1. Οι προμηθευτές δεν διαθέτουν στην αγορά προϊόντα, τα οποία λόγω της μορφής, εικόνας και χρήσης, για την οποία προορίζονται ή του τρόπου διάθεσής και προβολής τους: α) ενέχουν κινδύνους για την ομαλή ψυχική, πνευματική ή ηθική ανάπτυξη των ανήλικων καταναλωτών, β) εκθέτουν τους ανήλικους καταναλωτές σε κίνδυνο σεξουαλικής θυματοποίησης ή εκμετάλλευσης. 2. Οι προμηθευτές δεν προβάλλουν προϊόντα που απευθύνονται σε ανήλικους καταναλωτές με τρόπο που στρεβλώνει την εικόνα της παιδικής ηλικίας, ιδίως μέσω της χρήσης προωθητικών ενεργειών που περιέχουν μηνύματα με σεξουαλικό περιεχόμενο ή σεξουαλικά υπονοούμενα. 3. Προϊόντα που παραβιάζουν τις απαγορεύσεις των παρ. 1 και 2 θεωρούνται ιδίως τα προϊόντα που άμεσα ή έμμεσα: α) προκαλούν φόβο ή ανασφάλεια στους ανήλικους, β) παροτρύνουν σε παράνομη ή επιθετική συμπεριφορά ή χρήση βίας, γ) παροτρύνουν σε συμπεριφορές καταστροφής του περιβάλλοντος, δ) παροτρύνουν σε συμπεριφορές κακοποίησης ζώων, ε) καλλιεργούν διακρίσεις λόγω φυλής, φύλου, θρησκείας, ιθαγένειας, αναπηρίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού, στ) εγείρουν, άμεσα ή έμμεσα, πρόωρα, τον ερωτισμό μέσω λεκτικών ή εικονικών αναπαραστάσεων με σεξουαλικά μηνύματα που δεν συνάδουν με την εικόνα της παιδικής ηλικίας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτής, ζ) αναπαράγουν στερεότυπα που θίγουν την ισότητα των δύο φύλων, η) παροτρύνουν σε πράξεις που δεν συνάδουν με ευρέως καθιερωμένα ηθικά πρότυπα και αξίες, θ) παροτρύνουν τους ανήλικους στη συμμετοχή σε τυχερά παίγνια ή προσομοιώνουν τυχερά παίγνια δημιουργώντας κίνδυνο εθισμού, ι) παροτρύνουν σε χρήση ναρκωτικών ουσιών, ια) μπορεί να εκθέτουν τους ανήλικους σε κίνδυνο σεξουαλικής θυματοποίησης ή εκμετάλλευσης. 4. Επιχειρήσεις που διαθέτουν, δωρεάν ή έναντι αμοιβής, τη χρήση ηλεκτρονικών παιχνιδιών και λοιπών ψηφιακών εφαρμογών σε ανήλικους καταναλωτές λειτουργούν σύμφωνα με τον Κανονισμό Προστασίας Ανήλικων Καταναλωτών, με τον οποίο καθορίζονται οι προϋποθέσεις πρόσβασης και παραμονής των ανήλικων καταναλωτών στους φυσικούς ή ψηφιακούς χώρους χρήσης των ηλεκτρονικών παιχνιδιών και των λοιπών ψηφιακών εφαρμογών. Με τον Κανονισμό Προστασίας Ανήλικων Καταναλωτών προβλέπονται οι διοικητικές κυρώσεις για την παράβασή του και καθορίζονται τα όργανα διενέργειας ελέγχων και επιβολής των ως άνω κυρώσεων. 5. Για την εφαρμογή του παρόντος, ως προμηθευτής λογίζεται και ο παραγωγός καταναλωτικού προϊόντος, κατά την παρ. 2 του άρθρου 6, ο αντιπρόσωπός του, ο εισαγωγέας καταναλωτικού προϊόντος σε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο διανομέας του και κάθε επαγγελματίας, ο οποίος συμμετέχει στην αλυσίδα εφοδιασμού της αγοράς καταναλωτικού προϊόντος και μπορεί να επηρεάσει τα χαρακτηριστικά της ασφάλειάς του. 6. Στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων συνιστάται Επιτροπή Προστασίας Ανήλικων Καταναλωτών, η οποία αποτελεί συμβουλευτικό και γνωμοδοτικό όργανο του Γενικού Γραμματέα Εμπορίου για θέματα εφαρμογής του παρόντος. Η Επιτροπή αυτή, αποτελείται από τα κάτωθι μέλη και τα ισάριθμα αναπληρωματικά τους: α) έναν (1) εκπρόσωπο του Συνηγόρου του Πολίτη, ως Πρόεδρο, β) έναν (1) εκπρόσωπο του Συνηγόρου του Καταναλωτή, γ) έναν (1) εκπρόσωπο του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού, δ) ένα (1) μέλος Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού ή Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού Ανωτάτου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος με εξειδικευμένες γνώσεις σε θέματα παιδοψυχολογίας ή κοινωνιολογίας, ε) έναν (1) εκπρόσωπο του Εθνικού Συμβουλίου Αγοράς και Καταναλωτή που προέρχεται από τις ενώσεις καταναλωτών, στ) έναν (1) εκπρόσωπο της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος, ζ) έναν (1) εκπρόσωπο του Συνδέσμου Ελλήνων Βιοτεχνών Παιδικών Παιχνιδιών και Αμαξών, η) έναν (1) εκπρόσωπο της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, θ) έναν (1) εκπρόσωπο της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου. Ο Πρόεδρος, ο Αντιπρόεδρος και τα μέλη της Επιτροπής, με τους αναπληρωτές τους, καθώς και ο γραμματέας αυτής ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, με θητεία δύο (2) ετών. 7. Η Επιτροπή της παρ. 5 κατά τη διάρκεια των εργασιών της και εφόσον αυτό κρίνεται σκόπιμο ανάλογα με την υπό εξέταση καταγγελία, ζητά τη συνδρομή ή τη συμμετοχή στις συνεδριάσεις της άλλων φορέων ή οργανισμών, των οποίων οι αρμοδιότητες είναι συναφείς με την υπό εξέταση υπόθεση.". ............................... Άρθρο 29 Ειδικά διοικητικά μέτρα και κυρώσεις - Προσθήκη άρθρου 13ε στον ν.2251/1994 Στον ν.2251/1994 (Α' 191) προστίθεται άρθρο 13ε ως εξής: "Άρθρο 13ε Ειδικά διοικητικά μέτρα και κυρώσεις 1. Αν επιβληθεί κύρωση επί διαπιστωμένης παράβασης, επί της οποίας δεν έχει υπάρξει συμμόρφωση και δεν υπάρχουν άλλα αποτελεσματικά μέσα για την παύση της, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος σοβαρής βλάβης των συμφερόντων των καταναλωτών, το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων δύναται να: α) διατάσσει πάροχους υπηρεσιών υποδοχής να διαγράψουν, απενεργοποιήσουν ή να περιορίσουν την πρόσβαση σε επιγραμμική διεπαφή, β) διατάσσει καταχωρητές ή μητρώα τομέα να διαγράψουν πλήρως εγκεκριμένα ονόματα τομέα και να επιτρέπουν στην οικεία αρμόδια αρχή να προβεί σε σχετική καταχώρηση, γ) αποστείλει σχετική εντολή προς την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, η οποία προβαίνει στην αμετάκλητη διαγραφή των ονομάτων χώρου με κατάληξη ".gr" ή ".ελ" που υποδεικνύει η αρχή, καταργώντας την όποια μελλοντική χρήση τους. 2. Η απόφαση των περ. α) και β) της παρ. 1 δύναται να επιβάλει, εκτός των λοιπών μέτρων συμμόρφωσης, και πρόσθετο πρόστιμο ύψους πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ ανά ημέρα μη συμμόρφωσης. 3. Τα πρόστιμα που επιβάλλονται σύμφωνα με την παρ. 2 εισπράττονται κατά τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν.4978/2022, Α' 190).". ............................... ΜΕΡΟΣ Ζ' Έναρξη ισχύος Άρθρο 103 Έναρξη ισχύος 1. Η ισχύς του παρόντος αρχίζει με τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, με την επιφύλαξη των παρ. 2 και 3. 2. Η ισχύς του Μέρους Α, πλην των εσωτερικών παρ. 4α, 4β, 4ια, 4ιβ και 4ιγ του άρθρου 10 του ν.2251/1994 (Α' 191), καθώς και της εσωτερικής παρ. 12 του άρθρου 10 του ν.2251/1994, όπως αυτές προστίθενται με το άρθρο 9 του παρόντος, αρχίζει από την 26η Ιουνίου 2023 και αφορά στις αντιπροσωπευτικές αγωγές που ασκούνται από την 25η Ιουνίου 2023. 3. Η ισχύς του άρθρου 22 αρχίζει από την 1η Σεπτεμβρίου 2023 4. Η ισχύς του άρθρου 78 αρχίζει από την 26η Ιουνίου 2023. Αθήνα, 13 Φεβρουαρίου 2023