Γνωστοποίηση διατάξεων του ν. 4331/2015(1) (ΦΕΚ 69 Α') Μέτρα για την ανακούφιση των ΑμεΑ κ.λπ. Εγκ. Υπ. Εργασίας 42890/804/29.9.2015 Σας γνωρίζουμε ότι στο ΦΕΚ 69, τεύχος Α'/2.7.2015 δημοσιεύτηκε ο νόμος 4331/2015 "Μέτρα για την ανακούφιση των Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ), την απλοποίηση της λειτουργίας των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ), καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής και συναφή ασφαλιστικά ζητήματα και άλλες διατάξεις". Στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων μας και ειδικότερα επί των άρθρων 1, 3, 8 και 13 του ανωτέρω νόμου, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα: Άρθρο 1 Με το άρθρο 1 του ανωτέρω νόμου "Ένταξη στα προνοιακά προγράμματα οικονομικής ενίσχυσης Ατόμων με Αναπηρία" αντικαθίσταται το άρθρο 46 του ν. 4025/2011 (Α' 228) ως εξής: 1. Όσοι ενδιαφέρονται να ενταχθούν στα προνοιακά προγράμματα οικονομικής ενίσχυσης Ατόμων με Αναπηρία, καθώς και οι δικαιούχοι των οποίων η ισχύς των γνωματεύσεων ή πιστοποιητικών αναπηρίας έχει λήξει, εξετάζονται υποχρεωτικά από 1.9.2011 για την πιστοποίηση του βαθμού αναπηρίας τους από τις Υγειονομικές Επιτροπές ΚΕ.Π.Α. για τη χορήγηση ή την παράταση οικονομικής ενίσχυσης ή άλλης προνοιακής παροχής. Η εξέταση αποτελεί προϋπόθεση για τη χορήγηση ή την παράταση οικονομικής ενίσχυσης ή άλλης προνοιακής παροχής. Για την ένταξη στα προνοιακά προγράμματα οικονομικής ενίσχυσης Ατόμων με Αναπηρία γίνονται δεκτές και οι γνωματεύσεις της Α.ΣΥ.Ε. ή της Α.Ν.Υ.Ε. ή της Α.Α.Υ.Ε. ή της Ανώτατης Υγειονομικής Επιτροπής της Ελληνικής Αστυνομίας ή της Ανώτατης Υγειονομικής Επιτροπής του Πυροσβεστικού Σώματος σε ισχύ που έχουν εκδοθεί από τους αιτούντες για άλλη αιτία, εφόσον πληρούνται με βάση αυτές οι ιατρικές προϋποθέσεις του κατά περίπτωση αιτούμενου προνοιακού προγράμματος οικονομικής ενίσχυσης. 2. Από 1.10.2015 η διαδικασία ένταξης στα προγράμματα οικονομικής ενίσχυσης Ατόμων με Αναπηρία, όπως αυτή προβλέπεται από τις κείμενες διατάξεις, πραγματοποιείται από τη δημοσίευση του παρόντος στο Φύλλο Εφημερίδος της Κυβερνήσεως μέσω των Δήμων και των ΚΕ.Π.Α., ως εξής: α) Υποβάλλεται αίτηση του ενδιαφερομένου με τα απαιτούμενα κατά περίπτωση δικαιολογητικά στο Δήμο μόνιμης διαμονής του, άλλως σε περίπτωση που δεν υπάρχει μόνιμη διαμονή, αρμόδιος καθίσταται ο Δήμος που εδρεύει στην έδρα της οικείας περιφέρειας. β) Μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από την υποβολή της αίτησης ο Δήμος ενημερώνει τον αιτούντα εάν πληροί ή όχι τις προϋποθέσεις με βάση τα απαιτούμενα διοικητικά έγγραφα, όπως αυτά προβλέπονται από τη νομοθεσία που διέπει την αντίστοιχη παροχή ένταξής τους σε ένα ή περισσότερα από αυτά. γ) Σε περίπτωση που ο αιτών είτε δεν ανταποκριθεί στην υποχρέωση συμπλήρωσης των ελλειπόντων στοιχείων κατά το α' εδάφιο της παραγράφου 2 του παρόντος είτε δεν πληροί τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις ένταξής του σε πρόγραμμα οικονομικής ενίσχυσης εκδίδεται διοικητική πράξη απόρριψης του σχετικού αιτήματος από τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Κοινωνικής Πολιτικής του Δήμου μόνιμης κατοικίας ή του Δήμου που εδρεύει στην έδρα της οικείας περιφέρειας αντίστοιχα. δ) Εφόσον κριθεί ότι ο αιτών πληροί τις σχετικές προϋποθέσεις παραπέμπεται στην αρμόδια Υγειονομική Επιτροπή με τυποποιημένο Ειδικό Σημείωμα (παραπεμπτικό), στο οποίο αναγράφονται αναλυτικά οι απαιτούμενες ανά παροχή ιατρικές προϋποθέσεις. ε) Η διαδικασία υποβολής αιτήματος για την ένταξη στα προνοιακά προγράμματα οικονομικής ενίσχυσης Ατόμων με Αναπηρία ολοκληρώνεται με την υποβολή σχετικής αίτησης στα ΚΕ.Π.Α. βάσει του ανωτέρου ειδικού σημειώματος παραπομπής του β' εδαφίου της παραγράφου 2 του παρόντος και την εξέταση του αιτούντος από την οικεία Υγειονομική Επιτροπή. Η προνοιακή παροχή ή η οικονομική ενίσχυση χορηγείται από την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης στο Δήμο. στ) Η διαδικασία ένταξης σε ένα ή περισσότερα προγράμματα οικονομικής ενίσχυσης Ατόμων με Αναπηρία ολοκληρώνεται με την προσκόμιση από τον αιτούντα στην αρμόδια υπηρεσία χορήγησης αυτών της "Γνωστοποίησης Αποτελέσματος Πιστοποίησης Ποσοστού Αναπηρίας" από τα ΚΕ.Π.Α. ζ) Κατά την προσκόμιση της "Γνωστοποίησης Αποτελέσματος Πιστοποίησης Ποσοστού Αναπηρίας" από τον ενδιαφερόμενο οι αρμόδιες υπηρεσίες θα διενεργούν υποχρεωτικά έλεγχο, με ανάκτηση αυτής μέσω της σχετικής ηλεκτρονικής υπηρεσίας του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. 3. Από 1.10.2015 η διαδικασία παράτασης των προνοιακών παροχών καθορίζεται ως εξής: α) Η καταβολή της οικονομικής ενίσχυσης στα Άτομα με Αναπηρία διακόπτεται αυτοδικαίως από την επομένη της ημερομηνίας λήξης της ισχύουσας γνωμάτευσης. β) Η αρμόδια υπηρεσία χορήγησης των προνοιακών παροχών υποχρεούται τρεις (3) μήνες πριν από τη λήξη ισχύος της προηγούμενης γνωμάτευσης να ειδοποιεί εγγράφως τους δικαιούχους για επανυποβολή του αιτήματος χορήγησης των προνοιακών παροχών, κατά την ίδια ως άνω διαδικασία. γ) Η έναρξη καταβολής της προνοιακής ενίσχυσης στην περίπτωση της παράτασης χορήγησης των προνοιακών παροχών εκκινεί από την επομένη της λήξης της προηγούμενης παροχής του επιδόματος μόνο στην περίπτωση που ο δικαιούχος υποβάλλει στην αρμόδια υπηρεσία τα απαιτούμενα δικαιολογητικά εντός προθεσμίας έξι (6) μηνών από την ημερομηνία λήξης της προηγούμενης γνωμάτευσης, άλλως η καταβολή της παροχής άρχεται από της αιτήσεώς του στην αρμόδια υπηρεσία του Δήμου. 4. Οι αρμόδιες υπηρεσίες χορήγησης των προνοιακών παροχών δύνανται αυτεπάγγελτα ή κατ' εντολή της Γενικής Γραμματείας Πρόνοιας να διενεργούν τακτικούς ή έκτακτους επανέλεγχους διοικητικής ή και ιατρικής φύσεως των καταβαλλόμενων οικονομικών ενισχύσεων. Αν από τους ελέγχους διαπιστωθεί ότι καταβλήθηκαν ή καταβάλλονται αχρεωστήτως ποσά οικονομικών ενισχύσεων σε μη δικαιούχους, οι αρμόδιες υπηρεσίες προβαίνουν σε αναζήτηση αυτών, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, ή στο συμψηφισμό τους με τυχόν καταβαλλόμενα ποσά στο ίδιο πρόσωπο για άλλη προνοιακή παροχή. 5. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ρυθμίζονται επιμέρους θέματα εφαρμογής του παρόντος, τυποποιούνται τα σχετικά έγγραφα, εναρμονίζεται η ορολογία των απαιτούμενων ιατρικών προϋποθέσεων για καθεμία από τις προνοιακές παροχές με την ορολογία του εκάστοτε ισχύοντος Ενιαίου Πίνακα Προσδιορισμού Ποσοστού Αναπηρίας, όπως και κάθε άλλο θέμα σχετικό με τα ιατρικής φύσης ζητήματα χορήγησης των προνοιακών παροχών." Α) Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του ανωτέρω άρθρου, από 1.9.2011 προϋπόθεση για την χορήγηση ή την παράταση οικονομικής ενίσχυσης από τα προνοιακά προγράμματα Ατόμων με Αναπηρία, είναι η εξέταση για την πιστοποίηση του βαθμού αναπηρίας από τις Υγειονομικές Επιτροπές των ΚΕ.Π.Α. Στην ίδια παράγραφο διευκρινίζεται ότι για την ένταξη στα προνοιακά προγράμματα οικονομικής ενίσχυσης Ατόμων με Αναπηρία, γίνονται δεκτές και οι γνωματεύσεις της Α.ΣΥ.Ε. ή της Α.Ν.Υ.Ε. ή της Α.Α.Υ.Ε. ή της Ανώτατης Υγειονομικής Επιτροπής της Ελληνικής Αστυνομίας ή της Ανώτατης Υγειονομικής Επιτροπής του Πυροσβεστικού Σώματος σε ισχύ που έχουν εκδοθεί από τους αιτούντες για άλλη αιτία, εφόσον πληρούνται με βάση αυτές οι ιατρικές προϋποθέσεις του κατά περίπτωση αιτούμενου προνοιακού προγράμματος οικονομικής ενίσχυσης. Β) Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του ανωτέρω άρθρου από 1.10.2015 τροποποιούνται και ορίζονται εκ νέου οι διαδικασίες που πραγματοποιούνται μέσω των Δήμων και των ΚΕ.Π.Α. για την ένταξη στα προγράμματα οικονομικής ενίσχυσης Ατόμων με Αναπηρία. Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με την παράγραφο 5 του ίδιου άρθρου, για την εφαρμογή των ανωτέρω διαδικασιών, όπως αυτές ορίζονται στις αναφερόμενες διατάξεις, προβλέπεται η έκδοση Απόφασης του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με την οποία θα ρυθμίζονται τα επιμέρους θέματα εφαρμογής και θα τυποποιούνται τα σχετικά έγγραφα (π.χ. παραπεμπτικό). Μέχρι την έκδοση της ανωτέρω Υπουργικής Απόφασης ισχύουν οι διαδικασίες όπως αυτές προβλέπονται από τις μέχρι σήμερα κείμενες διατάξεις περί χορήγησης των προνοιακών επιδομάτων για τα άτομα με αναπηρία. Γ) Με τις διατάξεις ακολούθως της παραγράφου 3 του ίδιου άρθρου, καθορίζεται και η διαδικασία παράτασης των προνοιακών παροχών όπως θα ισχύει από 1.10.2015. Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τις διατάξεις του Άρθρου 9 του νόμου "Παράταση χορήγησης αναπηρικής σύνταξης" αντικαθίσταται το άρθρο 66 του ν. 4144 /2013, όπως ίσχυε, και παρατείνεται για ένα εξάμηνο, η καταβολή, εκτός των συντάξεων αναπηρίας και όλων των προνοιακών επιδομάτων που χορηγούνται λόγω αναπηρίας, εφόσον εκκρεμεί στις υγειονομικές επιτροπές ΚΕ.Π.Α. ιατρική κρίση, χωρίς υπαιτιότητα των δικαιούχων. Η ισχύς του άρθρου αυτού για όλα τα πρόσωπα που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του λήγει στις 31.12.2015. Άρθρο 3 Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 3 του ανωτέρω νόμου "Κατάργηση παραβόλου για την εξέταση σε ΚΕ.Π.Α. για ανασφάλιστους και αιτούντες προνοιακών επιδομάτων αναπηρίας" από την δημοσίευση του νόμου καταργείται η υποχρέωση καταβολής παραβόλου για την εξέταση από Πρωτοβάθμια ή Δευτεροβάθμια Υγειονομική Επιτροπή ΚΕ.Π.Α., εκτός των ανασφαλίστων και των απόρων και για όσους ζητούν τη χορήγηση προνοιακού επιδόματος αναπηρίας καθώς και για τυχόν επανεξετάσεις ήδη χορηγηθέντων προνοιακών επιδομάτων αναπηρίας. Στο ανωτέρω δε άρθρο αναφέρεται επίσης ότι: "Οι υπηρεσίες χορήγησης προνοιακών παροχών αποδίδουν, στο τέλος κάθε εξαμήνου, απολογιστικά στο Ι.Κ.Α.- Ε.ΤΑ.Μ. το σύνολο των οφειλομένων ποσών για τα παραπεμπόμενα από αυτές περιστατικά που εξετάζονται από τις Υγειονομικές Επιτροπές ΚΕ.Π.Α., βάσει σχετικών καταστάσεων που τους γνωστοποιούνται από τα αρμόδια ΚΕ.Π.Α." Άρθρο 8 Με το άρθρο 8 του ανωτέρω νόμου "Αντικατάσταση του όρου "τυφλότητα" με τον ειδικότερο όρο "αναπηρία όρασης" το άρθρο 1 της κ.υ.α. Δ29α/Φ.32/Γ.Π.οικ. 10806/529 (Β' 1189) αντικαθίσταται ως εξής: "Το δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 της υπ' αριθμ. Π4γ/Φ. 421/Φ. 422/Φ. 423/Φ. 221/οικ. 6286/1997 κοινής υπουργικής απόφασης "Τροποποίηση κ.υ.α. καταβολής των επιδομάτων στα τυφλά - κωφάλαλα - βαριά νοητικά καθυστερημένα άτομα και ανασφάλιστα τετραπληγικά - παραπληγικά ακρωτηριασμένα" αντικαθίσταται ως εξής: "Γνωμάτευση Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.) όπου θα πιστοποιείται η οπτική αναπηρία - αναπηρία όρασης με ποσοστό αναπηρίας από 80% και άνω". Επισημαίνεται ότι στις συγκεκριμένες γνωματεύσεις δεν απαιτείται να αναγράφεται ο όρος "τυφλότητα" άλλα μόνο το ποσοστό της οπτικής αναπηρίας - αναπηρίας όρασης. Άρθρο 13 Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13 του νόμου "Περιπτώσεις συνδρομής σε ΑμεΑ παροχών αναπηρίας και αμοιβών για την ένταξη στην απασχόληση". "Τα Άτομα με Αναπηρία (ΑμεΑ) τα οποία συμμετέχουν σε προγράμματα κατάρτισης, ενίσχυσης της απασχόλησης συμπεριλαμβανομένης της αυτοαπασχόλησης ή/και εργάζονται σε Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις του ν. 4019/2011 (Κοιν.Σ.Επ.) και λαμβάνουν επίδομα πρόνοιας ή επιδόματα επανένταξης ή οποιασδήποτε μορφής νοσήλιο ή παροχή, δεν χάνουν αυτές τις παροχές αλλά συνεχίζουν να τις εισπράττουν ταυτόχρονα και αθροιστικά με την αποζημίωση από τη συμμετοχή τους στα προγράμματα αυτά ή/και την αμοιβή τους από την απασχόληση στην Κοιν.Σ.Επ.." Προηγούμενες εγκύκλιοι της υπηρεσίας μας, οι οποίες έρχονται σε αντίθεση με τις ανωτέρω διατάξεις του νόμου , παύουν να ισχύουν. (1) ΕΑΕΔ Αυγούστου 2015 σελ. 737.