Κυριακή και Ημέρες Αργίας Εκπτωτικές περίοδοι - Αμοιβές Αρχοντής Καμπάνταης, τ. Διευθυντής Υπ. Εργασίας Με την επιμέλεια της Έφης Χατζηαγοράκη, φοιτήτριας Νομικής του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου. Α. Κυριακή Αργία και Ημέρες αργίας - Εβδομαδιαία ανάπαυση - Εκπτωτικές περίοδοι καταστημάτων 1. Ισχύουσα Νομοθεσία α. Β.Δ. 748/1966 "περί κωδικοποιήσεως, καταργήσεως, τροποποιήσεως και συμπληρώσεως των διατάξεων της κειμένης νομοθεσίας περί εβδομαδιαίας και Κυριακής αναπαύσεως και ημερών αργίας" (ΦΕΚ 179/Α/13.9.1966), όπως ισχύει σήμερα. β. Ν.Δ. 515/1970 (άρθρο 8) "Περί χρονικών ορίων εργασίας μισθωτών", Ν. 4504/1966 (άρθρο 42), Β.Δ. 750/1971, Β.Δ. 193/1972, Β.Δ. 241/1973, Ν. 74/1975 (άρθρο 7), Π.Δ. 1156/1977, Ν. 1892/1990 (άρθρο 40), Ν. 2194/1984 (άρθρο 14), Ν. 2224/1994 (άρθρο 46), Ν. 2639/1998 (άρθρο 15), Ν. 2647/1998, Π.Δ. 88/1999 (άρθρο 14). γ. Ν. 435/1976 (άρθρο 8), Ν. 549/1977 (άρθρο 6), Ν. 1346/1983 (άρθρο 4) και άρθρο 7 Ν. 1400/1983, σχετικά με κατάργηση μεταφοράς αργιών που συμπίπτουν με Κυριακή και ημέρα Αργίας, πλην της 1ης Μαΐου που μετατίθεται σε εργάσιμη ημέρα με Απόφαση Υπ. Εργασίας όταν συμπίπτει με ημέρα Κυριακή ή Μεγάλης Εβδομάδος ή την Δευτέρα του Πάσχα βάσει άρθρου 14 Ν. 4468/2017. δ. Υ.Α. 28939/1972 "Περί μη εφαρμογής των διατάξεων περί υποχρεωτικής αναπαύσεως καθ' ημέρα Κυριακή και ημέρα αργίας επί μισθωτών απασχολουμένων εις εργασίας εκτελουμένας εις πάντα ασκεπή και ανοιχτό χώρο εντός και εκτός των κατοικημένων περιοχών της χώρας" (ΦΕΚ 683/Β/1972). ε. Π.Ν.Π. 29.12.1980 "Περί καθιερώσεως πενθημέρου εβδομάδος εργασίας των δημοσίων εν γένει υπηρεσιών και ρυθμίσεως συναφών θεμάτων", που κυρώθηκε με τον Ν. 1157/1981" (ΦΕΚ 126/Α/12.5.1981). στ. Ε.Γ.Σ.Σ.Ε 26.2.1975 (άρθρο 6), η οποία κυρώθηκε με τον Ν. 133/1975, ως προαιρετικό σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας και με την ανωτέρω Π.Ν.Π. 29.12.1980 δόθηκε η δυνατότητα καθιερώσεως πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας με Σ.Σ.Ε. ή Δ.Α., ως υποχρεωτικού συστήματος στον Ιδιωτικό τομέα. Με τη Δ.Α. 25/1983 που κηρύχθηκε υποχρεωτική με την Α.Υ.Ε. 17958/1983 (ΦΕΚ 688/Β/1983) καθιερώθηκε υποχρεωτικό 40ωρο και πενθήμερη εβδομαδιαία εργασία για το προσωπικό βιομηχανικών καταστημάτων της χώρας. Με το άρθρο 42 του Ν.1892/1990, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 23 του Ν. 1957/1991 καθιερώθηκε η πενθήμερη εβδομαδιαία εργασία για τους μισθωτούς των καταστημάτων, που καταργήθηκε με τον Ν. 4093/2012. Μετά την ισχύ των διατάξεων Ν. 4046/2012, της ΠΥΣ 6/2012, του Ν. 4093/2012, όπως ισχύουν σήμερα, εφόσον οι Σ.Σ.Ε. ή Δ.Α. δεν δεσμεύουν υποχρεωτικά εργοδότες και μισθωτούς είναι δυνατή η μετατροπή της πενθήμερης εργασίας σε εξαήμερη εβδομαδιαία εργασία με Ατομική Σύμβαση Εργασίας και με επιχειρησιακή Σ.Σ.Ε. ζ. Ν. 3144/2003 (άρθρο 21 παρ. 7) και Κ.Υ.Α. 4781/2003(ΦΕΚ 383/Β/1.4.2003), περί μη εφαρμογής του Β.Δ. 748/1966 στα πλυντήρια αυτοκινήτων και ωράρια πρατηρίων υγρών καυσίμων. η. Π.Δ. 246/2006, όπως τροποποιήθηκε με το Π.Δ. 94/2014 "Τροποποίηση του Π.Δ. 246/2006 Γενικός Κανονισμός Προσωπικού του ΚΤΕΛ ΑΕ και των ΚΤΕΛ του Ν. 2963/2001 (βλέπε και Αποφάσεις Μον. Πρωτοδικείου Ξάνθης 511/2012, Μον. Πρωτοδικείο Θηβών 29/2013, Α.Π. 52/2015). θ. Ν. 4177/2013 (άρθρα 15 και 16), Ν. 4208/2013 (άρθρο 25), Ν. 4314/2014 (άρθρο 108), Ν. 4336/2015 (άρθρο 2 Υποπαράγραφος Α3 παρ. 6) και Ν. 4446/2016 (άρθρο 114), σχετικά με τις εκπτωτικές περιόδους, λειτουργία καταστημάτων τις Κυριακές κ.λπ. 2. Ερμηνεία - Σχόλια Με τις διατάξεις της ανωτέρω ισχύουσας νομοθεσίας, όπου ο κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να ανατρέξει για οποιαδήποτε λεπτομέρεια, ρυθμίστηκαν θέματα που αναφέρονται στην Κυριακή Αργία και Εβδομαδιαία Ανάπαυση - στις ημέρες υποχρεωτικής και προαιρετικής Αργίας - στις εξαιρέσεις για ορισμένες Κυριακές και Αργίες - στις εξαιρέσεις ανάπαυσης μισθωτών κατά ημέρα Κυριακή - στις εξαιρέσεις εφαρμογής των διατάξεων Κυριακής και ημέρας Αργίας - στον καθορισμό εκ περιτροπής αργία - στην έκδοση άδεια Κυριακής εργασίας - στις τακτικές ενδιάμεσες εκπτωτικές περιόδους με εργάσιμες ορισμένες Κυριακές - στην αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση και συμψηφιστικές άδειες ανάπαυσης, στις ειδικές ρυθμίσεις κ.λπ. (Υπ. Εργασίας 15290/297/11.05.2015, ΕΑΕΔ 2015 σελ. 939). Ήτοι: α. Κυριακή - Εβδομαδιαία Ανάπαυση Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 Β.Δ. 748/1966 κατά τις Κυριακές και ημέρες Αργίας (βλέπε κατωτέρω γ') απαγορεύεται κάθε δραστηριότητα και εργασία, εκτός των εξαιρέσεων άρθρων 2, 6, 7, 8, 9 Β.Δ. 748/1966, όπως ισχύει σήμερα. 'Έτσι ο νομοθέτης καθόρισε για όλους τους μισθωτούς μία (1) ημέρα της εβδομάδος (Κυριακή) ως ημέρα υποχρεωτικής ανάπαυσης (ΡΕΠΩ) και για όσους μισθωτούς εργάζονται την Κυριακή, επειδή επιτρέπεται η εργασία βάσει διατάξεων Β.Δ. 748/1966, άρθρου 46 Ν. 2224/1994, άρθρου 114 Ν. 4446/2016 κ.λπ., καθόρισε με το άρθρο 10 του Β.Δ. 748/1966 και άρθρο 25 Ν. 4208/2013, όπως ισχύουν, αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση (ΡΕΠΩ). Σημειώνουμε ότι η αναπληρωματική ανάπαυση που χορηγείται για τις εργάσιμες Κυριακές που εμπίπτουν στις εκπτωτικές περιόδους μπορεί να χορηγηθεί την προηγούμενη αντί για την επόμενη εβδομάδα της Κυριακής (άρθρο 25 Ν. 4208/2013) β. Εξαιρέσεις - Απαγορεύσεις Απασχόλησης Ι. Σύμφωνα με το άρθρο 2 Β.Δ. 748/66 οι διατάξεις του διατάγματος αυτού, μεταξύ των άλλων, δεν έχουν εφαρμογή 1) σε γεωργικές γενικά επιχειρήσεις 2) σε εργάτες θαλάσσης 3) οικιακούς βοηθούς 4) επιχειρήσεις ή εργασίες που εκτελούνται αυτοπροσώπως ή μόνο από μέλη της οικογένειας του εργοδότη, εφόσον δεν γίνονται δημόσια απαγορευμένης κάθε συναλλαγής με αγοραστές κ.λπ. (Υπ. Εργασίας 2385/11.11.1996 ΕΑΕΔ 1997 σελ. 817) 5) σε σπουδαστές τεχνικών σχολών για πρακτική τους άσκηση σε χώρους καθοριζόμενους από την αρμόδια Σχολή. ΙΙ. Σύμφωνα με το άρθρο 7 Β.Δ. 748/66 και άρθρο 46 Ν. 2224/94 οι διατάξεις για υποχρεωτική ανάπαυση την Κυριακή και ημέρες Αργίας δεν έχουν εφαρμογή σε επιχειρήσεις 1) Μεταφορές προσώπων ή πραγμάτων, φορτ/σεις κ.λπ. 2) Επισκευής και συντήρησης μεταφορικών μέσων 3) Παραγωγής και διαμονής ηλεκτρικού ρεύματος - ύδατος- φωταερίου - ατμού ή ατομικής ενέργειας 4) Τηλεπικοινωνιών - ραδιοφωνίας και τηλεόρασης - κινηματογράφων 5) Κέντρων διασκεδάσεων - δημοσίων θεμάτων και παιγνίων - πρακτορείων λαχείων και εφημερίδων - εκθέσεων - μουσείων - αθλητικών εκδηλώσεων - γραφείο ταξιδιών και λεσχών 6) Πρατηρίων υγρών καυσίμων 7) Εστιατορίων - Καφενείων - Ζαχαροπλαστείων - Κυλικείων και συναφών καταστημάτων 8) Ανθοπωλείων 9) Λουτρών 10) Ξενοδοχείων 11) Ιατρείων - Κλινικών - Νοσοκομείων 12) Γραφείων Κηδειών - Νεκροτομείων και Νεκροταφείων 13) Περιπτέρων και εξομοιουμένων καταστημάτων 14) Φωτογραφείων - Στιλβωτηρίων και Πεταλωτηρίων 15) Αμιγών καταστημάτων λιανικής πωλήσεως ξηρών καρπών 16) Μη ημερησίων εφημερίδων και περιοδικών (βλέπε άρθρο 2 Π.Δ. 327/1992 καταργήσεις). Επιτρέπεται επίσης η λειτουργία κατά τις Κυριακές και Αργίες, πλην της Κυριακής του Πάσχα, κατά τις ώρες 08.00 μέχρι 13.00, χωρίς απασχόληση προσωπικού, καταστημάτων πώλησης παντός είδους παλαιών αντικειμένων, εφόσον τα καταστήματα αυτά βρίσκονται σε τόπους όπου εθιμικά γίνονται αγοροπωλησίες τέτοιων ειδών. ΙΙΙ. Σύμφωνα με το άρθρο 7 παρ. 2 Β.Δ. 748/1966, όπως ισχύει σήμερα, οι διατάξεις για υποχρεωτική ανάπαυση των μισθωτών την Κυριακή και ημέρες Αργίας δεν εφαρμόζονται σε επιχειρήσεις που λειτουργούν κατά τμήματα καθ' όλο το 24ωρο δια τριών ομάδων εργασίας: 1) Οινοπνευματοποιίας - πυρηνελαιουργίας - υδρογονώσεως ελαίου 2) Διθειούχου γλυκερίνης και λιπαρών οξέων 3) Παραγωγή τσιμέντων 4) Παρασκευή γλυκερίνης και λιπαρών οξέων 5) Ζυμαρικών, εφόσον λειτουργούν με αυτοτελή μηχανολογικά συγκροτήματα συγχρόνου παραγωγής και προξηράνσεως 6) Ζυθοποιίας - Βυνοποιίας - Παγοποιίας - Ψυγείων και Ζύμης 7) Παραγωγής ναφθαλίνης 8) Παστεριώσεως γάλακτος κ.λπ. 9) Ασβεστοκαμίνων 10) Παραγωγής Χλωρίου 11) Παραγωγής Οξυγόνου 12) Παραγωγής Υάλου 13) Ξηραντηρίων τεχνητής ξηράνσεως ξύλου 14) Παρασκευής οστεοκόλλας και δερματοκόλλας 15) Παρασκευής φυτικού άνθρακος 16) Παραγωγής οξέων και χημικών λιπασμάτων 17) Χαρτοποιίας, εφόσον η ξήρανση του χάρτου γίνεται σε τύμπανα θερμαινόμενα δι' ατμού. ΙV. Σύμφωνα με το άρθρο 7 παρ. 3 Β.Δ. 748/66 εξαιρούνται από την υποχρεωτική ανάπαυση την Κυριακή και ημέρες Αργίας οι απασχολούμενοι μισθωτοί σε τμήματα ή εργασίας, που λειτουργούν όλο το 24ωρο με τρεις ομάδες εργασίας: 1) Κλιβάνων συνεχούς λειτουργίας και πυράς Χαλυβουργείων και Μεταλλουργείων 2) Τμημάτων παραγωγής Βισκόζης και Κλωστοποίησης αυτής 3) εργασίες εψήσεως Κεραμουργικών προϊόντων 4) εργασίες ξηράνσεως υποπροϊόντων επεξεργασμένων οστών και δερμάτων 5) Τμημάτων παρασκευής κόλλας κ.λπ. 6) Τμημάτων Θερμοπλαστικών μηχανών κ.λπ. 7) Εργοστασίων Εκρηκτικών υλών κ.λπ. 8) Πολεμικού υλικού κ.λπ. 9) εργασίες μηχανικής παρασκευής Μεταλλευμάτων 10) Εργασίες επισκευής - συντηρήσεως κ.λπ. Μεταλλείων. V. Σύμφωνα με το άρθρο 7 παρ. 4 Β.Δ. 748/66 εξαιρούνται από την υποχρεωτική ανάπαυση την Κυριακή και ημέρες Αργίας οι απασχολούμενοι μισθωτοί σε επιχειρήσεις ή εργασίες: 1) Φυλάξεως 2) Παρεχόμενες στην ύπαιθρο (βλέπε και Υ.Α. 28939/72 ανωτέρω ισχύουσα νομοθεσία περ. ε και Υπ. Εργασίας 2262/7.8.92) 3) Παραγωγής ενέργειας κινητήριου δυνάμεως και θερμάνσεως 4) Εψήσεως φαγητών μέχρι ώρας 14.00'. VI. Σύμφωνα με το άρθρο 21 παρ. 7 Ν. 3144/2003 οι διατάξεις περί υποχρεωτικής αναπαύσεως κατά την Κυριακή και τις ημέρες αργίας του Β.Δ. 748/66 δεν εφαρμόζονται για τους απασχολούμενους στα πλυντήρια- λιπαντήρια αυτοκινήτων και στις εργασίες πλυσίματος, γρασσαρίσματος και λιπάνσεως των πρατηρίων διανομής υγρών καυσίμων. VII. Ως προς τα φαρμακεία κατά τις Κυριακές και Αργίες ισχύουν οι διατάξεις περί διημερεύσεως και διανυκτερεύσεως αυτών. VIII. Εκπτωτικές περίοδοι Ν. 4177/2013 "Κανόνες ρύθμισης της αγοράς προϊόντων και της παροχής υπηρεσιών και άλλες διατάξεις (Λειτουργία κατά Κυριακής κ.λπ.)" (ΦΕΚ 173/Α/8.8.2013) Άρθρο 15. Εκπτώσεις - Προσφορές Άρθρο 16. Λειτουργία καταστημάτων τις Κυριακές Ν. 4179/2013. (ΦΕΚ 175/Α/8.8.2013). Άρθρο 12. Λειτουργία καταστημάτων εντός ζώνης τουριστικού λιμένα. Ν. 4208/2013 (ΦΕΚ 252/Α/18.11.2013). Άρθρο 25. Στο τέλος του άρθρου 16 του Ν. 4177/2013 προστίθεται παράγραφος 4 ως εξής: "4α) Επιτρέπεται η απασχόληση των εργαζομένων σε εμπορικά καταστήματα που λειτουργούν σύμφωνα με τα ανωτέρω. Η απασχόληση των εργαζομένων στις περιπτώσεις αυτές είναι νόμιμη και αμείβεται σύμφωνα με τις κοινές διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας που ορίζουν πρόσθετη αμοιβή για εργασίες κατά τις Κυριακές. Στους εργαζομένους που θα απασχοληθούν κατά τις Κυριακές της περίπτωσης α' της παραγράφου 1 (Ν. 4177/2013) δύναται να χορηγηθεί η αναπληρωματική ανάπαυση σε εργάσιμη μέρα της εβδομάδας που προηγείται την Κυριακή αυτή. β) Η ισχύς της παρούσας αρχίζει από την ψήφισή της από την Βουλή των Ελλήνων" (8.11.2013) Ν. 4314/2014 (ΦΕΚ 265/Α/23.12.2014). Άρθρο 108. 1. Στην παράγραφο 1 του άρθρου 16 του Ν. 4177/2013 προστίθεται στοιχείο (δ) ως εξής: "δ) την τελευταία Κυριακή κάθε έτους". 2. Στην παράγραφο 1 του άρθρου 42 του Ν. 1892/90, όπως ισχύει, προστίθεται τέταρτο εδάφιο ως εξής: "Επίσης, ειδικά για τα ιχθυοπωλεία, επιτρέπεται η λειτουργία τους και κατά τη συμπίπτουσα προς Κυριακή παραμονή της 25ης Μαρτίου κάθε έτους". 3. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου καταργούνται: α) το άρθρο 6 του Β.Δ. 748/1966 και β) το άρθρο 1 του Β.Δ. 750/1971. Ν. 4336/2015 (ΦΕΚ 94/Α/14.8.2015) Άρθρο 2 παρ. Α υποπαράγραφος Α3- παρ. 6α. Η παρ. 1 του άρθρου 15 του Ν. 4177/2013 αντικαθίσταται ως ακολούθως "1. Ως τακτικές και ενδιάμεσες εκπτωτικές περίοδοι, κατά τη διάρκεια των οποίων επιτρέπεται η πώληση εμπορευμάτων ή η παροχή υπηρεσιών με μειωμένες τιμές ορίζονται οι εξής: α) τακτικές εκπτώσεις: αα) από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιανουαρίου μέχρι το τέλος του Φεβρουαρίου και αβ) από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιουλίου μέχρι το τέλος του Αυγούστου. β) Ενδιάμεσες εκπτωτικές περίοδοι: βα) το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου και ββ) το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου. η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται στις πωλήσεις αυτοκινήτων" γ). στην παρ. 1 του άρθρου 15 του Ν. 4177/2013 προστίθεται στοιχείο 2 ως ακολούθως: "Επιτρέπεται πέραν των περιόδων της προηγούμενης παραγράφου, η πώληση εμπορευμάτων ή η παροχή υπηρεσιών με μειωμένες τιμές, καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, χωρίς υποχρέωση προηγούμενης γνωστοποίησης". Ν. 4446/2016 (ΦΕΚ 240/Α/22.12.2016). Άρθρο 114. Τροποποίηση του Ν. 4177/2013. Η παράγραφος 1 του άρθρου 15 του ν. 4177/2013 αντικαθίσταται ως εξής: "1. Ως τακτικές και ενδιάμεσες εκπτωτικές περίοδοι, κατά τη διάρκεια των οποίων επιτρέπεται η πώληση εμπορευμάτων ή η παροχή υπηρεσιών με μειωμένες τιμές ορίζονται τα εξής: α) τακτικές εκπτώσεις: αα) από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιανουαρίου μέχρι το τέλος του Φεβρουαρίου και αβ) από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιουλίου μέχρι το τέλος Αυγούστου, β) ενδιάμεσες εκπτωτικές περίοδοι: βα) το πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου. Οι ενδιάμεσες εκπτωτικές περίοδοι μπορούν να μεταβάλλονται σε κάθε περιφερειακή Ενότητα με απόφαση του οικείου Αντιπεριφερειάρχη, η οποία εκδίδεται μετά από γνώμη των εμπορικών συλλογών αι των επαγγελματικών οργανώσεων της Περιφερειακής Ενότητας και δημοσιεύεται έως την 1η Δεκεμβρίου του έτους που προηγείται της εφαρμογής των ενδιάμεσων εκπτωτικών περιόδων. Οι κατά το προηγούμενο εδάφιο οριζόμενες εκπτωτικές περίοδοι διαρκούν συνολικά τριάντα (30) ημέρες ετησίως και περιλαμβάνουν τουλάχιστον δυο Κυριακές. Η παρούσα παράγραφος δεν εφαρμόζεται στις πωλήσεις αυτοκινήτων". 2. Η περίπτωση α' της παρ. 1 του άρθρου 6 του ν. 4177/2013 αντικαθίσταται ως εξής: "α) Την πρώτη Κυριακή κατά την έναρξη εκάστης τακτικής εκπτωτικής περιόδου της παραγράφου 1 του άρθρου 15 του παρόντος νόμου. Σε περίπτωση που η πρώτη Κυριακή συμπίπτει με επίσημη αργία, η δυνατότητα μετατίθεται την επόμενη Κυριακή". 3. Με την περίπτωση δ' της παραγράφου 1 του άρθρου 16 του ν. 4177/2013 προστίθεται περίπτωση ε', ως εξής: "ε) Δύο Κυριακές κατά τη διάρκεια των ενδιάμεσων εκπτωτικών περιόδων, που καθορίζονται με απόφαση του οικείου Αντιπεριφερειάρχη σύμφωνα με την περίπτωση β' της παραγράφου 1 του άρθρου 15 του παρόντος. Στις περιφερειακές ενότητες στις οποίες οι ως άνω απόφαση δεν έχει εκδοθεί, επιτρέπεται η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων την πρώτη Κυριακή του Μαΐου και την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου. Σε περίπτωση που η πρώτη Κυριακή συμπίπτει με επίσημη αργία, η δυνατότητα μετατίθεται την επόμενη Κυριακή". 4. Εντός τριών (3) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος, δύναται να εκδοθεί η κατά την παρ. 1 του άρθρου 15 του ν. 4177/2013 απόφαση του Αντιπεριφερειάρχη, με την οποία μεταβάλλονται οι ενδιάμεσες εκπτωτικές περίοδοι, χωρίς να ισχύει ο χρονικός περιορισμός του δεύτερου εδαφίου της ως άνω παραγράφου. Ο νομοθέτης με το Β.Δ. 748/1966 άρθρο 2 απαγόρευε την εργασία κατά ημέρα Κυριακή και τις οριζόμενες ημέρες αργίας, επιτρέποντας αυτή μόνο με ελάχιστες εξαιρέσεις, ορίζοντας "κατά τας Κυριακάς και τας εν τω άρθρω 4 του παρόντος οριζόμενας αργίας και υπό τας εν τω παρόντι διακρίσεις, απαγορεύεται εις τους εν τω Κράτει οπαδούς παντός θρησκεύματος πάσα βιομηχανική, βιοτεχνική, εμπορική και πάσα επαγγελματική εν γένει δραστηριότητα". Ήδη όμως με τις ισχύουσες διατάξεις της ανωτέρω νομοθεσίας (άρθρο 114 του Ν. 4446/2016 κ.λπ.) δόθηκε η δυνατότητα στα εμπορικά καταστήματα να λειτουργούν προαιρετικά ορισμένες Κυριακές κατά τις εκπτωτικές περιόδους, όπως ορίζουν οι ανωτέρω ισχύουσες διατάξεις νόμων 4177/2013, 4179/2013, 4208/2013, 4314/2014, 4336/2015 και 4446/2016. Βάσει αυτών οι Κυριακές που μπορούν να λειτουργούν τα εμπορικά καταστήματα ανέρχονται σε οκτώ (8) το έτος και είναι: α) η πρώτη Κυριακή των περιόδων τακτικών εκπτώσεων, ήτοι από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιανουαρίου μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιουλίου μέχρι το τέλος Αυγούστου, το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου και το πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου β) τις δυο (2) Κυριακές πριν την ημέρα των Χριστουγέννων γ) την Κυριακή των Βαΐων και δ) την τελευταία Κυριακή κάθε έτους. Παράλληλα δίδεται η δυνατότητα στους αρμόδιους περιφερειάρχες και αντιπεριφερειάρχες, βάσει συγκεκριμένων προϋποθέσεων, να αποφασίζουν τη λειτουργία καταστημάτων και άλλες Κυριακές του έτους και να μεταβάλουν τις ενδιάμεσες εκπτωτικές περιόδους. Με το άρθρο 1 του 1037/1971 (ΦΕΚ 235/Α/17.11.1971) ο νομοθέτης έχει καθορίσει ποια θεωρούνται καταστήματα εξομοιώνοντας με αυτά της πώλησης ένδυσης, υπόδησης, κοσμημάτων, οπτικών, υγειονομικών υλικών κ.λπ. και τα κουρεία, κομμωτήρια, βαφεία, πλυντήρια, στεγνωτήρια. Με την Απόφαση Υπ. Εργασίας 20277/1985 "Κήρυξη εκτελεστής της 113/1985 απόφασης ΔΔΔΔ Αθηνών, το άρθρο 3 Ν. 2251/1994, το άρθρο 2 Υ.Α. 11891/2013 (ΦΕΚ 2144/β/30.08.2013) ορίστηκε ότι ως εμπορικό κατάστημα θεωρείται α) κάθε ακίνητος χώρος λιανικής πώλησης όπου ο προμηθευτής πραγματοποιεί τη δραστηριότητά του σε μόνιμη δράση ή β) κάθε χώρος λιανικής πώλησης όπου ο προμηθευτής πραγματοποιεί τη δραστηριότητά του σε συνήθη βάση (ΦΕΚ 768/Β/23.12.1985). Δηλαδή χαρακτηριστικό στοιχείο του εμπορικού καταστήματος είναι η πώληση και μάλιστα λιανική. Η έννοια του καταστήματος κατά το Ν.Δ. 1037/1971 είναι ευρύτερη, καθόσον με καταστήματα εξομοιώνονται τα κομμωτήρια - κουρεία - βαφεία κ.λπ. Δόθηκε η αρμοδιότητα στους τέως νομάρχες - περιφερειάρχες και αντιπεριφερειάρχες να χαρακτηρίζουν και άλλους χώρους ως καταστήματα. Με το άρθρο 108 Ν. 4314/2014 καταργήθηκε το άρθρο 1 του Β.Δ. 750/1971. Συνεπώς οι διατάξεις του Β.Δ. 750/1971 (άρθρα 1 και 2 δεν ισχύουν καθόσον όλα τα θέματα ρυθμίζονται από τις νέες διατάξεις των νόμων για τις εκπτωτικές περιόδους (ανωτέρω Ν. 4177/2013 κ.λπ.). γ. Ημέρες Αργίας Σύμφωνα με το άρθρο 4 Β.Δ. 748/1966 και άρθρο 14 Ν. 4468/2017 καθορίστηκαν ως ημέρες υποχρεωτικής Αργίας 1) η 25η Μαρτίου 2) Δευτέρα του Πάσχα 3) η Εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15 Αυγούστου) 4) η Εορτή της Γεννήσεως του Χριστού (25 Δεκεμβρίου) και 5) 1η Μαΐου ( άρθρο 14 Ν. 4468/2017 αντικατάσταση άρθρου 1 παρ. 1 Α.Ν. 380/1968). Ως προαιρετικής Αργίας, κατά την κρίση του Εργοδότη παρέμεινε μόνο η 28η Οκτωβρίου μετά την καθιέρωση υποχρεωτικής αργίας της 1ης Μαΐου με το άρθρο 14 Ν. 4468/2017. Ειδικά για την 1η Μαΐου (Πρωτομαγιά) σημειώνουμε ότι ο Υπουργός Εργασίας βάσει άρθρου 14 Ν. 4468/2017 μεταθέτει με απόφασή του την αργία της 1ης Μαΐου σε άλλη εργάσιμη ημέρα, εφόσον συμπίπτει με Κυριακή, με ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδος ή με τη Δευτέρα του Πάσχα. Σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. ΙΙ ΠΝΠ 29.12.1980 που κυρώθηκε με το Ν. 1157/81 οι ημέρες Αργίας των Δημόσιων Υπηρεσιών, ΝΠΔΔ και ΟΤΑ είναι: 1) 25η Μαρτίου 2) 28η Οκτωβρίου 3) Πρωτοχρονιά 4) Καθαρή Δευτέρα 5) Θεοφάνεια 6) Μεγάλη Παρασκευή 7) Μεγάλο Σάββατο 8) Δευτέρα Πάσχα 9) Πρωτομαγιά 10) Αγίου Πνεύματος 11) 15η Αυγούστου 12) Πρώτη και Δεύτερη ημέρα Χριστουγέννων (25 και 26 Δεκεμβρίου) 13) Τριών Ιεραρχών για τους εκπαιδευτικούς λειτουργούς 14) 17 Νοεμβρίου για τα ΑΕΙ και Ανώτερες Σχολές. Πρέπει εξάλλου να σημειώσουμε ότι για τον Ιδιωτικό Τομέα με Τοπικής ισχύος Διατάγματα, Υπουργικές Αποφάσεις, Αποφάσεις τέως Νομαρχών - Περιφερειαρχών και Αντιπεριφερειαρχών, Σ.Σ.Ε. ή Δ.Α. (Ν. 1876/90) έχουν καθιερωθεί επίσημες τοπικές ημέρες Αργίας ή πρόσθετες ημέρες Αργίας σε διάφορα επαγγέλματα μισθωτών. Για κάθε περίπτωση οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να συμβουλεύονται τις Κλαδικές Σ.Σ.Ε. ή Δ.Α. και της τοπικής ισχύος Αποφάσεις. (Βλ. κατωτέρω και σχετική παράγραφο "πρόσθετες ημέρες αργιών"). Η απασχόληση των εργαζομένων σε εμπορικά καταστήματα που λειτουργούν βάσει της νομοθεσίας των εκπτωτικών περιόδων κ.λπ. ( Ν. 4177/2013 κ.λπ.) επιτρέπεται και αμείβεται σύμφωνα με τις κοινές διατάξεις της Εργατικής Νομοθεσίας, που ορίζουν πρόσθετη αμοιβή για εργασία κατά τις Κυριακές (άρθρο 25 Ν. 4208/2013). Συνεπώς, ο υπάλληλος που θα απασχοληθεί τις εν λόγω Κυριακές, εφόσον απασχοληθεί πάνω από πέντε (5) ώρες κατά Κυριακή πρέπει να λάβει αναπληρωματική ανάπαυση και εάν απασχοληθεί λιγότερο από πέντε (5) ώρες μπορεί να ζητήσει τη χορήγηση της ισόχρονης ανάπαυσης. Σε κάθε περίπτωση η αμοιβή των ωρών εργασίας Κυριακών χωρίς αναπληρωματική ανάπαυση ισούται με ωρομίσθιο συν προσαύξηση 75% και η αμοιβή των ωρών εργασίας με αναπληρωματική ισόχρονη ανάπαυση ισούται μόνο με προσαύξηση 75% του ωρομισθίου. Για τις εκπτωτικές Κυριακές η αναπληρωματική ανάπαυση μπορεί να χορηγηθεί σε εργάσιμη ημέρα της εβδομάδος που προηγείται των Κυριακών αυτών (άρθρο 25 Ν. 4208/2013). Το ωράριο λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων κατά τις Κυριακές αυτές ορίστηκε από ώρα 11.00' ως 20.00' (άρθρο 16 Ν. 4177/2013). Με το άρθρο 108 Ν. 4314/2014 καταργήθηκε το άρθρο 1 του Β.Δ. 750/1971. Συνεπώς οι διατάξεις του Β.Δ. 750/1971 δεν ισχύουν, καθόσον όλα τα θέματα ρυθμίζονται από τις νέες διατάξεις των νόμων για τις εκπτωτικές περιόδους. Με τη διάταξη περ. 1α υποπαράγραφος ΙΑ.10 του Ν. 4093/2012 από 12.11.2012 και μετέπειτα επιτρέπεται η απασχόληση των μισθωτών και κατά τις ώρες μη λειτουργίας των καταστημάτων για απογραφή ή άλλη εργασία. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 14 Π.Δ. 88/1999, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 4 Π.Δ. 76/2005, επιτρέπονται διάφορες παρεκκλίσεις εφαρμογής των διατάξεων του για Διευθυντικά στελέχη, μέλη της οικογένειας του εργοδότη, εργαζόμενους στο τελετουργικό τομέα των Εκκλησιών και θρησκευτικών κοινοτήτων, με Σ.Σ.Ε. ή Δ.Α. και διάφορες δραστηριότητες. Μετά την κατάργηση του άρθρου 42 του Ν. 1892/1990 με τις διατάξεις του Ν. 4093/2012, όπως ισχύει μετά των τροποποιήσεών του, η λειτουργία και η εργασία του προσωπικού των κατά το άρθρο 1 του Ν.Δ. 1037/1971, καταστημάτων είναι ελεύθερη καθ' όλες τις ημέρες της εβδομάδας, πλην των Κυριακών και ημερών αργίας. Κατ' εξαίρεση, επιτρέπεται τις Κυριακές και τις ημέρες αργίας η λειτουργία των πρατηρίων υγρών καυσίμων, πλυντηρίων και λιπαντηρίων αυτοκινήτων (Ν. 3144/2003 άρθρο 21 παρ. 7) Επιτρέπεται επίσης η λειτουργία και η εργασία του προσωπικού των εμπορικών καταστημάτων κατά τις εκ εκπτωτικές περιόδους, όπως ορίζουν οι σχετικές διατάξεις, καθημερινές μέχρι την 21:00 ώρα, το Σάββατο μέχρι την 20:00 ώρα και τις Κυριακές από ώρα 11:00 ως 20:00. δ. Πρόσθετες Ημέρες Εορτών Σύμφωνα με τις διατάξεις της εργατικής Νομοθεσίας (Β.Δ. 748/66 - Ν.Δ. 515/70 Ν.Δ. 147/73 - Ν. 435/76 κ.λπ.) ημέρες αργίας θεωρούνται εκείνες κατά τις οποίες οι επιχειρήσεις, που τις Κυριακές παραμένουν κλειστές, απαγορεύεται να λειτουργούν και οι εργαζόμενοι δεν παρέχουν εργασία. Ως ημέρες αργίας για όλες τις επιχειρήσεις Ιδιωτικού Τομέα της Χώρας σύμφωνα με το άρθρο 4 Β.Δ. 748/66 - άρθρο 2 Ν. 435/76 - άρθρο 14 Ν. 4468/2017 καθορίστηκαν οι εορτές 25ης Μαρτίου, Δεύτερη Ημέρα του Πάσχα, 1η Μαΐου, 15 Αυγούστου, 28η Οκτωβρίου και Πρώτη ημέρα Χριστουγέννων (25/12). Από τις αργίες αυτές η 28η Οκτωβρίου χαρακτηρίζεται προαιρετική με την έννοια ότι εναπόκειται στην κρίση του εργοδότη να απασχολήσει ή όχι τους εργαζομένους. Για τους μισθωτούς του Δημοσίου, ΝΠΔΔ, ΟΤΑ, με σχέση εργασίας δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, με την ΠΝΠ 29.12.1980 που κυρώθηκε με τον Ν. 1157/1981 "Περί καθιερώσεως του πενθημέρου στο Δημόσιο κ.λπ." ως ημέρες αργίας και ημιαργίας ορίστηκαν οι εξής: α) Ημέρες Αργίας: 25 Μαρτίου, 28 Οκτωβρίου, Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια, Τριών Ιεραρχών για τους εκπαιδευτικούς λειτουργούς, Καθαρά Δευτέρα, Μ. Παρασκευή, Μ. Σάββατο, Δευτέρα του Πάσχα, Πρωτομαγιά, Αγίου Πνεύματος, 15 Αυγούστου, 17 Νοεμβρίου για ΑΕΙ και Ανώτερες Σχολές, Πρώτη και Δεύτερη ημέρα Χριστουγέννων (25-26/12). Βλέπε και προηγούμενη παράγραφο γ'. Για το προσωπικό των ένοπλων δυνάμεων επιπλέον ως ημέρες εορτασμού ορίστηκαν: Αγίου Γεωργίου για το στρατό ξηράς, Αγίας Βαρβάρας για το Πυροβολικό, Αγίου Νικολάου για το πολεμικό Ναυτικό, των Ταξιαρχών (8 Νοεμβρίου) για την πολεμική Αεροπορία, Αγίου Αρτεμίου (20 Οκτωβρίου) για την Ελληνική Αστυνομία (Ν. 3103/2003). Ως ημέρα εορτασμού και αργίας για τις Ένοπλες δυνάμεις η 21η Νοεμβρίου (ΠΥΣ 59/20.11.98 και ΦΕΚ 260/Α/20.11.1998). Η 9 Μαΐου ημέρα λήξεως του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου καθιερώθηκε ως ημέρα πανελλαδικού εορτασμού των Εθνικών Αγώνων και της Εθνικής Αντίστασης. β) Ημέρες Ημιαργίας: Η παραμονή των Χριστουγέννων (24/12) και η παραμονή της Πρωτοχρονιάς (31/12). Οι τοπικές ημέρες αργίας (θρησκευτικές και εθνικές) για κάθε περιοχή μια (1) κάθε έτος διατηρούνται σε ισχύ (π.χ. για την Καβάλα και Σέρρες 29 Ιουνίου Πέτρου και Παύλου - για τη Δράμα 1η Ιουλίου - για τη Ξάνθη 4 Οκτωβρίου - για Κομοτηνή και Αλεξανδρούπολη 14 Μαΐου - για Θεσσαλονίκη 26 Οκτωβρίου κ.λπ.). Οι ημέρες αργίας και ημιαργίας των Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών (ΔΕΚΟ) ορίζονται με τους εσωτερικούς κανονισμούς λειτουργίας τους, που συνήθως περιλαμβάνουν τα ισχύοντα στο Δημόσιο, ΝΠΔΔ, ΟΤΑ. Πέραν των ανωτέρω ημερών αργίας, σε ότι αφορά τον Ιδιωτικό Τομέα, στα πλαίσια των συλλογικών διαπραγματεύσεων βάσει του Ν. 3239/55 μέχρι το έτος 1990 και του Ν. 1876/90 από το έτος 1990 και εντεύθεν καθιερώθηκαν πρόσθετες ημέρες αργίας με Σ.Σ.Ε. ή Δ.Α. ή Υ.Α. για τους εργαζόμενους διαφόρων κλάδων εργασίας (ΕΑΕΔ 2016 σελ. 477) ως εξής: 1. Αμμοβόλων και χρωματισμών εργαζόμενοι (Πλοίων και Εγκαταστάσεων). Επιπλέον ημέρα αργίας και η 1η Σεπτεμβρίου και προαιρετικές αργίες Θεοφάνεια, Μ. Παρασκευή, Καθαρά Δευτέρα, Αγίου Νικολάου. Εφόσον απασχοληθούν οι εργαζόμενοι τις ημέρες αργίας και μη προαιρετικής αργίας το ημερομίσθιο καταβάλλεται διπλό. 2. Αναψυκτικών - Ποτοποιία - Οινοποιία - Ζυθοποιία Επιπλέον ημέρες αργίας Καθαρά Δευτέρα, Πρωτοχρονιά, Δεύτερη ημέρα Χριστουγέννων. 3. Αρτεργάτες: Επιπλέον ημέρα αργία η εορτή του Αγίου Παντελεήμονος. 4. Αυτοκινήτων: α) Φορτηγών: Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια, Καθαρά Δευτέρα, Μ. Σάββατο, Δεύτερη Ημέρα Χριστουγέννων επί πλέον των έξι (6) ημερών αργίας Β.Δ. 748/6. Οι απασχολούμενοι τις ημέρες αυτές δικαιούνται προσαύξηση 75% του 1/25 μηνιαίου μισθού τους. β) Ταξί: επί πλέον των έξι (6) ημερών αργίας Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια, Καθαρά Δευτέρα και η ημέρα Τοπικής Εορτής. Οι απασχολούμενοι τις ημέρες αυτές δικαιούνται τα ωρομίσθια εργασίας με προσαύξηση 75%. γ) ΚΤΕΛ: Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια, Καθαρά Δευτέρα, 25η Μαρτίου, Μ. Παρασκευή, Πάσχα, Πρωτομαγιά, 15η Αυγούστου, 28η Οκτωβρίου, Πρώτη ημέρα Χριστουγέννων (25/12). Οι απασχολούμενοι δικαιούνται προσαύξηση 75% και πρόσθετη μέρα ρεπό. δ) Τουριστικά λεωφορεία: Επιπλέον των έξι (6) ημερών αργίας και η Πρωτοχρονιά. 5. Βιβλιοπωλείων - Εκδοτικών οίκων: Επί πλέον των έξι (6) ημερών αργίας Β.Δ. 748/66 η εορτή του Αγίου Πνεύματος. 6. Δενδροανθοκηπουροί Ιδρυμάτων και Ξενοδοχείων: Επιπλέον η ημέρα του Αγίου Τρύφωνος. 7. ΔΕΥΑ. Οι ισχύουσες για τους ΟΤΑ. 8. Διαγνωστικών Κέντρων: Επιπλέον των έξι (6) ημερών Αργία Β.Δ. 748/66 Πρωτοχρονιά - Θεοφάνεια - Καθαρά Δευτέρα - Μεγάλη Παρασκευή και Αγ. Πνεύματος. 9. Ελαστικών και πλαστικών Θεσ/νίκης: Η εορτή του Αγίου Δημητρίου. 10. Επισιτιστικών και Τουριστικών Επαγγελμάτων: Επιπλέον η Πρωτοχρονιά και Καθαρά Δευτέρα. 11. Εργοδηγοί Σχεδιαστές: Επί πλέον προαιρετική αργία του Αγίου Πνεύματος. 12. Ευγηρίας Οίκοι: 25η Μαρτίου, Δεύτερη Ημέρα Πάσχα, Πρωτομαγιά, 15 Αυγούστου, 28 Οκτωβρίου, Πρώτη και Δεύτερη ημέρα Χριστουγέννων (25-26/12), Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια, Καθαρά Δευτέρα, Μ. Παρασκευή, Μ. Σάββατο και του Αγίου Πνεύματος. Όσοι εργασθούν τις ημέρες αυτέ δικαιούνται προσαύξηση 75% του 1/25 του μισθού ή του ημερομισθίου. 12α. Εμπορικές Επιχειρήσεις: Επιπλέον των έξι (6) ημερών αργίας Β.Δ. 748/66 και η Καθαρά Δευτέρα. 13. Εφημερίδες α) Αθηνών. Συντάκτες: Θεοφάνεια, 25η Μαρτίου, Καθαρά Δευτέρα, Αγίου Πνεύματος, Δευτέρα ημέρα του Πάσχα, Μ. Σάββατο, Πρωτομαγιά, 15 Αυγούστου, 28 Οκτωβρίου συμπίπτουν με ημέρα Σάββατο ή Κυριακή μετατίθετο για την αμέσως προηγούμενη ή επόμενη ημέρα. β) Αθηνών. Προσωπικό: Θεοφάνεια, 25η Μαρτίου, Αγίου Πνεύματος, Δευτέρα ημέρα του Πάσχα, Πρωτομαγιά, 15 Αυγούστου, 28 Οκτωβρίου, 25 και 26 Δεκεμβρίου. γ) Αθηνών. Τεχνικοί Τύπου: Θεοφάνεια, 25η Μαρτίου, Πρωτομαγιά, 15 Αυγούστου, Δευτέρα ημέρα του Πάσχα, 28 Οκτωβρίου, 25 Δεκεμβρίου. δ) Συντάκτες ημερησίων Εφημερίδων Θεσσαλίας - Στερεάς - Εύβοιας: Θεοφάνεια, 25η Μαρτίου, Αγίου Πνεύματος, Δευτέρα ημέρα του Πάσχα, Πρωτομαγιά, 15 Αυγούστου, 28 Οκτωβρίου, 25 και 26 Δεκεμβρίου. 14. Ζαχαρώδη Προϊόντων: Επιπλέον των έξι (6) ημερών αργίας Β.Δ. 748/1966 και η Πρωτοχρονιά. 15. Ηθοποιοί: Βλέπε άρθρο 4 Σ.Σ.Ε. 11.01.2005. Ηθοποιοί Εθνικού Θεάτρου Σ.Σ.Ε. 8.02.2005 και Τεχνικοί Θεάτρου Σ.Σ.Ε. 22.12.2003. 15α. Ηλεκτροτεχνίτες Βιομηχανίας: Επιπλέον των έξι (6) ημερών αργίας Β.Δ. 748/66 και η ημέρα του Αγίου Πνεύματος. 16. Θυρωροί: Επιπλέον των έξι (6) ημερών αργίας Β.Δ. 748/66 και οι ημέρες Πρωτοχρονιάς και Αγίου Πνεύματος. 17. Καπνοβιομηχανιών: Επιπλέον των έξι (6) ημερών αργίας Β.Δ. 748/66 Καθαρά Δευτέρα, Μ. Παρασκευή, 26 Δεκεμβρίου, Πρωτοχρονιά, Θεοφανείων και του Αγίου Πνεύματος ή της Υπαπαντής του Κυρίου (2 Φεβρουαρίου) κατ' επιλογή. 18. Κλινικές: Επιπλέον των έξι (6) ημερών αργίας Β.Δ. 748/66, Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια, Καθαρά Δευτέρα, Μ. Παρασκευή, Αγίου Πνεύματος και 26 Δεκεμβρίου. 19. Μακαροτεχνίτες: Επιπλέον των έξι (6) ημερών αργίας και η Μεγάλη Παρασκευή. 20. Μεταλλείων - Λιγνιτωρυχείων: Η εορτή της Αγίας Βαρβάρας. 21. Μυλεργάτες: Πρωτοχρονιά, 25 Μαρτίου, Μ. Παρασκευή, Δεύτερη ημέρα του Πάσχα, Πρωτομαγιά, 15 Αυγούστου, 28 Οκτωβρίου, 25 Δεκεμβρίου. 22. Ξυλουργικών εργασιών Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης Πειραιώς κ.λπ. Επιπλέον των έξι (6) αργιών Β.Δ. 748/66 αμειβόμενη αργία και η ημέρα του Αγίου Νικολάου (6/12). 23. Ναυτικών Πρακτορείων: Πέραν των έξι (6) αργιών Β.Δ. 748/66 η εορτή του Αγίου Νικολάου, Μ. Παρασκευή, Αγίου Πνεύματος, η ημέρα ονομαστικής εορτής του εργαζομένου, Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια, Καθαρά Δευτέρα, Χριστούγεννα. 24. Ξενοδοχοϋπάλληλοι: Πέραν των έξι (6) αργιών Β.Δ. 748/66 και η Πρωτοχρονιά. 25. Παστερίωσης Γάλακτος: Πέραν των έξι (6) αργιών Β.Δ. 748/66 και η Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια, Καθαρά Δευτέρα. 26. Περιοδικών Συντάκτες, Δημοσιογράφοι: Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια, 25 Μαρτίου, Καθαρά Δευτέρα, Μ. Παρασκευή, Δευτέρα του Πάσχα, Πρωτομαγιά, Αγίου Πνεύματος, 15 Αυγούστου, 28 Οκτωβρίου, 25 και 26 Δεκεμβρίου. 27. Πετρελαιοειδών Επιχειρήσεων: Πέραν των έξι (6) αργιών Β.Δ. 748/66 και η Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια, Καθαρά Δευτέρα, Μ. Παρασκευή, Αγίου Πνεύματος, Πέτρου και Παύλου, Δευτέρα ημέρα Χριστουγέννων. Επιπλέον Αγίου Ανδρέου στην περιοχή Ρίου και Πατρών, Αγίου Σπυρίδωνος στην περιοχή του Ελληνικού και Ελευσίνας και Αγίου Νικολάου στην περιοχή του Βόλου. 28. Πρακτικοί Μηχανικοί - Θερμαστές κ.λπ. Πέραν των έξι (6) αργιών Β.Δ. 748/66 η εορτή Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού (14/09) ως προαιρετική αργία καθώς επίσης και οι αργίες των επιχειρήσεων που καθιερώθηκε με Σ.Σ.Ε. ή Δ.Α. ή Εθιμικά για τους απασχολούμενους στην παραγωγή των επιχειρήσεων. 29. Ραδιοφωνικών Σταθμών (Δημοσιογράφοι - τεχνικοί Υπάλληλοι): Πέραν των έξι (6) αργιών Β.Δ. 748/66 και η Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια, Καθαρά Δευτέρα, Αγίου Πνεύματος, Μ. Παρασκευή, Μ. Σάββατο και 26 Δεκεμβρίου. Οι ίδιες μέρες αργίας καθορίζονται και για τους υπαλλήλους μέλη των Ιδ. Ραδιοφωνικών Σταθμών. 30. Ραδιοηλεκρολόγοι, Ραδιοτεχνίτες. Πέραν των έξι (6) αργιών Β.Δ. 748/66 η εορτή του Αγίου Πνεύματος χωρίς αποδοχές. Όσοι όμως εργασθούν δικαιούνται προσαύξηση 75% επί των νομίμων αποδοχών. 31. Ρυμουλκών - Ναυαγοσωστικών Γραφείων: Πέραν των έξι (6) αργιών Β.Δ. 748/66 Αγίου Νικολάου, Αγίου Πνεύματος, Μ. Παρασκευή και η ημέρα ονομαστικής εορτής με αποδοχές. 32. Τηλεοπτικών Σταθμών: α) Συντάκτες - Δημοσιογράφοι (Σ.Σ.Ε. 20.12.2002), β) Τεχνικοί (Σ.Σ.Ε. 31.03.2005), γ) Υπάλληλοι (Σ.Σ.Ε. 07.12.2004), δ) Τεχνίτες Β. Ελλάδος (Σ.Σ.Ε. 31.03.2005): Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια, 25 Μαρτίου, Καθαρά Δευτέρα, Αγίου Πνεύματος, Μ. Παρασκευή, Μ. Σάββατο, Δευτέρα ημέρα του Πάσχα, Πρωτομαγιά, 15 Αυγούστου, 28 Οκτωβρίου, πρώτη και δεύτερη ημέρα Χριστουγέννων. Σε περίπτωση απασχολήσεως ημέρας αργίας οι συντάκτες δικαιούνται προσαύξηση 100% και οι υπόλοιποι (υπάλληλοι - τεχνικοί) προσαύξηση 75% στο 1/25 μισθού ή νόμιμου ημερομισθίου. 33. Τσιμεντοβιομηχανίες: Πέραν των έξι (6) ημερών αργίας Β.Δ. 748/66 η Καθαρά Δευτέρα, Μ. Παρασκευή, Δευτέρα ημέρα των Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιά και Θεοφάνεια. 34. Τυπογράφοι ημερησίων επαρχιακών εφημερίδων (πλην Αθήνας και Θεσσαλονίκης): Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια, 25 Μαρτίου, Καθαρά Δευτέρα, Αγίου Πνεύματος, Πρωτομαγιά, Δευτέρα ημέρα του Πάσχα, Πρωτομαγιά, 15 Αυγούστου, 28 Οκτωβρίου, πρώτη και δεύτερη ημέρα Χριστουγέννων. 35. Τυροκομικές Επιχειρήσεις: Πέραν των έξι (6) ημερών αργίας Β.Δ. 748/66 Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια, Καθαρά Δευτέρα. Η εργασία τις ημέρες αυτές των εργαζομένων ανήκει αποκλειστικά στην επιχείρηση με καταβολή της προσαύξησης 75% επί του νόμιμου ημερομισθίου. 36. Υαλουργοί: Πέραν των έξι (6) ημερών αργίας Β.Δ. 748/66 και η ημέρα των Θεοφανείων. Σε περίπτωση απασχόλησης το ημερομίσθιο προσαυξημένο κατά 75%. 37. Φορτοεκφορτωτές: Πέραν των έξι (6) ημερών αργίας Β.Δ. 748/66: α) Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών: Καθαρά Δευτέρα, Θεοφάνεια, Αγίου Πνεύματος, 26 Δεκεμβρίου. β) Υπεραστικών Λεωφορείων και Φορτηγών Αυτοκινήτων: Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια, Καθαρά Δευτέρα, Μ. Παρασκευή, 26 Δεκεμβρίου (Δ.Α. 30/1981). 38. Φροντιστήρια και Κέντρα Ξένων Γλωσσών. Βλέπε Απόφαση Υπ. Παιδείας 219434/Α5/21.12.2016 (ΦΕΚ 4212/Β/24.12.2016) και άρθρα 30, 80 Ν. 4415/2016 (ΕΑΕΔ 2017 σελ. 117) για διακοπές Πάσχα - Χριστουγέννων και Αργίες: α) Διακοπές: Χριστουγέννων από 24/12 μέχρι και 2/01, Πάσχα από τη Μεγάλη Πέμπτη μέχρι και την Τρίτη μετά του Πάσχα. β) Αργίες: όλες οι Κυριακές - οι θρησκευτικές γιορτές των Τριών ιεραρχών και του Αγίου Πνεύματος - οι εθνικές επέτειοι 28η Οκτωβρίου και 25η Μαρτίου - η 17η Νοεμβρίου - η ημέρα Θεοφανίων - η Καθαρά Δευτέρα - η 1η Μαΐου - η γιορτή Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15/08) - η τοπική θρησκευτική ή εθνική γιορτή. 39. Φροντιστήρια Μέσης και πάσης φύσεως Εκπαίδευσης. Ισχύουν όλα τα προηγούμενα παραγράφου 38. 40. Φωτοστοιχειοθετικών Επιχειρήσεων - Εκδοτικών - Βιβλιοχαρτοπωλικών - Εταιριών Διαφήμισης - Επικοινωνίας: Πέραν των έξι (6) ημερών αργίας Β.Δ. 748/66 η ημέρα του Αγίου Πνεύματος. 41. Χειριστές: α) Ανυψωτικών κ.λπ. Μηχανημάτων Βιομηχανίας και Εσκαπτικών κ.λπ. Μηχ/των Σκαπτικών κ.λπ. Μηχανημάτων, Λατομείων Μαρμάρου και πέτρας: Πέραν των έξι (6) ημερών αργίας Β.Δ. 748/66 η ημέρα του Αγίου Πνεύματος. β) Ανυψωτικών κ.λπ. Μηχανημάτων Μεταλλείων - Λιγνιτωρυχείων και Σκαπτικών κ.λπ. Μηχανημάτων Εκτέλεσης Τεχνικών Έργων: Πέραν των έξι (6) ημερών αργίας Β.Δ. 748/66 και η εορτή της Αγίας Βαρβάρας (4/12) καθώς επίσης για τους Χειριστές Μηχανημάτων Τεχνικών Έργων και η εορτή του Αγίου Πνεύματος. δ. Λειτουργία καταστημάτων - Επιχειρήσεων με Απόφαση του αρμόδιου οργάνου ή Άδεια Διεύθυνσης Απασχόλησης Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 8 και 9 Β.Δ. 748/66, άρθρου 46 Ν. 2224/1994, άρθρου 15 παρ. 8 Ν. 2639/98, Ν. 4177/13 και Ν. 4446/16 (άρθρο 114) έχει καθορισθεί η διαδικασία, βάσει της οποίας καταστήματα και επιχειρήσεις, μπορούν να λειτουργήσουν κατά Κυριακή ή ημέρα Αργίας ή βάσει ειδικών διατάξεων (Ν. 4446/16 άρθρο 114) μετά από Απόφαση του αρμόδιου οργάνου (τέως Νομάρχη ή περιφερειάρχη και αντιπεριφερειάρχη) ή Άδεια της αρμόδιας Διεύθυνσης Απασχόλησης (Επιθεώρηση Εργασίας). ε. Αναπληρωματική Εβδομαδιαία Ανάπαυση Σύμφωνα με το άρθρο 10 Β.Δ. 748/1966 και άρθρο 114 Ν. 4446/2016 μισθωτοί που απασχολούνται άνω των πέντε (5) ωρών κατά Κυριακή δικαιούνται αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση διάρκειας 24 συνεχών ωρών, κατ' άλλη εργάσιμη ημέρα της αρξαμένης την Κυριακή εβδομάδος, αρχομένων από της ώρας της λήξεως της εργασίας. Δηλαδή σε κάθε περίπτωση απασχόλησης μισθωτού, βάσει διατάξεων Β.Δ. 748/66 και Ν. 4446/2016, κατά την Κυριακή (όχι και ημέρα Αργίας) άνω του 5ώρου πρέπει υποχρεωτικά να παρέχεται στο μισθωτό αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση άλλη εργάσιμη ημέρα εντός της εβδομάδος που άρχισε από την Κυριακή ή στις εκπτωτικές περιόδους και την προηγούμενη αντί για την επόμενη εβδομάδα της Κυριακής. Σε περίπτωση απασχόλησης του μισθωτού κατά την Κυριακή μέχρι πέντε (5) ώρες ο μισθωτός αυτός μπορεί να αξιώσει ισόχρονη αναπληρωματική ανάπαυση εντός της αρξαμένης την Κυριακή εβδομάδος. Δηλαδή μπορεί να συμφωνηθεί μεταξύ μισθωτού και εργοδότη η μη χορήγηση ισόχρονης ανάπαυσης όταν νόμιμα απασχολήθηκε ο μισθωτός την Κυριακή μέχρι πέντε (5) ώρες. Ο καθορισμός της αναπληρωματικής εβδομαδιαίας ανάπαυσης αναγράφεται από τον Εργοδότη στους Πίνακες ωρών εργασίας και εβδομαδιαίας ανάπαυσης. Εξάλλου, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 10 παρ. 3 του Β.Δ. 748/66 πρέπει ανά περίοδο επτά (7) εβδομάδων η μία (1) αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση να συμπίπτει με ημέρα Κυριακή, εκτός αν τα εφαρμοζόμενα προγράμματα εργασίας εξασφαλίζουν επτά (7) αναπαύσεις ημέρα Κυριακή εντός του έτους (Υπ. Εργασίας 3024/18.12.1992). Σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 1 Ν. 435/76 μπορεί με σχετική άδεια για μισθωτούς δημοσίων επιχειρήσεων να χορηγείται συμψηφιστική άδεια, ανά περίοδο τεσσάρων (4) εβδομάδων τόσες εργάσιμες συνεχείς ημέρες όσες και οι Κυριακές που απασχολήθηκαν. Κυριακή Αργία - Εβδομαδιαία ανάπαυση φυλάκων (Α.Π. 331/2003). Σε ότι αφορά την αναπληρωματική ανάπαυση που χορηγείται για τις εργάσιμες Κυριακές των εκπτωτικών περιόδων η αναπληρωματική ανάπαυση μπορεί να χορηγείται και την προηγούμενη της Κυριακής εβδομάδα. στ. Συμψηφιστικές Άδειες Σύμφωνα με το άρθρο 10 παρ. 4 Β.Δ. 748/66 και άρθρο 3 Ν. 435/76 επί μισθωτών του Δημοσίου και ΝΠΔΔ ως και επιχειρήσεων ή εκμεταλλεύσεων του Δημοσίου ή ΝΠΔΔ ή Κοινής Ωφέλειας καθώς επίσης και σε επιχειρήσεις που απασχολούν ένα (1) μόνο μισθωτό ορισμένης ειδικότητας (αδυναμία αντικατάστασης) μπορεί αντί της αναπληρωματικής εβδομαδιαίας ανάπαυσης, ύστερα από Άδεια της αρμόδιας Διεύθυνσης Απασχόλησης (Επιθεώρηση Εργασίας), η οποία χορηγείται μετά από προηγούμενη διαπίστωση της αδυναμίας χορήγησης αναπληρωματικής εβδομαδιαίας ανάπαυσης, να χορηγείται ανά περίοδο τεσσάρων (4) μηνών συνεχείς ημέρες άδειας απουσίας (συμψηφιστική άδεια) ίσες προς τον αριθμό Κυριακών, κατά τις οποίες ο μισθωτός απασχολήθηκε. ζ. Λειτουργία Καταστημάτων κατά τις Κυριακές των εκπτωτικών περιόδων Σύμφωνα με το άρθρο 16 Ν. 4177/2013, όπως ισχύει μετά από τις τροποποιήσεις του, ορίστηκε η λειτουργία των καταστημάτων ορισμένες Κυριακές. Οι μισθωτοί υποχρεούνται στην παροχή των υπηρεσιών τους κατά τις Κυριακές των εκπτωτικών περιόδων εφόσον ο εργοδότης αποφασίσει την λειτουργία του καταστήματος ή της επιχείρησής του. η. Μεταφορά ημερών Αργίας Με το άρθρο 7 του Ν. 1400/1983 καταργήθηκε η μεταφορά ημερών αργίας που συνέπιπταν με ημέρα Κυριακή ή ημέρα ανάπαυσης μισθωτών κατά την έκτη (6η) ημέρα της εβδομάδος στις περιπτώσεις εφαρμογής συστήματος πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας τόσο στο Δημόσιο όσο και στον Ιδιωτικό τομέα. Σημειώνουμε ότι και μετά τον Ν. 1400/1983 εξακολουθεί να ισχύει μόνο η διάταξη του άρθρου 14 Ν. 4468/2017 (μεταφορά 1ης Μαΐου). θ. Μ. Παρασκευή - Μ. Σάββατο Η Μ. Παρασκευή και το Μ. Σάββατο έχουν καθιερωθεί ως ημέρες Αργίας για το Δημόσιο Τομέα (Δημόσιο - ΝΠΔΔ - ΟΤΑ κ.λπ.) βάσει ΠΝΠ 29.12.1980 που κυρώθηκε με το Ν. 1157/81. Η Μ. Παρασκευή και το Μ. Σάββατο για τον Ιδιωτικό Τομέα είναι εργάσιμες ημέρες και συνεπώς επιτρέπεται κατά τις ημέρες αυτές η λειτουργία των επιχειρήσεων και η απασχόληση των μισθωτών (βλέπε και άρθρο 8 παρ. 2 Ν.Δ. 515/70). Ειδικά για τα καταστήματα τη Μ. Παρασκευή, σύμφωνα με το άρθρο 4 Β.Δ. 748/66, απαγορεύεται η απασχόληση των μισθωτών και η λειτουργία καταστημάτων μέχρι ώρα 13:00. Με αποφάσεις των αρμοδίων περιφερειακών αρχών (περιφερειάρχης - αντιπεριφερειάρχης), μετά από γνώμη των επαγγελματικών οργανώσεων, μπορεί να ορίζονται τα της λειτουργίας των καταστημάτων την Μ. Παρασκευή κατ' άλλον τρόπο, εφόσον αυτό επιβάλλεται από τοπικές συνθήκες. Για την εργασία μισθωτών επιχειρήσεων, εργοστασίων, βιοτεχνιών κ.λπ. κατά τη Μ. Παρασκευή βλέπε και άρθρο 8 παρ. 2 Ν.Δ. 515/70. ι. Διάφορες Διευκρινίσεις Σύμφωνα με το άρθρο 46 παρ. 1 του Ν. 2224/1994 επαναφέρθηκαν σε ισχύ διατάξεις του Β.Δ. 748/66, που είχαν καταργηθεί με το Π.Δ. 327/92. Ήτοι: α) παράγραφοι 2, 3 και 4 του άρθρου 3 Β. Δ/τος 748/66 σχετικά με την απαγόρευση λειτουργίας των επιχειρήσεων κατά Κυριακή και ημέρα Αργίας με δυνατότητα ανοίγματος τις Κυριακές και Αργίες, χωρίς απασχόληση προσωπικού των κρεοπωλείων - ιχθυοπωλείων - λαχανοπωλείων (συμπεριλαμβανομένων των Κεντρικών Λαχαναγορών) και την απαγόρευση πώλησης, από καταστήματα που νόμιμα παραμένουν ανοιχτά ή από πλανόδιους, ειδών τα οποία πωλούνται κυρίως σε καταστήματα ή πρατήρια, που κατά το ίδιο χρονικό διάστημα παραμένουν κλειστά β) η παράγραφος 1 περ. στ - ζ - ιβ και ιγ και παρ. 8 άρθρο 7 Β.Δ. 748/66 σχετικά με εξαιρέσεις λειτουργίας ορισμένων καταστημάτων τις Κυριακές και ημέρες Αργίας και περί εκ περιτροπής Κυριακής Αργίας ορισμένων καταστημάτων και γ) η παράγραφος 2 άρθρο 9 Β.Δ. 748/66, σχετικά με άνοιγμα κατά τις Κυριακές και ημέρες Αργίας με αποφάσεις Υπουργού Εργασίας και αρμοδίων περιφερειακών Αρχών κατηγοριών καταστημάτων, που εξυπηρετούν κοινωνικές ανάγκες. Μετά την εφαρμογή του Ν. 2224/1994 έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του Β.Δ. 748/66, όπως ισχύουν σήμερα, για όλους τους εργαζόμενους (πλήρους ή μερικής απασχόλησης). Βλέπε και διατάξεις άρθρου 15 παρ. 8 Ν. 2639/98 για αρμοδιότητα περιφερειακών Αρχών, εξαίρεσης από τις διατάξεις περί αναπαύσεως κατά Κυριακή κ.λπ. Μετά το Ν. 2647/98 ο περιφερειάρχης είναι αρμόδιος στις περιπτώσεις διαφωνιών ή όταν αφορούν πολλούς Νομούς. κ. Ποινικές Κυρώσεις Οι εργοδότες που παραβαίνουν τις διατάξεις του Β.Δ. 748/66 τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης και χρηματικές ποινές βάσει άρθρου 17 Β.Δ. 748/66. Βλέπε και άρθρο 17 Ν. 2639/98, άρθρο 16 παρ. 2 Π.Δ. 88/99, όπως ισχύουν σήμερα. λ. Διοικητικές Κυρώσεις Στον εργοδότη που παραβαίνει τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας επιβάλλονται με αιτιολογημένη πράξη του αρμόδιου Επιθεωρητή Εργασίας, βάσει του άρθρου 16 Ν. 2639/98,όπως ισχύει σήμερα, διοικητικές κυρώσεις α) Πρόστιμο για κάθε παράβαση και β) Προσωρινή διακοπή της λειτουργίας της επιχείρησης. Β. Αμοιβή Κυριακών και Ημερών αργίας 1. Ισχύουσα Νομοθεσία α. Κοινή Απόφαση Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας Αριθ. 8900/1946, όπως συμπληρώθηκε και ερμηνεύτηκε με την Αριθ. 25825/1951 όμοια Απόφαση Υπ. Οικονομικών και Εργασίας. β. Άρθρο 2 Ν.Δ. 3755/1957, όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με το Ν.Δ. 147/73 και το Ν. 435/76 (άρθρο 2). Άρθρο 2 Ν.Δ. 3755/57. 1. "Μισθωτοί απασχολούμενοι κατά τας Κυριακάς και τας ανωτέρω αναφερομένας εορτάς δικαιούνται, ανεξαρτήτως του κύρους της συμφωνίας περί της απασχολήσεως ταύτης και των άλλων ενδεχομένων συνεπειών της υπό της αριθ. 8900/1946 Κοινής Αποφάσεως των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, ως αυθεντικώς ηρμηνεύθη δια της αριθ. 25825/51 τοιαύτης, προβλεπομένης προσαυξήσεως έξι 75% κατά τα υπό των εν λόγω αποφάσεων, ως αύται ισχύουν σήμερον, οριζόμενα" (δια του άρθρου 2 Ν. 435/76 διαμορφώθηκε όπως τα προηγούμενα η παρ. 1). 2. Αμοιβή Απασχολουμένων κατά Κυριακή και ημέρα Αργίας α. Προσαύξηση 75% Σύμφωνα με τις ανωτέρω ισχύουσες διατάξεις οι εργαζόμενοι που απασχολούνται κατά τις Κυριακές και ημέρες Αργίας 25 Μαρτίου - Δευτέρα του Πάσχα - 1η Μαΐου (Πρωτομαγιά) - 15 Αυγούστου - 28 Οκτωβρίου και 25 Δεκεμβρίου (πρώτη ημέρα των Χριστουγέννων), δικαιούνται, ανεξάρτητα από το κύρος της συμφωνίας απασχόλησης, προσαύξησης εκ ποσοστού 75% το οποίο υπολογίζεται πάντοτε επί των υποχρεωτικά καθοριζομένων ελάχιστων ορίων μισθών και ημερομισθίων, χωρίς να συμψηφίζεται προς τυχόν καταβαλλόμενες ανώτερες τούτων αποδοχές εκτός ειδικής συμφωνίας και μειώνεται ανάλογα για μειωμένη εργασία του κανονικού ωραρίου (Α.Π. 659/2003 ΕΑΕΔ 2003 σελ. 1121). β. Ημερομίσθιο Αργίας Οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο μισθωτοί που δεν απασχολούνται για λόγους που δεν οφείλονται στους ίδιους κατά τις αναφερόμενες ημέρες Αργίας (25 Μαρτίου - Δευτέρα του Πάσχα - 1 Μαΐου - 15 Αυγούστου - 28 Οκτωβρίου - 25 Δεκεμβρίου) δικαιούνται να λάβουν το ημερομίσθιό τους (άρθρο 2 παρ. 3 Ν.Δ. 3755/57). γ. Διατάξεις Δημόσιας Τάξης Οι ανωτέρω διατάξεις είναι δημόσιας τάξης και έχουν εφαρμογή για όλους τους μισθωτούς που συνδέονται με τον εργοδότη τους με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, ανεξάρτητα από την ιδιότητα του εργοδότη. Ήτοι δεσμεύει και το δημόσιο - ΝΠΔΔ - ΟΤΑ κ.λπ. (Α.Π. 460/65 - Α.Π. 617/65 - Α.Π. 318/69). δ. Ώρες Κυριακής Η Κυριακή για την οποία δίδεται προσαύξηση 75% αρχίζει από τα μεσάνυχτα του Σαββάτου προς Κυριακή (ώρα 00:01) και λήγει τα μεσάνυχτα της Κυριακής (ώρα 24:00) προς Δευτέρα. Εάν ορισμένες ώρες εργασίας συμπέσουν με το 24ωρο της Κυριακής η προσαύξηση 75% θα υπολογισθεί μόνο για τις ώρες αυτές (Α.Π. 1275/74). ε. Αμοιβή Κυριακών - Αργιών Μισθωτών Αμειβομένων με Μηνιαίο Μισθό Οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό για την απασχόλησή τους κατά Κυριακή ή ημέρα Αργίας δικαιούνται μόνο την προσαύξηση 75% επί του 1/25 του νόμιμου μισθού τους. Για εργασία κατά Κυριακή πρέπει να τύχουν αναπληρωματικής εβδομαδιαίας ανάπαυσης και σε περίπτωση που δεν λάβουν αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση δικαιούνται το 1/25 του μηνιαίου μισθού ως αποζημίωση για στέρηση της εβδομαδιαίας ανάπαυσης (Α.Π. 289/94, Α.Π. 1014/95). Για εργασία την Κυριακή μέχρι πέντε (5) ώρες χωρίς ισόχρονη αναπληρωματική ανάπαυση ο μισθωτός δικαιούται τα ωρομίσθια των ωρών απασχόλησης του συν την προσαύξηση 75% (Ωρομίσθιο = Μισθός : 25 x 6: 40). στ. Υπολογισμός Προσαύξησης 75% Η προσαύξηση 75% για εργασία την Κυριακή ή ημέρα Αργίας υπολογίζεται επί του νόμιμου μισθού ή ημερομισθίου. Ως νόμιμος μισθός ή νόμιμο ημερομίσθιο θεωρούνται αυτά που καθορίζονται με Νόμο - Υ.Α. - Σ.Σ.Ε. ή Δ.Α. και περιλαμβάνουν τον βασικό μισθό ή ημερομίσθιο μετά των επιδομάτων (βασικός μισθός ή ημερομίσθιο - οικογενειακά επιδόματα - τριετίες και πολυετίες - επιδόματα ανθυγιεινά, ειδικών συνθηκών και επικινδύνου εργασίας - διαχειριστικών λαθών - Η/Υ κ.λπ. (Α.Π. 1207/2002, Α.Π. 659/2003). ζ. Σύμπτωση Εργασίας Κυριακής και Νύκτα Σε περίπτωση σύμπτωσης εργασίας κατά Κυριακή και Νύκτα (συρροή), τότε οφείλονται αθροιστικά και οι δυο προσαυξήσεις (75% Κυριακής και 25% Νύκτας), υπολογιζόμενες χωριστά στις νόμιμες αποδοχές. η. Υπερεργασία και Υπερωριακή Εργασία κατά Κυριακή ή ημέρα Αργίας Σε περίπτωση απασχόλησης του μισθωτού κατά Κυριακή ή ημέρα Αργίας υπερεργασιακά ή υπερωριακά, ο μισθωτός δικαιούται των νομίμων προσαυξήσεων που ορίζονται για κάθε περίπτωση από την εργατική νομοθεσία (Α.Π. 119/97 Μον. Πρωτ. Θεσ/νίκης 5858/2001). Παράδειγμα: Μισθωτός με Μηνιαίο Μισθό 1.000 ευρώ έχει ωρομίσθιο 6 ευρώ (Ωρομίσθιο = Μισθός x 6 : 25 : 40 = 1000 ευρώ x 6 : 25 : 40 = 6 ευρώ). Ωρομίσθιο Κυριακής = Ωρομίσθιο + προσαύξηση Κυριακής 75%, ήτοι 6 ευρώ. Ωρομ. + 4,50 ευρώ προσαύξ. 75% Κυριακής = 10,50 ευρώ. Στο Ωρομίσθιο της Κυριακής των 10,50 ευρώ (6 ευρώ + 4,50) προσθέτουμε ανάλογα τις προσαυξήσεις της υπερωριακής εργασίας (40% ή 60% ή 80% ανάλογα με την περίπτωση της νόμιμης ή παράνομης υπερωρίας). Ήτοι α) Νόμιμες Υπερωρίες 1 ως 120 κάθε Υπερωρία Κυριακής = 10,50 ευρώ Ωρομίσθιο Κυριακής + 4,20 ευρώ Προσαύξηση 40% = 14,70 ευρώ β) Νόμιμες Υπερωρίες 121 και άνω κάθε υπερωρία Κυριακής = 10,50 ευρώ Ωρομίσθιο Κυριακής + 6,30 ευρώ προσαύξηση 60% = 16,80 ευρώ και γ) παράνομες (κατ' εξαίρεση) υπερωρίες κάθε Υπερωρία Κυριακής = 10,50 ευρώ Ωρομίσθιο Κυριακής + 8,40 ευρώ προσαύξηση 80% = 18,90 ευρώ. θ. Σύμπτωση ημέρας Αργίας με Κυριακή Σε περίπτωση σύμπτωσης ημερών Αργίας με ημέρα Κυριακής οφείλεται το ημερομίσθιο στους αμειβόμενους με ημερομίσθιο μισθωτούς. Το ίδιο ισχύει και όταν συμπέσει εξαιρέσιμη ημέρα Αργίας με Σάββατο, για τους εργαζομένους με σύστημα 5νθήμερης εβδομάδας εργασίας, καταβάλλεται δηλαδή στους ημερομισθίους ένα επιπλέον ημερομίσθιο (Α.Π. 303/61, Α.Π. 323/62, Υπ. Εργασίας 18774/76). ι. Σύμπτωση ημέρας Αργίας με ημέρα Αργίας Σε περίπτωση σύμπτωσης μιας εξαιρέσιμης ημέρας Αργίας με άλλη εξαιρέσιμη ημέρα Αργίας (π.χ. Πρωτομαγιά με Δευτέρα ημέρα του Πάσχα ) οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο μισθωτοί δικαιούνται και τα δυο ημερομίσθια και προσαύξηση 75% μόνο επί του ενός ημερομισθίου (Γνωμ. ΝΣΚ 239/78 που έγινε αποδεκτή από τον Υπουργό Εργασίας με το έγγραφο 15491/668/8.4.1987). κ. Αμοιβή Σερβιτόρων για εργασία κατά Κυριακή ή ημέρα Αργίας και Νύκτα Οι σερβιτόροι εστιατορίων, ταβερνών, μπαρ, κέντρων διασκεδάσεως, καφενείων, ζαχαροπλαστείων κ.λπ. δικαιούνται για την εργασία τους κατά Κυριακή ή ημέρα Αργίας προσαύξηση 75% και τη Νύκτα προσαύξηση 25%, επί του κάθε φορά ισχύοντος κατώτερου ημερομίσθιου ανειδίκευτου εργάτη, από τον εργοδότη τους, πέραν των νόμιμων ποσοστών στους λογαριασμούς των πελατών. λ. Μισθωτοί Δημοσίου - ΝΠΔΔ και ΟΤΑ Οι απασχολούμενοι στο Δημόσιο, ΝΠΔΔ και ΟΤΑ, σύμφωνα με το άρθρο 4 Β.Δ. 748/66 - άρθρο 18 παρ. 4 Ν. 993/79 - άρθρο 16 παρ. 4 Π.Δ. 410/88 - και άρθρο 1 παρ. 11 και 13 ΠΝΠ 29.12.1980 που κυρώθηκε με το Ν. 1157/81, δικαιούνται τα ημερομίσθια των εξαιρεσίμων ημερών Αργίας των Δημοσίων Υπηρεσιών (25 Μαρτίου - 28 Οκτωβρίου - Πρωτοχρονιά - Θεοφάνεια - Καθαρή Δευτέρα - Μεγάλη Παρασκευή και Μεγάλο Σάββατο - Δευτέρα του Πάσχα - Πρωτομαγιά - Αγίου Πνεύματος - 15 Αυγούστου - Πρώτη και Δεύτερη ημέρα Χριστουγέννων - Τριών Ιεραρχών για εκπαιδευτικούς - 17 Νοεμβρίου για ΑΕΙ και Ανώτατες Σχολές). μ. Κατάργηση μεταφοράς ημερών Αργίας Με το άρθρο 7 του Ν. 1400/83 καταργήθηκαν οι διατάξεις του άρθρου 4 Ν. 1346/83, άρθρου 1 παρ. 5 Ν. 1288/82 και άρθρου 1 παρ. 11 περ. α τρίτο εδάφιο ΠΝΠ 29.12.80 που κυρώθηκε με Ν. 1157/81 που ρύθμιζαν την μεταφορά Αργιών που συνέπιπταν με Κυριακή ή ημέρα Ανάπαυσης κατά την έκτη (6η) ημέρα της Εβδομάδος στην 5νθήμερη Εβδομαδιαία εργασία, τόσο στο Δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα πλην της 1ης Μαΐου βάσει άρθρου 14 Ν. 4468/2017. ν. Σύμπτωση Ημέρας Αργίας με ημέρες απουσίας Εάν η εξαιρέσιμη ημέρα Αργίας συμπίπτει με την πρώτη ή την τελευταία ημέρα αυθαίρετης (αδικαιολόγητης) απουσίας του εργαζομένου και είναι δύσκολο να διαγνωσθεί αν θα απουσίαζε αδικαιολόγητα και κατά την εξαιρέσιμη ημέρα Αργίας, ο εργαζόμενος αυτός δικαιούται το ημερομίσθιό του της εξαιρέσιμης αυτής ημέρας Αργίας. Εάν η εξαιρέσιμη ημέρα Αργίας συμπίπτει μεταξύ δύο ημερών αυθαίρετης απουσίας του εργαζόμενου, ο εργαζόμενος αυτός δεν δικαιούται το ημερομίσθιο της εξαιρέσιμης αυτής ημέρας Αργίας. ξ. Παραίτηση Μισθωτού των Προσαυξήσεων 75% Κυριακών - Αργιών. Συμψηφισμός Η παραίτηση του εργαζόμενου εκ των απαιτήσεων προσαύξησης 75% εργασίας Κυριακών - Αργιών είναι άκυρη καθώς επίσης είναι άκυρος και ο μονομερής από τον Εργοδότη - συμψηφισμός των προσαυξήσεων αυτών με μεγαλύτερες, του νομίμου μηνιαίου μισθού, αποδοχές του εργαζομένου, ενώ είναι έγκυρος ο συμψηφισμός αυτός με ειδική συμφωνία. ο. Ασθένεια και Αμοιβή - Εβδομ. Ανάπαυση Οι ευρισκόμενοι σε ασθένεια μισθωτοί δικαιούνται το ημερομίσθιο της εξαιρέσιμης ημέρας Αργίας, το οποίο καταβάλλεται από τον Εργοδότη μειωμένο κατά το ποσό που έλαβε το ΙΚΑ. Η αποχή του εργαζομένου από την εργασία του λόγω ασθένειας δεν επηρεάζει τη χορήγηση της καθορισμένης μέρας ή ημερών αναπαύσεως του (ΡΕΠΩ) και επανερχόμενος ο εργαζόμενος από την ασθένειά του στην εργασία θα τύχει της προγραμματισμένης ημέρας ή ημερών αναπαύσεως (ΡΕΠΩ) του σαν να μην είχε παρεμβληθεί η ασθένειά του. π. Άλλες ημέρες Αργίας Για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα πέραν των έξι (6) ημερών Αργίας άρθρου 4 Β.Δ. 748/66 εάν με ειδική διάταξη Νόμου - Σ.Σ.Ε. ή Δ.Α. - Κανονισμό Εργασίας - Απόφαση Νομάρχη κ.λπ. δεν ορίζεται για κάποια κατηγορία - κλάδο εργαζομένων άλλη ή άλλες ημέρες Αργίας θεωρείται εργάσιμη. Συνεπώς η δεύτερη ημέρα Χριστουγέννων (26 Δεκεμβρίου), Πρωτοχρονιά, τα Θεοφάνεια, η Καθαρή Δευτέρα, του Αγίου Πνεύματος, η Μεγάλη Παρασκευή και το Μεγάλο Σάββατο κ.λπ. δεν είναι εξαιρέσιμες ημέρες Αργίας για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα (εκτός εάν υπάρχει ειδική ρύθμιση όπως προηγούμενα) και έτσι ούτε ημερομίσθιο καταβάλλεται σε αυτούς που δεν εργάζονται ούτε προσαύξηση 75% πέραν του ημερομισθίου τους σε αυτούς που εργάζονται. Σημειώνουμε ότι εάν κάποιες Επιχειρήσεις εθιμικά δεν απασχολούν το προσωπικό τους ορισμένες μέρες Αργίας (π.χ. Πρωτοχρονιά - Δεύτερη ημέρα Χριστουγέννων - Καθαρή Δευτέρα - Αγίου Πνεύματος - Τοπική Εορτή κ.λπ.) και καταβάλλουν το ημερομίσθιο στους μισθωτούς τους υποχρεούνται να συνεχίζουν κάθε χρόνο αυτή την τακτική (μη απασχόληση μισθωτών και πληρωμή του ημερομισθίου). Οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό μισθωτοί αν δεν απασχοληθούν κατά την ημέρα Αργίας που καθιερώθηκε συμβατικά ή εθιμικά δεν υφίστανται μείωση των αποδοχών τους, επειδή οι αποδοχές παρέχονται, κατά τη νομολογία, για τις εκάστοτε ημέρες του μήνα. Οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό μισθωτοί για τις ημέρες Αργίας που δεν συμπίπτουν με Κυριακή (άρθρου 4 Β.Δ. 748/66 κ.λπ.), εφόσον απασχολούνται σε επιχειρήσεις που νόμιμα λειτουργούν Κυριακές και αργίες (μεταφορές - Εστιατόρια - ξενοδοχεία κ.λπ.) δικαιούνται για την απασχόλησή τους την ημέρα Αργίας μόνο με προσαύξηση 75% του 1/25 του νόμιμου μισθού και το 1/25 του καταβαλλόμενου μισθού τους. ρ. Παραγραφή προσαυξήσεων 75% Κυριακών - Αργιών Η προσαύξηση 75% της Κυριακής ή ημέρας Αργίας εργασίας αποτελεί μισθό και όχι αποζημίωση εκ του αδικαιολογήτου πλουτισμού, για αυτό υπόκειται σε πενταετή (5ετή) παραγραφή. σ. Λειτουργία καταστημάτων τις Κυριακές ή ημέρες Αργίας κατ' εξαίρεση Σύμφωνα με το άρθρο 46 παρ. 2 Ν. 2224/94, όπως ισχύει σήμερα, κατ' εξαίρεση με απόφαση του οικείου περιφερειάρχη ή Αντιπεριφερειάρχη μπορεί να επιτραπεί η λειτουργία την Κυριακή και τις ημέρες Αργίας ορισμένων καταστημάτων που εξυπηρετούν την τουριστική κίνηση σε αυστηρά οριοθετούμενες περιοχές δήμων και κοινοτήτων που έχουν ανακηρυχθεί ως τουριστικοί τόποι, μετά από σύμφωνη γνώμη του υπουργείου Τουρισμού και των οικείων επαγγελματικών Οργανώσεων Εργοδοτών και Εργαζομένων του Νόμου, που πρέπει εντός δέκα (10) ημερών από της αποστολής της σχετικής προσκλήσεως να γνωμοδοτήσουν, άλλως οι αποφάσεις των Νομαρχών εκδίδονται και χωρίς τη γνώμη τους. (βλέπε άρθρο 15 παρ. 8 Ν. 2639/98). Με κοινή Υπουργική Απόφαση (Εσωτερικών - Εργασίας - Τουρισμού) καθορίζεται η λειτουργία καταστημάτων τουριστικών περιοχών κατά τις Κυριακές και Αργίες. Για τις εκπτωτικές περιόδους βλέπε σχετική παράγραφο προηγούμενα. τ. Απασχόληση Μισθωτών Γεωργικών Επιχειρήσεων κατά τις Κυριακές και Αργίες Είναι επιτρεπτή και συνεπώς δεν απαγορεύεται η εργασία των υπαλλήλων των γεωργικών επιχειρήσεων εκμεταλλεύσεων και εργασιών εν γένει, των μη κατά κύρια απασχόληση παρεχόντων υπηρεσίες σε εργοστάσια, εργαστήρια, γραφεία ή καταστήματα τούτων, κατά τη διάρκεια των Κυριακών και των λοιπών ημερών Αργίας που προβλέπει το Β.Δ. 748/66. Αυτό σημαίνει ότι, οι ανωτέρω εφόσον απασχοληθούν κατά τις προαναφερθείσες ημέρες (Κυριακές και Αργίες) θα λάβουν τις αποδοχές τους προσαυξημένες κατά 75% επί του 1/25 του μηνιαίου μισθού τους σύμφωνα προς τη γενική αρχή που θεσπίζουν οι υπ' αριθμ. 8900/1946 και 15825/1951 κοινές Υπουργικές Αποφάσεις. Όμως οι μισθωτοί αυτοί δεν έχουν αξίωση κατά του εργοδότου τους από αδικαιολόγητο πλουτισμό για μη παροχή σε αυτούς της εβδομαδιαίας ανάπαυσης κατ' άλλη ημέρα της εβδομάδος. υ. Πρόσωπα Διευθύνσεως και Εμπιστοσύνης - Ετοιμότητα για Εργασία Τα πρόσωπα διευθύνσεως και εμπιστοσύνης σύμφωνα με το άρθρο 2 εδ. α της Δ.Σ. της Ουάσιγκτον που κυρώθηκε με το Ν. 2269/20 δεν απαγορεύεται να εργάζονται κατά τις Κυριακές - Αργίες και Νύκτες καθώς και κατά την εβδομαδιαία ανάπαυσή τους ούτε δικαιολογούνται προσαύξησης για την εργασία τους κατά τις Κυριακές και ημέρες Αργίας. Δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις περί καταβολής προσαυξήσεων για απασχόληση κατά νύχτα, Κυριακή και ημέρα Αργίας, εκτός αντιθέτου συμφωνίας, επί Ετοιμότητας για Εργασία. φ. Υπολογισμός των προσαυξήσεων Κυριακών - Αργιών στην Αποζημίωση Ν. 2112/20 και Β.Δ. 16/18.7.1920, στα Δώρα Εορτών Πάσχα και Χριστουγέννων και στην Άδεια - Επίδομα Αδείας Ο υπολογισμός της αποζημίωσης (λόγω απόλυσης μισθωτού) γίνεται βάσει των τακτικών αποδοχών του τελευταίου μηνός υπό καθεστώς πλήρους απασχολήσεως (άρθρο 5 παρ. 1 Ν. 3198/55). Ως τακτικές αποδοχές υπαλλήλου θεωρούνται ο μισθός, ως και κάθε άλλη παροχή, εφόσον δίνεται αντί μισθού κ.λπ. (άρθρο 3 παρ. 2 Ν. 2112/20 - άρθρο 5 Β.Δ. 16/18.7.1920). Ειδικότερα, θεωρούνται ως τακτικές αποδοχές και συνυπολογίζονται για τον καθορισμό της αποζημίωσης μεταξύ των άλλων και οι προσαυξήσεις για εργασία κατά τις Κυριακές και ημέρες Αργίας όταν παρέχονται τακτικά και νόμιμα. Σύμφωνα με το άρθρο 3 της Υπουργικής Απόφασης 19040/7.12.1981 "Χορήγηση επιδομάτων εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα κ.λπ." (ΦΕΚ 742/Β/10.12.1981) τα επιδόματα εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα υπολογίζονται στο σύνολο των τακτικών αποδοχών του μισθωτού και σαν τακτικές αποδοχές μεταξύ άλλων προσδιορίστηκαν και οι προσαυξήσεις της νομίμου και τακτικής εργασίας κατά τις Κυριακές και ημέρες Αργίας (Άρθρο 3 παρ. 2α ΥΑ 19040/7.12.1981). Επίσης στις αποδοχές Άδειας και Επιδόματος Άδειας υπολογίζονται οι προσαυξήσεις Κυριακών - Αργιών, Νύκτας κ.λπ. (Υπ. Εργασίας 2299/9.10.1996) χ. Εορτές Χριστουγέννων - Ν. Έτους, Πάσχα, 15ης Αυγούστου, Πρωτομαγιάς, 28ης Οκτωβρίου Σε ό,τι αφορά τις εορτές Χριστουγέννων, Ν. Έτους ή 25η Δεκεμβρίου (πρώτη ημέρα Χριστουγέννων) σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 Β.Δ. 748/66 - άρθρου 2 Ν.Δ. 3755/57 και άρθρο 1 Ν.Δ. 147/73 είναι εξαιρέσιμη ημέρα Αργίας και ισχύουν όσα αναγράφουμε προηγούμενα. Οι λοιπές ημέρες εορτών Χριστουγέννων - Ν. Έτους, ήτοι η 26η Δεκεμβρίου (δεύτερη ημέρα Χριστουγέννων), η Πρωτοχρονιά και τα Θεοφάνια, για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις δεν είναι εξαιρέσιμες ημέρες αργίας, αλλά εργάσιμες ημέρες. Σε ό,τι αφορά τις εορτές του Πάσχα για τον Ιδιωτικό Τομέα μόνο η Δευτέρα του Πάσχα είναι εξαιρέσιμη ημέρα Αργίας, ενώ για το Δημόσιο Τομέα η Μ. Παρασκευή - το Μ. Σάββατο και η Δευτέρα του Πάσχα είναι εξαιρέσιμες ημέρες Αργίας. Σε ό,τι αφορά την 15η Αυγούστου, την 25η Μαρτίου και την 1η Μαΐου (Πρωτομαγιά) είναι ημέρες υποχρεωτικής Αργίας. Σε ό,τι αφορά την 28η Οκτωβρίου είναι ημέρα προαιρετικής Αργίας (άρθρο 4 Β.Δ. 748/66 - Ν.Δ. 147/73), ήτοι η απασχόληση των μισθωτών ή η μη απασχόλησή τους εξαρτάται από την κρίση του εργοδότη. Αν ο εργοδότης αποφασίσει τη λειτουργία της επιχείρησής του θα καταβάλλει στους μισθωτούς που θα απασχοληθούν α) στους αμειβόμενους με ημερομίσθιο, το ημερομίσθιο συν την προσαύξηση 75% και β) στους αμειβόμενους με μηνιαίο μισθό προσαύξηση μόνο 75% επί του 1/25 επί του νομίμου μηνιαίου μισθού. Αν ο εργοδότης αποφασίσει να μη λειτουργήσει η επιχείρησή του, τότε υποχρεούται ναι καταβάλλει στους μισθωτούς του που αμείβονται με ημερομίσθιο το ημερομίσθιο της ημέρας αυτής (28η Οκτωβρίου), ενώ οι μισθωτοί που αμείβονται με μηνιαίο μισθό δεν θα πάρουν επιπλέον ημερομίσθιο, αλλά μόνο το μηνιαίο μισθό τους, γιατί η διάταξη του άρθρου 2 παρ. 3 Ν.Δ. 3755/57 αναφέρεται μόνο σε ημερομίσθιους. Το ημερομίσθιο των ημερών Αργίας (άρθρου 4 Β.Δ. 748/66) δικαιούνται και οι ημερομίσθιοι που βρίσκονται σε Άδεια, χωρίς να προσμετρείται η ημέρα αυτή στις εργάσιμες ημέρες Αδείας για όλους τους μισθωτούς (με ημερομίσθιο ή μηνιαίο μισθό). Οι μισθωτοί που απασχολούνται τις ημέρες Αργίας δεν δικαιούνται αναπληρωματική ανάπαυση, γιατί το άρθρο 10 Β.Δ. 748/66 αναφέρεται μόνο στους απασχολούμενους την Κυριακή. Σε περίπτωση απεργίας των μισθωτών ημέρα Αργίας, οι απεργοί δεν δικαιούνται το ημερομίσθιο της αργίας που απεργούν, γιατί το ημερομίσθιο Αργίας καταβάλλεται στους μισθωτούς που δεν εργάζονται για λόγους που δεν οφείλεται σε αυτούς.
ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου – Εργατικά – Εργατική νομοθεσία – Ασφαλιστική νομοθεσία – ΣΣΕ – Αποδοχές – Μισθός – Ημερομίσθιο – Επιδόματα – Συνταξιοδότηση – ΙΚΑ – ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου
