Ειδικές άδειες και διευκολύνσεις εργαζομένων Βασ. Γαμβρούδη, τ. Δ/ντή Υπ. Εργασίας - Αναπήρων - Άνευ αποδοχών - Ανηλίκων - Απουσίας για ασθένεια εξαρτωμένων μελών - Απουσίας για παρακολούθηση σχολικής πορείας παιδιού - Ασθένειας και νοσηλείας παιδιών - Γάμου - Γέννησης παιδιού - Γονική άδεια ανατροφής - Γονική άδεια ναυτικών - Εγκύου - Εξεύρεσης εργασίας - Λόγω θανάτου συγγενών - Μειωμένο ωράριο προστατών - Μετάγγισης αίματος και αιμοκάθαρσης - Μεταπτυχιακών φοιτητών - Μητρότητας - Μητρότητας - Ειδική άδεια 6μηνης μητρότητας - Μονογονεϊκών οικογενειών - Σπουδαστών - Φροντίδας παιδιού ΑΔΕΙΑ ΑΝΑΠΗΡΩΝ Η ετήσια κανονική άδεια με αποδοχές των μισθωτών αναπήρων του Ν. 2643/98 επαυξάνεται κατά έξι (6) εργάσιμες ημέρες. Αφορά αναπήρους με ποσοστό 50% και άνω. Την άδεια αυτή δικαιούνται όλοι οι ανάπηροι ανεξάρτητα από τον τρόπο πρόσληψής των. Το ίδιο ισχύει και για τους μονίμους υπαλλήλους του Δημοσίου, ΟΤΑ και Ν.Π.Δ.Δ. Η άδεια λουτροθεραπείας των 30 ημερών είναι ανεξάρτητη όπως ορίζεται από τον Α.Ν. 1324/49 και Ν. 1487/50. Ν. 263/98 άρθ. 8 παρ. 4 (ΕΑΕΔ 1998 σελ. 1139) ΑΔΕΙΑ ΑΝΕΥ ΑΠΟΔΟΧΩΝ Όπως αναφέρεται στο έγγραφο 83/26.1.2011 του Υπουργείου Εργασίας η άδεια άνευ αποδοχών είναι μια μορφή αναστολής της εργασιακής σχέσης. Δεν προβλέπεται από τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας αλλά στηρίζεται στην αρχή της ελευθερίας των συμβάσεων (Α.Κ. 361). Το άρθρο αυτό αναφέρει ότι «προς σύσταση ή αλλοίωση ενοχής δια δικαιοπραξίας, εφόσον ο νόμος δεν ορίζει άλλως, απαιτείται σύμβαση». Για τις ημέρες χορήγησής της δεν καταβάλλονται αποδοχές ούτε ασφαλιστικές εισφορές. Χορηγείται ύστερα από αίτηση του μισθωτού και τη συγκατάθεση του εργοδότη. Δεν υπάρχει διάταξη που να καθορίζει τον αριθμό των ημερών της αδείας άνευ αποδοχών. Δεν είναι δυνατόν να χορηγηθεί υποχρεωτικά από τον εργοδότη, όπως δέχεται και ο Άρειος Πάγος με την αριθ. 751/87 απόφασή του. Ακόμη δεν υπάρχουν ιδιαίτερες διατυπώσεις για τη χορήγησή της, αλλά θα πρέπει να αποδεικνύεται με στοιχεία, όπως αίτηση εργαζομένων, έγκριση από εργοδότη, οικεία κατάσταση προσωπικού, τα οποία θα θέτει στη διάθεση των ελεγκτικών οργάνων ο εργοδότης. Δεν προβλέπεται γνωστοποίηση στο Σ.ΕΠ.Ε. ούτε και στο ΙΚΑ. Καλό είναι όμως να γίνεται η γνωστοποίηση στο ΙΚΑ. Α.Κ. 361 ΑΔΕΙΑ ΑΝΗΛΙΚΩΝ Η κανονική άδεια των ανηλίκων χορηγείται κατά την περίοδο των θερινών σχολικών διακοπών σε συνεχείς ημέρες. Το μισό της κανονικής άδειας χορηγείται τμηματικά και σε άλλες χρονικές περιόδους, αν το ζητήσει ο ανήλικος. Οι ανήλικοι εργαζόμενοι ανεξάρτητα από το χρόνο απασχόλησής τους, όταν είναι συγχρόνως και μαθητές ή σπουδαστές σε αναγνωρισμένη σχολή, δικαιούνται για τη συμμετοχή τους στις εξετάσεις και άδεια δύο (2) ημερών συνεχόμενη ή τμηματική, κατά την αίτησή τους, για κάθε ημέρα εξετάσεων, με την υποχρέωση να αποδεικνύουν τη συμμετοχή τους με σχετική βεβαίωση. Η άδεια αυτή δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 14 ημερών συνολικά. Οι αποδοχές καταβάλλονται από τον ΟΑΕΔ. Όσοι δεν έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους απαγορεύεται να απασχολούνται σε εργασίες, έργα ή δραστηριότητες οποιοσδήποτε μορφής, που από τη φύση τους ή τις συνθήκες που εκτελούνται είναι πιθανό να βλάψουν την υγεία, την ασφάλεια, ή να προσβάλλουν την ηθική τους. Οι εργασίες αυτές καθορίζονται από την ΥΑ 130624/2003. Ν. 1837/89 άρθρ. 7 (ΕΑΕΔ 1989 σελ. 578) Ν. 3144/2003 άρθ. 4 (ΕΑΕΔ 2003 σελ. 680) ΥΑ 130624/03 (ΕΑΕΔ 2003 σελ. 1078) ΑΔΕΙΑ ΑΠΟΥΣΙΑΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΕΞΑΡΤΩΜΕΝΩΝ ΜΕΛΩΝ Οι εργαζόμενοι εφόσον έχουν πλήρη απασχόληση δικαιούνται να λαμβάνουν, με αίτησή τους, άδεια χωρίς αποδοχές, από τον εργοδότη τους που δεν είναι μεγαλύτερη από 6 εργάσιμες ημέρες για κάθε ημερολογιακό έτος, σε περίπτωση ασθενείας εξαρτώμενων παιδιών ή άλλων μελών της οικογενείας. Η άδεια χορηγείται εφ' άπαξ ή τμηματικά. Η άδεια αυτή αυξάνεται σε 8 εργάσιμες ημέρες εάν ο δικαιούχος προστατεύει 2 παιδιά και σε 12 ημέρες εάν προστατεύει 3 παιδιά. Από 1.1.2008 αυξάνεται κατά δύο (2) ημέρες και καθορίζεται σε 14 εργάσιμες ημέρες εφ' όσον ο εργαζόμενος προστατεύει τρία (3) παιδιά και πάνω. Σε περίπτωση που οι δικαιούχοι είναι σύζυγοι η άδεια αυτή χορηγείται στον καθένα από αυτούς χωριστά. Η άδεια αυτή είναι ανεξάρτητη της πιο πάνω αναφερόμενης άδειας ασθενείας παιδιών. Η άδεια αυτή έχει εφαρμογή και σε μερικώς απασχολουμένους. Ως εξαρτώμενα μέλη θεωρούνται τα εξής: α) Τα μέχρι 16 ετών παιδιά, φυσικά ή υιοθετημένα, εφ' όσον οι γονείς έχουν την επιμέλειά τους. β) Τα παιδιά που είναι πάνω από 16 ετών αλλά που έχουν αποδεδειγμένα ανάγκη από ειδικές φροντίδες, για λόγους βαρειάς ή χρόνιας ασθένειας ή αναπηρίας, εφ' όσον οι γονείς έχουν την επιμέλειά τους. γ) Ο ή η σύζυγος, εφ' όσον για λόγους οξείας, βαρειάς ή χρόνιας ασθένειας ή αναπηρίας δεν μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί. δ) Οι γονείς και οι άγαμοι αδελφοί και αδελφές που για λόγους οξείας, βαρειάς ή χρόνιας ασθένειας ή αναπηρίας ή ηλικίας δεν μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν, εφ' όσον ο εργαζόμενος έχει τη φροντίδα τους και το ετήσιο εισόδημά τους δεν είναι μεγαλύτερο από το ετήσιο εισόδημα του ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη που αμείβεται με το γενικό κατώτατο όριο ημερομισθίου που ισχύει κάθε φορά, υπολογιζόμενο με 25 ημερομίσθια το μήνα. Το ετήσιο εισόδημα των εξαρτωμένων μελών αποδεικνύεται με σχετική βεβαίωση της ΔΟΥ ή του ασφαλιστικού φορέα από τον οποίο συνταξιοδοτούνται ή της αρμόδιας αρχής σε περίπτωση που είναι άπορα. Η βεβαίωση αναφέρεται στο εισόδημα του προηγουμένου έτους. Ν. 1483/84 άρθ. 7 (ΕΑΕΔ 1985 σελ. 272) ΕΓΣΣΕ 2000 (ΕΑΕΔ 2000 σελ. 478) Ν. 3896/11 άρθ.20 (ΕΑΕΔ 2011 σελ. 70) ΕΓΣΣΕ 2008 (ΕΑΕΔ 2008 σελ. 452) ΑΔΕΙΑ ΑΠΟΥΣΙΑΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΣΧΟΛΙΚΗΣ Γονέας με παιδιά ηλικίας μέχρι 16 ετών, που είναι μαθητές οποιοσδήποτε βαθμίδας εκπαίδευσης, δικαιούνται άδεια μέχρι 4 ημέρες για παρακολούθηση της πορείας των. Η άδεια αυτή είναι με αποδοχές αφού δεν αναφέρεται το αντίθετο. Την δικαιούται ο ένας από τους δύο γονείς. Μπορεί να δοθεί και τμηματικά σε ημέρες ή ώρες. Ήδη η ΕΓΣΣΕ του 2008 προβλέπει άδεια με αποδοχές 4 εργάσιμων ημερών τον χρόνο συνολικά και για τους δυο γονείς για κάθε παιδί- μαθητή μέχρι 16 ετών. Η άδεια αυτή έχει εφαρμογή και σε μερικώς απασχολουμένους. Ν. 1483/84 άρθ. 9 (ΕΑΕΔ 1985 σελ. 272) ΕΓΣΣΕ 2008-09 (ΕΑΕΔ 2008 σελ. 451) Ν. 3896/11 άρθ.20 (ΕΑΕΔ 2011 σελ. 70) ΑΔΕΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΠΑΙΔΙΩΝ Στο φυσικό, θετό ή ανάδοχο γονέα παιδιού ηλικίας έως 18 ετών συμπληρωμένων, το οποίο ΚΑΙ πάσχει από νόσημα που απαιτεί μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του ή αιμοκάθαρση, από νεοπλασματική ασθένεια, ή χρήζει μεταμόσχευσης χορηγείται ειδική γονική άδεια διάρκειας δέκα (10) εργασίμων ημερών κατ' έτος, με αποδοχές, έπειτα από αίτησή του, κατ' απόλυτη προτεραιότητα. Σε περίπτωση νοσηλείας του παιδιού λόγω ασθενείας ή ατυχήματος που καθιστά αναγκαία την άμεση παρουσία του εργαζόμενου, χορηγείται γονική άδεια νοσηλείας, και μέχρι την ηλικία των 18 ετών αυτού συμπληρωμένων, χωρίς αποδοχές, εφόσον έχει εξαντλήσει τη γονική άδεια ανατροφής, για όσο διάστημα διαρκεί η νοσηλεία και σε κάθε περίπτωση όχι πέραν των τριάντα (30) εργασίμων ημερών κατ' έτος. Η άδεια αυτή είναι ανεξάρτητη από άλλου είδους διευκολύνσεις, αποτελεί ατομικό δικαίωμα του κάθε γονέα και χορηγείται χωρίς άλλη προϋπόθεση. Μετά τη λήξη της αδείας ο εργαζόμενος γονέας δικαιούται να επιστρέφει στην ίδια θέση εργασίας του, ή σε ισοδύναμη ή ανάλογη θέση. Ο χρόνος απουσίας λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας. Έχει πλήρη ασφαλιστική κάλυψη και μπορεί να αναγνωρίσει το χρόνο απουσίας σύμφωνα με το άρθρο 40 του Ν. 2084/92, όπως ισχύει. Ν. 4488/17 αρ. 45 Η ανωτέρω άδεια χορηγείται και στους πιο πάνω γονείς που έχουν παιδιά τα οποία πάσχουν από βαριά νοητική στέρηση ή σύνδρομο DAWN ή αυτισμό. Ν. 4075/12 άρθρ. 51 (ΕΑΕΔ 2012 σελ. 459) ΑΔΕΙΑ ΓΑΜΟΥ Εργαζόμενοι (νες) που συνάπτουν γάμο δικαιούνται να πάρουν άδεια γάμου 6 ημέρες όσοι εργάζονται 6ήμερο και 5 ημέρες όσοι εργάζονται 5θήμερο. Η άδεια αυτή δεν συμψηφίζεται με την κανονική. ΑΔΕΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΠΑΙΔΙΟΥ ΕΓΣΣΕ 2000 άρθ. 10 (ΕΑΕΔ 2000 σελ. 478) Σε περίπτωση γέννησης παιδιού ο πατέρας δικαιούται δύο (2) ημέρες άδεια με αποδοχές. Ανεξάρτητα από το χρόνο απασχόλησης. ΕΓΣΣΕ 1993 (ΕΑΕΔ 1993 σελ. 580) ΕΓΣΣΕ 2000 (ΕΑΕΔ 2000 σελ. 478) ΓΟΝΙΚΗ ΑΔΕΙΑ ΑΝΑΤΡΟΦΗ Ο εργαζόμενος γονέας έχει δικαίωμα γονικής άδειας ανατροφής του παιδιού μέχρις ότου συμπληρώσει την ηλικία των έξι (6) ετών. Οι εργαζόμενοι πρέπει να έχουν συμπληρώσει ένα (1) χρόνο συνεχόμενης ή διακεκομμένης εργασίας στον ίδιο εργοδότη. Είναι άνευ αποδοχών. Χορηγείται εγγράφως για περίοδο τουλάχιστον τεσσάρων (4) μηνών. Χορηγείται εφάπαξ ή τμηματικά. Αν υπάρχουν περισσότερα παιδιά, το δικαίωμα των γονέων είναι αυτοτελές για το καθένα από αυτά, εφόσον από τη λήξη της άδειας που δόθηκε για το προηγούμενο παιδί μεσολάβησε ένας (1) χρόνος πραγματικής απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη. Αν και οι δύο γονείς απασχολούνται στον ίδιο εργοδότη αποφασίζουν με κοινή δήλωσή τους, κάθε φορά, ποιός από τους δύο θα κάνει πρώτος χρήση αυτού του δικαιώματος. Σε περίπτωση θανάτου γονέα, ολικής αφαίρεσης της γονικής μέριμνας ή μη αναγνώρισης τέκνου, η γονική άδεια ανατροφής χορηγείται στο διπλάσιο στον άλλο γονέα. Σε περίπτωση διάστασης ή διαζυγίου το δικαίωμα είναι αυτοτελές για κάθε γονέα. Τη γονική άδεια ανατροφής δικαιούται και ο εργαζόμενος ο οποίος υιοθετεί ή αναδέχεται τέκνο ηλικίας έως έξι (6) ετών. Με το Π.Δ. 193/88 επεκτάθηκε και στο Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ. και Ο.Τ.Α. Το άρθρο 49 του Ν. 4075/12 ορίζει επίσης ότι εφαρμόζεται σε όλους τους εργαζομένους Δημοσίου, Ν.Π.Δ.Δ., Ο.Τ.Α., ευρύτερου Δημοσίου Τομέα που απασχολούνται με οποιαδήποτε σχέση εργασίας. Η άδεια αυτή είναι ανεξάρτητη από άλλου είδους διευκολύνσεις, αποτελεί ατομικό δικαίωμα του κάθε γονέα και χορηγείται χωρίς άλλη προϋπόθεση. Μετά τη λήξη της αδείας ο εργαζόμενος γονέας δικαιούται να επιστρέφει στην ίδια θέση εργασίας του, ή σε ισοδύναμη ή ανάλογη θέση. Ο χρόνος απουσίας λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας. Έχει πλήρη ασφαλιστική κάλυψη και μπορεί να αναγνωρίσει το χρόνο απουσίας σύμωνα με το άρθρ. 40 του Ν. 2084/92, όπως ισχύει. Ν. 1483/84 (ΕΑΕΔ 85 σελ. 272) Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. 1993 (ΕΑΕΔ 93 σελ. 580) Π.Δ. 193/88 (ΕΑΕΔ 88 σελ. 530) Ν. 4075/12 (ΕΑΕΔ 12 σελ. 458) ΓΟΝΙΚΗ ΑΔΕΙΑ ΝΑΥΤΙΚΩΝ Σε κάθε γονέα ναυτικό που εργάζεται με σύμβαση ναυτικής εργασίας στα υπό Ελληνική σημαία εμπορικά πλοία και έχει συμπληρώσει συνολική θαλάσσια υπηρεσία τουλάχιστον δώδεκα (12) μηνών, παρέχεται ατομικό δικαίωμα λήψης γονικής αδείας λόγω γέννησης ή υιοθεσίας παιδιού, χωρίς αποδοχές, για περίοδο τουλάχιστον τεσσάρων (4) μηνών, ώστε να μπορεί να ασχοληθεί με το παιδί του μέχρι αυτό να συμπληρώσει την ηλικία των πέντε (5) ετών. Σε περίπτωση διαδοχικών συμβάσεων ορισμένου χρόνου, το συνολικό χρονικό διάστημα των συμβάσεων με τον ίδιο εργοδότη λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της περιόδου εξασφάλισης του δικαιώματος. Σε περίπτωση ύπαρξης περισσοτέρων παιδιών πέραν του ενός, το δικαίωμα γονικής άδειας είναι αυτοτελές για το καθένα από αυτά, εφόσον από το χρόνο λήξης της άδειας που χορηγήθηκε για το προηγούμενο παιδί ο εργαζόμενος ναυτικός συμπλήρωσε τουλάχιστον συνολική δωδεκάμηνη θαλάσσια υπηρεσία. Η γονική άδεια παρέχεται μετά την πάροδο τουλάχιστον ενός (1) μήνα από την επομένη της ημέρας κοινοποίησης του αιτήματος στον πλοίαρχο ή και στον εργοδότη, παρατεινομένη μέχρι του κατάπλου του πλοίου σε λιμένα, όπου είναι δυνατή η επιβίβαση του αντικαταστάτη του. Τα έξοδα μετακίνησης από και προς το πλοίο του ναυτικού, που ασκεί το δικαίωμα της γονικής άδειας, βαρύνουν τον ίδιο. Η γονική άδεια παρέχεται άπαξ και κατά πλήρη χρόνο, εκτός αν διαφορετικά συμφωνηθεί μεταξύ ναυτικού και εργοδότη. Π.Δ. 80/2012 ΕΑΕΔ 2012 σελ. 708) ΑΔΕΙΑ ΕΓΚΥΟΥ Απαλλάσσεται από εργασία χωρίς περικοπή αποδοχών για να υποβληθεί σε εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου, εφόσον οι εξετάσεις αυτές πρέπει να γίνουν κατά το χρόνο εργασίας. Π.Δ. 176/97 άρθ. 9 (ΕΑΕΔ 1997 σελ. 1017) ΑΔΕΙΑ ΓΙΑ ΕΞΕΥΡΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σύμφωνα με το άρθρο 677 του Α.Κ. σε περίπτωση καταγγελίας της συμβάσεως εργασίας ο εργοδότης υποχρεούται, εάν αυτό ζητηθεί, να διαθέσει στον μισθωτό τον αναγκαιούντα απολύτως απαραίτητο χρόνο, προκειμένου να γίνει προσπάθεια εξευρέσεως άλλης εργασίας. 0 Αστικός Κώδικας αναφέρεται σε καταγγελία της σύμβασης εργασίας (τακτική καταγγελία) δηλαδή αυτή που γίνεται με προειδοποίηση. Η χρήση της άδειας αυτής πρέπει να γίνεται σύμφωνα με την αρχή της καλής πίστης και να μην ασκείται καταχρηστικά. Α.Κ. 677 ΑΔΕΙΑ ΛΟΓΩ ΘΑΝΑΤΟΥ ΣΥΓΓΕΝΩΝ Στους εργαζόμενους με εξαρτημένη σχέση εργασίας χορηγείται άδεια δύο (2) ημερών σε περίπτωση θανάτου συζύγου, τέκνων, γονέων και αδελφών. Περιλαμβάνει και τους εξ αγχιστείας συγγενείς. ΕΓΣΣΕ 2002 άρθρ. 9 (ΕΑΕΔ 2002 σελ. 489) όπως κυρώθηκε με Ν. 3227/04 άρθ. 12 (ΕΑΕΔ 2004 σελ. 348) Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. 2010 (ΕΑΕΔ 2010 σελ. 697). ΜΕΙΩΜΕΝΟ ΩΡΑΡΙΟ ΠΡΟΣΤΑΤΩΝ Οι γονείς που εργάζονται σε επιχείρηση ή εκμετάλλευση που απασχολεί τουλάχιστον 50 άτομα και έχουν παιδιά με πνευματική, ψυχική ή σωματική αναπηρία μπορούν να ζητήσουν να μειωθεί το ωράριο εργασίας τους κατά 1 ώρα την ημέρα, με ανάλογη περικοπή των αποδοχών. Η πνευματική, ψυχική ή σωματική αναπηρία του παιδιού, καθώς και ο καταλληλότερος για τη φροντίδα του παιδιού γονέας ορίζεται με την ιατρική γνωμάτευση (αρθ. 3 παρ. 1). Ν. 1483/84 άρθρ. 8 (ΕΑΕΔ 1985 σελ. 272) ΑΔΕΙΑ ΜΕΤΑΓΓΙΣΗΣ ΑΙΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗΣ Εργαζόμενοι με εξαρτημένη σχέση εργασίας που έχουν υπηρεσία μέχρι 4 ετών στον ίδιο εργοδότη, οι οποίοι πάσχουν από νόσημα που απαιτεί μετάγγιση αίματος και παραγώγων του ή αιμοκάθαρση και το οποίο έχει γνωστοποιηθεί στον εργοδότη δικαιούνται έως 22 εργάσιμες ημέρες το χρόνο επί πλέον άδεια με αποδοχές. ΕΓΣΣΕ 2002 άρθ. 8 (ΕΑΕΔ 2002 σελ. 489) ΑΔΕΙΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ Όσοι εργαζόμενοι συμμετέχουν σε πρόγραμμα για μεταπτυχιακό δίπλωμα ετήσιας τουλάχιστον φοίτησης ή διδακτορικό δίπλωμα ΑΕΙ και ΤΕΙ της ημεδαπής ή της αλλοδαπής δικαιούνται άδεια 10 εργασίμων ημερών. Η άδεια αυτή είναι άνευ αποδοχών από τον εργοδότη, χορηγείται σε συνεχείς ημέρες ή τμηματικά και ανεξάρτητα από την ηλικία του-της δικαιούχου και ισχύει μέχρι δύο (2) έτη. Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. 2004 (ΕΑΕΔ 2004 σελ. Α34) ΑΔΕΙΑ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ 17 εβδομάδες 8 προ και 9 μετά τη γέννηση. Η μητέρα ασφαλισμένη στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ πέραν της αδείας λοχείας και του μειωμένου ωραρίου που προβλέπεται από την ΕΓΣΣΕ δικαιούται να λάβει ειδική άδεια προστασίας μητρότητας έξι (6) μηνών. Αν δεν κάνει χρήση της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο αδείας δικαιούται αμέσως μετά τη λήξη της άδειας λοχείας την ειδική αυτή άδεια των 6 μηνών. Τις αποδοχές καταβάλλει ο ΟΑΕΔ και υπολογίζονται στα κατώτατα όρια της ΕΓΣΣΕ. Δικαιούνται επίσης και αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας. Ο χρόνος της ειδικής άδειας λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης. Ο ΟΑΕΔ παρακρατεί την εισφορά του εργαζομένου και μαζί με την εργοδοτική εισφορά που τον βαρύνει τα αποδίδει στο ΙΚΑ. ΕΓΣΕΕ 2000 Άρθ. 7 όπως κυρώθηκε με Ν. 2874/2000 (ΕΑΕΔ 2001 σελ. 124) (ΕΑΕΔ 200 σελ. 478) Οι εισφορές του κλάδου κύριας σύνταξης με τις οποίες βαρύνονται οι γυναίκες ασφαλισμένες φορέων κύριας ασφάλισης αρμοδιότητας Υπουρ. Εργασίας μειώνονται κατά 50% κατά το 12μηνο απασχόλησης που ακολουθεί το μήνα του τοκετού. Σε περίπτωση λήψης επιδόματος λοχείας η ανωτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κλάδου κύριας σύνταξης χωρεί κατά το δωδεκάμηνο που έπεται της λήξης της επιδότησης λόγω λοχείας. Η τεκμαιρόμενη μητέρα του αρθ. 1464 ΑΚ που αποκτά τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας δικαιούται το μεταγενέθλιο τμήμα της άδειας μητρότητας, καθώς και τις πάσης φύσεως αποδοχές και επιδόματα που συνδέονται με αυτήν, εφ' όσον πληροί τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις επιμέρους καταστατικές διατάξεις του φορέα ασφάλισής τους. Ν. 3655/08 άρθρ. 141 παρ. 2 ΕΙΔΙΚΗ ΑΔΕΙΑ 6ΜΗΝΗΣ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ Η μητέρα που είναι ασφαλισμένη στο ΙΚΑ και εργάζεται με σχέση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις, μετά τη λήξη της άδειας λοχείας και της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο αδείας δικαιούται να λάβει ειδική άδεια προστασίας μητρότητας έξι (6) μηνών. Αν η μητέρα - εργαζόμενη δεν κάνει χρήση της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο άδειας δικαιούται την ειδική άδεια αμέσως μετά τη λήξη της άδειας λοχείας. Μετά τη λήξη της άδειας αυτής δικαιούται το μειωμένο ωράριο της Ε.Γ.- Σ.Σ.Ε. του 1993. Κατά τη διάρκεια της ειδικής άδειας ο Ο.Α.Ε.Δ. υποχρεούται να καταβάλλει στην εργαζόμενη μητέρα μηνιαίως ποσό ίσο με τον κατώτατο μισθό, όπως κάθε φορά καθορίζεται από την Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. Η μητέρα ακόμη δικαιούται αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας με βάση τον πιο πάνω μισθό. Σε περίπτωση μερικής απασχόλησης μέχρι και 4 ώρες ημερησίως ή μέχρι 13 ημέρες το μήνα, κατά τη διάρκεια του εξαμήνου που προηγείται της άδειας κυοφορίας, το καταβαλλόμενο από τον Ο.Α.Ε.Δ. ποσό ισούται προς το μισό του καθοριζόμενου. Ο χρόνος της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στον κλάδο σύνταξης του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Οι εισφορές υπολογίζονται επί του πιο πάνω αναφερόμενου ποσού. Ν. 3655/08 άρθρ. 142 (ΕΑΕΔ 88 σελ. 440) Ο Ο.Α.Ε.Δ. παρακρατεί την εισφορά του ασφαλισμένου και μαζί με την εργοδοτική εισφορά η οποία βαρύνει τον ίδιο αποδίδει στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Την ειδική άδεια αυτή δικαιούται και η τεκμαιρόμενη μητέρα του άρθρου 1464 ΑΚ που αποκτά τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας. Ν. 4488/17 αρ. 44 ΑΔΕΙΑ ΜΟΝΟΓΟΝΕΪΚΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ Στους εργαζόμενους που έχουν χηρέψει και στον άγαμο (η) γονέα που έχουν την επιμέλεια του παιδιού, χορηγείται άδεια με αποδοχές έξι (6) εργασίμων ημερών το χρόνο. Γονέας με τρία (3) παιδιά ή περισσότερα δικαιούται άδεια 8 εργασίμων ημερών. Η άδεια αυτή χορηγείται λόγω αυξημένων αναγκών του παιδιού, ηλικίας μέχρι 12 ετών συμπληρωμένων. Χορηγείται εφ' άπαξ ή τμηματικά. Δεν πρέπει να συμπίπτει χρονικά με την αρχή ή το τέλος της ετήσιας κανονικής άδειας. ΕΓΣΣΕ 2002 άρθ. 7 (ΕΑΕΔ 2002 σελ. 489) ΑΔΕΙΑ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ Στους εργαζόμενους μαθητές ή σπουδαστές ή φοιτητές εκπαιδευτικών μονάδων οποιουδήποτε τύπου και οποιοσδήποτε βαθμίδος του Δημοσίου ή εποπτευομένων μονάδων, που απέχουν από την εργασία τους για συμμετοχή σε εξετάσεις και δεν έχουν συμπληρώσει το 28ο έτος της ηλικίας, χορηγείται πρόσθετη άδεια 30 εργασίμων ημερών κατ' ανώτατο όριο το χρόνο και ανεξάρτητα από το χρόνο της προηγούμενης απασχόλησής τους. Η άδεια αυτή χορηγείται και στους εργαζόμενους που έχουν υπερβεί το 28ο έτος της ηλικίας τους, αλλά μόνο για την προβλεπόμενη διάρκεια των σπουδών που κάθε φορά παρακολουθεί ο εργαζόμενος, προσαυξημένη κατά 2 έτη, ανεξάρτητα αν οι σπουδές διανύθηκαν συνεχώς ή διακεκομμένα. Οι αποδοχές αυτές της πρόσθετης άδειας θα καταβάλλονται από τον ΟΑΕΔ. Η άδεια αυτή χορηγείται σε συνεχείς ημέρες ή τμηματικά. Για τους σπουδαστές ΤΕΙ και αποφοίτους Λυκείου που παρακολουθούν σεμινάρια επιμόρφωσης, χορηγείται άδεια βραχείας απουσίας κατά τις ημέρες των εξετάσεων ή για συμμετοχή τους σε φροντιστηριακές ασκήσεις. Η άδεια αυτή είναι 3 ώρες επί 10 φορές, το χρόνο. Καθυστέρηση προσέλευσης ή πρόωρη αποχώρηση. Απαλλαγή από νυκτερινή βάρδια κατά τη διάρκεια των εξετάσεων. Αλλαγή βάρδιας όταν συμπίπτει με εξετάσεις. Ν. 1346/83 (ΕΑΕΔ 83 σελ. 337) ΕΓΣΣΕ 1996 άρθ.7 (ΕΑΕΔ 1996 σελ. 388) ΕΓΣΣΕ 1998 άρθ. 8 (ΕΑΕΔ 1996 σελ. 503) ΑΔΕΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΑΙΔΙΟΥ 1 ώρα επί 30 μήνες ή 2 ώρες επί 12 μήνες και 1 ώρα επί 6 μήνες ή με μορφή αδείας. Η επιλογή γίνεται σε συνεννόηση με εργοδότη. Την άδεια δικαιούνται και οι άγαμοι γονείς αλλά και ο πατέρας όταν η μητέρα δεν κάνει χρήση. Και οι θετοί γονείς. Η άδεια αρχίζει από τη λήξη της άδειας τοκετού. ΕΓΣΣΕ 2000 άρθ. 8 (ΕΑΕΔ 2000 σελ. 478) ΕΓΣΣΕ 2002 άρθ. 6 (ΕΑΕΔ 2002 σελ. 489) ΕΓΣΣΕ 2004 (ΕΑΕΔ 2004 σελ. Α34) ΑΔΕΙΑ ΑΙΜΟΛΗΨΙΑΣ Ο εργαζόμενος ο οποίος ανταποκρίνεται σε πρόσκληση από υπηρεσία αιμοληψίας για κάλυψη έκτακτης ανάγκης ή μετέχει σε οργανωμένη ομαδική αιμοληψία, καθώς και ο εργαζόμενος που προσέρχεται σε οποιοδήποτε κέντρο αιμοληψίας με δική του πρωτοβουλία για να προσφέρει αίμα, δικαιούται ειδικής άδειας απουσίας με πλήρεις αποδοχές, μόνο για την ημέρα της αιμοληψίας. Ο εργαζόμενος σε κάθε περίπτωση οφείλει να προσκομίσει στον εργοδότη σχετική βεβαίωση του νοσηλευτικού ιδρύματος, στο οποίο πραγματοποιήθηκε η αιμοληψία. Η ίδια ως άνω άδεια χορηγείται και στην περίπτωση λήψης αιμοπεταλίων. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη χορήγηση της ειδικής άδειας στον εργαζόμενο, η οποία προκύπτει από τη συμμετοχή του σε οποιαδήποτε εκ των άνω περιπτώσεων, αιμοληψίας, είναι η έγκαιρη ενημέρωση του εργοδότη τουλάχιστον πέντε (5) εργάσιμες ημέρες προ της τέλεσης της αιμοληψίας, εκτός των περιπτώσεων κάλυψης έκτακτης ανάγκης. Εξαιρετικά και μόνο σε περιπτώσεις ταυτόχρονων αιτημάτων εργαζομένων για χρήση της ειδικής άδειας, ο εργοδότης δύναται σε συννενόηση με τον εργαζόμενο και ανάλογα με το πρόγραμμα εργασίας του και τις ανάγκες της επιχείρησης, να προχωρήσει στη χορήγηση της εν λόγω άδειας το αργότερα μέσα σε διάστημα δέκα (10) ημερών από την ημέρα τέλεσης της αιμοληψίας. Ο εργαζόμενος δύναται να κάνει χρήση του δικαιώματος της ειδικής άδειας αιμοληψίας κατά το μέγιστο δύο (2) φορές ετησίως. Ν. 4554/18 αρθ. 68 (ΕΑΕΔ 20/8 σελ. 775) Σε ειδικές κατηγορίες μισθωτών χορηγούνται πέραν της κανονικής άδειας και άλλες μικρές άδειες γιατί αυτό επιτάσσει είτε η ιδιαιτερότητα της απασχόλησης είτε γιατί αυτό προβλέπεται από ειδικές διατάξεις νόμων, σ.σ.ε., δ.α. κ.λπ. Σ' αυτές συμπεριλαμβάνονται: - Η συνδικαλιστική άδεια - Η επιμορφωτική άδεια - Η ονομαστικής εορτής άδεια - Η πρόσθετη άδεια των αιρετών οργάνων των ΟΤΑ - Η άδεια των Οικοδόμων, Φορτοεκφορτωτών, Δικηγόρων, Δ.Χ., Χειριστών-Εμφανιστών Ακτινολογικών μηχανημάτων, νοσηλευτικού προσωπικού, Ιατρών, Ναρκαλιευτών κ.λπ. Περισσότερα βλέπε σχετική μελέτη ΕΑΕΔ 2005 σελ. 769. Δημόσιο - ΝΠΔΔ - ΟΤΑ Οι διατάξεις του ν. 1483/84 επεξετάθηκαν και στους απασχολουμένους στο Δημόσιο - ΝΠΔΔ - ΟΤΑ με οποιαδήποτε σχέση (Π.Δ. 193/88). Για τις ειδικές άδειες διευκολύνσεων των εργαζομένων στο Δημόσιο - ΝΠΔΔ - ΟΤΑ βλέπε και ν. 2527/97 - ν. 3528/07 - ν. 3584/07 - ν. 4440/16 - ν. 4483/17 - ν. 4075/12.
ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου – Εργατικά – Εργατική νομοθεσία – Ασφαλιστική νομοθεσία – ΣΣΕ – Αποδοχές – Μισθός – Ημερομίσθιο – Επιδόματα – Συνταξιοδότηση – ΙΚΑ – ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου
