Εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 68 του Ν. 4316/2014 σε εργαζόμενους συνταξιούχους λόγω αναπηρίας Εγγρ. ΙΚΑ Σ78/48/27.12.2016 Σχετ.: Η εγκύκλιος 13/2015(1), το Γενικό έγγραφο Σ32/15/22.7.2016(2) Σας κοινοποιούμε το με αρ. πρωτ. Φ.11221/13237/199/2015/7.12.2016(3) έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με το οποίο παρέχονται διευκρινίσεις σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 68 του Ν. 4316/2014 σε εργαζόμενους συνταξιούχους λόγω αναπηρίας. Από τις διευκρινίσεις αυτές προκύπτει ότι τα συμπεράσματα της παρ. 3 της εγκυκλίου 13/2015 ισχύουν και για τους απασχολούμενους συνταξιούχους λόγω αναπηρίας που καταλαμβάνονται από τις διατάξεις αυτές, οπότε αίρεται πλέον η επιφύλαξη που είχε διατυπωθεί στην παρ. 2στ της εγκυκλίου αυτής. Επισημαίνουμε ότι επειδή οι εν λόγω διατάξεις τροποποιούν το τρίτο και το τέταρτο εδάφιο της παρ. 5 του άρθρου 16 του Ν. 3863/2010, στις περιπτώσεις που η υποχρέωση των συνταξιούχων λόγω αναπηρίας για δήλωση της απασχόλησής τους εμπίπτει στο χρονικό διάστημα που ίσχυαν οι διατάξεις του άρθρου 63 του Ν. 2676/99, ως προς την παράλειψη δήλωσης της απασχόλησής τους εφαρμόζονται οι διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 63 του νόμου αυτού. Τέλος, υπενθυμίζεται (βλ. Γενικό έγγραφο Σ32/15/22.7.2016) ότι ο έλεγχος διατήρησης της ασφαλιστικής αναπηρίας, που είναι μια παράμετρος της εφαρμογής της διάταξης της παρ. 3 του άρθρου 68 του Ν. 4316/2014 στους συνταξιούχους λόγω αναπηρίας, γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις της νομοθεσίας περί απασχόλησης συνταξιούχων που προϋπήρχε του άρθρου 20 του Ν. 4387/2016 και για όσο διάστημα αυτή εξακολουθεί να εφαρμόζεται, σύμφωνα και με τις διατάξεις του άρθρου 11 του Ν. 4387/2016. * Σχετικά με την απασχόληση συνταξιούχων αναπηρίας Εγγρ. Υπ. Εργασίας Φ.11221/13237/199/2015/7.12.2016 Σχετ.: το αριθμ. Σ78/8/17.3.2015 έγγραφό σας Απαντώντας στο ανωτέρω σχετικό έγγραφό σας, σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 68 του ν. 4316/2014 (Α, 270) ως προς το θέμα της ανάληψης εργασίας εκ μέρους συνταξιούχων που λαμβάνουν παράλληλα σύνταξη αναπηρίας, σας πληροφορούμε τα ακόλουθα: 1. Σύμφωνα με τις παρ. 4 και 5 του άρθρου 63 του ν. 2676/1999 όπως έχει αντικατασταθεί με το άρθρο 16 του ν. 3863/2010 και ισχύει, εάν οι συνταξιούχοι αναπηρίας φορέων κύριας ασφάλισης, αναλάβουν εργασία (ή αυτοαπασχολούνται) και κερδίζουν, ανάλογα με το βαθμό της αναπηρίας τους, περισσότερα από όσα κερδίζει υγιής απασχολούμενος, σύμφωνα με τους γενικούς όρους αμοιβής, διακόπτεται η σύνταξή τους ή, οι συντάξεις τους, κύριες και επικουρικές. Δεν απαγορεύεται δηλαδή η ανάληψη εργασίας ή αυτοαπασχόλησης από τους συνταξιούχους αναπηρίας, αλλά υπόκεινται σε έλεγχο από το φορέα συνταξιοδότησής τους, κατά τις οικείες διατάξεις, από τον έλεγχο οποίο ενδεχομένως να προκύψει αλλαγή βαθμίδας ασφαλιστικής αναπηρίας ή και άρση αυτής, με ανάλογες περικοπές στα ποσά των συντάξεων ή διακοπή της σύνταξης. Προκειμένου να είναι δυνατός ο έλεγχος, οι συνταξιούχοι, υποχρεούνται πριν αναλάβουν εργασία ή αυτοαπασχοληθούν, να το δηλώσουν στο φορέα από τον οποίο συνταξιοδοτούνται και με σκοπό να μην ενισχύεται η παραβατικότητα από μέρους των συνταξιούχων, παράλειψη της δηλώσεως από μέρους τους περί της ανάληψης εργασίας, έχει επιπτώσεις στη συνταξιοδότησή τους, όταν οι αρμόδιες υπηρεσίας του φορέα λάβουν γνώση σχετικά. 2. Όπως σας έχουμε ήδη γνωρίσει με το αριθμ. Φ.80000/οικ. 2651/66/21.1.2015 έγγραφό μας, με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 68 του ν. 4316/2014 (Α, 270) τροποποιήθηκαν το τρίτο και τέταρτο εδάφιο της παρ. 5 του άρθρου 16 του ν. 3863/2010 (Α, 115) που αφορούν σε αυτές τις επιπτώσεις. Με τη νέα αυτή ρύθμιση ορίζεται ότι, ενδεχόμενη παράλειψη εκ μέρους του συνταξιούχου υποβολής της προβλεπόμενης δήλωσης προς τους φορείς κύριας και επικουρικής ασφάλισης (εδάφ. 1 και 2 της παρ. 5 του άρθρ. 16 του ν. 3863/2010), συνεπάγεται καταλογισμό σε βάρος του συνταξιούχου του ποσού που έπρεπε να του παρακρατηθεί σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 16 του ν. 3863/2010 (μείωση κατά 70% του ποσού που υπερβαίνει τα 30 Η.Α.Ε. όπως αυτά είχαν διαμορφωθεί τότε) αντί του ποσού των συντάξεων που έλαβε κατά το χρονικό διάστημα της εργασίας του, όπως όριζαν οι προϊσχύουσες διατάξεις. 3. Ως προς τους συνταξιούχους όμως αναπηρίας, όπως προαναφέρεται, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 16 του ν. 3863/2010, εάν αναλάβουν εργασία ή αυτοαπασχολούνται, και κερδίζουν, ανάλογα με το βαθμό της αναπηρίας τους, περισσότερα από όσα κερδίζει υγιής απασχολούμενος, σύμφωνα με τους γενικούς όρους αμοιβής, διακόπτεται η σύνταξή τους ή οι συντάξεις τους, κύριες και επικουρικές. Συνεπώς το ποσό που έπρεπε να παρακρατηθεί στις περιπτώσεις αυτές σύμφωνα με το άρθρο 16 του ν. 3863/2010, είναι τα ποσά των συντάξεων που έλαβε ο συνταξιούχος μη νόμιμα κατά το χρονικό διάστημα της εργασίας του ή κατά το διάστημα που αυτοαπασχολούνταν ή τα ποσά των επί πλέον διαφορών σύνταξης λόγω μεταβολής ποσοστού αναπηρίας από το αρχικό. Δεν τροποποιούνται δηλαδή με τις διατάξεις του ν. 4316/2014 οι επιπτώσεις που υφίστανται οι συνταξιούχοι αναπηρίας, αλλά το ετήσιο επιτόκιο, με το οποίο επιβαρύνονται τα ποσά, που θα πρέπει να επιστραφούν κατά τα ανωτέρω και το οποίο είναι 4,65%. Κατά τα λοιπά οριζόμενα στην παρ. 3 του άρθρου 68 του ν. 4316/2014 ο φορέας μπορεί να συμψηφίζει το ποσό με μελλοντικές συντάξεις, ενώ για δηλώσεις που η υποχρέωση υποβολής ανάγεται μέχρι την 24.12.2014 (ημέρα δημοσίευσης του ν. 4316/2014) το ποσό που θα προκύψει από τον προβλεπόμενο καταλογισμό μειώνεται κατά 50%. Επισημαίνουμε τέλος ότι, σε κάθε περίπτωση για τη διακοπή της συνταξιοδότησης και τον καταλογισμό οποιοδήποτε ποσού σε συνταξιούχους λόγω αναπηρίας, θα πρέπει να έχει προηγηθεί απαραίτητα ο προβλεπόμενος από το άρθρο 16 παρ. 4 του ν. 3863/2010 έλεγχος. (1) ΕΑΕΔ 2015 σελ. 477. (2) ΕΑΕΔ 2016 σελ. 865. (3) Δημοσιεύεται στη συνέχεια.