Διευκρινήσεις επί των άρθρων 35 και 79 του ν. 4387/2016 (υπολογισμός εφάπαξ παροχής κ.λπ.) Εγγρ. Υπ. Εργασίας Φ.30102/34965/Δ.15.623/20.9.2016 Σε απάντηση των ερωτημάτων που θέσατε με το σχετικό σας έγγραφο επί της εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 35 και 79 του ν. 4387/2016 και ειδικότερα για τις αποδοχές που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της εφάπαξ παροχής, την θεμελίωση του δικαιώματος για την παροχή και την επιστροφή των εισφορών και την δυνατότητα ή μη εξαγοράς χρόνου υπηρεσίας, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα: 1. Στην παράγραφο 4.α του άρθρου 35 του ανωτέρω νόμου, όπως ισχύει, προβλέπεται ότι, το μέρος της εφάπαξ παροχής, που αντιστοιχεί σε χρόνο ασφάλισης μέχρι την 31.12.2013, προκύπτει από το γινόμενο, του 60% των αποδοχών επί των οποίων έγιναν οι νόμιμες κρατήσεις υπέρ του ταμείου, επί του δεκαδικού αριθμού των ετών ασφάλισης έως και την 31.12.2013, με ακρίβεια δεύτερου δεκαδικού ψηφίου. Ως αποδοχές για τον ανωτέρω υπολογισμό, "...νοείται ο μέσος όρος των μηνιαίων αποδοχών που έλαβε ο ασφαλισμένος κατά τα πέντε (5) τελευταία έτη έως και την 31.12.2013, εφόσον υπεβλήθησαν σε ασφαλιστικές εισφορές υπέρ του κλάδου, χωρίς να υπολογίζονται τα δώρα εορτών και το επίδομα αδείας". Επομένως, για την εξεύρεση του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών της πενταετίας, λαμβάνονται υπόψη όλες οι αποδοχές επί των οποίων είχε επιβληθεί νόμιμη κράτηση υπέρ του ταμείου με βάση τις καταστατικές του διατάξεις, ασχέτως της φύσης των αποδοχών, της περιοδικότητάς τους ή το εάν είναι τακτικές ή έκτακτες, πλην των δώρων εορτών και του επιδόματος αδείας. Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι δεν λαμβάνονται υπόψη "έκτακτες" ή άλλες αποδοχές επί των οποίων δεν έχει επιβληθεί κράτηση υπέρ του ταμείου, όπως είναι για π.χ. τα κατ' αποκοπήν έξοδα μετακίνησης, το κίνητρο απόδοσης κ.λπ. του ερωτήματός σας. 2. Με την παράγραφο 3 του ανωτέρω άρθρου και νόμου ορίζονται, με ισχύ από 13.5.2016, οι προϋποθέσεις χορήγησης της εφάπαξ παροχής στους ασφαλισμένους. Ειδικότερα, σύμφωνα με την περίπτωση α. της παραγράφου αυτής, προϋπόθεση για την καταβολή της εφάπαξ παροχής, αποτελούν, α) η λήψη κύριας σύνταξης λόγω γήρατος ή οριστικής αναπηρίας, δηλαδή να έχει εκδοθεί η οριστική πράξη συνταξιοδότησης γήρατος ή αναπηρίας και β) η πλήρωση των χρονικών προϋποθέσεων που ορίζονται από το καταστατικό του ταμείου. Επιπλέον, παύουν να ισχύουν οι καταστατικές διατάξεις των ταμείων εκείνων από τις οποίες προβλεπόταν ως προϋπόθεση για τη χορήγηση της παροχής η προηγούμενη συνταξιοδότηση από φορέα επικουρικής ασφάλισης. Κατόπιν των ανωτέρω, αφού πλέον δεν απαιτείται ως προϋπόθεση η έκδοση επικουρικής σύνταξης και από το καταστατικό του Τομέα σας δεν προβλέπεται ελάχιστος χρόνος ασφάλισης για την καταβολή της εφάπαξ παροχής, αρκεί η έκδοση της συνταξιοδοτικής πράξης φορέα κύριας σύνταξης για την θεμελίωση του δικαιώματος της παροχής στον Τομέα σας. Σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 7 του άρθ. 35, επιστροφή των εισφορών προβλέπεται για χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον τριών (3) ετών. Επομένως σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος δεν δικαιωθεί κύριας σύνταξης, και έχει συμπληρώσει τρία έτη ασφάλισης δικαιούται επιστροφής των εισφορών. Για παράδειγμα, ασφαλισμένος με τέσσερα έτη ασφάλισης στον Τομέα σας, δικαιούται εφάπαξ παροχή εφόσον λάβει κύρια σύνταξη, ανεξάρτητα της έκδοσης της επικουρικής σύνταξης. Εάν όμως δεν δικαιωθεί κύριας σύνταξης, τότε με την υποβολή της απορριπτικής συνταξιοδοτικής απόφασης του φορέα κύριας ασφάλισης μετά την επέλευση του ασφαλιστικού κινδύνου, δικαιούται επιστροφής των εισφορών του (καθώς έχει ασφάλιση άνω των τριών ετών). Επίσης, επιστροφή των εισφορών θα εφαρμόζεται σε περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα σε περίπτωση θανάτου ασφαλισμένου χωρίς την συμπλήρωση εικοσαετούς ασφάλισης με μόνους εν δυνάμει δικαιούχους τους γονείς και τα αδέρφια, με αποτέλεσμα αυτοί να δικαιούνται την επιστροφή των εισφορών του θανόντος. 3. Μέχρι την 1η.1.2017, ημερομηνία ένταξης των ταμείων/τομέων πρόνοιας στο κλάδο πρόνοιας του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. δεν υφίσταται καμία διαφοροποίηση σε ότι αφορά τις αναγνωρίσεις και εξαγορές χρόνου υπηρεσίας για όλα τα εντασσόμενα ταμεία. Ειδικότερα στον Τομέα σας, συνεχίζουν να είναι σε ισχύ μέχρι την 31η.12.2016 οι διατάξεις του αρθ. 33 του ν. 4331/2015 (Α' 69) σύμφωνα με τις οποίες έχει καταργηθεί η δυνατότητα αναγνώρισης και εξαγοράς χρόνου προϋπηρεσίας των ασφαλισμένων του Τομέα, ενώ παραμένει σε ισχύ η δυνατότητα αναγνώρισης και εξαγοράς της στρατιωτικής υπηρεσίας. Από την 1η.1.2017 και εφεξής προβλέπονται τα κάτωθι: - Στην παρ. 10 του άρθρου 85 προβλέπεται ότι: "Εκκρεμείς αιτήσεις κατά το χρόνο ένταξης των φορέων, τομέων, κλάδων και λογαριασμών πρόνοιας στο Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. για την αναγνώριση χρόνου ασφάλισης ή για την αντίστοιχη παροχή εξετάζονται από το Ταμείο αυτό". Επομένως, όσες αιτήσεις αναγνώρισης και εξαγοράς στρατιωτικής υπηρεσίας έχουν κατατεθεί πριν από την 1η.1.2017, εξετάζονται από το Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. με βάση το νομικό καθεστώς που ίσχυε κατά την ημερομηνία υποβολής τους. - Όπως ρητά αναφέρεται στο άρθρο 79 "ο χρόνος ασφάλισης στον κλάδο εφάπαξ παροχών του ΕΤΕΑΕΠ είναι ο χρόνος ασφάλισης που πραγματοποιήθηκε στα εντασσόμενα ταμεία, τομείς, κλάδους και λογαριασμούς πρόνοιας, συμπεριλαμβανομένου του χρόνου που αναγνωρίστηκε και εξαγοράστηκε ή συνεχίζεται η εξαγορά του". Επομένως, από την ανωτέρω ημερομηνία, δεν θα γίνονται δεκτά νέα αιτήματα αναγνώρισης και εξαγοράς υπηρεσίας, αλλά θα προσμετρείται ο χρόνος που έχει ήδη αναγνωρισθεί ή συνεχίζεται η εξαγορά του.