Ετήσια Έκθεση Πεπραγμένων Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα έτους 2014. Ετήσια έκθεση 2014 Αρχής προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα Άρθρο 19 παρ. 1 εδάφ. ιβ' του Ν. 2472/1997) ΦΕΚ 2663/Β/10.12.2015 ........................................................... 3.4. Κοινωνική ασφάλιση 3.4.1. Προϋποθέσεις νόμιμης επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων από ασφαλιστικά ταμεία - Περιστατικά παραβίασης δεδομένων Η Αρχή εξέτασε καταγγελία δημοσίας υπαλλήλου ασφαλισμένης στον ΟΠΑΔ, σύμφωνα με την οποία ο ΟΠΑΔ, μετά από σχετική αίτησή της, της κοινοποίησε εκτός των καταστάσεων δαπανών νοσηλείας και των αντίστοιχων χρηματικών ενταλμάτων που την αφορούν, και τις καταστάσεις νοσηλείας άλλων ασφαλισμένων, μεταξύ των οποίων και ο ΚΑΕ. Η Αρχή αποφάνθηκε ότι η διαβίβαση των ως άνω στοιχείων έγινε νομίμως, γιατί η προσφεύγουσα είχε ζητήσει αντίγραφο της συνολικής καταστάσεως δαπανών νοσηλείας η οποία αποτελεί δημόσιο έγγραφο και σε αυτή περιλαμβάνονται απλά και όχι ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα των ασφαλισμένων και κατά συνέπεια δεν απαιτείτο άδεια της Αρχής. Συγκεκριμένα στις χορηγηθείσες καταστάσεις γινόταν μνεία μόνο του κωδικού ΚΑΕ 529 από τον οποίο δεν μπορεί να προσδιορισθεί η πάθηση του δικαιουμένου, χωρίς καμία περαιτέρω αναφορά σε δεδομένα υγείας. Με την ίδια απόφαση κρίθηκε και συμπληρωματική αναφορά της ίδιας προσφεύγουσας κατά την οποία, σε συνέχεια επανειλημμένων αναφορών της προσφεύγουσας προς τον ΟΠΑΔ για κακή εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων, η διοίκηση του Οργανισμού διέταξε ΕΔΕ στο πόρισμα της οποίας αποδόθηκαν ευθύνες σε υπαλλήλους του Οργανισμού, έγιναν συστάσεις για βελτίωση του συστήματος και ζητήθηκε να ενημερωθεί η υπηρεσία της προσφεύγουσας για τον καταχρηστικό τρόπο με τον οποίο υπέβαλε τις αναφορές της. Στη συνέχεια ο ΟΠΑΔ κοινοποίησε το πόρισμα στην προσφεύγουσα, η οποία ζήτησε εξωδίκως από τον ΟΠΑΔ να μην κοινοποιήσει το πόρισμα στην υπηρεσία της. Παρά ταύτα ο ΟΠΑΔ κοινοποίησε στην υπηρεσία της προσφεύγουσας αυτούσιο το πόρισμα συνοδευόμενο με τις αναφορές που αυτή είχε υποβάλει, χωρίς προηγουμένως να ενημερώσει την προσφεύγουσα. Η Αρχή έκρινε ότι, δεδομένου ότι το πόρισμα αποτέλεσε προϊόν των αναφορών της προσφεύγουσας, νομίμως απεστάλη αυτούσιο μαζί με τις σχετικές αναφορές στην υπηρεσία της προκειμένου αυτή να λάβει πλήρη γνώση για τυχόν τέλεση πειθαρχικού παραπτώματος, καθώς η καταχρηστική υποβολή αναφορών δεν συνάδει προς την εκτός υπηρεσίας συμπεριφορά δημοσίου υπαλλήλου και απηύθυνε σύσταση στον ΕΟΠΥΥ, ως καθολικό διάδοχο του ΟΠΑΔ, μόνο για τη μη προηγούμενη ενημέρωση της προσφεύγουσας (απόφαση 9/2014). Η Αρχή έδωσε άδεια στον ΕΔΟΕΑΠ να χορηγήσει αντίγραφα ιατρικών πιστοποιητικών, που αφορούν ασφαλισμένη στον ΕΔΟΕΑΠ, στην κόρη της προκειμένου να τα χρησιμοποιήσει ενώπιον δικαστηρίου για τη θέση της μητέρας της σε δικαστική συμπαράσταση (απόφαση 23/2014). Η Αρχή απέρριψε αίτηση του ΙΚΑ για χορήγηση αδείας για διαβίβαση σε ασφαλιστική εταιρεία αντιγράφων φακέλου που αφορούσε συνθήκες τραυματισμού σε αυτοκινητιστικό ατύχημα, προκειμένου η ασφαλιστική να αντικρούσει σχετική αγωγή ενώπιον δικαστηρίου, καθώς το δικαστήριο είχε ήδη διατάξει τη διενέργεια δικαστικής πραγματογνωμοσύνης και οι πραγματογνώμονες είναι αρμόδιοι να ζητήσουν και να λάβουν κάθε αναγκαίο στοιχείο, συμπεριλαμβανομένου του ιατρικού φακέλου (απόφαση 15/2014). Η Αρχή έκρινε ότι η απαίτηση του ΕΔΟΕΑΠ να καταθέσουν οι συνταξιούχοι-μέλη του εκτός των άλλων δικαιολογητικών και εκκαθαριστικό σημείωμα εφορίας, προκειμένου να απογραφούν είναι νόμιμο μόνο για τους κάτω των 55 ετών καθώς μόνο ως προς αυτούς προβλέπεται η αναστολή ή περιορισμός καταβολής της επικουρικής σύνταξης σε περίπτωση ανάληψης εργασίας. Για τους άνω των 55 ετών η εξυπηρέτηση του σκοπού του ελέγχου της νομιμότητας καταβολής της σύνταξης θα μπορούσε να επιτευχθεί με ηπιότερα μέσα, ήτοι μόνο με την επίδειξη του εκκαθαριστικού σημειώματος ή της φορολογικής δήλωσης ή σχετικής βεβαίωσης από την εφορία. Η Αρχή απηύθυνε προειδοποίηση στον ΕΔΟΕΑΠ να μη συνεχίσει τη συγκεκριμένη επεξεργασία και να καταστρέψει το υπάρχον αρχείο, ενώ για τους άνω των 55 ετών που έχουν αναλάβει μισθωτή εργασία, να τηρηθούν μόνον όσα στοιχεία είναι απαραίτητα για την ασφαλιστική σχέση και τα υπόλοιπα να διαγραφούν (απόφαση 51/2014). Επειδή δε ο ΕΔΟΕΑΠ δεν συμμορφώθηκε με την απόφαση της Αρχής, του επέβαλε πρόστιμο 5.000 ευρώ (189/2014). Μετά από αναφορά ασφαλισμένου στον ΟΑΕΕ σχετικά με έλλειμμα ασφαλείας στο ηλεκτρονικό σύστημα του οργανισμού που επέτρεπε διαρροή δεδομένων, η Αρχή αφού εξέτασε τα δεδομένα του προβλήματος, απηύθυνε αυστηρή προειδοποίηση στον ΟΑΕΕ να προβεί στη λήψη συγκεκριμένων μέτρων ασφαλείας (απόφαση 57/2014). Σε ερώτημα του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ για τη νομιμότητα χορήγησης σε εν διαστάσει σύζυγο στοιχείων που αφορούν το ύψος των συντάξεων της εν διαστάσει συζύγου του προκειμένου να τα χρησιμοποιήσει σε δικαστήριο για τον καθορισμό του ύψους της διατροφής, η Αρχή απάντησε ότι καταρχήν τα αιτούμενα στοιχεία είναι απλά προσωπικά δεδομένα, καθώς δεν αναφέρονται σε σύνταξη αναπηρίας ή άλλης αιτίας από την οποία θα αποκαλύπτονταν ευαίσθητα δεδομένα, και συνεπώς εφαρμόζεται η γνωμοδότηση 6/2013 για την πρόσβαση τρίτου σε δημόσια έγγραφα, όπως εν προκειμένω. Επιπροσθέτως στη συγκεκριμένη περίπτωση εφαρμόζεται και το άρθρο 1445 ΑΚ που προβλέπει την υποχρέωση του πρώην συζύγου να δίνει στον άλλο ακριβείς πληροφορίες για τα εισοδήματα που είναι χρήσιμες για τον καθορισμό του ύψους της διατροφής, το οποίο είναι ειδικότερη διάταξη και ως εκ τούτου παρέλκει η γνωμοδότηση της Αρχής (Γ/ΕΞ/2017-1/22.4.2014). Η Αρχή παγίως αποφαίνεται ότι το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ νομιμοποιείται να χορηγήσει σε τρίτο-εργοδότη στοιχεία που αφορούν το ύψος των αποδοχών πρώην εργαζόμενου προκειμένου ο τρίτος-εργοδότης να προβάλει ενώπιον δικαστηρίου την ένσταση των αλλαχού κερδηθέντων του άρθρου 656 ΑΚ σχετικά με αποδοχές που ο εργαζόμενος έλαβε από τυχόν απασχόλησή του σε άλλον εργοδότη (Γ/ΕΞ/561-1/28.2.2014, Γ/ΕΞ/969-1/17.2.2014, κ.ά.). Η Αρχή αποφάνθηκε ότι όταν υπάρχει δικαστική απόφαση που διατάσσει την προσκόμιση με επιμέλεια των διαδίκων στοιχείων που αναφέρονται στο ύψος αναπηρικής σύνταξης ασφαλισμένου, δεν απαιτείται προηγούμενη άδεια της Αρχής ούτε ενημέρωση του ενδιαφερομένου, βάσει του άρθρου 7Α παρ. 1 στοιχ. δ' εδ. β' του Ν. 2472/1997 που ορίζει ότι για την εφαρμογή της διάταξης αυτής τα δικαστήρια δεν λογίζονται ως τρίτοι εφόσον τη διαβίβαση επιβάλλει δικαστική απόφαση (Γ/ΕΞ/1606/11.3.2014). 3.4.2. Προϋποθέσεις νόμιμης επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων από τον ΟΑΕΔ Η Αρχή χορήγησε άδεια στον ΟΑΕΔ να διαβιβάσει σε τρίτο πρόσωπο στοιχεία σχετικά με την ενδεχόμενη εγγραφή του πρώην συζύγου της στα μητρώα ανέργων του Οργανισμού προκειμένου αυτή να τα προσκομίσει σε δικαστήριο για την αντίκρουση αγωγής που ο πρώην σύζυγός της έχει ασκήσει σε βάρος της βάσει του άρθρου 1400 ΑΚ (απόφαση 37/2014). Η Αρχή έχει δεχθεί σειρά ερωτημάτων με τα οποία ερωτάται αν νομιμοποιείται ο ΟΑΕΔ να χορηγήσει σε τρίτο-εργοδότη πληροφορίες σχετικά με την ενδεχόμενη εγγραφή προσώπου στα μητρώα ανέργων του οργανισμού για το σκοπό της αντίκρουσης αγωγής. Πάγια θέση της Αρχής στις περιπτώσεις αυτές είναι ότι: (α) Δικαιούται ο υπερήμερος εργοδότης να λάβει από τον ΟΑΕΔ για καθέναν από τους ενδιαφερόμενους πρώην εργαζομένους του, οι οποίοι διεκδικούν από αυτόν μισθούς υπερημερίας για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, απλά προσωπικά δεδομένα που ενδεχομένως τηρούνται στο αρχείο του οργανισμού, στη βάση αναγγελιών πρόσληψης, που τους έχουν υποβληθεί και ιδίως το ονοματεπώνυμο ή την επωνυμία του συγκεκριμένου εργοδότη, το χρόνο και τη συγκεκριμένη απασχόληση, καθώς και τις συγκεκριμένες αποδοχές που αναλογούν στην απασχόληση αυτή. Η διαβίβαση των στοιχείων αυτών επιτρέπεται αποκλειστικά για τον προβαλλόμενο από τον εργοδότη σκοπό της προβολής της ένστασης των αλλαχού κερδηθέντων, κατά το άρθρο 656 εδ. β' ΑΚ ενώπιον των αρμόδιων δικαστηρίων. (β) Αντίθετα, ο εργοδότης δεν δικαιούται να λάβει από τον ΟΑΕΔ πληροφορίες σχετικά με την καταβολή επιδομάτων ανεργίας ή άλλων κοινωνικών βοηθημάτων στους πρώην εργαζομένους του, για το μετά την καταγγελία της εργασιακής τους σχέσης διάστημα, γιατί τα επιδόματα αυτά δεν συνιστούν ωφέλεια κατά την έννοια του άρθρου 656 εδ. β' ΑΚ, και ως εκ τούτου ο εργοδότης δεν μπορεί να αφαιρέσει από τους μισθούς υπερημερίας, για δικό του όφελος, τις κοινωνικές αυτές παροχές. Για να είναι ορισμένο το σχετικό αίτημα πρέπει οι ανωτέρω προϋποθέσεις να προκύπτουν από το σχετικό δικόγραφο που ο ΟΑΕΔ πρέπει να προσκομίζει στην Αρχή (Γ/ΕΞ/870-1/17.2.2014, 901-1/17.2.2014, 946-1/17.2.2014, κ.λπ.). Σε ερώτημα της Υπηρεσίας Ειδικών Κοινωνικών Ομάδων του ΟΑΕΔ αν δικαιούται να διαβιβάσει σε φορείς που δραστηριοποιούνται στην επαγγελματική επανένταξη στοιχεία επιχειρήσεων που έχουν προσλάβει ΑμΕΑ στο πλαίσιο προγραμμάτων επιχορήγησης νέων θέσεων εργασίας για το σκοπό αξιολόγησης των εν λόγω προγραμμάτων, η Αρχή αποφάνθηκε ότι, στο μέτρο που δεν ζητούνται πληροφορίες γα την ταυτότητα των ΑμΕΑ, οι οποίες συνιστούν ευαίσθητα δεδομένα κοινωνικής πρόνοιας και για τη διαβίβαση τους θα απαιτείτο άδεια της Αρχής, αλλά μόνο στοιχεία νομικών προσώπων, οι αιτούμενες πληροφορίες δεν είναι δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα και, συνεπώς, δεν εφαρμόζεται ο Ν. 2472/1997 (Γ/ΕΞ/1562-1/30.9.14). Σε συνέχεια πληθώρας εγγράφων της Αρχής επί σχετικών ερωτημάτων, ο ΟΑΕΔ κοινοποίησε στην Αρχή τη με αριθμ. πρωτ. 23169/18.03.2014 Εγκύκλιο της Διοίκησής του σχετικά με την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τις υπηρεσίες του Οργανισμού, η οποία κοινοποιήθηκε και σε όλες τις κατά τόπους υπηρεσίες του και περιλαμβάνει σαφείς οδηγίες προς τις υπηρεσίες αυτές για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα -και, ιδίως, τις διαβιβάσεις δεδομένων σε τρίτους - με σκοπό την προσήκουσα και ομοιόμορφη εφαρμογή των σχετικών διατάξεων του Ν. 2472/1997 και τη σχετική νομολογία της Αρχής. Συνεπώς, οι κατά τόπους υπηρεσίες του ΟΑΕΔ οφείλουν να εξετάζουν τις σχετικές αιτήσεις σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στην Εγκύκλιο αυτή χωρίς να τις διαβιβάζουν στην Αρχή. ........................................................... Αθήνα, 24 Νοεμβρίου 2015