Οδηγίες για την εφαρμογή του άρθρου 23 του Ν. 4488/2017 (Α' 137) - Απασχόληση λόγω ψυχικών παθήσεων Εγκ. ΕΦΚΑ 12/7.3.2018 Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις του άρθρου 23 του Ν. 4488/2017 (ΦΕΚ Α' 137) "Συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις Δημοσίου και λοιπές ασφαλιστικές διατάξεις, ενίσχυση της προστασίας των εργαζομένων, δικαιώματα ατόμων με αναπηρίες και άλλες διατάξεις", καθώς και τη σχετική εγκύκλιο του ΥΠΕΚΑΑ (α.π. Φ11221/οικ. 45946/1892/15.12.2017)(1) και επισημαίνουμε τα ακόλουθα: Α. Πεδίο εφαρμογής - εξαιρέσεις, ρύθμιση Οι εν λόγω διατάξεις αναφέρονται σε συνταξιούχους λόγω αναπηρίας, συνταξιούχους λόγω θανάτου και σε δικαιούχους προνοιακών άλλων επιδομάτων, με αναπηρία που οφείλεται σε ψυχική πάθηση ή νοητική υστέρηση ή συμπαθολογία ψυχικής πάθησης και νοητικής υστέρησης, σε ποσοστό τουλάχιστον 50%, ανεξάρτητα από την ημερομηνία που απέκτησαν κάποια από αυτά τα δικαιώματα, οι οποίοι αναλαμβάνουν μισθωτή απασχόληση ή αυτοαπασχόληση, με σκοπό την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση και την κοινωνική επανένταξη. Στην παρ. 2 του άρθρου προβλέπεται ρητά ότι εξαιρούνται όσοι από τα ανωτέρω πρόσωπα αναλαμβάνουν εργασία -μόνιμη ή με σχέση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου- σε φορέα της Γενικής Κυβέρνησης. Υπενθυμίζεται ότι το Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης είναι αναρτημένο στην κεντρική ιστοσελίδα της ΕΛΣΤΑΤ http://www.statistics.gr/el/statistics/-/publication/SEL08/- (βλ. εγκύκλιο 33/2018). Για τα πρόσωπα που εμπίπτουν στη διάταξη δεν εφαρμόζονται γενικές ή ειδικές διατάξεις που προβλέπουν διακοπή ή περικοπή των παροχών που λαμβάνουν (σύνταξη λόγω αναπηρίας ή λόγω θανάτου, προνοιακό ή άλλο επίδομα) -παρ. 1 περ. α- ούτε επηρεάζεται η κρίση περί ανικανότητας για κάθε βιοποριστική εργασία από τα Κ.Ε.Π.Α. (παρ. 1 περ. β). Β. Πιστοποίηση Η κρίση ότι τα ανωτέρω πρόσωπα αναλαμβάνουν μισθωτή απασχόληση ή αυτοαπασχόληση με σκοπό την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση και την κοινωνική επανένταξη πιστοποιείται με γνωμάτευση μονάδας ψυχικής υγείας του αντίστοιχου Τομέα Ψυχικής Υγείας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Ν. 2716/1999 (Α' 96) και ισχύει νια τρία έτη. Η γνωμάτευση αυτή, που θα πρέπει να κατατίθεται στην αρμόδια περιφερειακή εκτελεστική υπηρεσία συντάξεων, ως προς την εφαρμογή του άρθρου 23 ισχύει από την ημερομηνία δημοσίευσης της διάταξης και μετά, δηλαδή από 13.9.2017 και καλύπτει το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα που πιστοποιεί ότι η μισθωτή απασχόληση ή αυτοαπασχόληση έχει αναληφθεί με σκοπό την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση και την κοινωνική επανένταξη. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η προσκομιζόμενη βεβαίωση έχει εκδοθεί από την αρμόδια -σύμφωνα με τη διάταξη- υπηρεσία, κοινοποιούμε κατάλογο ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που λειτουργούν ως μονάδες ψυχικής υγείας στο σύνολο της επικράτειας, όπως διατέθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Υπηρεσιών Υγείας του Υπουργείου Υγείας, η οποία επισημαίνει ότι η αναγραφόμενη ταχυδρομική διεύθυνση αντιστοιχεί στην έδρα των ΝΠΙΔ και όχι στο σημείο που λειτουργούν οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας. Γ. Υποχρέωση δήλωσης Τα πρόσωπα που εμπίπτουν στη διάταξη διατηρούν την υποχρέωση πριν από την ανάληψη εργασίας ή αυτοαπασχόλησης να το δηλώσουν στον Ε.Φ.Κ.Α., στο ΕΤΕΑΕΠ και στις αρμόδιες υπηρεσίες πρόνοιας. Δ. Συναφείς ισχύουσες διατάξεις Με την ευκαιρία, θεωρούμε απαραίτητο να υπενθυμίσουμε τις διατάξεις του άρθρου 12 του Ν. 2716/1999 (Α' 96), οι οποίες προβλέπουν τη σύσταση των Κοινωνικών Συνεταιρισμών Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι.Σ.Π.Ε.), που αποβλέπουν στην κοινωνικο-οικονομική ενσωμάτωση και επαγγελματική ένταξη των ατόμων με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα και συμβάλλουν στη θεραπεία τους και στην εξασφάλιση κατά το δυνατόν της οικονομικής τους αυτάρκειας. Μέλη των Κοι.Σ.Π.Ε. μπορούν, μεταξύ άλλων, να γίνουν, φυσικά πρόσωπα (ενήλικες ή ανήλικοι τουλάχιστον 15 ετών), τα οποία, λόγω ψυχικής διαταραχής, έχουν ανάγκη αποκατάστασης (παρ. 4 περ. α). Τα ανωτέρω πρόσωπα-μέλη μπορούν να παρέχουν εργασία στους Κοι.Σ.Π.Ε., αμειβόμενα ανάλογα με την παραγωγικότητα και το χρόνο εργασίας τους, εάν δε λαμβάνουν σύνταξη γήρατος ή αναπηρίας ή επίδομα πρόνοιας ή επιδόματα επανένταξης ή οποιασδήποτε μορφής νοσήλιο ή παροχή δεν χάνουν αυτές τις παροχές, αλλά, αντιθέτως, συνεχίζουν να τις εισπράττουν ταυτόχρονα και αθροιστικά με την αμοιβή τους από τον Κοι.Σ.Π.Ε. (παρ. 5 περίπτωση α). Στο πλαίσιο αυτό προκύπτει περαιτέρω ότι η απασχόληση των μελών Κοι.Σ.Π.Ε. στο πλαίσιο του άρθρου 12 του νόμου αυτού δεν αποτελεί λόγο διερεύνησης της διατήρησης ή μη της ανικανότητας για κάθε βιοποριστική εργασία, όταν αυτή η ανικανότητα δημιουργεί δικαίωμα στη χορήγηση παροχών (οχετ. η εγκύκλιος του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ 113/19.10.2007). (1) ΕΑΕΔ Μαρτίου 2017 σελ. 245.