ΕΠΙΔΟΜΑ ΕΟΡΤΩΝ ΠΑΣΧΑ ΕΤΟΥΣ 2012 ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΠΑΠΑ, τ. υπαλλήλου Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α. ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΘΕΜΑ - ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΔΟΜΑΤΩΝ ΕΟΡΤΩΝ Β. ΠΟΙΕΣ ΑΛΛΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΜΙΣΘΩΤΩΝ ΔΙΚΑΙΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ ΕΟΡΤΩΝ Γ. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΜΙΣΘΩΤΩΝ ΠΟΥ ΔΕΝ ΔΙΚΑΙΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ ΕΟΡΤΩΝ Δ. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΡΟΣΜΕΤΡΗΣΗΣ - ΣΥΝΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΟ ΕΠΙΔΟΜΑ ΕΟΡΤΩΝ Ε. ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΜΗ ΠΡΟΣΜΕΤΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΟ ΕΠΙΔΟΜΑ ΕΟΡΤΩΝ ΣΤ. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΣ ΕΟΡΤΩΝ ΤΩΝ ΑΜΟΙΒΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ Ζ. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΣ ΕΟΡΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΜΙΣΘΩΤΩΝ: 1) ΣΕΡΒΙΤΟΡΟΙ και ΒΟΗΘΟΙ ΤΟΥΣ, 2) ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΚΟΥΡΕΙΩΝ ΚΑΙ ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΩΝ, 3) ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΙΑΜΑΤΙΚΩΝ ΛΟΥΤΡΩΝ, 4) ΟΔΗΓΟΙ ΤΑΞΙ-ΑΓΟΡΑΙΩΝ, 5) ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ - ΟΙΚΟΥ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ, 6) ΜΙΣΘΩΤΟΙ ΣΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ... ΣΤΑΦΙΔΑΣ Κ.ΛΠ, 7) ΟΙΚΟΔΟΜΟΙ, 8) ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΕΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΣ, 9) ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ ΚΑΙ 10) ΙΔΙΩΤΙΚΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ Η. ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΩΡΟ ΕΟΡΤΩΝ Θ. ΕΠΙΔΟΜΑ ΕΟΡΤΩΝ ΣΤΗ ΜΕΡΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ - ΕΚ ΠΕΡΙΤΡΟΠΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΔΙΑΛΕΙΠΟΥΣΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ I. ΕΠΙΔΟΜΑ ΕΟΡΤΩΝ ΤΩΝ ΠΟΛΛΑΠΛΩΣ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Κ. ΑΠΟΔΟΧΕΣ... ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΣ ΕΟΡΤΩΝ - ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΑΚΤΙΚΩΝ ΑΠΟΔΟΧΩΝ - ΜΗ ΣΥΝΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΑΡΟΧΩΝ ΣΤΟ ΕΠΙΔΟΜΑ ΕΟΡΤΩΝ Λ. ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΔΟΜΑΤΩΝ ΕΟΡΤΩΝ - ΤΜΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΒΟΛΗ - ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΛΗΨΗΣ ΤΟΥ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΣ - ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΘΑΝΑΤΟΥ ΜΙΣΘΩΤΟΥ - ΣΥΜΨΗΦΙΣΜΟΣ - ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ Μ. ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΣ ΕΟΡΤΩΝ Ν. ΑΠΟΔΟΣΗ ΕΙΣΦΟΡΩΝ... ΣΤΟΥΣ ΟΙΚΕΙΟΥΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ Ξ. ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ ΕΠΙ ΤΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΩΡΟΥ ΕΟΡΤΩΝ Ο. ΠΙΝΑΚΕΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ... ΠΡΟΣ ΧΡΗΣΗ ΓΙΑ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΣ ΕΟΡΤΩΝ - ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΩΣΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΩΝ Α. ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΘΕΜΑ - ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ Με την Κοινή Υπουργική Απόφαση (στο εξής Κ.Υ.Α.) 19040/81 (ΦΕΚ 742/Β/9.12.81) των Υπουργών Οικονομίας και Εργασίας που εκδόθηκε κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 1 Ν. 1082/80 (ΦΕΚ 250/Α/80) καθορίσθηκε πάγιο σύστημα υπολογισμού της υποχρεωτικής χορήγησης των επιδομάτων εορτών (δώρα) Χριστουγέννων και ΠΑΣΧΑ ως έκτακτη οικονομική ενίσχυση των μισθωτών όλης της χώρας που απασχολούνται με σχέση εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου και αορίστου χρόνου σε πάσης φύσεως εργοδότες του ιδιωτικού και Δημόσιου τομέα (Α.Π. 1158/95 και Ειρ. Αθ. 5742/07). Η εξαρτημένη εργασία σύμφωνα με τα άρθρα 648 και 652 του Αστικού Κώδικα, την νομολογία των δικαστηρίων (ενδεικτικά Αρείου Πάγου αποφάσεις αριθ. 660/70, 95/71, 122/77, 882/82, 1356/92, 1158/95, 130/98, 350/05 κ.λπ.) καθώς και της θεωρίας της επιστήμης του εργατικού δικαίου, υπάρχει, όταν ο εργαζόμενος παρέχει την εργασία του για ορισμένο ή αόριστο χρόνο, έναντι μισθού, ευρισκόμενος κάτω από την νομική εξάρτηση του εργοδότη του που δικαιούται να εποπτεύει, να δίνει οδηγίες, εντολές και κατευθύνσεις σύμφωνα με τις αντιλήψεις, ανάγκες και επιθυμίες του και να καθορίζει τον τρόπο, τον τόπο, τον χρόνο, την διάρθρωση και τις μεθόδους που θα εφαρμοσθούν στην εργασία. Με βάση τις προϋποθέσεις που θέτει η απόφαση στο άρθρο 1, οι εργοδότες καταβάλλουν στο ακέραιο το επίδομα εορτών ΠΑΣΧΑ, ίσο με μισό μηνιαίο μισθό ή 15 ημερομίσθια αν απασχοληθούν... όλο το χρονικό διάστημα της περιόδου αναφοράς που περιλαμβάνεται από 1ης Ιανουαρίου μέχρι της 30 Απριλίου εκάστου έτους. Στα 15 ημερομίσθια δώρου ΠΑΣΧΑ υπήχθησαν και οι θυρωροί πολυκατοικιών και μεγάρων με βάση την υπ' αριθ. 2006743/538/0022/1991 (ΦΕΚ 170/Β/91) Κ.Υ.Α. των ως άνω Υπουργών. Περαιτέρω με την παρ. 3 της ίδιας Κ.Υ.Α., ορίζεται ότι, σε περίπτωση που η σχέση εργασίας των μισθωτών δεν διήρκεσε όλο τ' ανωτέρω χρονικό διάστημα αναφοράς χορήγησης του επιδόματος εορτών, τότε δικαιούνται αναλογία αυτών ποσό ίσο με 1/15 του μισού μηνιαίου μισθού που ισοδυναμεί με το 1/30 του μισθού (έτσι είναι η πιο σωστή, απλή και πρακτική έκφραση) ή ένα ημερομίσθιο ανάλογα με τον συμφωνημένο τρόπο αμοιβής ή την ισχύουσα ρύθμιση, για κάθε 8ήμερο ημερολογιακό χρονικό διάστημα διάρκειας της εργασιακής σχέσεως τους που αντιστοιχεί στην περίοδο αναφοράς του επιδόματος. Για χρονικό διάστημα μικρότερου του 8ημέρου εντός της περιόδου αναφοράς του επιδόματος, οι μισθωτοί δικαιούνται ανάλογο κλάσμα. Πρέπει να σημειωθεί με έμφαση, ότι με τον όρο «ημερολογιακό», εννοείται ότι συνυπολογίζονται στα επιδόματα εορτών όλες οι εργάσιμες και κατά νόμο ημέρες αργίας του ημερολογίου. Τέλος με την παρ. 5, άρθρου 1 της Κ.Υ.Α., οι απασχολούμενοι στα Δημόσια, Δημοτικά και Κοινοτικά έργα, τις εποχιακά εκτελούμενες εργασίες, καθώς και οι μισθωτοί που απασχολούνται με σχέση εργασίας ορισμένου χρόνου ή για εκτέλεσης εργασίας ορισμένου έργου, δικαιούνται: επίδομα εορτών ΠΑΣΧΑ δύο (2) ημερομίσθια για κάθε δεκατρία (13) ημερομίσθια που πραγματοποίησαν εντός των χρονικών περιόδων που προαναφέρθηκαν για το καθένα επίδομα. Εννοείται, ότι για εργασιακή σχέση διάρκειας ολιγότερη των 13 ημερομισθίων, οι εργαζόμενοι δικαιούνται ανάλογο κλάσμα ως επίδομα εορτών. Το επίδομα εορτών με βάση όλα τα έως τώρα προαναφερθέντα, δικαιούνται και οι εργαζόμενοι που απασχολούνται με τις προϋποθέσεις των παρ. 2 και 3, άρθρου 40 του Ν. 1892/90 (σύστημα 4ης βάρδιας με 12ωρη συνεχή εργασία ή λιγότερο ωράριο, αντίστοιχο προς ευμενέστερο, λόγω ρύθμισης ή συμφωνίας ως εβδομαδιαίο χρόνο απασχόλησης για τις ημέρες των Σαββάτων και Κυριακών) που σύμφωνα με τη διάταξη αυτή τους οφείλεται αμοιβή για πλήρη απασχόληση, ισοδυναμούσα προς τις 40 ώρες εργασίας την εβδομάδα ή ευμενέστερο εφαρμοζόμενο εβδομαδιαίο χρόνο εργασίας και για την οποία ασφαλίζονται για έξι (6) ημέρες την εβδομάδα (παρ. 6α του άρθρου 40 του Ν. 1892/90). Το εν λόγω επίδομα εορτών αυτής της ειδικής κατηγορίας απασχόλησης των εργαζομένων καταβάλλεται ως εξής: Ολόκληρο, σε όσους εκ των εργαζομένων απασχολήθηκαν ανελλιπώς σύμφωνα με το πρόγραμμα εργασίας καθ' όλα τα χρονικά διαστήματα αναφοράς στα επιδόματα εορτών και αναλογία, σε όσους εκ των εργαζομένων η σχέση εργασίας δεν διήρκεσε όλα τα χρονικά διαστήματα αναφοράς στα επιδόματα εορτών, λόγω εποχικής σύμβασης εργασίας ή σύμβαση με σχέση εργασίας ορισμένου χρόνου ή για εκτέλεση ορισμένου έργου (έγγραφο Υπ. Εργασίας αριθ. 12013/30.6.04). Από το περιεχόμενο της διατύπωσης των διατάξεων παρατηρούμε επίσης, ότι: 1) Ο αριθμός των ημερομισθίων που απαιτείται για την πλήρη καταβολή του επιδόματος εορτών ΠΑΣΧΑ, έχει ως βάση υπολογισμού τις 120 ημερολογιακές ημέρες εργασιακής σχέσης, γιατί οι μισθωτοί δικαιούνται για κάθε οκτώ (8) ημέρες... εργασιακής σχέσης εργασίας ένα (1) ημερομίσθιο (120:8 = 15 ημερομίσθια). 2) Για τον υπολογισμό του επιδόματος εορτών λαμβάνεται υπόψη ο τρόπος αμοιβής του εργαζόμενου (με μηνιαίο μισθό, ημερομίσθιο, ωρομίσθιο, ποσοστά, κατ' αποκοπήν κ.λπ.) και όχι η ιδιότης του ως υπαλλήλου ή εργατοτεχνίτη και 3) Επιχειρήσεις τελούσες λόγω οικονομικών δυσχερειών σε αργία κατά τα επίδικα χρονικά διαστήματα αναφοράς στα επιδόματα εορτών, καταβάλλουν αυτά στο προσωπικό τους: α) Αν είχαν αργήσει συνέχεια και ολοκληρωτικά άνω του μηνός όχι όμως και του 2μήνου στο 1/2 του ολικού ποσού και β) Στα 2/3 του ολικού ποσού αν είχαν αργήσει συνέχεια και ολοκληρωτικά για χρόνο μεγαλύτερο των δύο (2) μηνών. Η προβλέπουσα τ' ανωτέρω διάταξη παρ. 1-2, άρθρου 8 της Κ.Υ.Α., δεν έχει εφαρμογή, α) στο προσωπικό των επιχειρήσεων το οποίο εξακολουθεί να παρέχει τις υπηρεσίες του παρά την αργία που ευρίσκονται αυτές και β) στις επιχειρήσεις που λειτουργούν εποχιακά. Είναι αυτονόητο, ότι στις τελευταίες αυτές δύο περιπτώσεις εφαρμογή έχουν οι διατάξεις του άρθρου 1 της Κ.Υ.Α. που στο Κεφ. Α περιγράφουμε... Β. ΠΟΙΕΣ ΑΛΛΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΜΙΣΘΩΤΩΝ ΔΙΚΑΙΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ Σύμφωνα με το άρθρο 2 της Κ.Υ.Α., επίδομα εορτών δικαιούνται οι εξής ακόμη κατηγορίες μισθωτών: 1) Οι νομικοί σύμβουλοι και δικηγόροι των πάσης φύσεως Νομικών Προσώπων και επιχειρήσεων ή εκμεταλλεύσεων που αμείβονται με μισθό (Εγγ. Υπ. Εργασίας 11480/96). 2) Οι υπάλληλοι μεγάλων επιχειρήσεων στους οποίους έχουν ανατεθεί καθήκοντα διευθυντικά υποκαθιστώντας τον εργοδότη τους σαν πρόσωπα εμπιστοσύνης, λόγω των εξαιρετικών προσόντων, γιατί καίτοι κατέχουν τέτοια θέση δεν αποβάλλουν την ιδιότητα του μισθωτού που αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη χορήγηση του επιδόματος εορτών κ.λπ. (Αρ. Πάγου 353/86, 919/86, 621/95, 178/08 και εγγ. Υπ. Εργασίας 11480/29.5.96). 3) Οι εργαζόμενοι στις γεωργοκτηνοτροφικές επιχειρήσεις... (αρθ. 2, παρ. 2 και 3 της Κ.Υ.Α.) ανεξαρτήτως του ασφαλιστικού φορέα ασφάλισης, εφόσον προσφέρουν εξαρτημένη εργασία (εγγ. Υπ. Εργασίας 13559/04 και Αρ. Πάγου ΟΑΟΜ. 36/07). 4) Οι τελούντες σε κατάσταση στρατεύσεως: α) Για όσο χρόνο έλαβαν επίδομα στρατεύσεως, β) Εφεδρικής στρατιωτικής υπηρεσίας μέχρι ένα (1) μήνα και γ) Γενικής επιστρατεύσεως υπό τα όπλα για όσο χρόνο απουσιάζουν από την εργασία τους (άρθρο 2 παρ. 4 της Κ.Υ.Α.). 5) Οι μισθωτοί σε κατάσταση ασθενείας μόνο για όσο χρόνο συμπεριλαμβάνεται εντός των ορίων βραχείας διαρκείας ασθένεια (άρθρο 3 του Ν. 4558/30) κατά τον οποίο δεν επιδοτήθηκαν από το οικείο ασφαλιστικό τους ταμείο (έγγραφο Υπ. Εργασίας 12791/04). Από το ασφαλιστικό τους ταμείο έχουν δικαίωμα συμπληρωματικού ποσού δώρου για τις επιδοτούμενες ημέρες ασθένειας. Ας σημειωθεί, σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν. 4558/30 «Ως βραχείας διαρκείας ασθένεια ερμηνεύεται η διαρκούσα ένα (1) μήνα δι' υπαλλήλους υπηρετούντας μέχρι τεσσάρων ετών, τρεις (3) μήνες δι' υπαλλήλους υπηρετούντας πλέον των τεσσάρων ετών όχι όμως και πλέον των δέκα ετών, τέσσερις μήνες δι' υπαλλήλους υπηρετούντες πλέον των δέκα ετών όχι όμως και πλέον των δέκα πέντε ετών και έξι (6) μήνες δια τους υπηρετούντες επί χρόνο ανώτερο των δέκα πέντε ετών». 6) Οι μισθωτοί επί ακύρου συμβάσεως εξαρτημένης εργασίας στην οποία λαμβάνονται υπόψη οι καταβαλλόμενες πραγματικές αποδοχές χωρίς τον υπολογισμό των διαφόρων επιδομάτων με βάση τις ισχύουσες ρυθμίσεις (Α.Π. 141/89, 94/76, 1274/83, 389/98, 544/97, 977/98, 983/00, 735/03 και 777/06). Οι αξιώσεις απολήψεως του δώρου εορτών στηρίζεται στο νόμο και όχι στις διατάξεις περί αδικαιολογήτου πλουτισμού (Α.Π. 807/08). 7) Το αλλοδαπό παράνομα απασχολούμενο προσωπικό με βάση το κατώτερο μισθό χωρίς τις επιδοματικές προβλεπόμενες προσαυξήσεις κατά τις αρχές του αδικαιολογήτου πλουτισμού (Εφ. Αθ. 1749/90). 8) Οι τελούντες σε άδεια λουτροθεραπείας-αεροθεραπείας βάσει γνωμάτευσης υγειονομικής επιτροπής του ΙΚΑ (Πρωτ. Αθ. 26521/67, Ειρ. Αθ. 1010/72 και Εγγ. Υπ. Εργασίας 11366/80). 9) Οι ξεναγοί που σύμφωνα με το Ν. 710/77 προσφέρουν εξαρτημένη εργασία. Αλλά και του άρθ. 4 παρ. δ της Κ.Υ.Α. 19040/81 (Εφ. Αθ. 7064/75). 10) Οι κατ' οίκον εργαζόμενοι με σχέση εξαρτημένης εργασίας, αδιακρίτως κατά την άποψη μας του περιορισμού που θέτει η παρ. β, άρθρου 11 της Κ.Υ.Α. 19040/81 περί μη εφαρμογής της σχετικά σε κωμοπόλεις (δήμους ή κοινότητες) πληθυσμού κάτω των 6000 κατοίκων. Τούτο γιατί έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τη βασική αρχή της Κ.Υ.Α. στο άρθρο 1 αυτής που αναφέρεται στη χορήγηση του επιδόματος εορτών σε όλους τους μισθωτούς με σχέση εξαρτημένης εργασίας, αλλά και της Συνταγματικής Αρχής (άρθρο 4), περί ίσης μεταχείρισης... (Εφ. Αθηνών 1747/90). Γ. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΜΙΣΘΩΤΩΝ ΠΟΥ ΔΕΝ ΔΙΚΑΙΟΥΝΤΑΙ ΤΟ ΕΠΙΔΟΜΑ ΕΟΡΤΩΝ 1) Οι απασχολούμενοι σε γεωργοκτηνοτροφικές εργασίες για τις οποίες ο εργοδότης δεν υποχρεούται να τους ασφαλίζει (Α.Π. 794/95). 2) Οι εργαζόμενοι με ποσοστά με εξαίρεση τις περιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 5 της Κ.Υ.Α. (άρθρο 11γ της Κ.Υ.Α.). 3) Οι φορτοεκφορτωτές λιμένων ξηράς που διέπονται από τη νομοθεσία που τους αφορά (άρθ. 11δ της Κ.Υ.Α.). 4) Οι αλλοδαποί που εργάζονται στην Ελλάδα και υπάγονται σε αλλοδαπό δίκαιο (άρθρο 25 του Α.Κ.). Δύνανται όμως να υπαχθούν στο ελληνικό ως προς την καταβολή του επιδόματος εορτών (Α.Π. 985/82). Αν όμως το αλλοδαπό δίκαιο δεν το προβλέπει τότε δεν το δικαιούνται (Α.Π. 1206/82). Είναι όμως προφανές ότι τέτοια μετέωρα ζητήματα επιλύονται από τα δικαστήρια. 5) Οι Έλληνες μισθωτοί που απασχολούνται στο εξωτερικό και δεν εφαρμόζεται γι' αυτούς το Ελληνικό Εργατικό Δίκαιο (Α.Π. 958/82, Πρ. Πειρ. 326/69). 6) Οι πρακτικώς ασκούμενοι σπουδαστές: α) ΤΕΙ (ΚΥΑ Ε5/1797/86 Υ.Εθ.Π.-Θ. και Εργασίας, ΦΕΚ 183/Β/86), β) ΣΕΑΕΤΕ-ΑΕΙ (άρθρο 11 Ν. 2327/95, ΦΕΚ 156/Α/95), γ) ΙΕΚ (άρθρο 2 Ν. 2009/92, ΦΕΚ 18/Α/92 και ΥΑ Ζ/1802/6.2.96, ΦΕΚ 104/Β/96), δ) TEE μαθητείας ΟΑΕΔ (άρθρο 9 του Ν. 1566/85, ΦΕΚ 167/Α/85) και γενικά κάθε σπουδαστής συνδεόμενος με σύμβαση μαθητείας με σκοπό την πρακτική εξάσκηση και εκπαίδευση του μαθητευόμενου για την καλύτερη κατανόηση του αντικειμένου της τέχνης του επαγγέλματος κατά την οποία γίνεται παρακολούθηση και δεν παρέχεται καμιάς μορφής παραγωγική εργασία από μέρους των σπουδαστών. Η σχέση αυτή δεν περιέχει το στοιχείο της εξαρτημένης εργασίας και συνεπώς δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας (Α.Π. 1268/88, Ολ. Αρ. Πάγου 19/ 87, Πρωτ. Θεσ/νίκης 560/61, 2943/67, 1692/61 κ.λπ. - Εγγ. Υπ. Εργασίας 1236/86, 1899/86, 1428/92, 10090/98). Αντίθετα αν οι σπουδαστές αποδεδειγμένα συμμετέχουν καθ' ολοκληρίαν ενεργά στην παραγωγική διαδικασία..., όπως στη σύμβαση εξαρτημένης εργασίας μαθητευομένου που προέχει η παροχή εργασίας, η δε εκμάθηση της τέχνης επέρχεται ως αυτόματη συνέπεια της εφαρμογής της συμβάσεως και εντός των πλαισίων της συνήθους λειτουργίας της, τότε η σύμβαση τους μετατρέπεται σε εξαρτημένη εργασία και εφαρμογή έχουν όλες οι διατάξεις της Εργατικής Νομοθεσίας (Α.Π. 2052/90 - Εγγ. Υπ. Εργασίας 14351/89 και 10090/98). 7) Οι συνδεόμενοι με σύμβαση ναυτικής εργασίας (Α.Π. 1158/95). Δ. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΡΟΣΜΕΤΡΗΣΗΣ-ΣΥΝΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΟ ΕΠΙΔΟΜΑ ΕΟΡΤΩΝ 1) Ο χρόνος της υποχρεωτικής αποχής από την εργασία των γυναικών μισθωτών πριν και μετά τον τοκετό (8 εβδομάδες πριν και 9 εβδομάδες μετά, σύμφωνα με τις Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. από 9.6.93 και 23.5.00 που κυρώθηκαν με τους Νόμους αντίστοιχα 2224/94 και 2874/00). Υπολογίζεται και το επιπλέον διάστημα που χορηγείται ως παράταση της άδειας τοκετού, όταν ο τοκετός πραγματοποιείται σε χρόνο μεταγενέστερο του πιθανολογούμενου χρονικού σημείου. 2) Ο δικαιολογημένος σύμφωνα με το νόμο χρόνος απουσίας λόγω ασθενείας κατά τον οποίο οι εργαζόμενοι δεν έλαβον επιδότηση από τον οικείο ασφαλιστικό Οργανισμό. Στον χρόνο αυτό συμπεριλαμβάνονται και τα τριήμερα ασθενείας που δεν επιδοτούνται, γιατί σύμφωνα με το άρθρο 5 του Α.Ν. 178/67, Πρ. Αθ. 15014/59 κ.λπ. ο χρόνος αυτός είναι το απαραίτητο διάστημα για την αναγγελία της ασθένειας στον ασφαλιστικό οργανισμό. Σημειώνουμε, ότι ο δεδικαιολογημένος χρόνος ασθένειας που ο μισθωτός δεν επιδοτήθηκε από τον οικείο Ασφαλιστικό Οργανισμό πρέπει να είναι αυτός των ορίων βραχείας διαρκείας ασθενείας, άρθρου 3 του Ν. 4558/30 που παραθέτουμε στο ΚΕΦ. Β5 της εργασίας μας. 3) Όλες οι αναφερθείσες περιπτώσεις στρατεύσεως στο ΚΕΦ. Β4 της εργασίας μας. 4) Οι μη εργάσιμες ημέρες (Κυριακές) και κατά νόμο αργίες καθώς και οι υπό Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, άλλων κανονιστικών διατάξεων ή εθίμου ή συμφωνίας προβλεπόμενες ημέρες αργίας. 5) Οι ημέρες κατά τις οποίες οι μισθωτοί δεν προσέφεραν εργασία λόγω επίσχεσης εργασίας (Μον. Πρ. Ιωανν. 828/84), καθώς και ο χρόνος υπερημερίας του εργοδότου, αφού κατ' αυτόν οφείλονται αποδοχές στους μισθωτούς. 6) Ο χρόνος αδείας απουσίας μετ' αποδοχών των σπουδαστών για τη συμμετοχή τους στις εξετάσεις. 7) Ο χρόνος αδείας λουτροθεραπείας-αεροθεραπείας (ΚΕΦ. Β8 της εργασίας μας). 8) Κάθε νομίμως δικαιολογημένη απουσία του μισθωτού η οποία βάσει νόμου ή νομολογίας συνιστά ανυπαίτιο κώλυμα και άρα οφείλονται αποδοχές... (Α.Κ. άρθρα 657 και 658). 9) Ο χρόνος αποχής λόγω συνδικαλιστικής άδειας, γιατί σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 6 του Ν. 2224/94 οι άδειες αυτές είναι πληρονόμενες (Εγγρ. Υπ. Εργασίας 13102/ 99). 10) Ο χρόνος απουσίας λόγω ετήσιας κανονικής άδειας κατ' Α.Ν. 539/45, Ν. 1346/83, Ν. 3302/04 κ.λπ. 11) Ο χρόνος αποχής γενικά λόγω ειδικών αδειών (π.χ. γάμου, εκλογών κ.λπ.). Ε. ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΜΗ ΠΡΟΣΜΕΤΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΟ ΕΠΙΔΟΜΑ ΕΟΡΤΩΝ, ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΧΡΟΝΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ (ΑΦΑΙΡΟΥΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ) 1) Οι ημέρες απουσίας των εργαζομένων λόγω άδειας άνευ αποδοχών. 2) Κάθε αδικαιολόγητος αποχή - απουσία των εργαζομένων από την εργασία. 3) Όσος χρόνος ασθένειας επιδοτήθηκε από τον οικείο Ασφαλιστικό Οργανισμό. 4) Ο χρόνος αποχής λόγω ασθένειας που υπερέβη τα υπό του άρθρου 3, Ν. 4558/30 τεθεσπισμένα όρια βραχείας διαρκείας αποχής εκ της εργασίας (Εγγ. Υπ. Εργασίας 12791/ 04). 5) Ο χρόνος αποχής από την εργασία λόγω γονικής άδειας χωρίς αποδοχές (Ν. 1483/84 και 2639/98). 6) Ο χρόνος στρατεύσεως που δεν περιλαμβάνεται στις διατάξεις της παρ. 4, άρθρου 2 της Κ.Υ.Α. 7) Ο χρόνος αποχής από την εργασία λόγω απεργίας ή στάσεων εργασίας (Α.Π. 528/57 και'Εγγρ. Υπ. Εργασίας 13312/79, 23003/84, 14499/92, 11641/97 και 11522/97), γιατί η αποχή του μισθωτού προκλήθηκε με τη θέληση του και άρα δεν δύναται να χαρακτηρισθεί ως δικαιολογημένη. 8) Ο χρόνος αναστολής της εργασιακής σύμβασης που γίνεται σε «νεκρές» περιόδους ορισμένων εποχικών επιχειρήσεων (Αρ. Παγ. 363/79). 9) Ο χρόνος παροχής εργασίας εκτός νομίμων ορίων του 5θημέρου ή του 6ημέρου συστήματος εβδομαδιαίας εργασίας (Εγγρ. Υπ. Εργασίας 13489/96 και Εφ. Αθ. 3662/89). 10) Οι ημέρες αδείας των σπουδαστών άνευ αποδοχών. 11) Η εξάμηνος ειδική άδεια προστασίας μητρότητας κατ' άρθρο 142 του Ν. 3655/08 που επιδοτείται από τον ΟΑΕΔ και η οποία χορηγείται μετά την άδεια λοχείας. ΣΤ. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΣ ΕΟΡΤΩΝ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΠΟΥ ΑΜΕΙΒΟΝΤΑΙ ΜΕ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ Το ζήτημα υπολογισμού του επιδόματος εορτών των μισθωτών των περιπτώσεων που προβλέπονται στις διατάξεις του άρθρου 4 της Κ.Υ.Α., επειδή αμείβονται με κυμαινόμενες αποδοχές, δηλαδή με ποσοστά ή κατά μονάδα εργασίας ή με άλλο σύστημα αμοιβής εργασίας σε σταθερό ή κυμαινόμενο ωράριο, όπως με μικτό σύστημα (μηνιαίος μισθός ή ημερομίσθιο και πρόσθετες κυμαινόμενες αποδοχές με ποσοστά ή επίδομα παραγωγής ή επίδομα αυξημένης ευθύνης κ.λπ.), αντιμετωπίζεται κατά τον εξής τρόπο: Πρώτον, εξευρίσκουμε το ύψος του ποσού του μέσου όρου του μηνιαίου μισθού ή του μέσου όρου του ημερομισθίου (ανάλογα με τον τρόπο αμοιβής) με τη διαίρεση του συνόλου των αποδοχών που πληρώθηκαν οι εργαζόμενοι εντός των χρονικών ορίων αναφοράς στα επιδόματα εορτών ή για όσο χρονικό διάστημα εντός αυτών διήρκεσε η εργασιακή των σχέση διά (:) του αριθμού των μηνών που εργάσθηκαν ή των ημερομισθίων που πραγματοποίησαν ή διατήρησαν λόγω υπερημερίας κ.λπ. του εργοδότη αξίωση αποδοχών. Ο μέσος όρος των αποδοχών των αμειβομένων με ωρομίσθιο, προκύπτει από την αναγωγή του συνόλου των αποδοχών τους κατά τα επίδικα χρονικά διαστήματα... με τη διαίρεση του ολικού ποσού που πληρώθηκαν διά (:) του αριθμού των ημερών που προσέφεραν εργασία. Δεύτερον, εξευρίσκουμε τον αριθμό των ημερομισθίων του επιδόματος εορτών που δικαιούνται οι εργαζόμενοι εφαρμόζοντας τις διατάξεις του άρθρου 1 της Κ.Υ.Α. που αναλυτικά στο ΚΕΦ. Α της παρούσας εργασίας μας περιγράφουμε. Και τρίτον, πολλαπλασιάζουμε τους δυο ανωτέρω υπολογισθέντες αριθμούς, δηλαδή του μέσου ημερομισθίου ή του 1/30 του μέσου μηνιαίου μισθού προκειμένου για αμειβόμενους με μηνιαίο μισθό επί (Χ) τον αριθμό των ημερομισθίων των επιδομάτων εορτών, ώστε το γινόμενο εκ της αριθμητικής αυτής πράξης να μας δίδει το ποσό-μισθό των επιδομάτων εορτών που δικαιούται ο κάθε εργαζόμενος. Αυτονόητο είναι, ότι όσοι από τους με μηνιαίο μισθό αμειβόμενους μισθωτούς απασχολήθηκαν πλήρη τα χρονικά διαστήματα αναφοράς στα επιδόματα εορτών, αρκεί μόνο η πρώτη αριθμητική πράξη εξεύρεσης του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών που εκφράζει-απεικονίζει και το ποσό του επιδόματος εορτών. Ζ. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΣ ΕΟΡΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΜΙΣΘΩΤΩΝ Επειδή ένα μέρος εκ των κατηγοριών αυτών έχει εκλείψει, ενώ κάποιο άλλο μέρος αποτελεί αντικείμενο συλλογικών ρυθμίσεων, θα ασχοληθούμε με τις σημαντικότερες. Αυτές είναι: 1) ΟΙ ΣΕΡΒΙΤΟΡΟΙ ΚΑΙ ΒΟΗΘΟΙ ΣΕΡΒΙΤΟΡΩΝ που αμείβονται με ποσοστά και εργάζονται σε επισιτιστικές, ξενοδοχειακές επιχειρήσεις κ.λπ. (άρθρο 1, παρ. 5 της Κ.Υ.Α.). Γι' αυτούς προβλέπεται αύξηση των ποσοστών που έχουν κανονιστεί για την αμοιβή τους (άρθρο 54 του Ν. 2224/94) από 16% σε 28%, από 13% σε 21% και από 11% σε 18% κατά τη χρονική περίοδο από την Μεγάλη Τρίτη μέχρι και την 9η ημέρα μετά το ΠΑΣΧΑ. Ειδικά για τις κοσμικές ταβέρνες, τα κέντρα διασκεδάσεως, τα εξοχικά κέντρα και τα ψητοπωλεία οι ανωτέρω ημερομηνία της αύξησης των ποσοστών μετατίθεται από το Μεγάλο Σάββατο μέχρι και την 13η ημέρα μετά το ΠΑΣΧΑ. Το προϊόν της αυξήσεως αυτής περιέρχεται στον οικείο εργοδότη ο οποίος έχει υποχρέωση να καταβάλλει το αναλογούν δώρο με βάση το τεκμαρτό ημερομίσθιο της ασφαλιστικής κλάσης του ΙΚΑ, εφαρμόζοντας για τον υπολογισμό τις διατάξεις του άρθρου 1 της Κ.Υ.Α. που στο ΚΕΦ. Α της εργασίας μας περιγράφουμε. Εξαιρετικά, προκειμένου για τους σερβιτόρους και βοηθούς τους σε κοσμικά κέντρα διασκεδάσεως, ταβέρνες και εξοχικά κέντρα που διαθέτουν ορχήστρα καθώς και τα ψητοπωλεία της περιοχής Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, Αττικής πλην Νήσων το ανωτέρω προϊόν της ποσοστιαίας αύξησης μοιράζεται μεταξύ των εργαζομένων κατά την αυτή αναλογία κατά την οποία μοιράζεται και η τακτική αμοιβή τους από τα κανονικά ποσοστά. Όσοι όμως εκ των αμέσως ανωτέρω εργαζομένων δεν εργασθούν την περίοδο αυξήσεως των ποσοστών, είτε γιατί έχει λυθεί η εργασιακή των σχέση, είτε γιατί η επιχείρηση στην οποία απασχολούνται δεν θα λειτουργήσει, θα πρέπει το επίδομα εορτών να το λάβουν σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 της Κ.Υ.Α. (ΚΕΦ. Α' εργασίας μας) και με βάση το τεκμαρτό ημερομίσθιο του ΙΚΑ (Εγγ. Υπ. Εργ. 10976/94). 2) Το προσωπικό των ΚΟΥΡΕΙΩΝ και ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΩΝ, που αμείβεται με ποσοστά μόνο, οι τιμές των κουρευτικών και λοιπών υπηρεσιών αυξάνονται κατά 30% για 15 ημέρες πριν από το ΠΑΣΧΑ. Το προκύπτον ποσόν εκ της αυξήσεως αυτής μετά την παροχή από αυτό ποσόν ίσο με το 4πλάσιο για το δώρο ΠΑΣΧΑ του γενικού κατώτατου ορίου ημερομισθίου (Ε.Γ.Σ.Σ.Ε.) σε κάθε βοηθό... μοιράζεται σε ίσα μέρη σε όλους τους τεχνίτες και τεχνίτριες κάθε καταστήματος και αποκλείονται οι προσωπικά εργαζόμενοι εργοδότες, εφόσον απασχολούν περισσότερους από ένα τεχνίτες. Εργοδότης με ένα μόνο τεχνίτη δύναται να συμμετέχει στο προϊόν της ανωτέρω αυξήσεως, αρκεί πρώτα να αφαιρέσει το μερίδιο που αντιστοιχεί για τους βοηθούς σύμφωνα με τ' ανωτέρω. Κουρεία και Κομμωτήρια που δεν αυξάνουν ως ανωτέρω τις τιμές τους, οφείλουν σε καθένα εργαζόμενο, αν μεν είναι τεχνίτης το 15πλάσιο του ημερομισθίου ως δώρο ΠΑΣΧΑ, ενώ για τους βοηθούς τεχνιτών ημερομίσθια, ίσο με το 6πλάσιο ως δώρο ΠΑΣΧΑ. Ως ημερομίσθιο λαμβάνεται το κατώτερο... των Ε.Γ.Σ.Σ.Ε., εκτός και ισχύει ευνοϊκότερο βάσει συλλογικής ρύθμισης...................... 3) Στο προσωπικό που αμείβεται με ποσοστά των επιχειρήσεων λουτρών καθαριότητας, ΙΑΜΑΤΙΚΩΝ και ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΛΟΥΤΡΩΝ οι τιμές των εισιτηρίων αυξάνονται κατά 25% από Μεγάλη Τρίτη μέχρι και την 9η ημέρα μετά το ΠΑΣΧΑ για την απόδοση του δώρου ΠΑΣΧΑ. Το προϊόν της αυξήσεως αυτής περιέρχεται στον οικείο εργοδότη που υποχρεούται να καταβάλλει τα επιδόματα εορτών σε ημερομίσθια με βάση την Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. και σύμφωνα με τους ορισμούς των διατάξεων άρθρου 1 της Κ.Υ.Α. που στο ΚΕΦ. Α' της εργασίας μας αναφέρουμε. 4) ΟΔΗΓΟΙ επιβατικών αυτοκινήτων δημοσίας χρήσεως (ΤΑΞΙ-ΑΓΟΡΑΙΑ). Με βάση τις διατάξεις του άρθρου 33, παρ. 1 Ν.Δ. 3334/55, των άρθρων 15 των Π.Δ. 243 και 244/87 (ΦΕΚ 104 Α'), του άρθ. 8 Ν. 3076/54, καθώς και του άρθ. 3 του Α.Ν. 4/67, εκδίδονται έγκαιρα τις παραμονές των εορτών Χριστουγέννων και ΠΑΣΧΑ κάθε έτους, αποφάσεις από τον Υπουργό Μεταφορών και Επικοινωνιών, για οικονομική ενίσχυση και για ορισμένο χρονικό διάστημα κατά τις εορτές αυτές, οι οποίες συνίστανται σε ΕΥΡΩ, ποσό που επιβαρύνει τον μισθωτή (πελάτη-επιβάτη) του αυτοκινήτου πέραν του ποσού που γράφει ο μετρητής για την κάθε διαδρομή. Επειδή στις αποφάσεις αυτές δεν γίνεται αναφορά και επομένως διάκριση για την σχέση του οδηγού με το όχημα (π.χ. αν είναι ιδιοκτήτης του ή το κατέχει με ενοίκιο δηλαδή με σύμβαση μίσθωσης προσοδοφόρου πράγματος κατ' αρθ. 638 του Α.Κ. ή συνδέεται μετά του ιδιοκτήτη του με σχέση εξαρτημένης εργασίας), προκύπτει, ότι σκοπός των διατάξεων αυτών είναι ο της οικονομικής ενίσχυσης όλων των οδηγών ΤΑΞΙ-ΑΓΟΡΑΙΩΝ χωρίς εξαίρεση. Με βάση τα προεκτεθέντα αλλά και το σύνολο των ρυθμίσεων αναφορικά με το επίδομα εορτών, στο επίμαχο πρόβλημα διαμορφώνονται δύο λύσεις: α) Αν μεν τα χρήματα της οικονομικής ενίσχυσης βάσει της οικείας απόφασης του Υπουργού Μεταφορών... που εισπράττει ο οδηγός τα αποδίδει εξ ολοκλήρου στον εργοδότη του (ιδιοκτήτης ΤΑΞΙ), τότε θα πρέπει να πληρώνεται τα επιδόματα εορτών σύμφωνα με το άρθρο 1 της Κ.Υ.Α. και β) Αν δε τα χρήματα αυτά συμφωνείται να τα παίρνει ο ίδιος ο εργαζόμενος ως αντάλλαγμα του επιδόματος εορτών, τότε θα πρέπει να του γίνονται από τον μισθό του οι ανάλογες εισφορές... Θα πρέπει πάντως να τονισθεί, ότι σύμφωνα με την παρ. 8 άρθ. 4 της Κ.Υ.Α. για το δώρο εορτών οι οδηγοί ΤΑΞΙ στην ανωτέρω α' περίπτωση δικαιούνται επιπλέον 6πλάσιο ημερομίσθιο ως δώρο ΠΑΣΧΑ, ενώ στη β' περίπτωση το δώρο εορτών καταβάλλεται σύμφωνα με τους ορισμούς του άρθ. 1 της Κ.Υ.Α. με βάση τις οικείες ρυθμίσεις για τους όρους εργασίας των οδηγών αυτοκινήτων ΑΓΟΡΑΙΩΝ-ΤΑΞΙ. 5) Προσωπικό εξυπηρέτησης του ΟΙΚΟΥ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ (βοηθοί, θαλαμηπόλοι, παιδαγωγοί, κηπουροί, μάγειροι κ.λπ.). Το επίδομα εορτών υπολογίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 της Κ.Υ.Α. (ΚΕΦ. Α) βάσει των σε χρήμα καταβαλλομένων μηνιαίων αποδοχών. Ειδικά για το οικόσιτο προσωπικό το δώρο εορτών δεν δύναται να είναι κατώτερο του 8πλασίου για το ΠΑΣΧΑ του γενικού κατωτάτου ημερομισθίου της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε., μειούμενο ανάλογα για μικρότερη απασχόληση από τα πλήρη όρια που θέτει το άρθρο 1 της Κ.Υ.Α. 6) Οι μισθωτοί που απασχολούνται στην επεξεργασία και συσκευασία ΣΤΑΦΙΔΑΣ, στην κοπή και συσκευασία σταφυλιών καθώς και στην συσκευασία ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ και ΦΡΟΥΤΩΝ γενικά, δικαιούνται επίδομα εορτών... ένα ημερομίσθιο για κάθε πέντε (5) ημερομίσθια που πραγματοποίησαν. 7) ΟΙΚΟΔΟΜΟΙ: Σύμφωνα με το Ν. 4321/63 (άρθρα 1 έως 9) για τους εργατοτεχνίτες οικοδόμους διαφόρων οικοδομικών και τεχνικών εν γένει έργων, έχει συσταθεί ειδικός λογαριασμός Δώρου Εορτών Οικοδόμων (ΕΑΔΕΟ) στον οποίο οι κύριοι των έργων ή οι εργολάβοι καταβάλλουν εισφορά εκ ποσοστού 25% επί των αποδοχών των οικοδόμων. Με βάση το λογαριασμό αυτό αποδίδεται τρεις φορές το χρόνο στους δικαιούμενους οικοδόμους το αναλογούν ποσό του επιδόματος εορτών και του επιδόματος αδείας από την αρμόδια υπηρεσία του ΙΚΑ. Με το άρθρο 8 του ιδίου νόμου είναι άκυρη πάσα συμφωνία περί καταβολής ή προκαταβολής συμψηφισμού προς υπερτέραν των νομίμων αποδοχές προ του καθορισμένου χρόνου απόδοσης των αποδοχών των δώρων εορτών... και του επιδόματος αδείας των οικοδόμων, όταν αυτές χορηγούνται υπό του ειδικού λογαριασμού (ΕΑΔΕΟ). Η διάταξη αυτή έχει ως σκοπό την διαφύλαξη της τάξεως στο θέμα αυτό, αφενός μεν για να αποτρέπει σφάλματα και παραλήψεις των εργοδοτών από κάθε είδους συμψηφισμούς, αφετέρου δε την προστασία των συμφερόντων των εργαζομένων που σύμφωνα με την απόφαση Ολομέλειας του Αρείου Πάγου αριθ. 452/71 αφορά αποκλειστικά τους οικοδόμους. 8) ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΕΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΣ: Ο υπολογισμός των επιδομάτων εορτών καθώς και των αποδοχών αδείας και του επιδόματος αδείας γίνεται σύμφωνα με τις εγκυκλίους του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, (εφαρμογή έχει το κατώτερο βασικό ημερομίσθιο της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε.). Από την πάγια πρακτική που ακολουθείται στη δύσκολη αυτή περίπτωση, μαζί με τις ημερήσιες αποδοχές καταβάλλονται και οι αναλογίες για το επίδομα εορτών ΠΑΣΧΑ, της άδειας και του επιδόματος άδειας λόγω μη απασχόλησης των σε μη σταθερό εργοδότη που είναι οι ασθενείς, ως εξής: α) Με 2/13 του ημερομισθίου ως αναλογία δώρου ΠΑΣΧΑ. β) Με 2/25 του ημερομισθίου ως αναλογία άδειας και γ) Με 2/25 του ημερομισθίου ως αναλογία του επιδόματος άδειας. 9) Δημόσιοι Υπάλληλοι: α) Τον τρόπο υπολογισμού προβλέπει ο Ν. 1041/80 σε συνδυασμό με το Ν. 3205/03 «μισθολόγιο για το προσωπικό της Δημόσιας Διοίκησης...». β) Σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 4 της Κ.Υ.Α. 19040/81 στους υπαλλήλους που συνδέονται με το Δημόσιο ή τα Ν.Π.Δ.Δ. με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου και έχουν αντιμισθία τακτικού διοικητικού υπαλλήλου, καταβάλλεται σαν επίδομα εορτών ότι και στους τακτικούς υπαλλήλους του αντιστοίχου μισθού. Χρονική διάρκεια υπολογισμού δώρου εορτών Χριστουγέννων και ΠΑΣΧΑ είναι 16/12 έως 15/4 του έτους (Εγγραφο Υπ. Οικονομικών - ΓΑΚ αριθ. 2038675/6239/0022/90). Η εφαρμογή των ανωτέρω ισχύει και για τα ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα επιχορηγούμενα από το κράτος εφόσον υιοθετούν βάσει κανονισμού ή απόφασης το μισθολόγιο των Δημοσίων Υπαλλήλων... Αν όμως οι εργαζόμενοι δεν αμείβονται με τις ανωτέρω διατάξεις, τότε ο χρόνος υπολογισμού κ.λπ. είναι αυτός των λοιπών άρθρων της Κ.Υ.Α. ΑΥΤΑ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΧΥ ΤΟΥ Ν. 3845/10, άρθρο 3 παρ. 6 (ΦΕΚ 65 Α) «μέτρα για την εφαρμογή του μηχανισμού στήριξης της Ελληνικής Οικονομίας...», σύμφωνα με τον οποίο τα επιδόματα εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα..., καθορίζονται ως εξής: α) Το επίδομα εορτών Χριστουγέννων σε πεντακόσια (500) ΕΥΡΩ και β) Το επίδομα εορτών ΠΑΣΧΑ σε διακόσια πενήντα (250) ΕΥΡΩ. Αυτά καταβάλλονται εφόσον οι πάσης φύσεως τακτικές αποδοχές, επιδόματα και αμοιβές δεν υπερβαίνουν κατά μήνα, υπολογιζόμενες σε δωδεκάμηνη βάση τα τρεις χιλιάδες (3.000) ΕΥΡΩ. Αν υπερβαίνουν το ύψος αυτό, τα επιδόματα καταβάλλονται μέχρι του ορίου των τριών χιλιάδων (3000) ΕΥΡΩ με ανάλογη μείωση τους. Σύμφωνα με τις διατάξεις του αρθ. 1 παρ. 5 του Ν. 3833/10 (ΦΕΚ 40 Α') το επίδομα εορτών των μισθωτών σε ΝΠΙΔ που ανήκουν στο κράτος, σε ΝΠΔΔ και σε ΟΤΑ ή επιχορηγούνται, σύμφωνα με τον Οργανισμό τους... σε ποσοστό 50% του προϋπολογισμού τους ή είναι δημόσιες επιχειρήσεις κατά την έννοια του άρθρου 1 του Ν. 3429/05, ανεξαρτήτως του τρόπου αμοιβής τους μειώνεται κατά 30%. Ακολούθως με το άρθ. 3 παρ. 5 του Ν. 3845/10 (ΕΑΕΔ 2010 σελ. 525) το επίδομα Πάσχα των εργαζομένων στο Δημόσιο ΝΠΔΔ, ΟΤΑ με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου περιορίζεται σε 250 ΕΥΡΩ. 10) ΙΔΙΩΤΙΚΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ: Δικαιούνται τα επιδόματα εορτών κ.λπ., όπως οι δημόσιοι εκπαιδευτικοί, γιατί σύμφωνα με τις διατάξεις των Νόμων 3385/58, 682/77, 817/ 78, άρθρο 62 του Ν. 1566/85 του Ειρην. Πειραιά 103/91 και της απόφ. 1469/85 Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, ωρίσθη, ότι οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί λαμβάνουν τουλάχιστον τις εκάστοτε αποδοχές των πάσης φύσεως επιδομάτων των ομοιοβάθμων των Δημοσίων Εκπαιδευτικών. Σχετικά με το ζήτημα αν η εισοδηματική πολιτική που αφορά τις περικοπές στο Δημόσιο Τομέα καταλαμβάνει και τους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς, το Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων με την ανακοίνωση τύπου την 21.3.10, αναφέρει, ότι, «ο νόμος για την εισοδηματική πολιτική αφορά στο δημόσιο τομέα για την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την περικοπή αποδοχών εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα προς όφελος των ιδιωτικών συμφερόντων... κ.λπ.». Από την πλευρά της σύνταξης του περιοδικού, θεωρούμε αρκετό, ότι το προαναφερόμενο νομοθετικό πλαίσιο συμπληρώνεται και από την Διαιτητική Απόφαση 59/08 «για τους όρους αμοιβής και εργασίας των ιδιωτικών εκπαιδευτικών...» η οποία κηρύχθηκε υποχρεωτική με την απόφαση 19712/1571/09 (ΦΕΚ 1208/Β/09) και καθορίζει τις αποδοχές που κατ' αντιστοιχία των αποδοχών των εκπαιδευτικών της Δημόσιας Διοίκησης και συνεπώς τη ρύθμιση αυτή έχουν ως πηγή των όρων εργασίας και όχι των νόμων για τους μισθωτούς στη Δημόσια Διοίκηση. Η. ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΩΡΟ ΕΟΡΤΩΝ: Ο νέος εργοδότης υποχρεούται να καταβάλλει το τυχόν οφειλόμενο από τον αρχικό εργοδότη Δώρο Εορτών (Α.Π. 469/92, αρθ. 651 του Α.Κ. και Π.Δ. 178/02). Ο. ΤΟ ΕΠΙΔΟΜΑ ΕΟΡΤΩΝ ΣΤΗ ΜΕΡΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ -ΕΚ ΠΕΡΙΤΡΟΠΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΛΕΙΠΟΥΣΑ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ Στη μερική απασχόληση διακρίνουμε τις εξής περιπτώσεις: α) Μισθωτός απασχολούμενος καθημερινώς λιγότερο από το πλήρες ωράριο, το δώρο εορτών υπολογίζεται κατά τον ίδιο τρόπο με την πλήρη απασχόληση, αλλά με βάση τις μειωμένες αποδοχές που αντιστοιχούν στη μειωμένη απασχόληση. β) Μισθωτός απασχολούμενος με διαλείπουσα ή εκ περιτροπής εργασία με πλήρες ή μειωμένο ωράριο, το επίδομα εορτών υπολογίζεται με την ίδια μέθοδο-τακτική που ακολουθείται σύμφωνα με την παρ. 5 άρθ. 1 της Κ.Υ.Α. για τους απασχολούμενος στα δημόσια, δημοτικά και κοινοτικά έργα, τις εποχικά εκτελούμενες εργασίες κ.λπ. (ΚΕΦ Α). ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Η διάταξη της παρ. 3 άρθ. 4 της Κ.Υ.Α. που αναφέρει, ότι οι μισθωτοί με σύστημα εργασίας εκ περιτροπής, δικαιούνται τα επιδόματα εορτών... που αναλογούν στις ημέρες κατά τις οποίες δεν προσέφεραν εργασία στο μισό, μετά και τον Ν. 2639/98 (παρ. 2 άρθ. 2) που διασαφηνίζει την εκ περιτροπής εργασία και ταυτίζει την αμοιβή της με τον πραγματικό χρόνο απασχόλησης των μισθωτών, δεν έχει εφαρμογή σήμερα παρά μόνο στην περίπτωση συμφωνημένης συνθήκης μεταξύ των κοινωνικών εταίρων ή σε ατομικό επίπεδο, μεταξύ εργοδότη και μισθωτού (Α.Π. 570/56, Πρ. Αθ. 9308/58). Οι μισθωτοί σε κατάσταση ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑΣ (χρόνος έως τρεις (3) κατ' έτος μήνες, άρθρο 10 του Ν. 3198/55), δικαιούνται για το χρόνο της κατάστασης αυτής το μισό των επιδομάτων εορτών... που αναλογούν στο χρόνο αυτό (παρ. 2, άρθ. 4 της Κ.Υ.Α.). I. ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ ΕΟΡΤΩΝ ΤΩΝ ΠΟΛΛΑΠΛΩΣ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Οι μισθωτοί γενικά (ιδιωτικοί υπάλληλοι, εργατοτεχνίτες, μαθητευόμενοι) που απασχολούνται σε περισσότερους από ένα εργοδότες και αμείβονται με μηνιαίο μισθό ή ημερομίσθιο ή ωρομίσθιο ή κατά μονάδα εργασίας δικαιούνται να λάβουν δώρο εορτών από όλους τους εργοδότες με τους οποίους συνδέονται με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, ανάλογα με το χρόνο της εργασίας τους και το ποσό της αμοιβής τους που τους αντιστοιχεί από τον κάθε εργοδότη. Περιπτώσεις μισθωτών που κατά τα επίδικα χρονικά διαστήματα των δώρων εορτών Χριστουγέννων και ΠΑΣΧΑ έχουν υπογράψει με τους εργοδότες διαφορετικές συμβάσεις εργασίας, π.χ. μια πλήρους και άλλη μερικής απασχόλησης, υπολογίζεται το δώρο εορτών χωριστά για κάθε χρονική περίοδο που αντιστοιχεί η κάθε σύμβαση. Κ. ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΠΟΥ ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΥΠΟΨΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΣ ΕΟΡΤΩΝ - ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΑΚΤΙΚΩΝ ΑΠΟΔΟΧΩΝ - ΜΗ ΣΥΝΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΑΡΟΧΩΝ ΣΤΟ ΕΠΙΔΟΜΑ ΕΟΡΤΩΝ Σύμφωνα με την παρ. 1 άρθρου 3 της Κ.Υ.Α. το επίδομα εορτών υπολογίζεται βάσει των πράγματι καταβαλλομένων μισθών ή ημερομισθίων την 15η ημέρα πριν από το ΠΑΣΧΑ ή την ημερομηνία λύσεως της εργασιακής τους σχέσης. Περαιτέρω με την παρ. 3 του ιδίου άρθρου ορίζεται ότι, αποδοχές δια οικείων συλλογικών συμβάσεων εργασίας, διαιτητικών αποφάσεων ή άλλων διατάξεων κ.λπ. μεγαλύτερες των ισχυόντων τις ανωτέρω καθοριζόμενες ημερομηνίες και με αναδρομική ισχύ προγενέστερη αυτών, θα πρέπει να καταβάλλονται ως συμπληρωματική διαφορά στα δώρα εορτών. Εξ αντιδιαστολής προς τη διάταξη αυτή επιδόματα κ.λπ. παροχές χορηγούμενες τακτικά, αλλά διακόπηκαν ξαφνικά για κάποιο λόγο θα πρέπει κατά τη γνώμη μας να συνυπολογίζονται μέχρι τη συγκεκριμένη ημερομηνία διακοπής τους. (Σχετικό και το υπ' αριθμ. 10653/17.2.05 έγγραφο του Υπ. Εργασίας...). Το επίδομα εορτών καταβάλλεται σε χρήμα και δεν επιτρέπεται η καταβολή του σε είδος. Στην περίπτωση κατά την οποία ολόκληρος ο καταβαλλόμενος μισθός ή μέρος αυτού παρέχεται από τον εργοδότη προς τον εργαζόμενο σε είδος, θα πρέπει να αποτιμηθεί σε χρήμα προκειμένου να υπολογισθεί το επίδομα εορτών. Για τον υπολογισμό του λαμβάνουμε την αμοιβή που αντιστοιχεί για τον νόμιμο χρόνο απασχόλησης των εργαζομένων (Εγγρ. Υπ. Εργασίας 10510/98). Καταβαλλόμενες-τακτικές αποδοχές σύμφωνα και με την παρ. 2 άρθρου 3 της Κ.Υ.Α., αλλά και του άρθρου 3 παρ. 2 εδαφ. α του Ν. 2112/20, θεωρούνται ο μισθός ως και κάθε άλλη παροχή, εφόσον δίδεται αντί μισθού, όπως παροχές σε είδος, προμήθειες κ.λπ. Από τις ανωτέρω διατάξεις σε συνδυασμό προς εκείνες των άρθρων 648, 649, 653 του Α.Κ., του άρθ. 25 παρ. 4 του Α.Ν. 1846/51, του άρθρου 1 της 95 Διεθνούς Συμβάσεως (κυρώθηκε με το Ν. 3248/55), τα κρατούντα στη θεωρία και την επιστήμη του εργατικού δικαίου (βλέπε Καποδίστρια ερμην. Α.Κ. 653, Καρακατσάνη Ε.Εργ.Δ. 932/70, Γκούτου - Αεβέντη -Ταμπάκη Εργατ. Νομοθ. 130/88, Κουκιάδη Εργ. Δίκαιο 519/84, Αγαλλόπουλος: Εργ. Δικ. 344/58 κ.λπ.) και της νομολογίας των δικαστηρίων (Αρείου Πάγου 639/52, 109/53, 407/70, 985/79, 1161/74, 1023/80, 124/82, 388/83, 1098/85, 1454/84, 584/86, 1468/87, 1713/87, 106/88, 825/88, 1229/94, 2559/94, 502/96, 805/06 κ.λπ.), προκύπτει, ότι ως τακτικές αποδοχές θεωρούνται ο μισθός και κάθε άλλη παροχή, χρηματική ή μη, εφόσον αυτή χορηγείται αντί μισθού, ήτοι ως αντάλλαγμα (αντί παροχή) τακτικών υπηρεσιών, όχι πρόσκαιρα αλλά σταθερά και μόνιμα ως τακτικό συμβατικό ή νόμιμο αντάλλαγμα της παρεχόμενης υπό του μισθωτού εργασίας. Η σταθερότητα αλλά και η περιοδικότητα στην καταβολή του μισθού, δεν αποτελούν εννοιολογικά-συστατικά στοιχεία του. Απλώς προσδιορίζουν τον τρόπο καταβολής του και συναρτώνται με τον τρόπο παροχής της εργασίας προς την οποία προσαρμόζονται. Έτσι μια παροχή δύναται να αποτελεί μισθό, έστω και αν χορηγείται μια φορά κάθε έτος (Α.Π. 850/78, που ακολούθησε την άποψη αυτή και δέχτηκε ότι και το ποσό που συμφωνήθηκε ως εφάπαξ καταβολή αποτελεί μισθό, χωρίς να είναι αναγκαίο να καταβάλλεται σε τακτά χρονικά διαστήματα). Επιδόματα τα οποία παρέχονται περιοδικώς ή σε σταθερά επαναλαμβανόμενα χρονικά διαστήματα του έτους, κατά τρόπο πάγιο εμπίπτουν στις τακτικές αποδοχές όπως αυτές προσδιορίστηκαν ανωτέρω και συνυπολογίζονται για τον καθορισμό του ύψους του επιδόματος αδείας και των επιδομάτων εορτών, έστω και αν ορίζεται διαφορετικά σε σ.σ.ε. (Α.Π. 7/92). Οι τακτικές αποδοχές αντιδιαστέλλονται από τις έκτακτες, των οποίων το κύριο χαρακτηριστικό είναι ο ευκαιριακός τους χαρακτήρας. Ως έκτακτες αποδοχές θεωρούνται εκείνες οι εργοδοτικές παροχές που δεν έχουν περιοδικότητα κατά χρονικά διαστήματα, αλλά οφείλονται ευκαιριακά για την παροχή απρόβλεπτης εργασίας ή υπερεργασίας ή υπερωριακής απασχόλησης. Κατά την νομολογία δεν έχουν χαρακτήρα μισθού πρόσθετες παροχές που δίδονται οικειοθελώς και εξ ελευθεριότητας από τον εργοδότη στον εργαζόμενο χωρίς να δημιουργούν υποχρέωση και αντίστοιχο δικαίωμα για τις παροχές αυτές ενώ δύνανται ο εργοδότης να τις ανακαλέσει οποτεδήποτε και να πάψει τη χορήγηση τους. Οικειοθελής παροχή που επαναλαμβάνεται για μακρό χρονικό διάστημα δύναται να καταλήξει σε συμφωνία σιωπηρή για την καταβολή της με την έννοια του μισθού, ώστε ο εργοδότης να μην μπορεί να τη διακόψει ελεύθερα, όχι όμως και όταν ο εργοδότης έχει από πριν εκφράσει ρητή επιφύλαξη για την καταβολή της παροχής αυτής (Α.Π. 90/83). Πάντως τις αμφισβητήσιμες περιπτώσεις, αρμόδια είναι να κρίνουν τα τακτικά δικαστήρια. Με βάση τ' ανωτέρω αναφερόμενα και ιδιαίτερα της νομολογίας αλλά και της εγγραφολογίας έχει κριθεί, ότι στην έννοια των τακτικών αποδοχών υπάγονται: 1) Η αμοιβή για εργασία την Κυριακή και τις κατά νόμο ή με σ.σ.ε. ή κανονισμό ή έθιμο ημέρες αργίας, καθώς και οι νυκτερινές ώρες εφόσον η απασχόληση είναι τακτική και νόμιμη (Α.Π. 1318/84, 261/77, 588/93, 387/67, 60/62 κ.λπ.). 2) Η αμοιβή για τακτική απασχόληση καθ' υπερεργασία (Α.Π. 588/93, 582/99, 702/02 κ.λπ.). 3) Η αμοιβή για τακτική και νόμιμη υπερωριακή εργασία (Α.Π. 322/76, 584/78, 588/93, 376/00, 1339/05 κ.λπ.). 4) Το επίδομα αδείας (άρθ. 3 της Κ.Υ.Α., Α.Π. 690/78). Προσαυξάνει το επίδομα εορτών με δύο (2) τρόπους υπολογισμού: α) εφάπαξ σε ένα εκ των δύο επιδομάτων Χριστουγέννων ή ΠΑΣΧΑ, διά διαιρέσεως του ποσού του επιδόματος αδείας με το οκτώ (8) και β) Επιμεριστικά αμφότερα τα επιδόματα, δια προσαυξήσεως των δώρων με τον συντελεστή 0,04166. 5) Το εφάπαξ ετησίως καταβαλλόμενο επίδομα ισολογισμού των λογιστών και των βοηθών λογιστών που αποτελεί όρο των οικείων συλλογικών ρυθμίσεων, αν και εφόσον καταβάλλεται τακτικά (Εγγρ. Υπ. Εργασίας 25153/86, 15041/94, 13815/96 κ.λπ.). 6) Η πρόσθετη αμοιβή για μεγαλύτερη παραγωγική απόδοση (ΠΡΙΜ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ), όταν η χορήγηση του επαναλαμβάνεται επί μακρόν και σε τακτά χρονικά διαστήματα (Α.Π. 505/80 και 1084/85, Εγγ. Υπ. Εργασίας 14302/95). Οι τελευταίες υπό στοιχεία 5 και 6 περιπτώσεις παροχών συνυπολογίζονται σε ένα εκ των επιδομάτων εορτών άπαξ ετησίως, ανάλογα με τον χρόνο καταβολής των. Το δε αναλογούν ποσό που προσαυξάνει τα επιδόματα εορτών ευρίσκεται από τη διαίρεση του ποσού της χορηγούμενης παροχής δια (:) του αριθμού οκτώ (8) (Εγγραφα Υπ. Εργασίας 13815/96, 10662/97, 14302/95). 7) Τα τακτικά φιλοδωρήματα που δίνονται από τρίτους προς τους εργαζόμενους από συνήθεια για εξυπηρέτηση τους, κατά την εκτέλεση της σύμβασης εργασίας..., εφόσον έχει συμφωνηθεί ρητά ή σιωπηρά, ότι θα αμείβονται και με τα φιλοδωρήματα για την παροχή των υπηρεσιών τους (Α.Π. 664/74, 504/64, 216/64 και 689/69 για μισθωτούς ΚΑΖΙΝΟΥ). 8) Τα οδοιπορικά έξοδα, όταν δεν εξαρτώνται από την πραγματοποίηση υπηρεσιακών μετακινήσεων, δεν υπόκεινται σε απόδοση λογαριασμού και δεν διακόπτονται κατά την ασθένεια ή άδεια (Α.Π. 167/69, 505/80, Πρωτ. Πειρ. 2085/76 και Εγγ. Υπ. Εργασίας 19967/ 80). 9) Η αμοιβή από προμήθειες. 10) Η πρόσθετη αμοιβή για πρόσθετη τακτική εργασία (Α.Π. 1048/85). 11) Η αξία του χορηγούμενου γάλακτος ημερησίως (Α.Π. 540/85, 1129/84 και 427/93). 12) Το επίδομα κατοικίας (Α.Π. 1129/84 και Εγγ. Υπ. Εργασίας 12239/89). ΔΕΝ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΩΝ ΤΑΚΤΙΚΩΝ ΑΠΟΔΟΧΩΝ: 1) Το επίδομα δυσχερούς διαβίωσης (Εγγ. Υπ. Εργασίας 13093/84). 2) Η αποτίμηση παροχών σε είδος εφόσον δεν χορηγούνται αντί μισθού ή παρέχονται για προστασία ή για την εκτέλεση της εργασίας ή για την πρόληψη της φθοράς του ιματισμού ή για λόγους καθαριότητας, όπως π.χ. είναι τα είδη ατομικής προστασίας, μέσα από άλλες ευκολίες για τη μεταφορά προς και από την εργασία, είδη ενδυμασίας και υποδήματα εργασίας, σαπούνι και άλλα είδη καθαρισμού (Α.Π. 167/69, 591/90, 148/71, 766/86, 37/88, 392/90 κ.λπ.). Επίσης παροχές δια Σ.Σ.Ε., Δ.Α. ή Κ.Υ.Α. με την απαγόρευση της καταβολής του αντιτίμου εις χρήμα. Π.χ. αυτούσιας της ποσότητας γάλακτος (IN NATURA) διαρκούσης της εργασιακής σχέσης. 3) Τα οδοιπορικά έξοδα, όταν χορηγούνται για την πραγματοποίηση υπηρεσιακών μετακινήσεων ή υπόκεινται σε απόδοση λογαριασμού. 4) Η αποζημίωση και παράνομη υπερωριακή απασχόληση. 5) Η αποζημίωση εκτός έδρας εφόσον καταβάλλεται αποκλειστικά για διανυκτερεύσεις εκτός έδρας και όχι τακτικά κάθε μήνα. 6) Τα έξοδα-δαπάνες παραστάσεως (Εγγ. Υπ. Εργασίας 10072/87). 7) Το ημερομίσθιο ή το 1/25 του μισθού, η αμοιβή της Κυριακής που λαμβάνει ο εργαζόμενος, όταν για την εργασία της Κυριακής δεν του χορηγείται αναπληρωματική ανάπαυση κατ' άλλην ημέρα της εβδομάδας, διότι κατά τη νομολογία η αμοιβή αυτή αποτελεί αποζημίωση και όχι αποδοχές (Α.Π. 1995/84 και 1568/99). Λ. ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΔΟΜΑΤΩΝ ΕΟΡΤΩΝ - ΤΜΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΒΟΛΗ - ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΛΗΨΗΣ ΤΟΥ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΣ -ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΟΑΝΑΤΟΥ ΜΙΣΘΩΤΟΥ - ΣΥΜΨΗΦΙΣΜΟΣ - ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ Σύμφωνα με το άρθρο 10 παρ. 1 της Κ.Υ.Α. το επίδομα εορτών ΠΑΣΧΑ καταβάλλεται την Μεγάλη Τετάρτη. Ο εργοδότης όμως δύναται να παρακρατήσει τα ποσά τα οποία αντιστοιχούν και αναλογούν στο χρονικό διάστημα από της Μεγάλης Τετάρτης μέχρι 30ης Απριλίου και να τα αποδώσει στο μισθωτό την 30η Απριλίου (δήλη ημέρες κατ' Α.Κ. άρθρο 341, χωρίς να επιτρέπεται παράταση της καταληκτικής αυτής ημερομηνίας παρά μόνο σε περίπτωση που συμπίπτει με ημέρα αργίας η καταβολή γίνεται την επομένη ημέρα (άρθρο 341 του Α.Κ.). Εάν ο εργοδότης δεν καταβάλλει το επίδομα εορτών μέχρι την ορισθείσα ημερομηνία, τότε καθίσταται υπερήμερος και οφείλει τόκους υπερημερίας (άρθ. 345 του Α.Κ., Ειρ. Πειρ. 555/06, Α.Π. 233 και 234/04 και Αρ. Πάγου Ολομέλεια 39 και 40/02). ΤΜΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΒΟΛΗ: Από τα πολιτικά δικαστήρια έγινε δεκτό ότι, επιτρέπεται η συνομολόγηση ειδικής συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και μισθωτού με την οποία τα δώρα εορτών θα προκαταβάλλονται ή θα καταβάλλονται τμηματικά σε μηνιαίες δόσεις πριν από τον καθορισμένο χρόνο πληρωμής τους, εφόσον δεν παραβιάζονται οι διατάξεις των ελαχίστων νομίμων αποδοχών (Α.Π. 1282/81, 1921/90, 392/05, Εφ. Θεσ/νίκης 2032/89, Ειρ. Πειρ. 754/87 και ΟΑΟΜ. Α.Π. 452/71). ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ: Οι διατάξεις που αναφέρονται στην καταβολή των δώρων εορτών θεωρούνται δημοσίας τάξεως, επειδή έχουν θεσπισθεί για λόγους κοινωνικούς και δημοσίου συμφέροντος. Έτσι δεν επιτρέπεται και είναι άκυρη κάθε αντίθετη ρητή ή σιωπηρή συμφωνία καθώς και παραίτηση του μισθωτού από την αξίωση για δώρα εορτών. ΕΠΙΔΟΜΑ ΕΟΡΤΩΝ ΑΠΟΘΑΝΟΝΤΟΣ ΜΙΣΘΩΤΟΥ: Δικαιούνται να απαιτήσουν οι κληρονόμοι το επίδομα εορτών, εφόσον η εργασία του θανόντος είχε παρασχεθεί κατά τα χρονικά διαστήματα που προβλέπει η Κ.Υ.Α. 19040/81 (Εγγ. Υπ. Εργασίας 18890/82). ΣΥΜΨΗΦΙΣΜΟΣ: Έγινε δεκτό από τα δικαστήρια, ότι είναι επιτρεπτή και νόμιμη η συμφωνία μεταξύ εργοδότου και μισθωτού, όπως στις καταβαλλόμενες υπέρτερες αποδοχές καταλογίζονται τα επιδόματα εορτών, αρκεί το σύνολο των αποδοχών να καλύπτει τα νόμιμα κατώτατα όρια των μισθών και των επιδομάτων εορτών. Απαγορεύεται μόνον ο μονομερής υπό του εργοδότου συμψηφισμός (Ολ. Α.Π. 452/71, Α.Π. 823/79, 1682/81, 1532/83, 1921/90 και 1352/08). ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ: Τα δώρα εορτών αποτελούν αποδοχές και ως εκ τούτου υπάγονται στην 5ετή παραγραφή κατ' άρθρο 250 του Α.Κ. Για τους εργαζόμενους στο Δημόσιο Τομέα ισχύει 2ετής παραγραφή (Ν.Δ. 321/69 και 369/76 και απόφ. Ανωτ. Ειδ. Δικαστηρίου 9/09). Μ. ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΣ ΕΟΡΤΩΝ Σύμφωνα με τις παρ. 2 και 3 άρθρου 10 της Κ.Υ.Α. τα επιδόματα εορτών... δύνανται να περιορισθούν για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες... σε ποσά ίσα με το 50πλάσιο για το επίδομα εορτών ΠΑΣΧΑ, του γενικού κατωτάτου ορίου (βασικού) ημερομισθίου του ανειδικεύτου εργάτου που προβλέπεται από την εκάστοτε ισχύουσα Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, για όσους μισθωτούς δικαιούνται να λάβουν το επίδομα εορτών πλήρες. Για όσους δεν το δικαιούνται πλήρες, επειδή δεν απασχολήθηκαν όλο το χρονικό διάστημα που αναφέρονται στην παρ. 2 άρθρου 1 της Κ.Υ.Α., το ποσό του περιορισμού θα είναι αντιστοίχως ανάλογο μειωμένο προς τον χρόνο απασχόλησης τους. Από την εν λόγω διατύπωση της διάταξης προκύπτει, ότι ο περιορισμός είναι δυνητικός και όχι υποχρεωτικός (Α.Π. 353/86). Αυτό σημαίνει κατά την παρ. 3, άρθ. 10, ότι ο περιορισμός αυτός δεν χωρεί, όταν βάσει του μισθού ή του ημερομισθίου της οικείας ρύθμισης ή συμφωνίας ή συνήθειας ή υποχρεωτικού κανόνα δικαίου ή άλλης διάταξης, προκύπτει μεγαλύτερο ποσό δώρου εορτών... Άρα σ' αυτή την περίπτωση ο μισθωτός δύναται να τύχει απολαβών υψηλότερων του περιορισμού που θέτει η σχετική διάταξη (Α.Π. 392/05 και 591/96). Ν. ΑΠΟΔΟΣΗ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΕΚ ΤΟΥ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΣ ΕΟΡΤΩΝ ΣΤΟΥΣ ΟΙΚΕΙΟΥΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ Τα επιδόματα εορτών υπόκεινται αυτοτελώς όπως και οι τακτικές αποδοχές σε όλες τις κρατήσεις και εισφορές που προβλέπονται για τους οικείους ασφαλιστικούς Οργανισμούς ή λογαριασμούς κοινωνικής πολιτικής και σε φόρο μισθωτών υπηρεσιών και χαρτόσημο μέχρι του ποσού της ανωτάτης ασφαλιστικής κλάσης του ΙΚΑ-ΤΕΑΜ ή του πλαφόν που ισχύει κάθε φορά για τους ασφαλισμένους από 1.1.1992 και εντεύθεν (Ν. 2084/92). Οι εισφορές υπέρ του ΙΚΑ πρέπει να καταβάλλονται εφάπαξ μέχρι το τέλος Ιουνίου προκειμένου για το Δώρο ΠΑΣΧΑ (άρθρο 13 του Ν. 2972/01). Όσον αφορά τα λοιπά Ταμεία η προθεσμία καταβολής των εισφορών προβλέπεται από το καταστατικό τους. Ενδέχεται σε κάποιο από αυτά να ισχύει η διάταξη του άρθρου της Κ.Υ.Α. για το Δώρο εορτών, σύμφωνα με την οποία η καταβολή των εισφορών πρέπει να γίνεται σε τέσσερις ισόποσες μηνιαίες δόσεις για το κάθε δώρο με έναρξη καταβολής της πρώτης δόσης για το δώρο ΠΑΣΧΑ μέχρι 30 Μαΐου. Η απαλλαγή των εργοδοτών από τις εισφορές στο ΙΚΑ για όσους εργαζόμενους αμείβονται με τα κατώτατα όρια αποδοχών (Ε.Γ.Σ.Σ.Ε.), ισχύει και για τα επιδόματα εορτών (άρθ. 14-1α του Ν. 2873/00). Με τις ίδιες ανωτέρω προϋποθέσεις ως προς τις εισφορές... υπόκειται και το τυχόν πλέον του οφειλομένου καταβαλλόμενο δώρο, αλλά σαν έκτακτη αμοιβή-παροχή δι' επιμερισμού των εισφορών στον αριθμό των μηνών που αντιστοιχεί το κάθε δώρο εορτών (ΣτΕ 2016/90 και Τρ. Πρ. Αθ. 10180/92). Ξ. ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ ΕΠΙ ΤΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΔΩΡΟΥ ΕΟΡΤΩΝ Για τους παραβάτες των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας, άρα και της υποχρέωσης καταβολής-χορήγησης του επιδόματος εορτών στους εργαζόμενους, εφαρμογή έχουν οι διατάξεις των κατωτέρω νόμων περί ποινικών και διαιτητικών κυρώσεων, ως εξής: α) Ποινικές κυρώσεις: Ο Α.Ν. 690/45 (άρθρο μόνο) «περί τροποποιήσεως και συμπληρώσεως του Α.Ν. 28/44 όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 άρθρου 8 του Ν. 2336/95 (ΦΕΚ 189/A') «Κυρώσεις για καθυστέρηση καταβολής αποδοχών». Εν συνεχεία το άρθρο 17 του Ν. 2639/98 που τροποποιήθηκε με την παρ. 2, άρθ. 3 του Ν. 3385/05 ως ακολούθως: 1) Κάθε εργοδότης που παραβαίνει τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας, που αφορούν στους όρους και τις συνθήκες εργασίας και συγκεκριμένα τα χρονικά όρια εργασίας ή την αμοιβή ή την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 6 μηνών ή με χρηματική ποινή τουλάχιστον 900 ΕΥΡΩ ή και με τις δύο αυτές ποινές. 2) Ειδικές διατάξεις... που προβλέπουν βαρύτερη ποινική μεταχείριση εξακολουθούν να ισχύουν«. β) Διοικητικές κυρώσεις: Σύμφωνα με το άρθρο 11 του Ν. 3846/10 (ΦΕΚ 66/Α/10) και το άρθρο 8 του Ν. 3762/09 (ΦΕΚ 75/Α/09) που τροποποίησε το άρθρο 3 παρ. 3 του Ν. 3385/05, α) ορίζονται νέα όρια προστίμου για κάθε μία παράβαση της εργατικής νομοθεσίας, από πεντακόσια (500) ΕΥΡΩ μέχρι πενήντα χιλιάδες ΕΥΡΩ (50.000) και β) προσωρινή διακοπή της λειτουργίας της συγκεκριμένης παραγωγικής διαδικασίας... για χρονικό διάστημα μέχρι τριών (3) ημερών. Επίσης με απόφαση του Υπουργού Εργασίας... προσωρινή διακοπή... μεγαλύτερο από τρεις (3) ημέρες ή και οριστική διακοπή της λειτουργίας... Προϊσχύουσες διατάξεις το άρθ. 16 Ν. 2639/98, το άρθ. 12-4 Ν. 2874/00, το άρθ. 21 παρ. 11 Ν. 3144/03 και το άρθρο 4 Ν. 3227/04. Βλέπε συνημμένους πίνακες