Δ.Α. ΤΡΙΜ. 4/2024 "Για τους όρους αμοιβής και εργασίας του υπαλληλικού προσωπικού των εργαζομένων στα γραφεία ταξιδίων και τουρισμού όλης της χώρας"(1) Πράξη Κατάθ. Υπ. Εργασίας 42/3.9.2024 ................................... ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ................................... 2. Μετά την ανάδειξη ως Μεσολαβήτριας της Όλγας Αγγελοπούλου, την ανάληψη των καθηκόντων της και την διενέργεια της διαδικασίας Μεσολάβησης, υποβλήθηκε η με αρ. πρωτ. 636 Μ-Δ /31.12.2023 Πρόταση Μεσολάβησης. 3. Με το υπ' αρ. πρωτ. 10 Μ-Δ/ 05.01.2024 έγγραφο προς τον ΟΜΕΔ γνωστοποίησε η Εργατική πλευρά την αποδοχή της πρότασης Μεσολάβησης, η οποία δεν έγινε αποδεκτή από την Εργοδοτική πλευρά, όπως προκύπτει από το υπ' αριθμ. πρωτ. 22 Μ-Δ/ 11.01.2024 Έγγραφο του ΟΜΕΔ, με το οποίο διαπιστώνεται η ολοκλήρωση της διαδικασίας Μεσολάβησης και τερματίζεται αυτή. 4. Με την υπ' αρ. πρωτ. 76Μ-Δ/01Δ/ 31.01.2024 αίτηση προς τον Ο.ΜΕ.Δ., η ως άνω πρωτοβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση με την επωνυμία Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εργαζομένων στη Ναυτιλία και Τουρισμό (ΠΑΣΕΝΤ) ζήτησε την παροχή υπηρεσιών διαιτησίας, για τη ρύθμιση των όρων αμοιβής και εργασίας του υπαλληλικού προσωπικού των εργαζομένων στα γραφεία ταξιδίων και τουρισμού όλης της χώρας. 5. Όπως αποτυπώνεται στο Πρακτικό Ανάδειξης Τριμελούς Επιτροπής Διαιτησίας, αναδείχθηκαν στις 5.02.2024 ως μέλη της Τριμελούς Επιτροπής Διαιτησίας οι Διαιτητές Δημήτριος Στράνης (Κλήρωση Β), Βασιλεία Γιάνναρου (κλήρωση Α), Μαρίκα Καζιτόρη (Κλήρωση Β). Ως Πρόεδρος της Επιτροπής εξελέγη η Βασιλεία Γιάνναρου και Αναπληρωτής αυτής η Μαρίκα Καζιτόρη. Η Επιτροπή Διαιτησίας ανέλαβε τα καθήκοντα της στις 12.02.2024. ................................... ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' Κατόπιν των ανωτέρω και επειδή δεν κατέστη δυνατό τα μέρη να καταλήξουν σε συμφωνία, η Επιτροπή Διαιτησίας, προκειμένου να εκδώσει τη διαιτητική απόφαση, έλαβε υπόψη τα ως άνω στοιχεία καθώς και τα ακόλουθα: - Την πρόταση Μεσολάβησης υπ' αριθμ. πρωτ. 636 Μ-Δ/31.12.2023, καθώς και τον πλήρη φάκελο της μεσολάβησης με όλα ανεξαιρέτως τα έγγραφα. - Την υπ' αριθμ. πρωτ. 76 Μ-Δ/01Δ/31.01.2024 αίτηση προς τον Ο.ΜΕ.Δ., με την οποία η ως άνω πρωτοβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση, με την επωνυμία Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εργαζομένων στη Ναυτιλία και Τουρισμό (ΠΑΣΕΝΤ) ζήτησε την παροχή υπηρεσιών Διαιτησίας. - Τις εξουσιοδοτήσεις προς τους εκπροσώπους των μερών της συλλογικής διαφοράς, - Τα από 20.02.2024 και από 13.03.2024 πρακτικά διαιτησίας της κοινής συνάντησης της Επιτροπής Διαιτησίας με τους εκπροσώπους των μερών της συλλογικής διαφοράς. - Τα υπ' αρ. πρωτ. Μ-Δ 198/29.03.2024 και Μ-Δ 193β/ 27.03.2024 υπομνήματα με τα συνημμένα σε αυτό σχετικά έγγραφα που υπέβαλαν αντίστοιχα οι εκπρόσωποι της Εργατικής και της Εργοδοτικής πλευράς. - Τις κείμενες διατάξεις και ιδίως το άρθρο 22 παρ. 2 του Συντάγματος, το ισχύον νομικό πλαίσιο περί της μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία (άρθρο 57 του ν. 4635/2019 (ΦΕΚ Α' 167/30.10.2019), το οποίο τροποποίησε τη διάταξη του άρθρου 16 ν. 1876/1990, όπως ίσχυε μετά τη τροποποίηση του με τη διάταξη του άρθρου 4 ν. 4303/2014) και την Π.Υ.Σ. 6/ 18.2.2012. - Τις με αρ. 2307/2014 και 668/2012 αποφάσεις της Ολομέλειας του Σ.τ.Ε. - Την τελευταία συλλογική ρύθμιση μεταξύ των μερών της παρούσας συλλογικής διαφοράς, δηλαδή την από 1.06.2017 Κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (Π.Κ. Υπ. Εργασίας 10/10.7.2017) για τους όρους αμοιβής και εργασίας του υπαλληλικού προσωπικού των εργαζομένων στα γραφεία ταξιδίων και τουρισμού όλης της χώρας. - Τη νομολογία (Ολ ΑΠ 20/2006, ΑΠ 934/2019, ΑΠ 227/2016, 591/2015, 675/2014,1121/2013), η οποία αφορά στο χαρακτηρισμό μιας επιχείρησης ως κοινής ωφέλειας, σύμφωνα με την οποία αποφασιστικό στοιχείο για τον χαρακτηρισμό ως τέτοιας, δεν είναι η νομική μορφή ή στο φορέα της, ούτε στο νομικό καθεστώς που διέπει την ίδρυση και λειτουργία της, αλλά η φύση των υπηρεσιών της, οι οποίες πρέπει να είναι ζωτικής σημασίας για την εξυπηρέτηση βασικών αναγκών του κοινωνικού συνόλου. - Τα όσα διημείφθησαν κατά τις κοινές συναντήσεις της Επιτροπής με τους εκπροσώπους των μερών της συλλογικής διαφοράς και τις επί μέρους θέσεις των μερών, όπως διατυπώθηκαν και εγγράφως και συγκεκριμένα τις ακόλουθες θέσεις της Εργοδοτικής και της Εργατικής πλευράς: ................................... Με το υπ' αρ. πρωτ. Μ-Δ 198/29.03.2024 υπόμνημά της, η Εργατική Πλευρά εισαγωγικά παραθέτει γεγονότα και οικονομικά στοιχεία που τεκμηριώνουν το νόμιμο και ουσία βάσιμο της αίτησης προσφυγής της στη Διαιτησία, αντεπιχειρήματα προς τις θέσεις της Εργοδοτικής πλευράς κατά τη διαδικασία Μεσολάβησης, αλλά και για την παρούσα διαδικασία Διαιτησίας ενώπιον της Τριμελούς Επιτροπής Διαιτησίας του ΟΜΕΔ, τονίζοντας ότι: - Η πρόταση Μεσολάβησης εκδόθηκε σε χρόνο κατά τον οποίο δεν είχε δρομολογηθεί η αύξηση του νόμιμου κατώτατου μισθού, ο οποίος από τον Απρίλιο του έτους 2024 θα ανέρχεται πλέον στο ποσό των οκτακοσίων τριάντα ευρώ (830,00) και για όσους εργαζόμενους συγκεντρώνουν προϋπηρεσία έως τις 14.02.2012 στο ποσό των εννιακοσίων δέκα τριών ευρώ (913,00) για μια τριετία, στο ποσό των εννιακοσίων ενενήντα έξι (996,00) για δύο τριετίες και στο ποσό των χιλίων εβδομήντα εννέα ευρώ (1.079,00) για τρεις τριετίες. Η εξέλιξη, λοιπόν, του νομοθετημένου κατώτατου μισθού σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα που κατά το χρόνο έκδοσης της πρότασης Μεσολάβησης δεν είχαν ακόμα δημιουργηθεί, καταδεικνύει το γεγονός ότι ακόμα και η προβλεπόμενη από την πρόταση Μεσολάβησης μισθολογική αύξηση κρίνεται πλέον ως μη επαρκής και οποιαδήποτε μεταβολή ως προς το περιεχόμενό της θα πρέπει να είναι μόνο επί τα βελτίω για τους εργαζομένους του κλάδου ως προς τη ρύθμιση των μισθολογικών της όρων. - Από την προϊσχύσασα μεταξύ μας συλλογική σύμβαση εργασίας, οι συγκεκριμένοι όροι αναφορικά με την εξέλιξη των μισθολογικών κλιμακίων και η καταβολή του επιδόματος πολυετούς υπηρεσίας αποτελούν πάγιες ρυθμίσεις όλων των προϋφιστάμενων συλλογικών ρυθμίσεων, οι οποίες δεν τέθηκαν σε αναστολή λόγω της ΠΥΣ 6/2012. όπως η ίδια η Εργοδοτική πλευρά συνομολογεί και όπως συναφώς προκύπτει. - Τα δεδομένα της παρούσας συλλογικής διαφοράς και η αναγκαιότητα ύπαρξης συλλογικής ρύθμισης που να διασφαλίζει αξιοπρεπείς όρους διαβίωσης για τους εργαζομένους του κλάδου μας, αποκτά ιδιαίτερη σημασία και υπό το φως της πρόσφατης κοινοτικής Οδηγίας 2022/2041, η οποία εκδόθηκε για Χώρες όπως η Ελλάδα με χαμηλό ποσοστό κάλυψης από συλλογικές συμβάσεις εργασίας (μόλις 14%) και η οποία προβλέπει σχέδιο δράσης για την ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και τη θεσμοθέτηση επαρκών κατώτατων μισθών που να διασφαλίζουν αξιοπρεπείς όρους διαβίωσης... Από το περιεχόμενο της ως άνω Οδηγίας προκύπτει ότι η ρύθμιση των όρων αμοιβής και εργασίας και η ύπαρξη επαρκών κατώτατων μισθών αποτελεί λόγο γενικότερου κοινωνικού συμφέροντος στο πλαίσιο της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς ή διαφορετικά στο πλαίσιο της κοινωνικά δεσμευμένης οικονομίας της αγοράς, η οποία άλλωστε κατοχυρώνεται τόσο στο πλαίσιο του ελληνικού Συντάγματος όσο και σε αυτό του κοινοτικού δικαίου. Στη συνέχεια η Εργατική Πλευρά αναπτύσσει τα επιχειρήματα της ως προς το νόμιμο της προσφυγής της στη Διαιτησία και το περιεχόμενο της Μεσολαβητικής πρότασης και ειδικότερα ως προς την ανάγκη επίλυσης της παρούσας συλλογικής διαφοράς επί τη βάσει υπαρκτού λόγου γενικότερου κοινωνικού συμφέροντος (άρθρο 16 παρ. 2 περ. β' του Ν. 1876/1990) και την ανάγκη διαμόρφωσης των μισθολογικών όρων της ΣΣΕ σύμφωνα με το αντικειμενικό δεδομένο της εξέλιξης του κατώτατου νόμιμου μισθού και ως προς την ανάγκη επίλυσης της συλλογικής διαφοράς με διαιτητική απόφαση λόγω δημοσίου συμφέροντος, συνδεόμενου με τη λειτουργία της ελληνικής οικονομίας και την ύπαρξη στοιχείων που τεκμηριώνουν το περιεχόμενο της πρότασης Μεσολάβησης. Ακολούθως η Εργατική Πλευρά προβαίνει σε αναφορά, επεξήγηση και ανάλυση των προσκομιζόμενων οικονομικών στοιχείων. Τέλος ως προς τη συνδρομή, επικουρικά, των προϋποθέσεων της διάταξης του άρθρου 16 παρ. 2 περ. σ' του Ν. 1876/1990 για το παραδεκτό και νόμιμο της προσφυγής της στη διαιτησία η Εργατική πλευρά αναφέρει τα επιχειρήματα της τονίζοντας ότι "από το πεδίο εφαρμογής της συλλογικής μας ρύθμισης, όπως αυτό έχει διατυπωθεί σε όλες τις προγενέστερες συλλογικές συμβάσεις εργασίας, προκύπτει ότι η δραστηριότητα των τουριστικών - ταξιδιωτικών γραφείων συνδέεται όχι μόνο άμεσα αλλά και κυρίαρχα με τη μετακίνηση προσώπων και αγαθών, αφού κύριο αντικείμενο δραστηριότητας είναι η οργάνωση ταξιδίων και περιηγήσεων που εκτελούνται και με ιδιόκτητα από τις επιχειρήσεις μεταφορικά μέσα." Προς υποστήριξη των ισχυρισμών αυτών η Εργατική πλευρά προσκομίζει έγγραφα από τα οποία "προκύπτει ότι οι επιχειρήσεις που υπάγονται στις συμβαλλόμενες εργοδοτικές οργανώσεις, αναλαμβάνουν το εξαιρετικά κρίσιμο έργο της μετακίνησης σχολικών ομάδων και παράλληλα διαχειρίζονται τουριστικά ΚΤΕΛ." β. Τις θέσεις της Εργοδοτικής πλευράς συνοπτικά ................................... Τονίζεται ότι: - τα γραφεία ταξιδίων και τουρισμού δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να χαρακτηριστούν ως επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, η λειτουργία των οποίων έχει ζωτική σημασία για την εξυπηρέτηση βασικών αναγκών του κοινωνικού συνόλου, δηλαδή τις υπηρεσίες εκείνες η διακοπή των οποίων θα έθετε σε κίνδυνο τη ζωή, την ασφάλεια ή την υγεία του συνόλου ή μέρους του πληθυσμού (ΕφΑΘ 5817/1985 ΔΕΝ 1989, 897, ΣτΕ 224/1994, ΕΕργΔ 1995, 739). - τα τουριστικά γραφεία δεν ανήκουν στην κατηγορία των επιχειρήσεων "μεταφοράς προσώπων και αγαθών από την ξηρά, τη θάλασσα και τον αέρα", όπως αβάσιμα ισχυρίζεται επικουρικά η Εργατική πλευρά, καθώς η μεταφορά προσώπων και αγαθών δεν διενεργείται σε καμία περίπτωση από τα τουριστικά γραφεία, αντιθέτως η διάταξη του στ. ε' του αρ. 19 παρ. 2 του ν. 1264/1982 αναφέρεται σε επιχειρήσεις που διενεργούν με ίδια μέσα μεταφορές προσώπων και αγαθών, καθώς και στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Στη συνέχεια η Εργοδοτική πλευρά σχετικά με την περίπτωση β' του αρ. 16 παρ. 2 του ν. 1876/1990 υποστηρίζει ότι δεν συντρέχουν ούτε οι προϋποθέσεις της μονομερούς προσφυγής στη Διαιτησία, σύμφωνα με την περίπτωση β' του αρ. 16 παρ. 2 του ν. 1876/1990, καθώς η επίλυση της διαφοράς δεν υπαγορεύεται από λόγο γενικότερου κοινωνικού ή δημοσίου συμφέροντος, συνδεόμενου με τη λειτουργία της ελληνικής οικονομίας, τονίζοντας ότι: - Παρά το γεγονός δηλαδή ότι ακόμα και τη διετία 2020-2021 με την πανδημία του κορωνοϊού, όπου οι επιχειρήσεις του κλάδου υπολειτουργούσαν ή είχαν αναστείλει τη λειτουργία τους, όχι μόνο δεν έγιναν μειώσεις στις αποδοχές, αλλά αντιθέτως οι επιχειρήσεις του κλάδου συνέχιζαν να εφαρμόζουν στο ακέραιο τους όρους της ΣΣΕ και να χορηγούν και τις αυξήσεις των κλιμακίων, χωρίς "πάγωμα". - Οι σχετικοί όροι της λήξασας σσε εξακολουθούν και εφαρμόζονται με αποτέλεσμα να μην υπάρχει καμία διασάλευση της εργασιακής ειρήνης στον κλάδο, εδώ και σχεδόν 5 έτη από την λήξη της υποχρεωτικής ισχύος των κανονιστικών όρων της, ενώ είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ουδεμία απεργιακή κινητοποίηση έχει λάβει χώρα από την Εργατική πλευρά, τόσο κατά το στάδιο των διαπραγματεύσεων εντός του 2023 μέχρι και σήμερα, όσο και για όλο το χρονικό διάστημα από τη λήξη της ισχύος της από 1.7.2017 ΣΣΕ, την 1.7.2019. - Η εργασιακή ειρήνη και η διασφάλισή της, ως λόγος δημοσίου συμφέροντος, θα πρέπει να εξετάζεται κατά περίπτωση και να λαμβάνονται υπόψη οι κρίσιμες αυτές συνθήκες, όπως ανωτέρω εκτίθενται, που υφίστανται στον κλάδο μας, χωρίς γενικεύσεις. Τυχόν διαφορετική ερμηνεία έρχεται σε αντίθεση με το γράμμα και το σκοπό του νόμου και την επικουρικότητα της διαιτησίας, ως μέσο επίλυσης συλλογικών διαφορών. - Από τα ανωτέρω εκτιθέμενα, καθίσταται σαφές ότι ο περιορισμένος αριθμός επιχειρήσεων και εργαζομένων του κλάδου, καθώς και η περιορισμένη και φθίνουσα συμμέτοχη του μόνο στα οργανωμένα ταξίδια, το επίπεδο αμοιβών και όρων εργασίας στις επιχειρήσεις του κλάδου, το οποίο βαίνει αυξανόμενο παρά την λήξη της συλλογικής ρύθμισης το 2019 και παρά την καταστροφική για τις επιχειρήσεις διετία της πανδημίας, σε συνδυασμό με την έλλειψη οποιασδήποτε απειλής για την εργασιακή ειρήνη, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να συμβάλλουν στη θεμελίωση γενικότερου κοινωνικού ή δημοσίου συμφέροντος σχετιζόμενου με την εθνική οικονομία, που να δικαιολογεί τη μονομερή προσφυγή στη διαιτησία. Ως προς τα ζητήματα αντισυνταγματικότητας της διάταξης του αρ. 16 παρ. 2 του ν. 1876/1990, όπως αυτό τροποποιήθηκε από τη διάταξη του αρ. 57 του ν. 4635/2019, που εγείρονται από την Εργατική πλευρά, η Εργοδοτική πλευρά υποστηρίζει ότι "η κρίση για τη συνταγματικότητα ή μη των επίμαχων διατάξεων, όπως και κάθε άλλης διάταξης νόμου, ανήκει στην αποκλειστική δικαιοδοσία των Δικαστηρίων, ενώ δεν εντάσσεται στις αρμοδιότητες της Τριμελούς Επιτροπής Διαιτησίας, η οποία οργανώνεται στο πλαίσιο του ΟΜΕΔ, να αποφαίνεται για την αντισυνταγματικότητα των νόμων." Η Εργοδοτική Πλευρά στη συνέχεια, όλως επικουρικά και για την περίπτωση που η Επιτροπή Διαιτησίας κρίνει ότι συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για την μονομερή προσφυγή στη διαιτησία και την έκδοση διαιτητικής απόφασης, παραθέτει επιχειρήματα και στοιχεία επί της ουσίας της παρούσας συλλογικής διαφοράς και προτείνει όρους συλλογικής ρύθμισης, οι οποίοι "αιτιολογούνται πλήρως από την πραγματική οικονομική κατάσταση των επιχειρήσεων του κλάδου, αλλά και από τις προοπτικές τους, είναι δε σαφές ότι αφενός διατηρούν ένα επίπεδο αποδοχών στον κλάδο το οποίο υπερβαίνει κατά πολύ το γενικό επίπεδο αποδοχών της χώρας, και αναπληρώνεται η απώλεια του εισοδήματος των εργαζομένων λόγω του πληθωρισμού του 2022, αφετέρου δε οι προτεινόμενοι όροι εργασίας θα μπορούν να χορηγούνται από τις επιχειρήσεις του κλάδου, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο ή ίδια η υπόσταση των επιχειρήσεων." Το προτεινόμενο από την Εργοδοτική πλευρά περιεχόμενο της διαιτητικής απόφασης είναι το ακόλουθο: - Χρόνος ισχύος 1.1.2024 έως 31.12.2025 - Σχετικά με το πεδίο εφαρμογής, να παραμείνει η διάταξη της τελευταίας σσε, με απαλοιφή των όρων που έρχονται σε αντίθεση με διατάξεις νόμου, όπως πχ η έκδοση διαβατηρίων και visa και το handling αεροπορικών εταιρειών, που εκτελείται μόνο από αδειοδοτημένες επιχειρήσεις. - Σχετικά με τις γενικές αυξήσεις, ποσοστό 3% από την 1.1.2024 και 3% από την 1.1.2024, στα κλιμάκια της από 1.7.2019 ΣΣΕ. - Διατήρηση των όρων του επιστημονικού επιδόματος και χορήγηση επιδόματος ποσοστού 10% σε κατόχους πτυχίου ΤΕΙ (παλιούς πτυχιούχους προ ανωτατοποίησης) - Κατάργηση επιδόματος πολυετούς υπηρεσίας, καθώς ήδη χορηγείται αύξηση μέσω των κλιμακίων για την ίδια αιτία, ήτοι την πάροδο μόνον χρονικού διαστήματος. - Απαλοιφή του όρου για υποχρεωτική πενθήμερη εργασία στους νεοπροσλαμβανόμενους. - Το ωράριο εργασίας δύναται να είναι συνεχές ή διακεκομμένο, ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης. - Εφαρμόζεται στο προσωπικό των επιχειρήσεων που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας το άρθρο 25 ν. 5053/2023 για την έκτη ημέρα απασχόλησης. - Από κάθε εργαζόμενο μέλος του ΠΑΣΕΝΤ παρακρατείται και αποδίδεται η συνδικαλιστική του συνδρομή, ύστερα από δήλωση του εργαζόμενου στον εργοδότη του, με την οποία του δίνει εντολή να παρακρατεί και να αποδίδει την συνδρομή αυτή. - Λοιπές ρυθμίσεις, που αφορούν όρους αμοιβής και εργασίας και προβλέπονται από αναγκαστικού δικαίου διατάξεις της Εργατικής νομοθεσίας, δεν είναι αναγκαίο ούτε σκόπιμο να αποτελούν περιεχόμενο της ΣΣΕ και δεν συμφωνούμε να συμπεριληφθούν σε αυτήν. Η Επιτροπή έλαβε υπόψιν πέραν των ανωτέρω επίσης i. Τη γενικότερη οικονομική και κοινωνική κατάσταση της χώρας και των επιχειρήσεων. ii. Την αναγκαιότητα του συνυπολογισμού της οικονομικής κατάστασης της ως άνω Εργοδοτικής πλευράς (με όσα οικονομικά στοιχεία προσκομίσθηκαν και συνελέγησαν στα στάδια της μεσολάβησης και διαιτησίας, όπως προαναφέρθηκαν), κυρίως δε τα προσκομισθέντα και τα άλλως διαθέσιμα οικονομικά και χρηματοοικονομικά στοιχεία, την εξέλιξη της ανταγωνιστικότητας και την οικονομική κατάσταση των ασθενέστερων επιχειρήσεων της παραγωγικής δραστηριότητας στην οποία αναφέρεται η ήδη συλλογική διαφορά, την πρόοδο στη μείωση του κενού ανταγωνιστικότητας και τη μείωση του μοναδιαίου κόστους εργασίας κατά τη διάρκεια του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής της χώρας, αλλά επίσης και τη συμπίεση της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων στην υπόψη συλλογική διαφορά. iii. Την αναγκαιότητα του συνυπολογισμού της οικονομικής κατάστασης της Εργοδοτικής πλευράς και της συμπίεσης της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων, που υπάγονται στην παρούσα, και την ανάγκη για την εύρυθμη λειτουργία των συλλογικών εργασιακών σχέσεων μεταξύ των μερών, των επιχειρήσεων και των εργαζομένων, που υπάγονται στην παρούσα. Ειδικότερα ελήφθη υπόψη, σύμφωνα με την ΕΛ.ΣΤΑΤ, ο μέσος ΔΤΚ του δωδεκαμήνου Ιανουαρίου 2023 - Δεκεμβρίου 2023, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του δωδεκαμήνου Ιανουαρίου 2022 - Δεκεμβρίου 2022, παρουσίασε αύξηση 3,5%, έναντι αύξησης 9,6% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του δωδεκαμήνου Ιανουαρίου 2022 - Δεκεμβρίου 2022 με το δωδεκάμηνο Ιανουαρίου 2021 - Δεκεμβρίου 2021 και κατά το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους του Γενικού ΔΤΚ του μηνός Μαρτίου 2024 με τον αντίστοιχο Δείκτη του Μαρτίου 2023 προέκυψε αύξηση 3,2% έναντι αύξησης 4,6% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2023 με το 2022. Το γεγονός της σημαντικής απώλειας αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων οφείλεται στην αύξηση του κόστους ζωής στη χώρα μας, λόγω των ανατιμήσεων στην ενέργεια και τα βασικά καταναλωτικά αγαθά, όπως προκύπτει με βάση τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ). Χαρακτηριστικό είναι ότι τον Ιανουάριο του 2024 καταγράφηκε αύξηση 67,4% στο ελαιόλαδο, 14% στα φρούτα και στα λαχανικά, 14% στα ασφάλιστρα υγείας 11,5% στα αεροπορικά εισιτήρια και 12,7% στα φαρμακευτικά προϊόντα. iν. Την εφαρμοζόμενη πολιτική αμοιβών και όρων εργασίας στις υπόψη επιχειρήσεις της Εργοδοτικής Πλευράς, με βάση όλες τις προϊσχύσασες συλλογικές ρυθμίσεις και ιδίως την τελευταία συλλογική ρύθμιση μεταξύ των μερών της παρούσας συλλογικής διαφοράς, δηλαδή την από 1.06.2017 Κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (Π.Κ. Υπ. Εργασίας 10/10.7.2017) για τους όρους αμοιβής και εργασίας του υπαλληλικού προσωπικού των εργαζομένων στα γραφεία ταξιδίων και τουρισμού όλης της χώρας, ν. Την αναγκαιότητα για την εύρυθμη λειτουργία των συλλογικών εργασιακών σχέσεων μεταξύ των μερών της παρούσας συλλογικής διαφοράς, λαμβάνοντας πρόνοια τόσο για τη μέγιστη δυνατή διασφάλιση των θέσεων εργασίας όσο και για τη μη αύξηση ουσιωδώς και υπέρμετρα του κόστους εργασίας, έτσι ώστε να διακινδυνεύεται η βιωσιμότητα και η ανταγωνιστικότητα των μελών της Εργοδοτικής Πλευράς. Σχετικά με τους ισχυρισμούς περί αντισυνταγματικότητας των διατάξεων των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 16 ν. 1876/1990, όπως αυτές αντικαταστάθηκαν με την περ. α του άρθρου 57 του Ν. 4635/2019 (ΦΕΚ Α' 167/30.10.2019), που προέβαλε η Εργατική πλευρά. ................................... Ως προς τις προϋποθέσεις μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία, η Τριμελής Επιτροπή Διαιτησίας κρίνει τα ακόλουθα: ................................... Α) Ως προς την συνδρομή των προϋποθέσεων εφαρμογής της διάταξης της περ. β' της παρ. 2 του άρθρου 16 του ν. 1876/1990, όπως έχει διαμορφωθεί με το άρθρο 57 του ν.4635/2019. ................................... Β) Ως προς την συνδρομή των προϋποθέσεων εφαρμογής της διάταξης της περ. α' της παρ.2 του άρθρου 16 του ν.1876/1990, όπως έχει διαμορφωθεί με το άρθρο 57 του ν.4635/2019: ................................... Για τους λόγους αυτούς Η Επιτροπή κατέληξε ομόφωνα στην ακόλουθη απόφαση για τους όρους αμοιβής και εργασίας του υπαλληλικού προσωπικού των εργαζομένων στα γραφεία ταξιδίων και τουρισμού όλης της χώρας. * Εθνική Κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας για τους όρους αμοιβής και εργασίας του υπαλληλικού προσωπικού των εργαζομένων στα γραφεία ταξιδίων και τουρισμού όλης της χώρας Άρθρο 1 Πεδίο εφαρμογής Στις διατάξεις της παρούσας υπάγεται το πάσης φύσεως προσωπικό των ταξιδιωτικών και τουριστικών γραφείων όλης της χώρας, όπως το προσωπικό που ασχολείται μεταξύ άλλων και (ενδεικτική απαρίθμηση): 1. Με την οργάνωση των ταξιδιών, δηλαδή με την κατάρτιση και εκτέλεση προγραμμάτων εκδρομών και περιηγήσεων, στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό, με ιδιόκτητα, μισθωμένα ή δημοσίας χρήσης αεροπορικά, χερσαία ή θαλάσσια μεταφορικά μέσα, αναλαμβάνοντας προς τούτο, μεταξύ άλλων, εργασίες εξυπηρέτησης και ενημέρωσης των πελατών. 2. Με τη μεσολάβηση προς εύρεση καταλυμάτων, τόπων σίτισης, ψυχαγωγίας, αναψυχής και μέσων διακίνησης στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό. 3. Με τη μεσολάβηση προς έκδοση εισιτηρίων παντός μεταφορικού μέσου, στο εσωτερικό ή εξωτερικό. 4. Με τη διαμεσολάβηση για την οργάνωση πάσης φύσης συνεδρίων και εκθέσεων στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό. 5. Με τη διαμεσολάβηση για την έκδοση visa ή διαβατηρίων. 6. Με την παροχή κάθε άλλης υπηρεσίας που έχει άμεση ή έμμεση σχέση με τον τουρισμό ή με κάθε τρόπο προβολή προς το ευρύ κοινό τουριστικών προγραμμάτων ή μονάδων του εσωτερικού ή του εξωτερικού. 7. Με τη διάθεση εισιτηρίων καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, αθλητικών και άλλων εκδηλώσεων, στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό. 8. Με την εύρεση συνεργατών και την κατάρτιση συμβάσεων συνεργασίας. 9. Με τη συνοδεία ομάδων ή μεμονωμένων πελατών, κατά τη διάρκεια των ταξιδιών τους, αεροπορικώς, οδικώς ή ακτοπλοϊκώς, στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό, καθώς και με τη συνοδεία αυτών κατά τη μεταφορά τους από και προς τα αεροδρόμια, τους σταθμούς τρένων, τα λιμάνια, αλλά και τους τόπους διαμονής, σίτισης, αναψυχής και ψυχαγωγίας τους. 10. Με τη μέριμνα για την ορθή παροχή παντός είδους υπηρεσιών προς τους ταξιδιώτες και την επίλυση των τυχόν προκυπτόντων προβλημάτων αυτών, στους χώρους διαμονής, σίτισης, αναψυχής και ψυχαγωγίας τους, στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό και την ευθύνη για την εκτέλεση του ταξιδιωτικού προγράμματος βάση των οδηγιών του εργοδότη. 11. Με την παραλαβή και αποστολή αποσκευών αλλοδαπών ή ημεδαπών ταξιδιωτών, στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό. 12. Με το Handling αεροπορικών εταιρειών. 13. Με κάθε άλλο συναφές με το έργο των Τουριστικών Γραφείων αντικείμενο. Άρθρο 2 Βασικοί μισθοί Από την έναρξη ισχύος αυτής της Σ.Σ.Ε. τα κατώτερα όρια των βασικών μηνιαίων μισθών του προσωπικού του 'Άρθρου 1 καθορίζονται ως εξής: Υπαλληλικό Προσωπικό Βοηθητικό Προσωπικό Έτη προϋπηρεσίας Από 9/5/2023 έως 8/5/2024 Από 9/5/2024 έως 8/5/2025 Από 9/5/2023 έως 8/5/2024 Από 9/5/2024 έως 8/5/2025 0-2 844,15 886,35 844,15 886,35 2-3 874,92 918,66 874,92 918,66 3-4 874,92 918,66 874,92 918,66 4-6 913,53 959,20 877,20 921,06 6-8 961,03 1009,08 884,16 928,36 8-9 992,47 1042,09 898,82 943,76 9-10 992,47 1042,09 898,82 943,76 10-12 1034,39 1086,10 906,52 951,84 12-14 1060,48 1113,50 905,31 950,57 14-15 1086,96 1141,30 924,83 971,07 15-16 1086,96 1141,30 924,83 971,07 16-18 1118,05 1173,95 915,38 961,14 18-20 1140,42 1197,44 929,37 975,83 20-21 1164,18 1222,38 948,23 995,64 21-22 1189,32 1248,78 962,90 1011,04 22-23 1213,09 1273,74 978,29 1027,20 23-24 1236,82 1298,66 995,78 1045,56 24-25 1260,59 1323,61 1011,82 1062,41 25-26 1284,37 1348,58 1027,91 1079,30 26-27 1308,13 1373,53 1044,68 1096,91 27-28 1331,87 1398,46 1060,05 1113,05 28-29 1354,25 1421,96 1076,11 1129,91 29-30 1375,89 1444,68 1092,18 1146,78 30-31 1389,85 1459,34 1101,28 1156.34 31-32 1418,53 1489,45 1125,03 1181,28 32-33 1439,50 1511,47 1133,42 1190,10 33-34 1460,45 1533,47 1150,88 1208,43 34-35 1481,39 1555,45 1165,54 1223,82 35-36 1496,20 1571,01 1177,19 1236,05 36-37 1511,16 1586,71 1188,96 1248,40 37-38 1526,27 1602,58 1200,84 1260,89 38-39 1541,54 1618,61 1212,84 1273,49 39-40 1556,95 1634,79 1224,96 1286,21 α) Οι ανωτέρω βασικοί μισθοί της κλίμακας του υπαλληλικού και βοηθητικού προσωπικού διαμορφώθηκαν μετά από αύξηση κατά 5,5% από 9.05.2023 έως 8.05.2024 στους βασικούς μισθούς της από 1.7.2017 ΣΣΕ (ΠΚ 10/10.7.2017), όπως απεικονίζεται στους πίνακες του άρθρου 2. Οι ανωτέρω μισθοί του υπαλληλικού και βοηθητικού προσωπικού, όπως θα έχουν διαμορφωθεί την 8.05.2024 βάσει της προηγούμενης αύξησης, αυξάνονται από 9.05.2024 κατά ποσοστό 5%, όπως αυτό αποτυπώνεται στους πίνακες του άρθρου 2. β) Ο καθορισμός του βασικού μηνιαίου μισθού ανάλογα με τα έτη που υπηρετούν οι μισθωτοί (κλίμακες), όπως ορίζονται στους επισυναπτόμενους πίνακες, με βάση την υπηρεσία τους είτε στην ίδια επιχείρηση είτε τα έτη προϋπηρεσίας τους σε όμοια καθήκοντα σε άλλη ιδιωτική επιχείρηση του κλάδου. γ) Η προϋπηρεσία των νεοπροσλαμβανομένων αποδεικνύεται με υπεύθυνη δήλωσή τους, που κατατίθεται στον εργοδότη κατά την πρόσληψή τους οπότε και αρχίζει η υποχρέωση καταβολής του βάσει της προϋπηρεσίας βασικού μισθού, έχουν δε υποχρέωση εντός μηνός από την πρόσληψη να υποβάλουν τα σχετικά πιστοποιητικά. Αν με τα πιστοποιητικά αυτά αποδεικνύεται προϋπηρεσία μεγαλύτερη από αυτή που δηλώθηκε αρχικά ή υποβληθούν πιστοποιητικά χωρίς προηγούμενη Υπεύθυνη Δήλωση, το δικαίωμα για την λήψη υψηλότερου μισθού με βάση την προϋπηρεσία αυτή γεννάται από την ημερομηνία που κατατίθενται τα πιστοποιητικά αυτά. δ) Η προϋπηρεσία των ήδη υπηρετούντων μισθωτών, σε περίπτωση που δεν έχουν υποβάλει μέχρι σήμερα τα σχετικά πιστοποιητικά, αποδεικνύεται με δήλωσή τους, από την κατάθεση της οποίας αρχίζει το δικαίωμά τους για λήψη υψηλότερων αποδοχών και έχουν υποχρέωση εντός μηνός από την ισχύ της παρούσης να υποβάλουν τα σχετικά πιστοποιητικά. Τα πιστοποιητικά προϋπηρεσίας επιστρέφονται από τον εργοδότη στο μισθωτό, όταν λύεται η εργασιακή σχέση. ε) Για τους μισθωτούς που έχουν συμπληρώσει 40 χρόνια προϋπηρεσίας, αλλά παραμένουν λόγω μη συμπληρώσεως του προβλεπόμενου από το νόμο ορίου ηλικίας για συνταξιοδότηση, χορηγείται προσαύξηση κατά 15 ευρώ ανά κλιμάκιο. στ) Ο χρόνος της διανυθείσας στρατιωτικής θητείας, ως στρατευσίμου ή εθελοντή, θεωρείται ως χρόνος πραγματικής προϋπηρεσίας και συνυπολογίζεται στην προϋπηρεσία του μισθωτού για τη μισθολογική κατάταξή του σύμφωνα με το άρθρο 2 της παρούσης Σ.Σ.Ε. Ο χρόνος της στρατιωτικής υπηρεσίας αποδεικνύεται με πιστοποιητικό τύπου A του οικείου στρατολογικού γραφείου του μισθωτού. ζ) Σε περίπτωση μετάταξης του βοηθητικού προσωπικού σε υπαλληλικό, ο χρόνος υπηρεσίας ως υπαλλήλου υπολογίζεται από την ημέρα ανάληψης της υπαλληλικής υπηρεσίας. Κατ' εξαίρεση ο εργοδότης στον οποίο έγινε η μετάταξη, υποχρεούται να προσμετρήσει την προϋπηρεσία στην κατηγορία του βοηθητικού προσωπικού, που διήνυσε ο μεταταγείς σε αυτόν, για τον προσδιορισμό της μισθοδοσίας του. Άρθρο 3 Επιδόματα 1. Επίδομα γάμου Στους έγγαμους εργαζομένους της παρούσης ανεξαρτήτως φύλου και ανεξάρτητα αν εργάζονται στον ίδιο εργοδότη, χορηγείται επίδομα γάμου 10% επί του βασικού μισθού του αντίστοιχου μισθολογικού κλιμακίου. Επίσης το επίδομα γάμου χορηγείται και στους χήρους/ες, διαζευγμένους/ες καθώς και στους άγαμους γονείς (Ν.1489/1989 άρθ.20 παρ. 2). 2. Επίδομα τέκνων Στους άνδρες και γυναίκες μισθωτούς χορηγείται επίδομα τέκνων σε ποσοστό 6% για κάθε τέκνο, που υπολογίζεται στο βασικό μισθό του αντίστοιχου μισθολογικού κλιμακίου τους. Το εν λόγω επίδομα χορηγείται και στους χήρους/ες, διαζευγμένους/ες καθώς και στους άγαμους γονείς. Το επίδομα αυτό χορηγείται μέχρι τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους, εκτός εάν σπουδάζουν σε μεταλυκειακές σχολές και προσκομίζονται ανάλογα πιστοποιητικά, οπότε παρατείνεται η χορήγησή του μέχρι το τέλος των σπουδών τους. 3. Επιστημονικό επίδομα α) Στους πτυχιούχους οποιοσδήποτε Ανώτατης Σχολής ή άλλης ισότιμης του εσωτερικού ή εξωτερικού, αναγνωρισμένης από το κράτος, δίνεται επιστημονικό επίδομα σε ποσοστό 18%. β) Στους πτυχιούχους οποιοσδήποτε Ανωτέρας σχολής (ΤΕΙ) ή άλλης ισότιμης του εσωτερικού ή εξωτερικού, αναγνωρισμένης από το κράτος, δίδεται επίδομα σε ποσοστό 18%. γ) Στους αποφοίτους σχολών ΣΤΕ, ΙΚΑ δίδεται επίδομα σε ποσοστό 5%. 4. Επίδομα πολυετούς υπηρεσίας Χορηγείται στους μισθωτούς της παρούσας επίδομα πολυετούς υπηρεσίας σε ποσοστό 5% επί του βασικού μισθού του αντίστοιχου μισθολογικού κλιμακίου για κάθε τριετία πραγματικής υπηρεσίας ή και προϋπηρεσίας των εργαζομένων στις επιχειρήσεις του κλάδου που καλύπτονται από την παρούσα και μέχρι συμπληρώσεως έξι (6) τριετιών. Με βάση τα παραπάνω, από την έναρξη ισχύος της παρούσας τα κατώτερα όρια των βασικών μηνιαίων μισθών του προσωπικού του Άρθρου 1 διαμορφώνονται όπως στους συνημμένους αντίστοιχους πίνακες, που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της παρούσης. Άρθρο 4 Γενικοί όροι 1. Άδεια γάμου Στους μισθωτούς που υπάγονται στην παρούσα χορηγείται σε περίπτωση γάμου (θρησκευτικού ή πολιτικού), άδεια με αποδοχές πέντε (5) εργασίμων ημερών. Η άδεια αυτή είναι πρόσθετη και δεν συμψηφίζεται με την προβλεπόμενη κανονική άδεια ανάπαυσης του ΑΝ 539/45. 2. Ρυθμίσεις τοκετού - Γονικής παροχής - Γονικής αδείας α) Άδεια μητρότητας: Χορηγείται άδεια μητρότητας δέκα επτά (17) εβδομάδων. Οκτώ (8) εβδομάδες θα χορηγούνται πριν από την πιθανή ημερομηνία τοκετού και οι υπόλοιπες εννέα (9) μετά τον τοκετό. Σε περίπτωση που ο τοκετός πραγματοποιηθεί σε χρόνο προγενέστερο από αυτόν που είχε αρχικά πιθανολογηθεί, το υπόλοιπο της αδείας θα χορηγείται υποχρεωτικά μετά τον τοκετό, ώστε να εξασφαλίζεται ο χρόνος συνολικής αδείας δέκα επτά (17) εβδομάδων. Ο χρόνος αυτής της αδείας αμείβεται σύμφωνα με τις προβλεπόμενες για το θέμα αυτό διατάξεις. Η ως άνω άδεια μητρότητας και τα πάσης φύσεως επιδόματα και αποδοχές που συνδέονται με αυτή, επεκτείνεται και στην περίπτωση υιοθεσίας τέκνου ή απόκτησης τέκνου με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας. β) Άδεια φροντίδας τέκνου: Οι εργαζόμενοι γονείς ανεξάρτητα από το είδος δραστηριότητας του άλλου γονέα, ακόμη και αν ο άλλος γονέας δεν εργάζεται, δικαιούνται, εναλλακτικώς μεταξύ τους την άδεια φροντίδας τέκνου. Η άδεια χορηγείται για χρονικό διάστημα 30 μηνών από τη λήξη της άδειας μητρότητας ή της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας, ή γονικής άδειας, ως μειωμένο ωράριο κατά μία ώρα κάθε ημέρα. Εναλλακτικά με συμφωνία των μερών, το ημερήσιο ωράριο μπορεί να ορίζεται μειωμένο κατά δύο (2) ώρες ημερησίως για τους πρώτους 12 μήνες και κατά μία ώρα για έξι (6) επιπλέον μήνες. Το μειωμένο ωράριο μπορεί έπειτα από συμφωνία των μερών να χορηγείται εναλλακτικά και με άλλους τρόπους όπως: i) Πλήρεις ημέρες άδειας, οι οποίες κατανέμονται σε εβδομαδιαία βάση αντίστοιχου συνολικού αριθμού ωρών, ii) ισόχρονη συνεχόμενη άδεια, χορηγούμενη εφάπαξ ή τμηματικώς, iii) με όποιον άλλον τρόπο συμφωνούν τα μέρη. - Οι θετοί και ανάδοχοι γονείς δικαιούνται να λάβουν την άδεια φροντίδας τέκνου από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια, εφόσον το τέκνο δεν έχει συμπληρώσει την ηλικία των οκτώ (8) ετών. - Την παραπάνω άδεια απουσίας για λόγους φροντίδας του παιδιού μπορεί εναλλακτικά να ζητήσει ο πατέρας εφόσον δεν κάνει χρήση αυτής η εργαζόμενη μητέρα ή ασκεί ελεύθερο επάγγελμα. Στις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει ο σύζυγος να προσκομίσει στην επιχείρηση που απασχολείται βεβαίωση από τον εργοδότη της συζύγου του ότι η ίδια δεν λαμβάνει την άδεια θηλασμού και φροντίδας παιδιών, ή ότι ασκεί ελεύθερο επάγγελμα. Το μειωμένο ωράριο για την φροντίδα του παιδιού θεωρείται και αμείβεται ως χρόνος εργασίας. - Την άδεια φροντίδας παιδιού δικαιούνται και οι άγαμοι γονείς. - Το μειωμένο ωράριο για την φροντίδα του παιδιού θεωρείται και αμείβεται ως χρόνος εργασίας. γ) Άδεια πατρότητας: Ο εργαζόμενος πατέρας, δικαιούται άδεια πατρότητας δεκατεσσάρων (14) εργάσιμων ημερών με αποδοχές, η οποία λαμβάνεται κατά τη γέννηση του τέκνου. Η άδεια αυτή χορηγείται συνολικά ή τμηματικά, εντός τριάντα (30) ημερών από την ημερομηνία γέννησης (σύμφωνα με το άρθρο 27 του Νόμου 4808/2021). δ) Γονική άδεια: Κάθε εργαζόμενος γονέας ή πρόσωπο που ασκεί τη γονική μέριμνα έχει ατομικό και αμεταβίβαστο δικαίωμα γονικής άδειας για την ανατροφή του παιδιού, διάρκειας τεσσάρων (4) μηνών, εφόσον έχει συμπληρώσει ένα (1) έτος συνεχόμενης ή με διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου στον ίδιο εργοδότη, εκτός αν ορίζεται ευνοϊκότερα από ειδική διάταξη. Η γονική άδεια, χορηγείται συνεχόμενα ή τμηματικά, επίσης έπειτα από σχετική αίτηση του εργαζόμενου, δύναται εναλλακτικά να χορηγείται με κάθε ευέλικτο τρόπο που εξυπηρετεί, όπως ενδεικτικά με τη μορφή μειωμένου ημερησίου ωραρίου ή σε ημέρες άδειας, σε εβδομαδιαία ή μηνιαία βάση, μέχρι το παιδί να συμπληρώσει την ηλικία των 8 ετών. Σε περίπτωση υιοθεσίας ή αναδοχής τέκνου ηλικίας έως οκτώ (8) ετών, η γονική άδεια χορηγείται από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια. Η άδεια είναι υποχρεωτική για τον εργοδότη και είναι άνευ αποδοχών. Στην εν λόγω άδεια, για τους δύο (2) πρώτους μήνες καταβάλλεται από τον Ο.Α.Ε.Δ. μηνιαίως επίδομα γονικής άδειας, ποσού ίσου με τον ελάχιστο νομοθετημένο μισθό, καθώς και αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας. Μονογονεϊκοί γονείς δικαιούνται τη γονική άδεια και το επίδομα εις διπλούν. (σύμφωνα με το άρθρο 28 του Νόμου 4808/2021). Ο χρόνος του τμήματος της άδειας κατά τον οποίον ο εργαζόμενος λαμβάνει επίδομα από τον ΟΑΕΔ. λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στους κλάδους κύριας σύνταξης και ασθένειας του οικείου ασφαλιστικού φορέα, καθώς και στους οικείους φορείς επικουρικής ασφάλισης. ε) Άδεια μονογονεϊκών οικογενειών: Στους εργαζόμενους/ες που έχουν χηρέψει και στον άγαμο/η γονέα, που έχουν την επιμέλεια του παιδιού, χορηγείται άδεια με αποδοχές έξι (6) εργάσιμων ημερών το χρόνο, πέραν αυτής που δικαιούται από άλλες διατάξεις. Γονέας με τρία (3) παιδιά ή περισσότερα, δικαιούται άδεια οκτώ (8) εργασίμων ημερών, χορηγείται εφ' άπαξ ή τμηματικά μετά από συνεννόηση με τον εργοδότη, σύμφωνα με τις ανάγκες του γονέα και δεν πρέπει να συμπίπτει χρονικά με την αρχή ή το τέλος της ετήσιας κανονικής άδειας. 3. Άδεια λόγω θανάτου συγγενούς Στους εργαζόμενους/ες με εξαρτημένη σχέση εργασίας χορηγείται άδεια δύο (2) ημερών με αποδοχές σε περίπτωση θανάτου συζύγου, τέκνων, γονέων και αδελφών εξ αίματος ή εξ αγχιστείας στην ίδια γραμμή και τον ίδιο βαθμό. 4. Ετήσια άδεια εργαζομένων α) Χορηγείται κανονική άδεια ανάπαυσης όπως ορίζει ο ΑΝ 539/45, όπως ισχύει σήμερα. β) Εργαζόμενοι που έχουν συμπληρώσει υπηρεσία οκτώ (8) ετών στον ίδιο εργοδότη ή προϋπηρεσία εννέα (9) ετών σε οποιοδήποτε εργοδότη και με οποιαδήποτε σχέση εξαρτημένης εργασίας, δικαιούνται άδεια 5 εβδομάδων, δηλαδή είκοσι πέντε (25) εργασίμων ημερών. γ) Μετά τη συμπλήρωση 25ετούς υπηρεσίας ή προϋπηρεσίας, οι εργαζόμενοι δικαιούνται μία (1) επιπλέον εργάσιμη ημέρα, δηλαδή είκοσι εξ (26) εργάσιμες ημέρες. δ) Ο εργαζόμενος/η δικαιούται κατά τον πρώτο χρόνο εργασίας του σε συγκεκριμένο εργοδότη να λάβει από την έναρξη της απασχόλησής του ποσοστό της ετήσιας κανονικής άδειας με αποδοχές (χρήση δικαιώματος αναλογικής άδειας) εφόσον αυτός το επιλέξει. 5. Άδειες εορτών Οι κάτωθι εορτές, ανεξαρτήτως του νομικού χαρακτηρισμού τους ως υποχρεωτικές, προαιρετικές, ή κατ' έθιμο καθιερώνονται ως υποχρεωτικές αργίες και οι εργαζόμενοι που τυχόν θα απασχοληθούν κατ' αυτές αμείβονται όπως ορίζει ο Νόμος για τις Κυριακές και αργίες: - Η Πρωτοχρονιά - Ημέρα των Θεοφανίων - Η Καθαρά Δευτέρα - Η 25η Μαρτίου - Η Κυριακή του Πάσχα - Η Δευτέρα του Πάσχα - Η 1η Μάη - Η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15η Αυγούστου) - Η 28η Οκτωβρίου - Η εορτή της Γεννήσεως του Χριστού (25η Δεκεμβρίου) - Η Δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων 6. Ρυθμίσεις ωραρίου εργασίας εργαζομένων α) Για τους εργαζόμενους στα γραφεία ταξιδίων και τουρισμού όλης της χώρας, συνεχούς λειτουργίας, ισχύει η κυλιόμενη πενθήμερη εβδομάδα σαράντα (40) ωρών εβδομαδιαίως συνεχούς ωραρίου και οκτώ (8) ωρών ημερησίως. β) Για τους εργαζόμενους σε γραφεία ταξιδίων και Τουρισμού όλης της χώρας, μη συνεχούς λειτουργίας, εκτός ορίων Αττικής, το ωράριο εργασίας που δύναται να ακολουθήσουν περιλαμβάνει: I. Για το χρονικό διάστημα που αρχίζει δεκαπέντε (15) ημέρες πριν από το Πάσχα των Καθολικών και λήγει την 30 Οκτωβρίου, τρία ελεύθερα απογεύματα για κάθε μισθωτό, εκ των οποίων το ένα (1) την ημέρα του Σαββάτου, τα δε άλλα σε ημέρες της εβδομάδος. II. Για το χρονικό διάστημα από 1η Νοεμβρίου μέχρι τις ως άνω δεκαπέντε (15) ημέρες πριν από το Πάσχα των Καθολικών, τέσσερα (4) ελεύθερα απογεύματα, από τα οποία το ένα (1) απόγευμα την ημέρα του Σαββάτου και τα άλλα τρία (3) απογεύματα σε ημέρες της εβδομάδος. Οι εργαζόμενοι για την περίοδο που απασχολούνται με πλήρες ημερήσιο αλλά διακεκομμένο ωράριο, όπως ορίζεται παραπάνω (περίπτωση παράγραφος β I, II) δικαιούνται αναπαύσεως, ενδιαμέσως μεταξύ των τμημάτων του ωραρίου τους, που δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τρεις (3) ώρες. Στους εργαζόμενους για την περίοδο που απασχολούνται με πλήρες ημερήσιο αλλά διακεκομμένο ωράριο, όπως ορίζεται παραπάνω (περίπτωση παράγραφος β I, II) χορηγείται επίδομα 5% υπολογιζόμενο επί των ως άνω μισθών. Οι μισθωτοί της παρούσας που εργάζονται σε ταξιδιωτικά γραφεία όλης της χώρας συνεχούς λειτουργίας δεν μπορούν να απασχολούνται με διακεκομμένο ωράριο. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, κατά τις οποίες η επιχείρηση παρουσιάζει ιδιαίτερα αυξημένο φόρτο εργασίας και ο εργαζόμενος επιθυμεί και συμφωνεί να εργάζεται κατά το Σάββατο, αλλά με κατανομή των 40 ωρών εβδομαδιαίως, τότε και για την περίπτωση αυτήν και μόνο οι μισθολογικές αποδοχές του θα προσαυξάνονται, πέραν του ως άνω ποσοστού πέντε τοις εκατό (5%) και κατά το επιπλέον ποσοστό του δεκαπέντε τοις εκατό (15%). 7. Επιδόματα εορτών (Πάσχα και Χριστούγεννα) Στους υπαγομένους στην παρούσα μισθωτούς χορηγούνται τα επιδόματα εορτών Πάσχα και Χριστουγέννων, όπως ορίζεται κάθε φορά από τη σχετική νομοθεσία. 8. Συνδικαλιστική άδεια Στα μέλη του Δ.Σ, τον πρόεδρο, τον αντιπρόεδρο, τον γεν. γραμματέα, τον ταμία, της αναφερόμενης συνδικαλιστικής οργάνωσης χορηγείται συνδικαλιστική άδεια πέντε (5) εργασίμων ημερών κάθε μήνα με πλήρεις αποδοχές, για τη συνδικαλιστική τους δράση. Η άδεια αυτή δεν συμψηφίζεται με εκείνη του Α.Ν. 539/1945, όπως ισχύει σήμερα. 9. Παρακράτηση ποσοστού μισθού εργαζομένων Γίνεται παρακράτηση από τις επιχειρήσεις ποσοστού 0,25% από τις αποδοχές όλων των εργαζομένων, που καλύπτονται από αυτή τη σύμβαση και αποδίδεται στον ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟ (ΠΑΣΕΝΤ). Οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να προβαίνουν στην εν λόγω παρακράτηση μετά από την γνωστοποίηση σε αυτές από τον εργαζόμενο ότι εξουσιοδοτεί τον εργοδότη να παρακρατεί και να αποδίδει στον ΠΑΣΕΝΤ τη συνδρομή αυτή. Η εξουσιοδότηση αυτή ισχύει μέχρις ανακλήσεώς της. 10. Εκπαίδευση Καταβάλλεται κάθε συντονισμένη προσπάθεια για την εκπαίδευση και την εξειδίκευση του προσωπικού που απασχολείται στις τουριστικές επιχειρήσεις της χώρας. Για τον λόγο αυτό τα μέρη συμπράττουν προς όφελος και των δύο πλευρών (επιχειρήσεων και εργαζομένων) τόσο στα εκπαιδευτικά προγράμματα που ήδη έχουν εγκριθεί από Δημοσίους ή Ιδιωτικούς φορείς, αλλά και σε όσα καταρτίζονται περαιτέρω. Επίσης ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εργαζομένων στη Ναυτιλία & Τουρισμό θα συμμετέχει στην εκπόνηση των προγραμμάτων και στην επιλογή εκπαιδευομένων στο ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ. 11. Γενικές διατάξεις Τυχόν ανώτερες αποδοχές ή ευνοϊκότεροι όροι ατομικών ή τοπικών συμβάσεων εργασίας που δεν καταργούνται ή δεν τροποποιούνται ρητώς από την παρούσα δεν θίγονται και εξακολουθούν να ισχύουν. Άρθρο 5 Έναρξη Ισχύος Η ισχύς της παρούσας είναι διετής, αρχίζει από 9.05.2023 και λήγει την 08.5.2025. (1) Προηγ. ρύθμιση ΕΑΕΔ 2018 σ. 228, Α.14.