Πρόληψη της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων κατά το θέρος Την περίοδο του θέρους λαμβάνει χώρα ιδιαίτερη καταπόνηση των εργαζομένων που οφείλεται στη συνέργεια μετεωρολογικών δεδομένων του εξωτερικού περιβάλλοντος και παραμέτρων μικροκλίματος του εσωτερικού εργασιακού χώρου. Επειδή αναφέρεται ότι θα υπάρξει μεγαλύτερη θερμική επιβάρυνση, κυρίως κατά τις περιόδους που εξαγγέλλεται από την ΕΜΥ η επικράτηση συνθηκών καύσωνα, γι' αυτό επιβάλλεται η λήψη ορισμένων πρόσθετων μέτρων. Στις υποχρεώσεις των εργοδοτών μεταξύ των άλλων περιλαμβάνονται ορισμένες παρεμβάσεις, ώστε να αμβλυνθούν οι δυσμενείς επιδράσεις. Αυτές είναι; 1. Eξασφάλιση φυσικού αερισμού, κυκλοφορία του αέρα (δημιουργία ρευμάτων), χρήση ανεμιστήρων. 2. Εγκατάσταση κλιματιστικών μηχανημάτων. Σε κάθε περίπτωση η θερμοκρασία στους χώρους εργασίας πρέπει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού, λαμβανομένης υπόψη της φύσης της εργασίας, της σωματικής προσπάθειας που απαιτείται για την εκτέλεσή της και των κλιματολογικών συνθηκών των εποχών του έτους. 3. Προγραμματισμός του χρόνου εργασίας με χορήγηση διαλειμμάτων κατάλληλης διάρκειας. 4. Προγραμματισμός εργασιών σε ώρες εκτός θερμοκρασιακών αιχμών κλπ (όπου είναι δυνατόν) 5. Μείωση της απασχόλησης σε ιδιαίτερα επιβαρυμένους θερμοκρασιακά χώρους. 6. Διαμόρφωση κυλικείων για το χρόνο διαλείμματος 7. Παροχή ποσίμου δροσερού νερού 8. Χορήγηση μέσων ατομικής προστασίας όπου από τις ειδικές συνθήκες απασχόλησης απαιτούνται (καλύμματα κεφαλής, αντιηλιακές κρέμες, γυαλιά, στολές κλπ) 9. Ειδική μεταχείριση εργαζομένων που πάσχουν από διάφορα νοσήματα και εντάσσονται στις ομάδες υψηλού κινδύνου (καρδιοπάθειες, παχυσαρκία, πνευμονοπάθειες κλπ) Σε κάθε περίπτωση πρέπει να ζητείται η συνδρομή των Τεχνικών Επιθεωρητών Εργασίας του ΣΕΠΕ, οι οποίοι διαθέτουν τις κατάλληλες γνώσεις και υποδομή για τη βοήθεια στο έργο αυτό. Για την αντιμετώπιση των συνεπειών του καύσωνα των Πολιτών της χώρας γενικά (εργαζόμενοι ή όχι) από το Υπουργείο Υγείας εκδόθηκε η αριθ, Δια/ΓΠ Οικ. 43354 / 6.6.2018 εγκύκλιος, η οποία παρέχει οδηγίες στις Δημόσιες Υπηρεσίες της χώρας, ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις από την εμφάνιση υψηλών θερμοκρασιών, καύσωνα και αυξημένων επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Η εγκύκλιος αυτή δημοσιεύτηκε στο περιοδικό έτους 2022 σελ. 702. Ειδικά για τους εργαζομένους πρόσφατα από το Υπουργείο Εργασίας κυκλοφόρησαν η αριθ. 52903/25.5.23 εγκύκλιος (ΕΑΕΔ 2023 σελ. 523) η οποία επικεντρώνεται στα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για την προστασία της ασφάλειας και υγείας των εργαζομένων, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Αναφέρεται ότι η παρατεταμένη έκθεση σε συνθήκες αυξημένης θερμοκρασίας υγρασίας μπορεί να προκαλέσει άμεσες επιπτώσεις στην υγεία των εργαζομένων, οι οποίες άλλοτε είναι ήπιες και γρήγορα αναστρέψιμες και άλλοτε περισσότερο επικίνδυνες (θερμικό εξάνθημα, θερμικές κράμπες, εξάντληση, θερμική κατάρρευση / λιποθυμία, οίδημα, θερμική καταπληξία / θερμοπληξία, κλπ). Τονίζεται ότι στις γενικές υποχρεώσεις των εργοδοτών μεταξύ των άλλων συμπεριλαμβάνονται και τα εξής: 1. Προσδιορισμός των εργασιών και των χώρων εργασίας όπου ο κίνδυνος θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων αναμένεται να είναι αυξημένος. 2. Η λήψη των κατάλληλων κατά περίπτωση τεχνικών και οργανωτικών μέτρων για τη μείωση της θερμικής καταπόνησης (παράρτημα Ι). 3. Οργάνωση της κατάλληλης για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και την παροχή πρώτων βοηθειών. 4. Ενημέρωση και παροχή οδηγιών στους εργαζομένους. 5. Χορήγηση στους εργαζομένους κατάλληλων μέσων ατομικής προστασίας. 7. Ιδιαίτερη μέριμνα για την προστασία των εργαζομένων που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου. Το 2023 για την αντιμετώπιση της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων κατά τη διάρκεια του καιρικού φαινομένου - καύσωνα με την ονομασία ΚΛΕΩΝ εκδόθηκε η αριθ. 65581/23 απόφαση Υπουργού Εργασίας (ΕΑΕΔ 2023 σελ. 617) η οποία προβλέπει τα έκτακτα μέτρα προστασίας, τα οποία πρέπει να ληφθούν υπόψη. Στην απόφαση αυτή προσαρτώνται και τρία παραρτήματα. Το παράρτημα Ι περιλαμβάνει Τεχνικά μέτρα για την πρόληψη της θερμικής καταπόνησης όπως α) παρεμβάσεις στα δομικά στοιχεία των κτιρίων β) παρεμβάσεις στο μικροκλίμα του εργασιακού χώρου γ) Οργανωτικά μέτρα για την πρόληψη της θερμικής καταπόνησης δ) ειδικές προβλέψεις για υπαίθριες εργασίες ε) χορήγηση μέσων ατομικής προστασίας Στο παράρτημα ΙΙ αναφέρεται ο δείκτης WBGT. O δείκτης αυτός εκτιμά τη θερμική καταπόνηση που δέχεται ένας άνθρωπος, η οποία είναι συνάρτηση των παραμέτρων του περιβάλλοντος και της θερμότητας που παράγεται εντός του σώματος από τη μεταβολική δραστηριότητα. Ο δείκτης εξαρτάται και διαμορφώνεται άμεσα από τη θερμοκρασία, την υγρασία, την ταχύτητα του ανέμου, τη νέφωση, την ηλιακή ακτινοβολία. Στο παράρτημα ΙΙΙ περιλαμβάνονται οι εργαζόμενοι που εντάσσονται σε ομάδες υψηλού κινδύνου. Περιέχει πίνακα με τους παράγοντες που προδιαθέτουν σε θερμικές ασθένειες - βλάβες λόγω παρατεταμένης εργασιακής έκθεσης. Στην πιο πάνω εγκύκλιο περιλαμβάνεται και οδηγός για τον υπολογισμό της θερμικής καταπόνησης με συνοπτικές πληροφορίες για τις μεθόδους ανάλυσης της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων σε συγκεκριμένο εργασιακό περιβάλλον, που είναι αναγκαίες για το σωστό σχεδιασμό των μέτρων προστασίας της υγείας και διεξοδικά τον υπολογισμό της θερμικής καταπόνησης.