Εφαρμογή του ν. 5078/2023 (Φαρμακευτικών εργασιών ΤΑΥΦΕ) Εγκ. Υπ. Εργασίας Φ.80000/29286/22.4.2024 Σε συνέχεια του 15769/27.2.2024 εγγράφου με το οποίο έγιναν γνωστά χρονικά ορόσημα δυνάμει των διατάξεων του ν. 5078/2023 (Α' 211), με το παρόν σας γνωρίζουμε περαιτέρω ειδικότερες απαιτούμενες ενέργειες. Α. Τα αλληλοβοηθητικά ταμεία εκ μετατροπής υπάγονται στο ρυθμιστικό πεδίο του Κεφαλαίου Β' του Μέρους Β' του ν. 5078/2023 (άρθρ. 98 έως 100). Ωστόσο, για την τελική διαμόρφωση του καταστατικού του ταμείου πρέπει να ληφθούν υπόψη και ειδικότερες ρυθμίσεις του Μέρους Α', ώστε αυτό (το καταστατικό) να υποβληθεί εμπρόθεσμα στο Υπουργείο έως 31.12.2024. Σε κάθε περίπτωση, αναμένεται η σταδιακή προσαρμογή του ταμείου στο νέο νομοθετικό πλαίσιο, ανάλογα με το ισχύον και το προτεινόμενο σύστημα λειτουργίας του. Ειδικότερα: 1. Σύμφωνα με το άρθρο 32, κάθε ταμείο πρέπει να διαθέτει αποτελεσματικό σύστημα διακυβέρνησης, που να προβλέπει τη χρηστή και συνετή διαχείριση των δραστηριοτήτων τους. Το σύστημα αυτό περιλαμβάνει κατάλληλη και διαφανή οργανωτική δομή, με σαφή κατανομή και κατάλληλο διαχωρισμό καθηκόντων, καθώς και αποτελεσματικό μηχανισμό με τον οποίο διασφαλίζεται η μετάδοση των πληροφοριών εντός του ταμείου. Το σύστημα διακυβέρνησης περιλαμβάνει τουλάχιστον τις ακόλουθες βασικές λειτουργίες: α) τη λειτουργία διαχείρισης κινδύνων, β) τη λειτουργία εσωτερικού ελέγχου και γ) την αναλογιστική λειτουργία. Προς το σκοπό αυτό, κάθε ταμείο θεσπίζει και εφαρμόζει γραπτώς τεκμηριωμένες πολιτικές σε σχέση με τη διαχείριση κινδύνων, τον εσωτερικό έλεγχο, τις αναλογιστικές δραστηριότητες, τις εξωτερικές αναθέσεις, τη σύγκρουση συμφερόντων και τη διαχείριση καταγγελιών. Οι ανωτέρω γραπτώς τεκμηριωμένες πολιτικές υπόκεινται σε προηγούμενη έγκριση από το ΔΣ και επανεξετάζονται τουλάχιστον κάθε τρία (3) έτη, ενώ προσαρμόζονται λαμβάνοντας υπόψη οποιαδήποτε σημαντική αλλαγή. Οι Αρμόδιες Αρχές επαληθεύουν το εφαρμοζόμενο σύστημα διακυβέρνησης και αξιολογούν τους αναδυόμενους κινδύνους που έχουν εντοπιστεί από τα ίδια τα ταμεία και μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη χρηματοοικονομική τους ευρωστία, τα μέλη τους ή τους δικαιούχους παροχών. 2. Σύμφωνα με το άρθρο 34, προβλέπεται η θέσπιση, εφαρμογή και δημοσιοποίηση χρηστής πολιτικής αποδοχών για όλα τα μέλη διοίκησής τους, για τα πρόσωπα που ασκούν εργασίες που περιλαμβάνονται στις βασικές λειτουργίες, καθώς και για άλλες κατηγορίες προσωπικού του οποίου οι επαγγελματικές δραστηριότητες έχουν ουσιώδη επίπτωση στο προφίλ κινδύνου του ταμείου, κατά τρόπον ανάλογο προς το μέγεθος και την εσωτερική οργάνωσή του, καθώς και προς το μέγεθος, τη φύση, την κλίμακα και την πολυπλοκότητα των δραστηριοτήτων του. 3. Σύμφωνα με το άρθρο 36, προβλέπεται η θέσπιση, εφαρμογή γραπτώς τεκμηριωμένης πολιτικής για τη σύγκρουση συμφερόντων η οποία περιλαμβάνει μέτρα και διαδικασίες για την πρόληψη των συγκρούσεων συμφερόντων, καθώς και για τον εντοπισμό και τη διαχείριση πιθανών πηγών σύγκρουσης συμφερόντων, προκειμένου να διασφαλιστεί ο περιορισμός των δυσμενών συνεπειών στα συμφέροντα των μελών και δικαιούχων του ταμείου. Η πολιτική σύγκρουσης συμφερόντων εγκρίνεται από το ΔΣ. Β. Άμεσες Ενέργειες 1. Από τον συνδυασμό της παρ. 5 του άρθρου 99 με την παρ. 14 του άρθρου 110 και της παρ. 5 του άρθρου 25 προβλέπεται ότι: Από 1.1.2025 τα μέλη του ΔΣ του ταμείου δεν επιτρέπεται να είναι μέλη Διοικητικού Συμβουλίου σε εταιρείες - μετοχές ή μερίδια των οποίων κατέχει το Ταμείο - εφόσον η συμμετοχή του στις εταιρείες αυτές υπερβαίνει το δέκα τοις εκατό (10%) του κεφαλαίου τους. 2α. Από την παρ. 1 του άρθρου 27 προβλέπεται ότι: Τα Ταμεία μπορούν να αναθέσουν οποιεσδήποτε δραστηριότητες, περιλαμβανομένων βασικών λειτουργιών και της διαχείρισης τους, συνολικά ή μερικά, σε άλλα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που ενεργούν για λογαριασμό τους. 2β. Από την παρ. 6 προβλέπεται ότι: Τα Ταμεία ενημερώνουν αμελλητί τις Αρμόδιες Αρχές για κάθε εξωτερική ανάθεση των δραστηριοτήτων που καλύπτονται από τις διατάξεις του ν. 5078/2023. Όταν η εξωτερική ανάθεση σχετίζεται με εργασίες που περιλαμβάνονται στις βασικές λειτουργίες (α. λειτουργία διαχείρισης κινδύνων, β. λειτουργία εσωτερικού ελέγχου και γ. αναλογιστική λειτουργία) ή τη διαχείριση του ταμείου, το ταμείο υποχρεούται να ενημερώνει τις αρμόδιες αρχές, πριν τεθεί σε ισχύ η σχετική συμφωνία, καθώς και για κάθε σημαντική εξέλιξη που αφορά οποιεσδήποτε από τις εξωτερικά ανατιθέμενες δραστηριότητες. 3. Το άρθρο 33 αποτυπώνει τις απαιτήσεις καταλληλότητας και αξιοπιστίας. Ειδικότερα προβλέπεται ότι: Τα Ταμεία διασφαλίζουν ότι όλα τα μέλη της διοίκησης και των επιτροπών, καθώς και όλα τα πρόσωπα που ασκούν εργασίες που περιλαμβάνονται στις βασικές λειτουργίες και τα πρόσωπα στα οποία έχουν ανατεθεί εξωτερικά εργασίες που περιλαμβάνονται σε μια βασική λειτουργία, πληρούν τις προϋποθέσεις καταλληλότητας και αξιοπιστίας κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Διευκρινίζεται ότι τις απαιτήσεις καταλληλότητας και αξιοπιστίας του άρθρου 33 οφείλουν να πληρούν, "τα μέλη της διοίκησης", στα οποία περιλαμβάνεται πέραν των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, "και κάθε άλλο πρόσωπο που ασκεί εκτελεστικά καθήκοντα στο Τ.Ε.Α., ευθύνεται και λογοδοτεί στο ΔΣ για την καθημερινή διοίκηση αυτού, περιλαμβανομένων των προσώπων που πράγματι διευθύνουν την δραστηριότητα του Τ.Ε.Α." (άρθρο 25). Ως εκ τούτου, πλέον υπόκεινται σε αξιολόγηση καταλληλότητας και αξιοπιστίας όχι μόνο τα μέλη Δ.Σ., αλλά και το/τα πρόσωπο/α που κατέχει/ουν θέση διευθυντή ή διευθύνοντα συμβούλου κλπ, εφόσον η φύση των καθηκόντων που ασκούνται εμπίπτουν στον ως άνω ορισμό. Από το Ταμείο αναμένεται να κοινοποιήσει στις Αρμόδιες Αρχές την ταυτότητα των ανωτέρω προσώπων συνοδευόμενη με όλα τα απαραίτητα στοιχεία, προκειμένου να εξακριβωθεί η καταλληλότητα και αξιοπιστία τους. Ως προς την καταλληλότητα αναμένεται να αποσταλούν για τα μέλη της διοίκησης και των επιτροπών του Ταμείου οι γνώσεις και η πείρα που διαθέτουν, ώστε να ασκούν χρηστή και συνετή διαχείριση. Για τα πρόσωπα που ασκούν βασικές λειτουργίες: ότι διαθέτουν επαρκή προσόντα, γνώσεις και πείρα, ώστε να ασκούν ορθά τις εργασίες αυτές. Σε ό,τι αφορά στην αξιοπιστία θα πρέπει να αποσταλούν στοιχεία ότι όλα τα ανωτέρω πρόσωπα διαθέτουν υπόληψη και ακεραιότητα. Διά τούτο αναμένεται η κοινοποίηση στις αρμόδιες αρχές επικυρωμένων αντιγράφων ποινικού μητρώου και πιστοποιητικού δικαστικής φερεγγυότητας, με τα οποία αποδεικνύεται ότι τα πρόσωπα αυτά δεν έχουν καταδικασθεί για κλοπή, υπεξαίρεση, τοκογλυφία, αισχροκέρδεια, απάτη, εκβίαση, πλαστογραφία, δωροδοκία, χρεωκοπία, λαθρεμπορία, καταδολίευση δανειστών, νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, καθώς επίσης ότι δεν έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση πτώχευσης. Τα αιτούμενα έγγραφα και πιστοποιητικά αναμένονται έως τις 30.09.2024 και πρέπει να έχουν εκδοθεί εντός του προηγουμένου της υποβολής τριμήνου. Επιπλέον, δεδομένου ότι έως την έκδοση της απόφασης της παρ. 1 του άρθρου 102 εφαρμόζονται τα άρθρα 1.1.β έως και 1.1.δ του Κεφαλαίου Δ' της Φ. 51010/ οικ.1893/ 15/ 23.1.2015 (Β' 178) ΥΑ "Εκδοση Κανονισμού Δεοντολογίας και Καλών Πρακτικών Λειτουργίας των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης", αναμένεται προκειμένου για την αξιολόγηση της καταλληλότητας του Προέδρου και των μελών Δ.Σ. και των προσώπων που διευθύνουν τις δραστηριότητες του ταμείου, η υποβολή των δικαιολογητικών που απαριθμούνται στο Παράρτημα 2 της ανωτέρω ΥΑ (Υποβαλλόμενα Στοιχεία, Ερωτηματολόγιο Γ'), έως τις 30.09.2024. 4. Από το άρθρο 35 προβλέπεται ότι τα Ταμεία παρέχουν στις αρμόδιες αρχές σε ετήσια βάση πληροφορίες σχετικά με τις καταγγελίες και τον χειρισμό τους. Ως εκ τούτου, αναμένεται η αποστολή των σχετικών πληροφοριών έως τις 20.1.2025. Γ. Επισημαίνεται ότι ισχύουν τα αναφερόμενα στο αρ. 15769/27.2.2024 έγγραφο καθώς και τα χρονικά ορόσημα δράσεων και οι προθεσμίες του άρθρου 98 του ν. 5078/2023, ήτοι, έως 20.3.2024 απαιτείται να υποβληθεί στο Υπουργείο πρόταση επιλογής οικονομικού συστήματος. Άλλωστε η επιλογή οικονομικού συστήματος είχε ήδη προβλεφθεί από τις διατάξεις της παρ. 1.Ζ.α του άρθρου 180 του ν. 4261/2014. Στην πρόταση αυτή θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι από την 1η.1.2026 η υπαγωγή στην ασφάλιση του Ταμείου θα είναι προαιρετική.