Οι εορτές Χριστουγέννων 2023 - Νέου έτους 2024 Χριστούγεννα 2023 - Δευτέρα Τα Χριστούγεννα είναι μία από τις υποχρεωτικές αργίες, η οποία προβλέπεται από το ν. 4808/21 άρθρ. 60 (ΕΣΕΔ 2021 σελ. 634) Έτσι όσοι μισθωτοί δεν εργασθούν την Δευτέρα 25 Δεκεμβρίου, χωρίς υπαιτιότητά τους, αν είναι ημερομίσθιοι δικαιούνται το καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους, ενώ αν αμείβονται με μηνιαίο μισθό δεν δικαιούνται τίποτε επί πλέον από τις κανονικές αποδοχές του μήνα, γιατί ο νόμος, ως προς την αμοιβή της ημέρας αυτής, αναφέρεται μόνον στους ημερομισθίους. Όσοι πάλι μισθωτοί θα εργασθούν την 25η Δεκεμβρίου, οι μεν ημερομίσθιοι θα πάρουν το καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους με προσαύξηση 75%, που υπολογίζεται στο νόμιμο ημερομίσθιο, ενώ οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό, αν η εκμετάλλευση στην οποία απασχολούνται εξαιρείται από την Κυριακή αργία, θα πάρουν μόνο προσαύξηση 75% που θα υπολογισθεί στο 1/25 του νόμιμου μηνιαίου μισθού τους, χωρίς να οφείλεται το ημερομίσθιο της ημέρας (1/25 μηνιαίου μισθού) γιατί ο μισθός τους θεωρείται ότι περιέχει και την αμοιβή της απασχόλησης κατά τις ημέρες αργίας, αφού οι εκμεταλλεύσεις στις οποίες εργάζονται επιτρέπεται να λειτουργούν. Αντίθετα, αν απασχολούνται σε εκμεταλλεύσεις στις οποίες εφαρμόζεται η Κυριακή αργία, οπότε την 25 Δεκεμβρίου εργάζονται εκτάκτως, παρανόμως ή νομίμως, με άδεια της αρμόδιας Επιθεώρησης εργασίας, θα πάρουν, πέρα από την προσαύξηση του 75% και το 1/25 του καταβαλλόμενου μηνιαίου μισθού, γιατί στην περίπτωση αυτή ο μισθός αντιστοιχεί μόνο στις εργάσιμες ημέρες του μήνα και συνεπώς δεν περιλαμβάνει και την αμοιβή για την απασχόληση σε ημέρα αργίας. Προκειμένου όμως για τους εργαζόμενους με το σύστημα της πενθήμερης ή εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας, επειδή όπως έχει κριθεί από τα δικαστήρια, οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο δικαιούνται το ημερομίσθιό τους και όταν η εξαιρέσιμη ημέρα συμπίπτει με Κυριακή κατά την οποία απαγορεύεται η εργασία, οι μισθωτοί αυτοί θα πάρουν επτά (7) ημερομίσθια (άρθρο 6/ 26.2.97 ΕΓΣΣΕ) Ως προς τους αμειβόμενους με μηνιαίο μισθό το νδ. 3755/1957, όπως τροποποιήθηκε με το νδ. 147/1973, θεσπίζει ρητά την υποχρέωση της καταβολής των αποδοχών των εξαιρέσιμων ημερών, μόνο σε εκείνους που αμείβονται με ημερομίσθιο και συνεπώς αυτοί δεν θα πάρουν παρά τις κανονικές αποδοχές τους. Το ημερομίσθιο που δικαιούνται οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο αντιστοιχεί σε τόσες ώρες όσες είναι οι ώρες εργασίας τους, κάθε ημέρα κανονικής εργασίας. Αν η εργασία πραγματοποιηθεί τη νύκτα, μεταξύ των ωρών 22.00 και 06.00, τότε, επί πλέον από την προσαύξηση του 75%, για την εργασία τους, που θα προσφέρει σε ημέρα αργίας και που αντιστοιχεί στις ώρες 00.01 έως 24.00 της Κυριακής 24/12 και Δευτέρας 25/12, οι μισθωτοί είτε αμείβονται μη μηνιαίο μισθό, είτε με ημερομίσθιο δικαιούνται επιπροσθέτως και προσαύξηση 25% για τις νυκτερινές αυτές ώρες, που υπολογίζεται στο νόμιμο ημερομίσθιο. Το ημερομίσθιο της 25ης Δεκεμβρίου 2023 το δικαιούνται και οι ημερομίσθιοι μισθωτοί που βρίσκονται σε άδεια, χωρίς να προσμετρούν όμως την ημέρα αυτή στις εργάσιμες ημέρες της αδείας τους. Οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό δεν θα πάρουν πρόσθετο ημερομίσθιο για την αργία, αλλά και στην περίπτωση αυτή δεν θα προσμετρηθεί η ημέρα της αργίας στις εργάσιμες ημέρες της αδείας τους. Σε περίπτωση απεργίας των μισθωτών οι απεργοί δεν δικαιούνται το ημερομίσθιο της αργίας, όταν αυτή συμπίπτει με το χρόνο διάρκειας της απεργίας τους, γιατί η σχετική διάταξη προβλέπει καταβολή του ημερομισθίου τους μόνον όταν οι λόγοι για τους οποίους δεν προσφέρθηκε η εργασία δεν οφείλονται στους μισθωτούς, πράγμα που δεν συμβαίνει στην περίπτωση αυτή. Το προσωπικό του Δημοσίου και των ΝΠΔΔ που συνδέεται με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, έχει την 25η Δεκεμβρίου ως αργία, σύμφωνα με την παρ. 11 του άρθρου 1 του ν. 1157/1981 "περί κυρώσεως της από 29 Δεκεμβρίου 1980 πράξεως νομοθετικού περιεχομένου κλπ". Όπως μάλιστα προβλέπει η παρ. 13 του ίδιου άρθρου οι ημερομίσθιοι από το προσωπικό αυτό που δεν απασχολήθηκαν κατά τις ημέρες αργίας της παρ. 11, παίρνουν για κάθε μέρα αργίας το ημερομίσθιό τους, εφόσον η μη απασχόλησή τους κατά την ημέρα αυτή δεν οφείλεται στους ίδιους. Συνεπώς το ημερομίσθιο προσωπικό του Δημοσίου και των νπδδ δικαιούται για την αργία της 25ης Δεκεμβρίου ένα απλό ημερομίσθιο. Το ίδιο ισχύει και για το προσωπικό που έχει προσληφθεί για την πλήρωση οργανικών θέσεων επιστημονικού προσωπικού (παρ. 4 άρθρου 268 ν.1188/1981) και για την κάλυψη απρόβλεπτων και επειγουσών αναγκών (άρθρο 255 ν.1188/1981) των οργανισμών τοπικής αυτοδιοικήσεως, ενώ για το προσωπικό που έχει προσληφθεί για την κάλυψη παροδικών αναγκών ισχύουν όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω για τον ιδιωτικό τομέα, γιατί η σχετική διάταξη παραπέμπει στην εργατική νομοθεσία. Όλες αυτές οι διατάξεις έχουν κωδικοποιηθεί με το πδ 410/88 και καλύπτονται τώρα από τα άρθρα 16, 60, 67 και 89 του πδ (ΕΑΕΔ 1988 σελ. 813, 887, 889 και 895 αντίστοιχα. 26η Δεκεμβρίου 2023 - Τρίτη Η 26η Δεκεμβρίου σύμφωνα με το άρθρο 60 του ν. 4808/21 καθιερώθηκε ως ημέρα υποχρεωτικής αργίας και συνεπώς κατά την ημέρα αυτή απαγορεύεται τόσο η λειτουργία των επιχειρήσεων, εκμεταλλεύσεων και εργασιών, όσο και η απασχόληση του προσωπικού. Ως προς την αμοιβή του προσωπικού κλπ ισχύουν όλα όσα αναφέρονται πιο πάνω για την 25η Δεκεμβρίου. Πρωτοχρονιά 1 Ιανουαρίου 2024 - Δευτέρα Και η 1η Ιανουαρίου καθιερώθηκε ως ημέρα υποχρεωτικής αργίας με το άρθρο 60 του ν. 4808/21. Επειδή και η πρωτοχρονιά συμπίπτει με ημέρα Δευτέρα, ισχύουν όσα ακριβώς αναφέρονται πιο πάνω για τα Χριστούγεννα. Θεοφάνεια 6 Ιανουαρίου 2024 - Σάββατο Όπως προβλέπει το άρθρο 60 του ν. 4808/2021 (ΕΑΕΔ 2021 σελ. 634) τα Θεοφάνεια είναι εξαιρέσιμη ημέρα υποχρεωτικής αργίας και συνεπώς απαγορεύεται, κατά την ημέρα αυτή, τόσο η λειτουργία κάθε επιχείρησης, εκμετάλλευσης ή εργασίας που δεν λειτουργεί αυτή κατά τις Κυριακές, όσο και η απασχόληση του προσωπικού της. Ως προς την αμοιβή των μισθωτών, κατά την ημέρα αυτή, ισχύουν τα εξής: Α. Μισθωτοί με σύστημα εργασίας 6 ημερών α) Αμειβόμενοι με ημερομίσθιο Εάν δεν απασχοληθούν δικαιούνται το καταβαλλόμενο ημερομίσθιο. Εάν απασχοληθούν κατά την ημέρα αυτή θα λάβουν επί πλέον του ημερομισθίου και προσαύξηση 75% η οποία υπολογίζεται στο νόμιμο ημερομίσθιο. β) Αμειβόμενοι με μισθό Οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό και οι οποίοι, λόγω της αργίας, δεν θα απασχοληθούν δεν δικαιούνται τίποτε επί πλέον από τις κανονικές αποδοχές του μήνα, γιατί ο νόμος, ως προς την αμοιβή της ημέρας αυτής, αναφέρεται μόνο σε ημερομισθίους. Εάν η επιχείρηση στην οποία απασχολούνται εξαιρείται από την Κυριακή αργία και απασχοληθούν θα πάρουν μόνο προσαύξηση 75%, η οποία θα υπολογισθεί στο 1/25 του νόμιμου μηνιαίου μισθού τους, χωρίς να τους οφείλεται το ημερομίσθιο της ημέρας αυτής, γιατί ο μισθός τους θεωρείται ότι περιέχει και την αμοιβή της απασχόλησης κατά την ημέρα της αργίας, αφού οι επιχειρήσεις στις οποίες εργάζονται επιτρέπεται να λειτουργήσουν. Αντίθετα εάν απασχολούνται σε επιχείρηση στην οποία εφαρμόζεται η Κυριακή αργία και απασχοληθούν εκτάκτως (νόμιμα ή παράνομα) θα λάβουν πέρα από την προσαύξηση του 75% και το 1/25 του καταβαλλόμενου μηνιαίου μισθού, γιατί στην περίπτωση αυτή ο μισθός αντιστοιχεί μόνο στις εργάσιμες ημέρες του μήνα και συνεπώς δεν περιλαμβάνει και την αμοιβή για την απασχόληση σε ημέρα αργίας. Β. Μισθωτοί με 5θήμερο σύστημα εργασίας (Δευτέρα-Παρασκευή) α) Αμειβόμενοι με ημερομίσθιο Όπως έχει κριθεί από τα δικαστήρια οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο δικαιούνται και το ημερομίσθιό τους και όταν η εξαιρέσιμη ημέρα συμπίπτει με Κυριακή, κατά την οποία απαγορεύεται η εργασία και δεν θα εργάζονταν ακόμη και αν συνέπιπτε με την εξαιρέσιμη ημέρα, έτσι και όταν συμπίπτει με Σάββατο ή άλλη ημέρα κατά την οποία λόγω του εφαρμοζόμενου συστήματος εβδομαδιαίας εργασίας δεν θα εργάζονταν, το ημερομίσθιό τους θα καταβληθεί στους μισθωτούς αυτούς (άρθρο 6 ΕΓΣΣΕ 26.2.1997). Δηλαδή αυτοί θα πάρουν κατά την εβδομάδα 1/1-7/1 Ιανουαρίου 2024 επτά (7) ημερομίσθια. Σχετικό είναι και το αριθ. 1643/87 έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας. Για το ημερομίσθιο αυτό δεν οφείλονται εισφορές στον ΕΦΚΑ γιατί η ημέρα αυτή είναι ασφαλιστικώς καλυμμένη. Οι αποδοχές της ημέρας προστίθενται στις μηνιαίες αποδοχές που αποτελούν βάση για τον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών του συγκεκριμένου μήνα. β) Αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό Εάν λόγω της αργίας δεν απασχοληθούν δεν δικαιούνται τίποτε επί πλέον από τις κανονικές αποδοχές του μήνα, γιατί ο ν.3755/57, όπως τροποποιήθηκε με το νδ 147/73, θεσπίζει ρητά την υποχρέωση της καταβολής των αποδοχών των εξαιρέσιμων ημερών μόνο σε εκείνους που αμείβονται με ημερομίσθιο. Αντίθετα εάν απασχοληθούν στην επιχείρηση στην οποία εφαρμόζεται η Κυριακή αργία και απασχοληθούν εκτάκτως (νόμιμα ή παράνομα) θα λάβουν πέραν από την προσαύξηση του 75% και το 1/25 του καταβαλλόμενου μηνιαίου μισθού. Δικαιούνται ακόμη και αμοιβή Υπερεργασίας ή Υπερωρίας για τις πέραν των 40 ωρών απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένου και του Σαββάτου. Το ημερομίσθιο που δικαιούνται οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο και στις δύο πιο πάνω Α και Β περιπτώσεις αντιστοιχεί σε τόσες ώρες όσες είναι οι ώρες εργασίας τους κάθε ημέρα κανονικής εργασίας. Αν η εργασία πραγματοποιηθεί τη νύκτα, μεταξύ των ωρών 22.00 και 06.00 τότε, επί πλέον από την προσαύξηση του 75% για την εργασία που θα παρασχεθεί σε ημέρα αργίας (και που αντιστοιχεί στις ώρες 00.01 έως 24.00 της 6ης Ιανουαρίου) οι μισθωτοί, είτε αμείβονται με ημερομίσθιο, είτε με μηνιαίο μισθό, δικαιούνται επιπροσθέτως και προσαύξηση 25%, για κάθε ώρα νυκτερινής εργασίας, που υπολογίζεται επίσης στο νόμιμο ημερομίσθιο ή μισθό. Το ημερομίσθιο της 6ης Ιανουαρίου το δικαιούνται και οι μισθωτοί που βρίσκονται σε άδεια, εφόσον αμείβονται με ημερομίσθιο, χωρίς όμως να προσμετρήσουν την ημέρα αυτή στις εργάσιμες ημέρες της αδείας. Οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό θα πάρουν τις κανονικές αποδοχές της αδείας (χωρίς πρόσθετο ημερομίσθιο) αλλά και στην περίπτωση αυτή δεν θα προσμετρήσουν την 6η Ιανουαρίου στις εργάσιμες ημέρες της αδείας τους. Σε περίπτωση απεργίας των μισθωτών, που συμπίπτει με την ημέρα της αργίας, οι ημερομίσθιοι δεν δικαιούνται το ημερομίσθιό τους, γιατί η σχετική διάταξη προβλέπει καταβολή του ημερομισθίου μόνο όταν οι λόγοι για τους οποίους δεν προσφέρθηκε η εργασία δεν οφείλεται στους μισθωτούς, πράγμα που δεν συμβαίνει στην απεργία. Οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό, εφόσον κατά την 6η Ιανουαρίου θα λειτουργούσε η επιχείρηση που τους απασχολεί, θα χάσουν 1/25 του καταβαλλόμενου μηνιαίου μισθού τους, πράγμα που θα ισχύει και για κάθε εργάσιμη ημέρα διάρκειας της απεργίας τους. Αν η επιχείρηση δεν λειτουργεί κατά τις αργίες, δεν θα υπάρξει καμία μισθολογική διαφοροποίηση για την ημέρα αυτή. Οι μισθωτοί (υπάλληλοι ή εργατοτεχνίτες) που θα απασχοληθούν την 6η Ιανουαρίου δεν δικαιούνται αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση σε άλλη μέρα της εβδομάδας, γιατί όπως προβλέπεται από το βδ 748/86 τέτοια ανάπαυση δικαιούνται μόνο όσοι εργάζονται τις Κυριακές και όχι όσοι εργάζονται τις εξαιρέσιμες ημέρες. Το προσωπικό του Δημοσίου και των νπδδ που συνδέεται με σχέση ιδιωτικού δικαίου, έχει την 6ης Ιανουαρίου ως αργία, σύμφωνα με την παρ. 11 του άρθ. 1 του ν.1157/1981. Όπως μάλιστα προβλέπει η παρ. 13 του ίδιου άρθρου, οι ημερομίσθιοι από το προσωπικό αυτό, που δεν απασχολήθηκαν κατά τις ημέρες της αργίας, παίρνουν για κάθε ημέρα αργίας, το ημερομίσθιό τους, εφόσον η μη απασχόλησή τους την ημέρα αυτή δεν οφείλεται στους ίδιους, Συνεπώς το ημερομίσθιο προσωπικό του Δημοσίου και των νπδδ, που συνδέεται με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, εφόσον λόγω της αργίας της 6ης Ιανουαρίου δεν εργασθεί την ημέρα αυτή, και όχι για κάποιο άλλο λόγο που οφείλεται στο ίδιο, δικαιούται ένα απλό ημερομίσθιο. Εμπορικά καταστήματα Για τα εμπορικά καταστήματα και για τη λειτουργία τους τις ημέρες των εορτών ισχύουν τα εξής: Μετά το ν. 4177/13 άρθρο 15 και 16, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 18 του ν. 4753/20 (ΕΑΕΔ 2020 σελ. 1144) και το άρθρο 137 του ν. 5039/23 επιτρέπεται προαιρετικά η λειτουργία αυτών τις δύο Κυριακές πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων. Έτσι ειδικά για φέτος α) Την Κυριακή 17 Δεκεμβρίου και β) Την Κυριακή 24 Δεκεμβρίου επιτρέπεται η λειτουργία αυτών. Το πλαίσιο ωραρίου καθορίζεται από 11.00 έως 20.00. Όσοι μισθωτοί απασχοληθούν τις πιο πάνω Κυριακές θα πάρουν οι μεν αμειβόμενοι με ημερομίσθιο το καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους και προσαύξηση 75% που θα υπολογισθεί στο νόμιμο ημερομίσθιο, οι δε αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό, αν πάρουν αναπληρωματική ανάπαυση 24 συνεχών ωρών σε άλλη ημέρα, θα πάρουν μόνο προσαύξηση 75%, που θα υπολογισθεί στο 1/25 του νόμιμου μηνιαίου μισθού τους. Αν δεν πάρουν αναπληρωματική ανάπαυση θα λάβουν, πέραν από την προσαύξηση και το 1/25 του μηνιαίου μισθού τους. Οι αυτοί μισθωτοί υπάλληλοι και εργατοτεχνίτες, εφόσον η εργασία που θα προσφέρουν τις Κυριακές στις οποίες αναφερόμαστε, θα είναι πάνω από 5 ώρες δικαιούνται, κατά την παρ. 2 του άρθρου 2 του βδ. 750/71, αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση διάρκειας 24 ωρών, που θα αρχίζει από την ώρα που θα λήξει η εργασία τους, σε μία άλλη εργάσιμη ημέρα της εβδομάδος που ακολουθεί. Τελευταία Κυριακή του έτους 31.12.2023 Σύμφωνα με το άρθρο 108 του ν. 4314/14 επιτρέπεται η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων, προαιρετικά, την τελευταία Κυριακή κάθε έτους. Έτσι επιτρέπεται η λειτουργία αυτών την Κυριακή 31.12.2023.
ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου – Εργατικά – Εργατική νομοθεσία – Ασφαλιστική νομοθεσία – ΣΣΕ – Αποδοχές – Μισθός – Ημερομίσθιο – Επιδόματα – Συνταξιοδότηση – ΙΚΑ – ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου
