Στις δαπάνες υπερκαλύπτεται ο στόχος μείωσης κατά 5,5% το 2010, αφού φαίνεται ότι κλείνουν χαμηλότερα, με μείωση 7,8%, με το στόχο για την επόμενη χρονιά να είναι για αύξηση 2,2%.
Κατακόρυφη άνοδο αναμένεται να καταγράψουν το 2011 οι δαπάνες για τόκους (19,6%), οι οποίες και φέτος θα ξεπεράσουν τον στόχο (αύξηση 7,2% έναντι στόχου 5,6%).
Το προσχέδιο προαναγγέλλει νέες αυξήσεις έμμεσων φόρων, με τα έσοδα αυτής της κατηγορίας να αυξάνονται κατά 11,8%.
Παράλληλα, μειώνονται κατά 12,2% οι δαπάνες για μισθούς, κατά 4% για συντάξεις, 10,6% για ασφάλιση και κοινωνική προστασία.
Yφεση
Το προσχέδιο του προϋπολογισμού επιβεβαιώνει τις συνθήκες ύφεσης για το 2011, καθώς στηρίζεται σε:
Μείωση του ΑΕΠ κατά 2,6%
Αύξηση της ανεργίας στο 14,5% (από 11,6% το 2010)
Μείωση του πληθωρισμού στο 2,2% (από 4,6% το 2010)
Περαιτέρω μείωση των δημοσίων επενδύσεων κατά 7% (κατά 7,3% μειώθηκαν και το 2010).
Eσοδα
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 56,34 δισ. ευρώ, έναντι 52,7 δισ. ευρώ που εκτιμάται ότι θα συγκεντρωθούν μέχρι το τέλος του 2010. Τα έσοδα του 2011 θα στηριχτούν περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά στην έμμεση φορολογία. Συνολικά, εκτιμάται ότι οι έμμεσοι φόροι θα αποφέρουν έσοδα 34,76 δισεκατομμυρίων ευρώ έναντι 31,787 δισ. ευρώ το 2010.
Αντίθετα, προβλέπεται μείωση στην άμεση φορολογία. Εκτιμάται ότι θα αποφέρει 21,098 δισεκατομμύρια ευρώ έναντι 21,4 δισεκατομμυρίων ευρώ για το 2010. Τα φυσικά πρόσωπα θα πληρώσουν 6,6% περισσότερους φόρους (+670 εκατ. ευρώ σε σχέση με φέτος), ενώ οι επιχειρήσεις 18,3% λιγότερους φόρους (-610 εκατ. ευρώ) κυρίως λόγω ύφεσης. Φέτος πάντως τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού θα κλείσουν με υστέρηση 2,424 δισ. ευρώ, στα 52,7 δισ. αντί των 55,124 δισ. που προβλέπονται στο μνημόνιο. Το 2011 τα καθαρά έσοδα, με αύξηση 6,9%, θα διαμορφωθούν σε 56,340 δισ. ευρώ.
Τα μέτρα
Σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού, τα μέτρα που εκτιμάται ότι θα αποφέρουν πρόσθετα έσοδα ύψους 5,31 δισ. ευρώ είναι μεταξύ άλλων:
– Η διεύρυνση της φορολογικής βάσης του ΦΠΑ και η ανακατάταξη προϊόντων μεταξύ των συντελεστών (1 δισ. ευρώ)
– Η έκτακτη εισφορά στις κερδοφόρες επιχειρήσεις (1 δισ. ευρώ)
– Η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών (270 εκατ. ευρώ)
– Η εφαρμογή των τεκμηρίων φορολόγησης (700 εκατ. ευρώ)
– Η αύξηση της φορολόγησης αμοιβών σε είδος (150 εκατ. ευρώ)
– Η είσπραξη προστίμων για τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων (500 εκατ. ευρώ)
– Η επιβολή πράσινων τελών στις επιχειρήσεις (300 εκατ. ευρώ)
Εκτός από αυτά τα μέτρα το οικονομικό επιτελείο προσβλέπει σε ενίσχυση των εσόδων κατά 2,44 δισ. ευρώ και από την απόδοση των φόρων που επιβλήθηκαν κατά τη διάρκεια του 2010. Από το προσχέδιο προκύπτει ότι η εξίσωση των αντικειμενικών με τις αγοραίες τιμές θα γίνει σε τρεις ετήσιες δόσεις (αντί για δύο που προέβλεπε το μνημόνιο) και η απόδοση εσόδων θα είναι της τάξεως των 270 εκατ. ευρώ το 2011, των 200 εκατ. ευρώ το 2012 και των 100 εκατ. ευρώ το 2013. Προβλέπεται έκτακτη εισφορά στις πολύ κερδοφόρες επιχειρήσεις.
Ενώ στο μνημόνιο προβλέπεται έκτακτη εισφορά 600 εκατ. ευρώ τόσο το 2011 όσο και το 2012, η πρόβλεψη αυτή έχει αντικατασταθεί με έσοδα 1 δισ. ευρώ μόνο το 2011. Η πρόσφατη αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ θα οδηγήσει σε πρόσθετα έσοδα 1 δισ. ευρώ, ενώ οι τελευταίες αυξήσεις των ΕΦΚ σε καύσιμα, ποτά, τσιγάρα και φόρους πολυτελείας θα φέρουν επιπλέον 640 εκατ. ευρώ. Από δικαιώματα και άδειες τυχερών παιχνιδιών το Δημόσιο θα εισπράξει 700 εκατ. ευρώ, από τον λογιστικό προσδιορισμό εισοδημάτων άλλα 50 εκατ. ευρώ, από τη φορολόγηση παροχών σε είδος (αυτοκίνητα) 150 εκατ. ευρώ.
Δαπάνες
Στο σκέλος των δαπανών υπάρχει μεγάλη επιβάρυνση για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους. Για τόκους θα καταβληθούν 15,8 δισεκατομμύρια ευρώ, έναντι 13,209 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2010. Το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης αναμένεται να αυξηθεί στο 155,1% του ΑΕΠ το 2011, κάτι που οφείλεται στην επέκταση των εγγυήσεων του Δημοσίου στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Προβλέπεται επίσης μείωση του προϋπολογισμού του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατά 3,3% ή 300 εκατομμύρια ευρώ (από τα 9 στα 8,7 δισ. ευρώ).
Περιορισμός επέρχεται το 2011 στις δαπάνες για μισθούς που θα είναι μειωμένες κατά 2,3% στο 46,2%, όπως και οι δαπάνες ωρομίσθιων καθηγητών του Yπουργείου Παιδείας, κατά 2,7% οι δαπάνες για εφημερίες γιατρών, κατά 4,2% οι επιχορηγήσεις στα ασφαλιστικά ταμεία, κατά 31,8% οι λοιπές δαπάνες ασφάλισης και περίθαλψης, κατά 5,5% οι λειτουργικές δαπάνες και 10,7% οι καταναλωτικές.