ΝΟΜΟΣ 4604/2019 Προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων, πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης βίας - Ρυθμίσεις για την απονομή Ιθαγένειας - Διατάξεις σχετικές με τις εκλογές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση - Λοιπές διατάξεις. ΦΕΚ 50/Α/26.3.2019 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων, πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης βίας ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' Αρχή της ίσης μεταχείρισης και καταπολέμηση των διακρίσεων με βάση το φύλο Άρθρο 1 Πεδίο Εφαρμογής Οι διατάξεις του Μέρους Πρώτου (άρθρα 1 έως 30) εφαρμόζονται στο σύνολο των έννομων σχέσεων ιδιωτικού και δημόσιου δικαίου, των φυσικών προσώπων ανεξαρτήτως φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου, συμπληρωματικά προς κάθε άλλη ισχύουσα διάταξη περί ισότητας των φύλων ή ίσης μεταχείρισης. Άρθρο 2 Ορισμοί Για τους σκοπούς του Μέρους Πρώτου (άρθρα 1 έως 30) ισχύουν οι εξής ορισμοί: 1. Ένταξη της Διάστασης του Φύλου σε όλες τις πολιτικές (gender mainstreaming): η στρατηγική για την υλοποίηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων, η οποία περιλαμβάνει την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στην προετοιμασία, τον σχεδιασμό, την εφαρμογή, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση πολιτικών, κανονιστικών μέτρων και προγραμμάτων δαπανών, με στόχο την προώθηση της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών και την καταπολέμηση των διακρίσεων. 2. Θετικά μέτρα: πράξεις και αποφάσεις που λαμβάνονται από τη διοίκηση οι οποίες αποσκοπούν στην εξάλειψη των έμφυλων ανισοτήτων, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 116 του Συντάγματος. 3. Θετικές δράσεις: η ανάληψη κάθε πρωτοβουλίας των αρμόδιων κρατικών ή αυτοδιοικητικών οργάνων για την πρόληψη των έμφυλων ανισοτήτων και για την ευαισθητοποίηση του κοινωνικού συνόλου σε σχέση με αυτές. 4. Ουσιαστική Ισότητα: η ισότητα των φύλων, μέσω της οποίας διευρύνεται και κατοχυρώνεται στην πράξη η τυπική νομική ισότητα και η προστατευτική και διορθωτική ή επανορθωτική διάσταση της ισότητας των φύλων διασφαλίζονται ίσες ευκαιρίες σε κάθε έκφανση του ιδιωτικού και δημόσιου βίου, αίρονται οι διακρίσεις και ανισότητες πολλαπλών μορφών και βελτιώνονται ουσιαστικά οι συνθήκες διαβίωσης των γυναικών ή των πολιτών ανεξαρτήτως φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου. 5. Σχέδια Ισότητας: σύνολο ολοκληρωμένων και αλληλοσυμπληρούμενων παρεμβάσεων, τα οποία εκπονούνται από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, καθώς και από επιχειρήσεις του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, εφαρμόζονται ύστερα από ανάλυση της υφιστάμενης κοινωνικής πραγματικότητας, θέτουν συγκεκριμένους στόχους, στρατηγικές και πρακτικές για την επίτευξη της ουσιαστικής ισότητας των φύλων και περιλαμβάνουν προβλέψεις για την υιοθέτηση αποτελεσματικών συστημάτων παρακολούθησης και αξιολόγησης των καθορισμένων στόχων και υποβάλλονται στη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων, η οποία τα διαβιβάζει προς την Επιτροπή Ισότητας της Βουλής. 6. α) Άμεση διάκριση: κάθε πράξη ή παράλειψη που αποκλείει ή θέτει σε εμφανώς μειονεκτική θέση τα πρόσωπα λόγω φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου, καθώς και κάθε εντολή, παρότρυνση ή συστηματική ενθάρρυνση προσώπων να προβαίνουν σε δυσμενή ή άνιση μεταχείριση άλλων λόγω φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου. β) Έμμεση διάκριση: κάθε πράξη ή παράλειψη που θέτει σε μειονεκτική θέση τα πρόσωπα λόγω φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου, δυνάμει μιας ουδέτερης εκ πρώτης όψης διάταξης, κριτηρίου ή πρακτικής, εκτός αν αυτή η διάταξη, το κριτήριο ή η πρακτική δικαιολογούνται αντικειμενικά από νόμιμο σκοπό και τα μέσα για την επίτευξη του εν λόγω σκοπού είναι πρόσφορα και αναγκαία. 7. Πολλαπλή διάκριση: κάθε πράξη ή παράλειψη που θέτει σε μειονεκτική θέση τα πρόσωπα λόγω φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου, σε συνδυασμό με ένα ή περισσότερα άλλα χαρακτηριστικά, όπως ιδίως η εθνική/εθνοτική ή και κοινωνική προέλευση, η ηλικία, η οικογενειακή κατάσταση, η αναπηρία, οι θρησκευτικές, πολιτικές ή άλλες πεποιθήσεις. 8. Βία στην εργασία: επιθετική συμπεριφορά, σωματική, ψυχολογική ή λεκτική βία λόγω φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου, εντός εργασιακού χώρου, κατά τη διάρκεια και εξ αφορμής της εργασίας. 9. Έμφυλη διάκριση: σωματική, ψυχολογική ή λεκτική συμπεριφορά, μέσω της οποίας υποβαθμίζονται τα άτομα με βάση το φύλο τους, το σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα του φύλου τους. 10. Παρενόχληση: κάθε ανεπιθύμητη συμπεριφορά συνδεόμενη με το φύλο, τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου ενός προσώπου, με σκοπό ή αποτέλεσμα την παραβίαση της αξιοπρέπειάς του και τη δημιουργία εκφοβιστικού, εχθρικού, εξευτελιστικού, ταπεινωτικού ή επιθετικού περιβάλλοντος. 11. Σεξουαλική παρενόχληση: οποιαδήποτε μορφή ανεπιθύμητης λεκτικής, ψυχολογικής ή σωματικής συμπεριφοράς σεξουαλικού χαρακτήρα, με αποτέλεσμα την προσβολή της προσωπικότητας ενός προσώπου, ιδίως με τη δημιουργία εκφοβιστικού, εχθρικού, εξευτελιστικού, ταπεινωτικού ή επιθετικού περιβάλλοντος γύρω από αυτό. Διατάξεις που προβλέπουν κυρώσεις για την επίδειξη τέτοιας συμπεριφοράς εφαρμόζονται ως ισχύουν. 12. Σήμα Ισότητας: τίτλος που χορηγείται από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων στις επιχειρήσεις του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ως επιβράβευση για την εφαρμογή πολιτικών ίσης μεταχείρισης και ίσων ευκαιριών των εργαζόμενων γυναικών και ανδρών. 13. Δίκτυο δομών: για την εφαρμογή των διατάξεων του Πρώτου Μέρους (άρθρα 1 έως 30) τα Συμβουλευτικά Κέντρα Γυναικών, οι Ξενώνες φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών και η 24ωρη πανελλαδική τηλεφωνική γραμμή SOS 15900, αποτελούν "Δίκτυο Δομών.". Άρθρο 3 Πολιτικές και θετικά μέτρα ισότητας 1. Η διάσταση του φύλου εντάσσεται σε όλους τους τομείς του ιδιωτικού και δημόσιου βίου και ιδίως στην πολιτική, κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική πραγματικότητα της χώρας. 2. Για τη λήψη των μέτρων της περίπτωσης 2 του προηγούμενου άρθρου, λαμβάνονται υπόψη τα πραγματικά χαρακτηριστικά και καταστάσεις που συνδέονται με το φύλο, το σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου, υπέρ των οποίων λαμβάνονται τα σχετικά μέτρα, καθώς και η ενδεχόμενη συρροή τους με άλλες αιτίες διάκρισης, όπως ιδίως η εθνική ή και κοινωνική προέλευση, η ηλικία, η οικογενειακή κατάσταση, η αναπηρία, οι θρησκευτικές, πολιτικές ή άλλες πεποιθήσεις. Άρθρο 4 Κεντρικοί, περιφερειακοί και τοπικοί μηχανισμοί και φορείς για την πραγμάτωση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων 1. α. Ο εθνικός μηχανισμός για την ισότητα των φύλων περιλαμβάνει το σύνολο των υπηρεσιών και φορέων, οι οποίοι είναι αρμόδιοι σε επίπεδο κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό, για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση πολιτικών, μέτρων και δράσεων για την προώθηση της ισότητας των φύλων και για την ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών, καθώς και για την παρακολούθηση και αντιμετώπιση των διακρίσεων λόγω φύλου, ταυτότητας φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού. β. Σε κεντρικό επίπεδο, ο εθνικός μηχανισμός περιλαμβάνει τη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων ("ΓΓΙΦ"), το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας ("ΚΕΘΙ"), τις υπηρεσιακές μονάδες των Υπουργείων για την Ισότητα των Φύλων και τον Συνήγορο του Πολίτη (Τομέας Ίσης Μεταχείρισης). γ. Σε περιφερειακό επίπεδο, περιλαμβάνει τις Περιφερειακές Επιτροπές Ισότητας των περιφερειών, το Αυτοτελές Γραφείο Ισότητας σε κάθε περιφέρεια, καθώς και τον Τομέα Ισότητας της Ένωσης Περιφερειών και το Γραφείο Ισότητας των Φύλων της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ) που συνιστώνται, σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 282 του ν. 3852/2010. δ. Σε τοπικό επίπεδο, περιλαμβάνει τις υπηρεσιακές μονάδες άσκησης κοινωνικής πολιτικής και πολιτικών ισότητας των φύλων, σύμφωνα με το άρθρο 97 του ν. 3852/2010, τις Δημοτικές Επιτροπές Ισότητας, καθώς και την Επιτροπή Ισότητας της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας και το Γραφείο Ισότητας της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας που συνιστώνται, σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 282 του ν. 3852/2010. 2. Η ΓΓΙΦ είναι αρμόδια για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των εθνικών πολιτικών ισότητας για την εξάλειψη των έμφυλων διακρίσεων και την προώθηση της ισότητας των φύλων και ιδίως: α) συντάσσει και εφαρμόζει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων ("ΕΣΔΙΦ"), έπειτα από διαβούλευση με γυναικείες και φεμινιστικές οργανώσεις, μη κυβερνητικές οργανώσεις, καθώς και άλλους κοινωνικούς φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και παρακολουθεί την εφαρμογή του, β) έχει την ευθύνη σύνταξης και υποβολής, ύστερα από έγκριση του εποπτεύοντος Υπουργού, της εθνικής έκθεσης στην επιτροπή CEDAW του ΟΗΕ και παρακολουθεί την εφαρμογή των κυρωθεισών από τη Βουλή διεθνών συμβάσεων για την Ισότητα των Φύλων, γ) υποστηρίζει και συντονίζει την ανάπτυξη των δράσεων των υπηρεσιών, κεντρικών και περιφερειακών, του Δημοσίου, των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), καθώς και των Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.), εφόσον ανήκουν στη Γενική Κυβέρνηση, για την προώθηση της Ισότητας των Φύλων, δ) είναι αρμόδια για τον συντονισμό, την υλοποίηση, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των πολιτικών και μέτρων πρόληψης και καταπολέμησης κάθε μορφής βίας που καλύπτεται από τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (Σύμβαση Κωνσταντινούπολης, που κυρώθηκε με τον ν. 4531/2018, Α' 62). 3. Το ΚΕΘΙ, ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) που εποπτεύεται από το Υπουργείο Εσωτερικών, συντονίζει, προάγει και εκπονεί έρευνες και μελέτες σε θέματα ισότητας των φύλων και υλοποιεί εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα δράσης για τη συμβουλευτική υποστήριξη των γυναικών και την κοινωνική και εργασιακή ένταξή τους. 4. Το Εθνικό Συμβούλιο Ισότητας των Φύλων του άρθρου 9 του παρόντος. ........................ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' Ενσωμάτωση της αρχής της ισότητας των φύλων και της διάστασης του φύλου στις δημόσιες πολιτικές Άρθρο 10 Δράσεις σε επίπεδο Υπουργείων για την ενσωμάτωση της αρχής της ισότητας των φύλων και της διάστασης του φύλου στις δημόσιες πολιτικές 1. Για τον σκοπό της ενσωμάτωσης της αρχής της ισότητας των φύλων και της ένταξης της διάστασης του φύλου στις δημόσιες πολιτικές, κάθε Υπουργείο, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του: α. παρουσιάζει υποχρεωτικά και σε ετήσια βάση δράσεις, μέτρα και προγράμματα σχετικά με τον σκοπό του παρόντος και ιδίως, αναρτά στον ιστότοπό του, σε ετήσια βάση, και μία τουλάχιστον φορά κατ' έτος, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, έκθεση προόδου για τα θέματα εξάλειψης των διακρίσεων με βάση το φύλο. Στην έκθεση παρουσιάζονται και αξιολογούνται τα μέτρα και οι δράσεις που έχουν αναληφθεί και τα αποτελέσματά τους. Οι εκθέσεις προόδου διαβιβάζονται στο Τμήμα Τεκμηρίωσης, Έρευνας και Ψηφιακής Υποστήριξης (Παρατηρητήριο) της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ). Η τελευταία, τηρεί σχετικό αρχείο, το οποίο αξιοποιεί για τη λειτουργία του Παρατηρητηρίου για την ισότητα των φύλων, β. υιοθετεί ποσοτικούς και ποιοτικούς δείκτες για τα θέματα φύλου, όπως αυτοί καθορίζονται από διεθνή, ευρωπαϊκά και εθνικά όργανα, για την αξιολόγηση της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου στα σχετικά μέτρα και στις ασκούμενες πολιτικές, γ. συμπεριλαμβάνει υποχρεωτικά στην ανάλυση συνεπειών ρυθμίσεων κάθε σχεδίου νόμου, προσθήκης ή τροπολογίας, καθώς και κανονιστικής απόφασης, έκθεση αξιολόγησης των επιπτώσεων με βάση το φύλο. Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών μπορεί να καθορίζονται τα ειδικότερα θέματα για την εφαρμογή της περίπτωσης β'. 2. To πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 7 του ν. 4048/2012 (Α' 34), αντικαθίσταται ως εξής: "1. α) Κάθε σχέδιο νόμου, προσθήκη ή τροπολογία, καθώς και κανονιστική απόφαση μείζονος οικονομικής ή κοινωνικής σημασίας συνοδεύεται από ανάλυση συνεπειών ρυθμίσεων, στην οποία περιλαμβάνονται και η τεκμηρίωση της τήρησης των αρχών του άρθρου 2, τα οριζόμενα στις περιπτώσεις α' έως δ' του άρθρου 4, η αξιολόγηση των επιπτώσεων με βάση το φύλο, καθώς και οι ενδεχόμενες συνέπειες στην οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική ανάπτυξη των νησιών.". ........................ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ' Ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στον ιδιωτικό βίο και στην απασχόληση ........................ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ' Δίκτυο δομών και άλλες ρυθμίσεις για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας και των πολλαπλών διακρίσεων κατά των γυναικών ........................ ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Ρυθμίσεις θεμάτων ιθαγένειας ........................ ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ Διατάξεις σχετικές με τις εκλογές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση - Λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' Ρυθμίσεις σχετικές με την ανάδειξη των Δημοτικών Αρχών ........................ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' Ρυθμίσεις σχετικές με την ανάδειξη των Περιφερειακών Αρχών ........................ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ' Διατάξεις σχετικές με το προσωπικό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ........................ Άρθρο 87 Ρυθμίσεις για τις μετατάξεις σχολικών φυλάκων που τέθηκαν σε διαθεσιμότητα με το άρθρο 80 του ν. 4172/2013 1. Υπάλληλοι ειδικότητας σχολικών φυλάκων οι οποίοι, μετά τη θέση τους σε διαθεσιμότητα, σύμφωνα με το άρθρο 80 του ν. 4172/2013 (Α' 167), μεταφέρθηκαν σε θέσεις ΥΕ Βοηθητικού Υγειονομικού Προσωπικού, με την ίδια σχέση εργασίας, σε νοσοκομεία της Χώρας, μπορούν να μετατάσσονται, κατά παρέκκλιση των διατάξεων του ν. 4440/2016 είτε στην υπηρεσία του Δήμου στην οποία απασχολούνταν πριν από τη θέση τους σε διαθεσιμότητα με την ειδικότητα ΔΕ Σχολικών Φυλάκων, είτε σε άλλο Δήμο με την ίδια ειδικότητα, με αίτησή τους που υπο- βάλλεται στον οικείο Δήμο. Η πράξη μετάταξης εκδίδεται από το αρμόδιο προς διορισμό όργανο του Δήμου, περίληψη της οποίας δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, με μέριμνα του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Για τη διενέργεια της μετάταξης, το ποσοστό κάλυψης των θέσεων στο φορέα προέλευσης της ειδικότητας στην οποία ανήκει ο υπάλληλος, κατά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων, πρέπει να ανέρχεται σε ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50 %) τουλάχιστον. Ο αιτών υπάλληλος πρέπει να μην είναι ο μοναδικός που υπηρετεί στον οικείο κλάδο, εκτός αν στο οργανόγραμμα του φορέα προβλέπεται μόνο μία (1) θέση του εν λόγω κλάδου. 2. Η μετάταξη του προσωπικού της παραγράφου 1 γίνεται με μεταφορά της θέσης του και σε ειδικότητα ΔΕ Σχολικών Φυλάκων, με τον βαθμό και το μισθολογικό κλιμάκιο που κατείχε πριν από τη θέση του σε διαθεσιμότητα, σύμφωνα με το άρθρο 80 του ν. 4172/2013, συνυπολογιζομένου του χρόνου υπηρεσίας στις υγειονομικές υπηρεσίες των νοσοκομείων για τη βαθμολογική και τη μισθολογική του εξέλιξη. Οι μετατασσόμενοι διατηρούν το ίδιο ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό καθεστώς. ........................ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ' Διατάξεις σχετικές με την οργάνωση, τη λειτουργία και τα οικονομικά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ........................ Άρθρο 99 Αντικατάσταση του άρθρου 3 του ν. 1069/1980 (ΔΕΥΑ) Το άρθρο 3 του ν. 1069/1980 (Α' 191) όπως αυτό αντικαταστάθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 348 του ν. 4512/2018 (Α' 5) και τροποποιήθηκε με τις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 91 του ν. 4555/2018, αντικαθίσταται ως εξής: "Διοικητικό Συμβούλιο της Επιχείρησης 1. Η ΔΕΥΑ που συνιστάται από ένα (1) μόνο Δήμο διοικείται από Διοικητικό Συμβούλιο, που αποτελείται από τον Δήμαρχο ή τον οριζόμενο από αυτόν σύμβουλο ως Πρόεδρο, έναν (1) ακόμη αιρετό εκπρόσωπο που ορίζεται με απόφαση του Δημάρχου και πέντε (5) έως εννέα (9) ακόμη αιρετούς εκπροσώπους του Δήμου, που ορίζονται με απόφαση του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου. Εκτός από τους αιρετούς εκπροσώπους του Δήμου, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, ως μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου ορίζονται ακόμη, ένα (1) μέλος ως εκπρόσωπος των εργαζομένων στην επιχείρηση, που υποδεικνύεται από την πλέον αντιπροσωπευτική συνδικαλιστική οργάνωση των εργαζομένων στην επιχείρηση ή εφόσον ελλείπει τέτοια, από το σύνολο των εργαζομένων στην επιχείρηση, τους οποίους ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου συγκαλεί σε γενική συνέλευση για το σκοπό αυτόν και ένα (1) μέλος ως εκπρόσωπος περιβαλλοντικού ή κοινωνικού φορέα της περιοχής, κάτοχος πτυχίου Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή ισότιμου τίτλου της αλλοδαπής, με αποδεδειγμένη εμπειρία ή γνώσεις συναφείς με το αντικείμενο της επιχείρησης. Ο καθορισμός του περιβαλλοντικού ή κοινωνικού φορέα του προηγούμενου εδαφίου και η διαπίστωση της συνδρομής των προϋποθέσεων στο πρόσωπο του προτεινόμενου από αυτόν μέλους, γίνεται με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Τα ανεξάρτητα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, εφόσον ο συνολικός αριθμός των μελών που προβλέπονται από τον οικείο Οργανισμό υπερβαίνει τον αριθμό των μελών που ορίζονται, σύμφωνα με τα προηγούμενα εδάφια, είναι δημότες ή μόνιμοι κάτοικοι του οικείου δήμου, με αποδεδειγμένη εμπειρία ή γνώσεις συναφείς με το αντικείμενο της επιχείρησης και ορίζονται με απόφαση του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου, η οποία λαμβάνεται με πλειοψηφία των 2/3 του αριθμού των μελών του. 2. Σε περίπτωση συμμετοχής στην επιχείρηση περισσότερων του ενός Δήμων, τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου προσαυξάνονται ανάλογα, με την υπόδειξη, σύμφωνα με την παράγραφο 1, τριών (3) αιρετών εκπροσώπων από κάθε Δημοτικό Συμβούλιο και, σε περίπτωση, που προκύπτει άρτιος συνολικός αριθμός μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, το Δημοτικό Συμβούλιο του δήμου της έδρας της επιχείρησης υποδεικνύει έναν (1) επιπλέον αιρετό εκπρόσωπο. Στην περίπτωση διαδημοτικών επιχειρήσεων, ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου είναι ο Δήμαρχος της έδρας της επιχείρησης ή ο οριζόμενος από αυτόν σύμβουλος. Ο περιβαλλοντικός ή κοινωνικός φορέας που υποδεικνύει εκπρόσωπό του και τα ανεξάρτητα μέλη που επιλέγονται με τη διαδικασία της παραγράφου 1 ορίζονται από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου της έδρας της επιχείρησης, με πλειοψηφία των 2/3 του αριθμού των μελών του. Ο αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου είναι ο Δήμαρχος του μεγαλύτερου σε πληθυσμό Δήμου που συμμετέχει στην επιχείρηση, πλην του Δήμου της έδρας της επιχείρησης, ή ο οριζόμενος από αυτόν σύμβουλος. 3. Η θητεία του Διοικητικού Συμβουλίου ακολουθεί τη θητεία του Δημοτικού Συμβουλίου και, σε κάθε περίπτωση, λήγει το αργότερο τρεις (3) μήνες μετά τη συγκρότηση του Δημοτικού Συμβουλίου. 4. Τα αιρετά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου είναι δυνατόν να αντικαθίστανται κατά τη διάρκεια της θητείας τους, με αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου που τα όρισε, η οποία λαμβάνεται με απόλυτη πλειοψηφία του αριθμού των μελών του. Για την αντικατάσταση του εκπροσώπου των εργαζομένων και του περιβαλλοντικού ή κοινωνικού φορέα της περιοχής, απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του οργάνου που τους υπέδειξε. Η αντικατάσταση των ανεξάρτητων μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, δημοτών ή μόνιμων κατοίκων του οικείου δήμου, γίνεται ύστερα από αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, η οποία λαμβάνεται με πλειοψηφία των 2/3 του αριθμού των μελών του. 5. Στο Διοικητικό Συμβούλιο της επιχείρησης μετέχει, χωρίς δικαίωμα ψήφου, ως εισηγητής θεμάτων προς συζήτηση, ο Γενικός Διευθυντής της επιχείρησης. 6. Καθήκοντα γραμματέα του Διοικητικού Συμβουλίου ασκεί υπάλληλος της επιχείρησης, που ορίζεται από τον πρόεδρό του. 7. Για τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου που είναι αιρετοί εκπρόσωποι Δημοτικών Συμβουλίων, ισχύουν οι διατάξεις του Δημοτικού Κώδικα περί μη εκλογιμότητας και ασυμβιβάστων. 8. Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου δεν μπορεί να είναι συγγενείς μεταξύ τους εξ αίματος ή εξ αγχιστείας μέχρι και τρίτου βαθμού, καθώς και οι με οποιαδήποτε μορφή εργολάβοι ή προμηθευτές της επιχείρησης ή μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου ή υπάλληλοι ομοειδούς επιχείρησης. 9. Στον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου, αν δεν είναι Δήμαρχος, μπορεί να καταβάλλεται, για τις παρεχόμενες στην επιχείρηση υπηρεσίες του, αποζημίωση που καθορίζεται με απόφαση του Συντονιστή της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ύστερα από πρόταση του Διοικητικού Συμβουλίου της επιχείρησης. Η αποζημίωση αυτή δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%), του ποσού της αντιμισθίας του Δημάρχου, σύμφωνα με το άρθρο 92 του ν. 3852/2010. Σε περίπτωση απουσίας του Πρόεδρου, λόγω ασθένειας ή άδειας, μεγαλύτερης του ενός (1) μήνα, η αποζημίωση αυτή καταβάλλεται εξ ημισείας σε αυτόν και στον αναπληρωτή του. 10. Η αποζημίωση του Προέδρου, των μελών και του γραμματέα του Διοικητικού Συμβουλίου της επιχείρησης για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις, καθορίζεται με απόφαση του Συντονιστή της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ύστερα από πρόταση του Διοικητικού Συμβουλίου και δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των πενήντα (50) ευρώ ανά συνεδρίαση. Με όμοια απόφαση, που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση του Διοικητικού Συμβουλίου, μπορεί να ορίζεται ότι ένα από τα μέλη του παρέχει πλήρη απασχόληση με αμοιβή στην επιχείρηση και να καθορίζονται οι αρμοδιότητες και το ύψος της αμοιβής, το οποίο πρέπει να είναι ανάλογο των τυπικών του προσόντων και δεν μπορεί να υπερβαίνει το ύψος της αποζημίωσης του προέδρου της επιχείρησης.". ........................ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε' Διατάξεις σχετικές με την οργάνωση και λειτουργία του Υπουργείου Εσωτερικών και των αποκεντρωμένων διοικήσεων ........................ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ' Διατάξεις σχετικές με τις εκλογικές δαπάνες ........................ Άρθρο 117 Τροποποίηση των άρθρων του ν. 4538/2018 (A' 85) (Υιοθεσία) 1. Η περίπτωση β' της παρ. 2 του άρθρου 5 του ν. 4538/2018 (Α' 85) αντικαθίσταται ως εξής: "β. Το ονοματεπώνυμο των φυσικών γονέων του ανηλίκου, του ασκούντος τη γονική μέριμνα του ανηλίκου ή την επιμέλειά του ή του επιτρόπου που έχει οριστεί, των φυσικών αδελφών του, ενός συγγενή εξ αίματος έως τρίτου βαθμού, καθώς και η κατάσταση της υγείας των φυσικών γονέων, το επάγγελμα, η κατοικία και τα διαθέσιμα για την ταυτοποίησή τους στοιχεία, όπως ημερομηνία γέννησης, φύλο, καταγωγή, ιθαγένεια, εφόσον αυτά βρίσκονται στη διάθεση της αρμόδιας για την αναγραφή αρχής. Για τα ασυνόδευτα ανήλικα, καταγράφεται οποιοδήποτε έγγραφο, από το οποίο προκύπτει κάποιο στοιχείο της ταυτότητάς τους, της ηλικίας ή της καταγωγής τους, εφόσον αυτό βρίσκεται στη διάθεση της αρμόδιας για την αναγραφή αρχής.". 2. Η παρ. 5 του άρθρου 5 του ν. 4538/2018 αντικαθίσταται ως εξής: "5. Η εγγραφή στο Εθνικό Μητρώο Ανηλίκων των στοιχείων των περιπτώσεων α' και β' της παραγράφου 2 και κατά περίπτωση, του δικογράφου της αίτησης ή κύριας παρέμβασης, ή του αντιγράφου της εισαγγελικής διάταξης ή της σύμβασης, αποτελεί προϋπόθεση της τοποθέτησης ανηλίκου σε ανάδοχο γονέα βάσει δικαστικής απόφασης κατά το άρθρο 1532 του Α.Κ. ή με εισαγγελική διάταξη ή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 18 ή με σύμβαση. Η ίδια υποχρέωση υπάρχει και όταν το δικαστήριο ενεργεί αυτεπαγγέλτως σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 1532 του Α.Κ.. Όταν τοποθετείται ανήλικο σε ανάδοχο γονέα με σύμβαση, η καταχώρηση των ανωτέρω στοιχείων είναι προϋπόθεση του κύρους της. Τα ανωτέρω στοιχεία κοινοποιούνται αμελλητί από τον υποψήφιο ανάδοχο γονέα στον αρμόδιο φορέα εποπτείας, ο οποίος τα καταχωρεί στα Ειδικά Μητρώα Ανηλίκων και Υποψηφίων Αναδόχων Γονέων που τηρεί και τα διαβιβάζει μέσα σε πέντε (5) εργάσιμες ημέρες στα αντίστοιχα Εθνικά Μητρώα.". 3. Η παρ. 6 του άρθρου 5 του ν. 4538/2018 αντικαθίσταται ως εξής: "6. Τα στοιχεία που αναφέρονται στην περίπτωση δ' της παραγράφου 2, αποστέλλονται για καταχώρηση στο ΕΚΚΑ από την αρμόδια υπηρεσία του άρθρου 22 εντός πέντε (5) εργασίμων ημερών από την κατάθεσή τους σε αυτήν από τον υποψήφιο θετό γονέα.". 4. Στο άρθρο 5 του ν. 4538/2018 προστίθεται παράγραφος 7 ως εξής: "7. Για κάθε ανήλικο εγγεγραμμένο στο Εθνικό Μητρώο Ανηλίκων συντάσσεται και καταχωρείται στο Ειδικό Μητρώο Ανηλίκων από την κατά περίπτωση αρμόδια για την εγγραφή του Μονάδα Παιδικής Προστασίας και Φροντίδας, Ατομικό Σχέδιο Οικογενειακής Αποκατάστασης (ΑΣΟΑ) εντός ενενήντα (90) ημερών από την τοποθέτησή του, το οποίο περιλαμβάνει αιτιολογημένη πρόταση αποκατάστασής του, λαμβάνοντας υπόψη τις εξατομικευμένες ανάγκες και το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού. Το ΑΣΟΑ διαβιβάζεται από το ΕΚΚΑ στον αρμόδιο φορέα εποπτείας του ανηλίκου. Το ΑΣΟΑ επικαιροποιείται κάθε φορά που υπάρχουν ουσιαστικές μεταβολές στην κατάσταση του ανηλίκου ή το αργότερο μετά την παρέλευση έτους από την τελευταία του υποβολή.". 5. Στο άρθρο 5 του ν. 4538/2018 προστίθεται παράγραφος 8 ως εξής: "8. Οι κοινωνικές υπηρεσίες των δημόσιων νοσοκομείων και των δημόσιων μαιευτηρίων, υποχρεούνται να τηρούν Ειδικό Μητρώο Ανηλίκων στο οποίο εγγράφονται, μέσα σε 48 ώρες από την άφιξή τους, όλοι οι ανήλικοι που δεν συνοδεύονται από τον κηδεμόνα τους ή παραπέμπονται σε αυτά από την αρμόδια εισαγγελική αρχή. Στα Ειδικά Μητρώα που συστήνονται δυνάμει της παρούσας διάταξης, αναγράφονται όσα από τα στοιχεία της παραγράφου 2 βρίσκονται στη διάθεση της Κοινωνικής Υπηρεσίας. Οι ανωτέρω υπηρεσίες διαβιβάζουν στο ΕΚΚΑ τα παραπάνω στοιχεία εντός πέντε (5) εργασίμων ημερών από την άφιξη του ανηλίκου, για την εγγραφή τους στο Εθνικό Μητρώο της παραγράφου 1. Η υποχρέωση αυτή δεν αντικαθιστά την υποχρέωση οποιουδήποτε να ενημερώνει τις Εισαγγελικές ή Αστυνομικές Αρχές για την παρουσία παιδιού σε κίνδυνο.". 6. Στην περίπτωση γ' της παραγράφου 2 του άρθρου 6 προστίθεται δεύτερο εδάφιο ως εξής: "Σε περίπτωση αρνητικής έκβασης της κοινωνικής έρευνας, ο αιτών έχει το δικαίωμα υποβολής νέας αίτησης ενδιαφέροντος μετά την παρέλευση τριετίας από την υποβολή της προηγούμενης.". 7. Η περίπτωση ζ' της παρ. 1 του άρθρου 9 του ν. 4538/2018 αντικαθίσταται ως εξής: "ζ. Πιστοποιητικό ότι δεν έχει ασκηθεί ποινική δίωξη για όσα αδικήματα προβλέπονται στην περίπτωση στ', καθώς και πιστοποιητικό που εκδίδεται από την εισαγγελία του τόπου μόνιμης κατοικίας τους, ότι δεν είναι φυγόδικοι ή φυγόποινοι για τα ίδια αδικήματα. Τα πιστοποιητικά των περιπτώσεων β', δ' και ε' εκδίδονται εντός του προηγούμενου τριμήνου από την υποβολή τους. Τα πιστοποιητικά των περιπτώσεων στ' και ζ' αναζητούνται αυτεπάγγελτα, σε ετήσια βάση από τον αρμόδιο φορέα εποπτείας για όσο χρονικό διάστημα είναι εγγεγραμμένος ο υποψήφιος ή ο ανάδοχος στα μητρώα των άρθρων 6 και 7.". 8. Η περίπτωση β' της παρ. 1 του άρθρου 13 του ν. 4538/2018 αντικαθίσταται ως εξής: "β. Στις Διευθύνσεις Κοινωνικής Μέριμνας ή, κατά περίπτωση, τα Τμήματα Κοινωνικής Αλληλεγγύης των Διευθύνσεων Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας των Περιφερειών ή Περιφερειακών Ενοτήτων για τους ανηλίκους οι οποίοι δεν είναι τοποθετημένοι σε μονάδα παιδικής προστασίας και φροντίδας ή είναι τοποθετημένοι σε μονάδα νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.". 9. Στην περίπτωση γ' της παρ. 2 του άρθρου 20 του ν. 4538/2018 προστίθεται δεύτερο εδάφιο, ως εξής: "Σε περίπτωση αρνητικής έκβασης της κοινωνικής έρευνας, ο αιτών έχει το δικαίωμα υποβολής νέας αίτησης ενδιαφέροντος μετά την παρέλευση τριετίας από την υποβολή της προηγούμενης.". 10. Στο άρθρο 20 του ν. 4538/2018 προστίθεται παράγραφος 4 ως εξής: "4. Ο υποψήφιος θετός γονέας ο οποίος καταθέτει αίτηση υιοθεσίας σύμφωνα με το άρθρο 1549 Α.Κ., υποχρεούται εντός πέντε (5) ημερών από την κατάθεσή της, να την κοινοποιήσει στην αρμόδια κατά περίπτωση υπηρεσία του άρθρου 22 στην οποία έχει υποβάλει αίτηση ενδιαφέροντος. Εντός της ίδιας παραπάνω πενθήμερης προθεσμίας υποχρεούται επιπλέον να συνυποβάλει τα στοιχεία των περιπτώσεων α' και β' της παραγράφου 2 του άρθρου 5 που βρίσκονται στη διάθεσή του. Η αρμόδια υπηρεσία καταχωρεί την ανωτέρω αίτηση στο Ειδικό Μητρώο Υποψήφιων Θετών Γονέων και στο Ειδικό Μητρώο Ανηλίκων, εντός 48 ωρών. Τα στοιχεία των περιπτώσεων α' και β' της παραγράφου 2 του άρθρου 5 καταχωρούνται από την αρμόδια υπηρεσία στο Ειδικό Μητρώο Ανηλίκων εντός της ίδιας προθεσμίας.". 11. Στην παρ. 2 του άρθρου 21 του ν. 4538/2018 προστίθεται τελευταίο εδάφιο ως εξής: "Αρμόδιες για τη συλλογή και καταχώρηση στο Εθνικό Μητρώο Υιοθεσιών των στοιχείων των περιπτώσεων α', β' και γ' είναι οι υπηρεσίες του άρθρου 22.". 12. Η παρ. 3 του άρθρου 21 του ν. 4538/2018 τροποποιείται ως εξής: "3. Ο Εισαγγελέας του αρμόδιου για την κήρυξη της υιοθεσίας δικαστηρίου οφείλει εντός δέκα (10) ημερών από την τελεσιδικία της απόφασης να τη διαβιβάσει με πιστοποιητικό τελεσιδικίας προκειμένου να εγγραφεί στο Εθνικό Μητρώο Υιοθεσιών. Την ίδια υποχρέωση έχουν οι εξειδικευμένες σε θέματα διακρατικών υιοθεσιών υπηρεσίες και οργανώσεις, όπως αυτές ορίζονται στην παρ. 2 του άρθρου 1 του π.δ. 226/1999 (Α 190).". ........................ Άρθρο 122 Προσθήκη εδαφίου στην παρ. 1 της περίπτωσης Α' του άρθρου 20 του ν. 4354/2015 (Υπερωρίες ΟΤΑ) Μετά το ένατο εδάφιο της παρ. 1 της περίπτωσης A΄ του άρθρου 20 του ν. 4354/2015 (Α' 176), προστίθεται εδάφιο ως εξής: "Ειδικά αποφάσεις έγκρισης υπερωριακής απασχόλησης και απασχόλησης κατά τη νύχτα και κατά τις εξαιρέσιμες ημέρες, προσωπικού των Ο.Τ.Α. β' βαθμού, σε εργασίες που αφορούν έκτακτες ή μη προβλέψιμες ανάγκες αποχιονισμού, παρεμβάσεων σε πλημμυρικά φαινόμενα, εργασίες αποκατάστασης λειτουργίας φωτεινής σηματοδότησης ή ηλεκτροφωτισμού ή οδικού δικτύου, καθώς και υπηρεσίες έκτακτων ελέγχων δημόσιας υγείας ή κτηνιατρικών ελέγχων, μπορούν να ισχύουν αναδρομικά από την έναρξη του εξαμήνου του έτους το οποίο αφορούν". ........................ Άρθρο 138 Έναρξη ισχύος Η ισχύς του παρόντος νόμου αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά στις επιμέρους διατάξεις. Αθήνα, 26 Μαρτίου 2019