Γνωστοποίηση διατάξεων του άρθρου 13 του ν. 4387/2016(1) και παροχή οδηγιών σχετικά με το ανώτατο όριο καταβολής της σύνταξης Εγκ. Υπ. Εργασίας Φ80000/48653/1865/30.11.2016 Σας γνωρίζουμε ότι στο ΦΕΚ 85, τεύχος Α'/12.5.2016 δημοσιεύτηκε ο νόμος 4387/2016 "Ενιαίο Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλειας - Μεταρρύθμιση ασφαλιστικού-συνταξιοδοτικού συστήματος - Ρυθμίσεις φορολογίας εισοδήματος και τυχερών παιγνίων και άλλες διατάξεις". Με το άρθρο 13 του ανωτέρω νόμου θεσπίζεται ανώτατο όριο καταβολής της σύνταξης. Στο πλαίσιο αυτό, για την ορθή εφαρμογή των διατάξεων από τις υπηρεσίες σας αλλά και την πληροφόρηση των ενδιαφερομένων, επισημαίνουμε τα ακόλουθα: Α. Συντάξεις που υπάγονται στις προαναφερόμενες διατάξεις Οι καταβαλλόμενες/καταβλητέες κατά την 12.5.2016 κύριες και επικουρικές συντάξεις καθώς και σε όσες εφαρμόζονται ως προς τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης οι προγενέστερες του ν. 4387/2016 διατάξεις, οι οποίες από 1.1.2017 θα χορηγούνται από τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ. Β. Ανώτατο όριο ατομικής μηνιαίας σύνταξης Μέχρι την 31.12.2018, το καταβαλλόμενο ποσό κάθε ατομικής μηνιαίας σύνταξης των προσώπων που υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 13 του ν. 4387/2016, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 2.000 ευρώ. Η καταβολή του ποσού που υπερβαίνει τα 2.000 ευρώ, αναστέλλεται μέχρι και την 31.12.2018. Γ. Υπολογισμός ποσού ανωτάτου ορίου ατομικής μηνιαίας σύνταξης 1.α. Για την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης ως καταβαλλόμενο ποσό ατομικής μηνιαίας κύριας σύνταξης λαμβάνεται υπόψη το ακαθάριστο ποσό της ατομικής μηνιαίας κύριας σύνταξης συμπεριλαμβανομένων των πάσης φύσεως προσαυξήσεων (επίδομα τέκνων, συζύγου), επιδόματος απόλυτης αναπηρίας, εξωιδρυματικού επιδόματος, ειδικής προσαύξησης ΤΣΜΕΔΕ, προσαύξησης μονοσυνταξιούχων ΤΣΑΥ, αφαιρουμένων των μειώσεων κρατήσεων με βάση τις διατάξεις: - ν. 4024/2011 (άρθρο 2 παρ. 1 και 2,), - ν. 4051/2012 (άρθρο 6 παρ. 1,) - ΥΑ 476/2012 (ΦΕΚ 499,Β) - ν. 4093/2012 (άρθρο πρώτο παρ. ΙΑ υποπαρ. ΙΑ5 περ. 1 και παρ. Β Υποπαρ. Β3 περ. α β. Για την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης ως καταβαλλόμενο ποσό ατομικής μηνιαίας επικουρικής σύνταξης λαμβάνεται υπόψη το ακαθάριστο ποσό της ατομικής μηνιαίας επικουρικής σύνταξης συμπεριλαμβανομένων των πάσης φύσεως προσαυξήσεων (επίδομα τέκνων, συζύγου), επιδόματος απόλυτης αναπηρίας, αφαιρουμένων των μειώσεων-κρατήσεων με βάση τις διατάξεις: - ν. 4024/2011 (άρθρο 2 παρ. 3 και 4), - ν. 4051/2012 (άρθρο 6 παρ. 2-5) - ν. 4052/2012 (άρθρο 42, παρ. 1) - ν. 4093/2012 (άρθρο πρώτο παρ. ΙΑ υποπαρ. ΙΑ5 περ. 1) 2.α. Επί του ποσού των 2.000,00 ευρώ, που προκύπτει σύμφωνα με τα ανωτέρω (προαναφερόμενη ενότητα Β), υπολογίζεται η κράτηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) υπέρ ΑΚΑΓΕ που αντιστοιχεί στο ποσό αυτό, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 38 του ν. 3863/2010,όπως συμπληρώθηκε με την παρ. 10 του άρ. 44 του ν. 3986/2011 καθώς και η κράτηση της παρ. 11 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011. β. Το ποσό της κράτησης για υγειονομική περίθαλψη, ανεξαρτήτως φορέα υγειονομικής περίθαλψης, υπολογίζεται επί του εναπομείναντος ποσού, που προκύπτει μετά την αφαίρεση από το ποσό των 2.000 ευρώ των κρατήσεων της ανωτέρω παραγράφου 2α της παρούσας ενότητας. 3. Το καθαρό προ φόρου ποσό σύνταξης που προκύπτει σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, δεν μπορεί να υπερβαίνει το αντίστοιχο ποσό που καταβαλλόταν πριν από την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016. Παράδειγμα Έστω συνταξιούχος, άνω των 60 ετών, του οποίου η κύρια σύνταξη, όπως ορίζεται στην ενότητα Γ.1.α., ανέρχεται σε 2.465,67 ευρώ (της οποίας το καθαρό προ φόρου ποσόν ισούται με 1.913,24 ευρώ). Σύμφωνα με τα ανωτέρω, το ποσό αυτής της ατομικής μηνιαίας κύριας σύνταξης του περιορίζεται σε 2.000 ευρώ. Στο ποσό των 2.000 ευρώ εφαρμόζονται οι κρατήσεις για Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (6%*2000 = 120 ευρώ), η εισφορά υπέρ υγειονομικής περίθαλψης [(2000-120)*6% = 112,80 ευρώ]. Το καθαρό προ φόρου ποσό ανέρχεται, τελικά, σε 2000-120-112,80 = 1767,20 ευρώ (μικρότερο των 1.913,24 ευρώ). Σε συνταξιούχο που πριν την εφαρμογή του μέτρου, η κύρια σύνταξη, όπως ορίζεται στην ενότητα Γ.1.α., ανέρχεται σε 2.015,80 ευρώ (της οποίας το καθαρό προ φόρου ποσόν ισούται με 1.644,06 ευρώ), το καθαρό προ φόρου ποσόν μετά την εφαρμογή του μέτρου (1.767,20 ευρώ) υπερβαίνει το καθαρό προ φόρου ποσόν πριν την εφαρμογή του μέτρου (1.644,06 ευρώ) και συνεπώς, ο συνταξιούχος θα συνεχίσει να λαμβάνει ως σύνταξη το ποσό πριν την εφαρμογή του μέτρου, δηλ. 1.644,06 ευρώ. Δ. Ανώτατο όριο συντάξεων Στις περιπτώσεις που συνταξιούχος δικαιούται δύο ή περισσότερες συντάξεις από οποιαδήποτε αιτία από το Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ. ή οποιονδήποτε ασφαλιστικό φορέα κύριας ή επικουρικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της ειδικής προσαύξησης που χορηγεί το ΤΣΜΕΔΕ, προσαύξησης μονοσυνταξιούχων ΤΣΑΥ, της προσυνταξιοδοτικής παροχής που καταβάλλεται από το ΕΤΑΤ και το ΕΤΕΑ (τ. ΕΤΕΑΜ), καθώς και των λοιπών παροχών του ΕΤΑΤ, το άθροισμα του καθαρού ποσού δεν μπορεί να υπερβαίνει τις τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ. Ως καθαρό ποσό εννοείται: α) Στις περιπτώσεις που η σύνταξη έχει περιοριστεί σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ενότητα Γ της παρούσας εγκυκλίου, ως καθαρό ποσό εννοείται αυτό που προκύπτει κατόπιν της εφαρμογής της ενότητας Γ. β) Στις περιπτώσεις που η σύνταξη δεν έχει περιοριστεί σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ενότητα Γ της παρούσας εγκυκλίου, ως καθαρό ποσό ορίζεται το ακαθάριστο ποσό της/των ατομικής/ών μηνιαίας κύριας και επικουρικής σύνταξης/ων συμπεριλαμβανομένων των προσαυξήσεων λόγω τέκνων και συζύγου, της ειδικής προσαύξησης ΤΣΜΕΔΕ, της προσαύξησης μονοσυνταξιούχων ΤΣΑΥ και της προσυνταξιοδοτικής παροχής που καταβάλλεται από το ΕΤΑΤ και το ΕΤΕΑ (τ. ΕΤΕΑΜ), αφαιρουμένων των μειώσεων-κρατήσεων με βάση τις διατάξεις: - ν. 3863/2010 (άρθρο 38) όπως συμπληρώθηκε με την παρ. 10 του άρ. 44 του ν. 3986/2011 - ν. 3986/2011 (άρθρο 44 παρ. 11, 12 και 13) - ν. 4024/2011 (άρθρο 2 παρ. 1, 2, 3 και 4), - ν. 4051/2012 (άρθρο 6 παρ. 1 και 2-5) - ΥΑ 476/2012 (ΦΕΚ 499,Β) - ν. 4052/2012 (άρθρο 42, παρ. 1) - ν. 4093/2012 (άρθρο πρώτο παρ. ΙΑ υποπαρ. ΙΑ5 περ. 1 και παρ. Β Υποπαρ. Β3 περ. α) - των κρατήσεων για υγειονομική περίθαλψη γ) Διευκρινίζεται, τέλος, ότι στον υπολογισμό του ανωτέρω ανώτατου καθαρού ποσού καταβολής αθροίσματος συντάξεων (ήτοι 3.000 ευρώ) που αφορά στα άτομα με αναπηρία ή χρόνια πάθηση και των οικογενειών που έχουν μέλη τους άτομα με αναπηρία δεν λαμβάνονται υπόψη τα πάσης φύσεως προνοιακά επιδόματα (επιδόματα που χορηγούνται από τη Γενική Διεύθυνση Πρόνοιας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης) και επιδόματα αναπηρίας (επίδομα απόλυτης αναπηρίας και εξωιδρυματικό επίδομα). Ε. Υπολογισμός ποσού ανωτάτου ορίου συντάξεων Α. Για τον υπολογισμό του ποσού των 3.000 ευρώ (ανώτατο όριο αθροίσματος συντάξεων) λαμβάνεται υπόψη το άθροισμα του καθαρού ποσού της κάθε μίας εκ των συντάξεων που καταβάλλονται στο ίδιο πρόσωπο, όπως αυτό προκύπτει από την προαναφερόμενη ενότητα "Γ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΟΣΟΥ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΟΡΙΟΥ ΣΥΝΤΑΞΗΣ" (περιπτώσεις 1α και 1β) και Δ. Επομένως, ο έλεγχος για την υπέρβαση του ανωτάτου ορίου κύριας και επικουρικής μηνιαίας σύνταξης των 2.000 ευρώ προηγείται του ελέγχου για την υπέρβαση του ανωτάτου ορίου συντάξεων των 3.000 ευρώ. Η καταβολή του καθαρού ποσού που υπερβαίνει τα 3.000 ευρώ, αναστέλλεται μέχρι και την 31.12.2018. Το ποσό της μείωσης που προκύπτει λόγω της κατά τα ανωτέρω αναστολής επιμερίζεται ανάλογα σε κάθε σύνταξη. Παράδειγμα: Έστω συνταξιούχος που λαμβάνει δύο συντάξεις: η 1η ανέρχεται (μετά τις μειώσεις της ενότητας Γ) στο καθαρό ποσό προ φόρου των 1.767,20 ευρώ και η δεύτερη σύνταξη ανέρχεται στο καθαρό ποσό προ φόρου των 1.350 ευρώ. Στην περίπτωση αυτή το άθροισμα του καθαρού ποσού (προ φόρου) των δύο καταβαλλομένων συντάξεων ανέρχεται σε 3.117,20 ευρώ (1.767,20 ευρώ + 1.350 ευρώ). Το ποσό αυτό υπερβαίνει το ανώτατο όριο των συντάξεων (3.000 ευρώ) κατά 117,20 ευρώ. Επομένως, το σύνολο του καθαρού ποσού προ φόρου των δύο συντάξεων θα περιορισθεί στο ποσό των 3.000 ευρώ, με αναλογικό επιμερισμό του ποσού των 117,2 ευρώ σε αυτές. Έτσι η πρώτη σύνταξη θα μειωθεί κατά 66,44 ευρώ, και η δεύτερη κατά 50,76 ευρώ. ΣΤ. Διάρκεια ισχύος των διατάξεων του άρθρου 13 του Ν. 4387/2016 1. Οι ανωτέρω διατάξεις έχουν εφαρμογή από 01.06.2016. Τα υπερβάλλοντα ποσά που έχουν ήδη καταβληθεί παρακρατούνται βάσει των προβλέψεων της διάταξης του άρθρου 20 παρ. 8 του ν. 2084/1992, όπως ισχύει. Η διαφορά μεταξύ των καταβαλλόμενων προ της εφαρμογής των διατάξεων συντάξεων και του ποσού των συντάξεων που προκύπτει από την εφαρμογή των ανωτέρω, αποτελεί έσοδο των οικείων ασφαλιστικών φορέων. 2. Από 1.1.2019 επαναχορηγείται το ποσό κάθε σύνταξης, η καταβολή του οποίου είχε ανασταλεί σύμφωνα με τα προαναφερόμενα και το νέο ύψος των συντάξεων, όπως θα προκύψει μετά την αναπροσαρμογή αυτών σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 14, 33, 73Α και 96 του ν. 4387/2016. (1) ΕΑΕΔ 2016, σελ. 481, 504.
ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου – Εργατικά – Εργατική νομοθεσία – Ασφαλιστική νομοθεσία – ΣΣΕ – Αποδοχές – Μισθός – Ημερομίσθιο – Επιδόματα – Συνταξιοδότηση – ΙΚΑ – ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου
