Οι εορτές Χριστουγέννων 2016 και Νέου Έτους 2017 Χριστούγεννα 25 Δεκεμβρίου 2016 (Κυριακή) Σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν.δ. 3755/ 1957, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 του ν.δ. 147/1973 (Επιθ. Ασφ. και Εργατ. Δικαίου, τόμος 7 (1973), σελ. 591), σε συνδυασμό και με την παρ. 1 του άρθρου 4 του β.δ. 748/1966, τα Χριστούγεννα είναι εξαιρέσιμη ημέρα υποχρεωτικής αργίας. Απαγορεύεται συνεπώς κατά τη διάρκειά της η λειτουργία κάθε επιχειρήσεως, εκμεταλλεύσεως και εργασίας, που δεν λειτουργεί κατά τις Κυριακές και η απασχόληση του προσωπικού της, από το οποίο, το αμειβόμενο με ημερομίσθιο, ενώ δεν θα εργασθεί θα πάρει το ημερομίσθιό του. Συνεπώς, όσοι μισθωτοί δεν απασχοληθούν την Κυριακή 25 Δεκεμβρίου 2016 από λόγους που δεν οφείλονται στους ίδιους (δηλαδή οι μισθωτοί που δεν θ' απασχοληθούν λόγω μη λειτουργίας της εκμεταλλεύσεως στην οποία εργάζονται), εφόσον αμείβονται με ημερομίσθιο, δικαιούνται το καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους, χωρίς άλλη προσαύξηση. Οι μισθωτοί που αμείβονται με μηνιαίο μισθό, δεν θα πάρουν πρόσθετο ημερομίσθιο, γιατί η παρ. 3 του άρθρου 2 του ν.δ. 3755/1957, που προβλέπει την καταβολή του ημερομισθίου, αναφέρεται μόνο σε ημερομίσθιους. Συγκεκριμένα στην περίπτωσή μας που τα Χριστούγεννα είναι ημέρα Κυριακή στην πενθήμερη εβδομάδα που η υποχρεωτική αργία συμπίπτει με ημέρα μη εργάσιμη, λόγω του συστήματος των 5 εργασίμων ημερών, οι ημερομίσθιοι μισθωτοί δικαιούνται το ημερομίσθιο της ημέρας αυτής, πέρα από τα ημερομίσθια που οφείλονται για την απασχόληση των άλλων 5 ημερών της εβδομάδος, γιατί η απασχόλησή τους δεν οφείλεται σ' αυτούς. Για όσους εργάζονται 6 ημέρες την εβδομάδα την ημέρα των Χριστουγέννων που δεν θα εργασθούν θα πάρουν κανονικά το ημερομίσθιό τους. Ενώ όσοι εργάζονται 5 ημέρες την εβδομάδα το ημερομίσθιο θα είναι ίσο με το 1/6 του εβδομαδιαίου μισθού που δεν λαμβάνουν κατά την εβδομάδα στην οποία ανήκει η εορτή αργία (Αρθρο 6 της από 26.2.75 Ε.Γ.Σ.Σ.Ε.). Από τους μισθωτούς πάλι που θα εργαστούν την Κυριακή 25 Δεκεμβρίου 2016 οι μεν ημερομίσθιοι θα πάρουν το καταβαλλόμενο ημερομίσθιο και προσαύξηση 75%, που υπολογίζεται στο νόμιμο ημερομίσθιό τους, ενώ οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό, αν η εκμετάλλευση στην οποία εργάζονται, εξαιρείται από την Κυριακή αργία, θα πάρουν μόνο προσαύξηση 75%, που θα υπολογισθεί στο 1/25 του νόμιμου μηνιαίου μισθού τους, γιατί ο μισθός θεωρείται ότι περιέχει και την αμοιβή της απασχόλησης κατά τις ημέρες αργίας, αφού οι εκμεταλλεύσεις στις οποίες εργάζονται, επιτρέπεται να λειτουργούν και κατ' αυτές, ενώ αν απασχολούνται σε εκμεταλλεύσεις στις οποίες εφαρμόζεται η Κυριακή αργία -οπότε τα Χριστούγεννα εργάζονται εκτάκτως (είτε παρανόμως είτε νομίμως με άδεια της αρμόδιας αρχής)- θα πάρουν πέρα από την προσαύξηση του 75% και το 1/25 του καταβαλλόμενου μηνιαίου μισθού τους, γιατί, στην περίπτωση αυτή ο μισθός αντιστοιχεί μόνο στις εργάσιμες ημέρες του μήνα και συνεπώς δεν περιλαμβάνει και την αμοιβή της απασχόλησης σε ημέρα αργίας. Εάν η εργασία πραγματοποιηθεί τη νύχτα, μεταξύ των ωρών 22.00 και 06.00 τότε επί πλέον από την προσαύξηση του 75% για την εργασία που προσφέρεται σε ημέρα αργίας (και που αντιστοιχεί στις ώρες 00.01 έως 24.00 της 25ης Δεκεμβρίου), οι μισθωτοί -είτε αμείβονται με ημερομίσθιο είτε με μηνιαίο μισθό-, δικαιούνται επιπροσθέτως και προσαύξηση 25% για κάθε ώρα νυκτερινής εργασίας, που υπολογίζεται επίσης πάνω στο νόμιμο ημερομίσθιο και μισθό. Η 25η Δεκεμβρίου που συμπίπτει με ημέρα Κυριακή τον χρόνο αυτό δεν μετατίθεται σε άλλη εργάσιμη ημέρα σύμφωνα με το άρθρο 7 του Ν. 1400/83. Προσωπικό Δημοσίου, ν.π.δ.δ. Το προσωπικό του δημοσίου και των ν.πδ.δ. που συνδέεται με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, έχει τα Χριστούγεννα ως αργία, σύμφωνα με την παρ. 11 του άρθρου 1 του ν. 1157/1981 (ΕΑΕΔ 15.420). Όπως μάλιστα προβλέπει η παρ. 13 του ίδιου άρθρου, οι ημερομίσθιοι από το προσωπικό αυτό, που δεν απασχολήθηκαν κατά τις ημέρες αργίας της παρ. 11, παίρνουν για κάθε μία απ' αυτές το ημερομίσθιό τους, εφόσον η μη απασχόλησή τους δεν οφείλεται στους ίδιους. Συνεπώς, το ημερομίσθιο προσωπικό του δημοσίου και των ν.πδ.δ. που συνδέεται με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, εφόσον λόγω της αργίας των Χριστουγέννων δεν εργασθεί την ημέρα αυτή δικαιούται ένα απλό ημερομίσθιο. Τα ίδια ισχύουν και για το προσωπικό που έχει προσληφθεί για την πλήρωση οργανικών θέσεων ειδικού επιστημονικού προσωπικού (άρθρ. 268 παρ. 4 του ν. 1188/1981) και για την κάλυψη απρόβλεπτων και επειγουσών αναγκών (άρθρο 225 του ν. 1188/1981) των οργανισμών τοπικής αυτοδιοικήσεως, ενώ για το προσωπικό που έχει προσληφθεί για την κάλυψη παροδικών αναγκών, ισχύουν όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω για τον ιδιωτικό τομέα γιατί, η σχετική διάταξη (άρθρο 303 του ν. 1188/1981) παραπέμπει στην εργατική νομοθεσία. Όλες αυτές οι διατάξεις, έχουν κωδικοποιηθεί με το π.δ. 410/1988 «Κωδικοποίηση σε ενιαίο κείμενο των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας, που αφορούν το προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου του δημοσίου κ.λπ.» και καλύπτονται τώρα από τα άρθρα 16, 60, 67 και 89 του π.δ. (ΕΑΕΔ, τόμος 22 (1988), σελ. 813, 887, 889 και 895). 26 Δεκεμβρίου 2016 (Δευτέρα) Η επόμενη ημέρα των Χριστουγέννων δεν είναι εξαιρέσιμη αργία, αλλά εργάσιμη για επιχ/σεις και εργασίες του ιδιωτικού τομέα. Για το προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου του Δημοσίου, ν.π.δ.δ. η ημέρα αυτή είναι αργία και κατά συνέπεια ισχύουν και γι' αυτούς όσα ανωτέρω αναφέρονται. Η ημέρα αυτή έχει όμως καθιερωθεί κατά το πλείστον από τις επιχ/σεις ή εκμεταλλεύσεις ως αργία. Πρωτοχρονιά 1 Ιανουαρίου 2017 (Κυριακή) Θεοφάνεια 6 Ιανουαρίου 2017 (Παρασκευή) Η Πρωτοχρονιά δεν είναι εξαιρέσιμη αργία αλλά εργάσιμη ημέρα για τις επιχ/ σεις εκμεταλλεύσεις και εργασίες του ιδιωτικού τομέα. Η ημέρα αυτή για πολλές επιχ/ σεις και εκμεταλλεύσεις έχει καθιερωθεί ως αργία, είτε με συμφωνία εργοδότη - εργαζομένων είτε με μονομερή απόφαση του εργοδότη. Για το χρόνο αυτό η ημέρα αυτή είναι Κυριακή και συνεπώς αργία. Σε εξαήμερη ή πενθήμερη εβδομάδα εργασίας οι εργαζόμενοι για τη μέρα αυτή δεν θα λάβουν τίποτα. Γι' αυτούς όμως που επιτρέπεται η απασχόληση δηλαδή εξαιρούνται από την Κυριακή αργία, οι μεν αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό θα πάρουν προσαύξηση 75%, που θα υπολο- γισθεί στο 1/25 του μηνιαίου μισθού τους, οι δε αμειβόμενοι με ημερομίσθιο το νόμιμο ημερομίσθιό τους με προσαύξηση 75%. Και η ημέρα των Θεοφανείων δεν είναι εξαιρέσιμη αργία. Για τις δημόσιες υπηρεσίες τα ν.πδ.δ. και ΟΤΑ όμως είναι αργία. Για τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα γενικά αναφέρουμε ότι επιτρέπεται για τις μέρες αυτές η εργασία ή και η αργία. Από τη συμφωνία θα εξαρτηθεί αν θα καταβληθεί το ημερομίσθιό του ή όχι ή και καθόλου σε περίπτωση που συμφωνήσουν να μην εργασθούν. Η δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων, η Πρωτοχρονιά ή τα Θεοφάνεια με διατάξεις Σ.Σ.Ε. ή Δ.Α., οι ημέρες αυτές έχουν καθιερωθεί σε πολλές κατηγορίες επιχ/σεων ως αργίες. Για το προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου του Δημοσίου, ν.π.δ.δ. και ΟΤΑ οι ημέρες αυτές είναι αργίες και καθίσταται ως εκ τούτου υποχρεωτική η καταβολή του ημερομισθίου. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο για το προσωπικό που έχει προσληφθεί για την κάλυψη επειγουσών και παροδικών αναγκών. Οι ημέρες αυτές γι' αυτούς δεν είναι αργίες. Μόνο στην περίπτωση που ο Δήμος ή Κοινότητα δεν παράσχει εργασία, υποχρε- ούται να καταβάλλει στους εργαζόμενους απλό το ημερομίσθιο, όπως θα συνέβαινε και στην περίπτωση που θα εργάζονταν τις ημέρες αυτές. Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2016 Θα πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ των επιχειρήσεων γενικά και των εμπορικών καταστημάτων, όπως αυτά προσδιορίζονται από το Ν.Δ. 1037/71. Επιχειρήσεις γενικά Από το άρθρο 1 του Β.Δ. 750/71 του οποίου οι διατάξεις δεν εθίγησαν από τους μεταγενέστερους νόμους που εκδόθηκαν, όπως από τον ν. 1892/20, το Π.Δ. 327/92, ν. 2224/94 και ν. 3385/05 επιτρέπεται η λειτουργία των επιχειρήσεων κατά την Κυριακή που συμπίπτει μεταξύ 18ης και 24ης Δεκεμβρίου κάθε έτους ή την τελευταία Κυριακή κάθε έτους που συμπίπτει με την 31η Δεκεμβρίου. Η εργασία για την Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2016 είναι υποχρεωτική για τους εργαζομένους, μόνον όταν αποφασισθεί η λειτουργία των επιχ/σεων από τον εργοδότη (άρθρ. 2). Κατά συνέπεια την Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2016 μπορούν να λειτουργήσουν όλες οι επιχειρήσεις και να απασχολήσουν το προσωπικό τους το οποίο όμως δικαιούται ανάπαυσης μια άλλη εργάσιμη ημέρα κατά τον Ιανουάριο του επόμενου χρόνου, όταν η απασχόληση υπερβαίνει τις 5 ώρες. Καταστήματα Ειδικά για τα καταστήματα μετά την ισχύ του ν. 4177/13 άρθρ. 16 επιτρέπεται προαιρετικά η λειτουργία αυτών τις δύο (2) Κυριακές πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων. Έτσι ειδικά για φέτος την α) Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2016 και β) Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2016 επιτρέπεται η λειτουργία αυτών. Το πλαίσιο ωραρίου καθορίζεται για τις Κυριακές από 11.00 έως 20.00. Έτσι όσοι μισθωτοί απασχοληθούν τις πιο πάνω Κυριακές τόσο των επιχειρήσεων όσο και των εμπορικών καταστημάτων θα πάρουν, οι μεν αμειβόμενοι με ημερομίσθιο, το καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους και προσαύξηση 75%, που θα υπολογισθεί στο νόμιμο ημερομίσθιο, οι δε αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό, αν πάρουν αναπληρωματική ανάπαυση 24 συνεχών ωρών σε άλλη ημέρα, θα πάρουν μόνο προσαύξηση 75%, που θα υπολογισθεί στο 1/25 του νόμιμου μηνιαίου μισθού τους. Αν δεν πάρουν αναπληρωματική ανάπαυση θα λάβουν πέραν από την προσαύξηση 75% και το 1/25 του μηνιαίου μισθού τους. Οι αυτοί μισθωτοί (υπάλληλοι και εργάτες), εφόσον η εργασία που θα προσφέρουν την Κυριακή στην οποία αναφερόμαστε, θα είναι πάνω από 5 ώρες, δικαιούνται, κατά την παρ. 2 του άρθρου 2 του Β.Δ. 750/71 αναπληρωματική εβδομαδιαία ανάπαυση διάρκειας 24 ωρών, που αρχίζει από την ώρα που θα λήξει η εργασία σε μια άλλη εργάσιμη ημέρα του Ιανουαρίου 2017. Το προσωπικό που τυχόν θα απασχοληθεί υπερωριακά, δικαιούται το ανάλογο ωρομίσθιο που υπολογίζεται στις καταβαλλόμενες αποδοχές, προσαυξημένο κατά 40% αν οι ώρες υπερωριακής απασχόλησης του μισθωτού δεν υπερβαίνουν μέσα στο 2014 για τα καταστήματα τις 120 ώρες, για δε τις επιχ/ σεις τον αριθμό ωρών υπερωριακής εργασίας που καθορίζουν οι Υπουργικές Αποφάσεις που εκδίδονται κάθε εξάμηνο σύμφωνα με το Ν.Δ. 515/70. Η υπερεργασία δεν υπολογίζεται στις 120 ώρες, αμείβεται όμως με προσαύξηση 20% (Ν. 3863/10 άρθρο 74).
ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου – Εργατικά – Εργατική νομοθεσία – Ασφαλιστική νομοθεσία – ΣΣΕ – Αποδοχές – Μισθός – Ημερομίσθιο – Επιδόματα – Συνταξιοδότηση – ΙΚΑ – ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου
