ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου – Εργατικά – Εργατική νομοθεσία – Ασφαλιστική νομοθεσία – ΣΣΕ – Αποδοχές – Μισθός – Ημερομίσθιο – Επιδόματα – Συνταξιοδότηση – ΙΚΑ – ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου
Η ΑΔΕΙΑ ΑΝΑΠΑΥΣΕΩΣ ΤΩΝ ΜΙΣΘΩΤΩΝ
Διευκρινίσεις χορήγησης 1ου και 2ου έτους
Από τον κ. Βασ. Γαμβρούδη τ. Δ/ντη Υπ.Εργασίας
Με αφορμή ερωτήματα συνδρομητών μας για διάφορα θέματα που άπτονται των δικαιωμάτων των εργαζομένων για λήψη κανονικής άδειας και ειδικότερα με τον τρόπο χορήγησης και στη συνέχεια της μελέτης του κ. Τζιμάνη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό τεύχος Οκτωβρίου 2008 σελ. 497 αναφέρονται τα εξής:
Από την έκδοση του Α.Ν. 539/45 που είναι ο βασικός νόμος χορήγησης της κανονικής άδειας των μισθωτών και μέχρι το 2004 που εκδόθηκε ο τελευταίος νόμος 3302/2004 μεσολάβησαν πολλά νομοθετήματα που μόνο σύγχυση και αμφισβητήσεις προκάλεσαν (10μηνο, εργασιακό έτος, κατάτμηση κ.λπ.).
Ο τελευταίος νόμος 3304/04 (ΕΑΕΔ 2005 σελ. 150) προσπάθησε να απλοποιήσει τα πράγματα. Ο νόμος αυτός αντιμετωπίζει κατά τα δύο πρώτα χρόνια της εργασιακής ζωής του μισθωτού το αναφαίρετο δικαίωμα του εργαζομένου για λήψη κανονικής αδείας όχι ως ένα δικαίωμα που αποβλέπει στην αναπλήρωση των σωματικών και πνευματικών δυνάμεων, όπως αυτό περιλαμβάνεται στον ιδρυτικό νόμο του 1945, αλλά ως μια απλή οικονομική παροχή, ως δηλαδή να πρόκειται για ένα επίδομα μισθολογικό. Ο συνεχής κατακερματισμός των ημερών αδείας σ’ αυτό συμβάλλει. Ο νόμος αυτός ως προς τον τρόπο χορήγησης εισήγαγε καινοτομίες που έχουν ως εξής:
ΚΑΤΑ ΤΟ 1ο ΗΜΕΡΟΛ. ΕΤΟΣ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ
Κατά το 1ο έτος πρόσληψης ανεξάρτητα από την ημερομηνία πρόσληψης, οι εργοδότες έχουν υποχρέωση μέχρι 31/12 να χορηγήσουν την άδεια η οποία αναλογεί στους μήνες εργασίας από την πρόσληψη μέχρι 31/12. Η 31η Δεκεμβρίου είναι δηλαδή η δήλη ημέρα χορήγησης της αδείας. Στο 1ο αυτό έτος πρόσληψης ο εργαζόμενος, εάν το επιθυμεί, μπορεί να ζητήσει και να λάβει τμηματικά την άδειά του, ανάλογα με τον χρόνο υπηρεσίας.
Παράδειγμα
α) Εάν ένας εργαζόμενος προσελήφθη την 1/8 και εργάζεται με σύστημα 5θήμερης εργασίας, μπορεί να ζητήσει και να λάβει στις 31/10 την αναλογία της άδειας του χρόνου της τρίμηνης απασχόλησής του. Δικαιούται δηλαδή να πάρει τα 3/12 των 20 ημερών που είναι 5 ημέρες άδεια.
β) Εάν ζητηθεί π.χ. στο τέλος Σεπτεμβρίου μπορεί να λάβει το 1/12 των 20 = 1,66 ημέρες άδεια δηλαδή 2 ημέρες αφού η υπέρβαση του 0,50 στρογγυλοποιείται στον αμέσως επόμενο ακέραιο αριθμό (ατελής διαίρεση) αλλά και για το ότι ημέρα δεν μπορεί να τεμαχισθεί.
Στο τέλος του έτους ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να χορηγήσει το υπόλοιπο της αδείας.
Στην α’ περίπτωση είναι:
Σύνολο μηνών απασχόλησης 5 μήνες (1/8 – 31/12)
Δικαιούμενες ημέρες αδείας 5/12 Χ 20 = 8
Μείον 5 ημέρες που έλαβε
Υπόλοιπο 3 ημέρες άδειας
Στη β’ περίπτωση είναι:
Σύνολο μηνών απασχόλησης 5 μήνες (1/8 – 31/12)
Δικαιούμενες ημέρες αδείας 5/12 Χ 20 = 8
Μείον 2 ημέρες που έλαβε
Υπόλοιπο 6 ημέρες αδείας.
Για τους εργαζόμενους με σύστημα 6ήμερης εβδομαδιαίας εργασίας η άδεια είναι 2 ημέρες για κάθε μήνα απασχόλησης (2/12 Χ 24).
Ανάλογα με τους μήνες απασχόλησης, πάντα για τους με 5θήμερο εργαζόμενους, κατά το 1ο έτος πρόσληψης ή άδεια είναι:
1 μήνα 1,66 = 2 ημερ.
2 μήνες 3,33 = 3 ημερ.
3 μήνες 5 = 5 ημερ.
4 μήνες 6,66 = 7 ημερ.
5 μήνες 8,33 = 8 ημερ.
6 μήνες 10 = 10 ημερ.
7 μήνες 11,66 = 12 ημερ.
8 μήνες 13,33 = 13 ημερ.
9 μήνες 15 = 15 ημερ.
10 μήνες 16,66 = 17 ημερ.
11 μήνες 18,33 = 18 ημερ.
12 μήνες 20 = 20 ημερ.
Όπως τονίστηκε εάν ο δεκαδικός αριθμός είναι ατελής ο αριθμός στρογγυλοποιείται.
ΚΑΤΑ ΤΟ 2ο ΗΜΕΡΟΛ. ΕΤΟΣ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ
Η ιδιαιτερότητα έγκειται στο γεγονός ότι ο εργαζόμενος μπορεί μέχρι να συμπληρώσει 12μηνο πραγματική υπηρεσία να λάβει, εάν το επιθυμεί, τμηματικά την άδειά του. Άλλως οφείλεται αυτή συνολικά έως 31/12. Δεδομένου όμως ότι εν τω μεταξύ θα έχει συμπληρώσει ένα (1) έτος η άδεια θα πρέπει να είναι 21 ημέρες για τους με 5θήμερο εργαζομένους και 25 για τους με 6ήμερο.
Παράδειγμα
Εάν ένας εργαζόμενος προσελήφθη 1/8 του έτους πρόσληψης και εργάζεται με 5θήμερο και μέχρι το τέλος του έτους πρόσληψης έλαβε την αναλογούσα άδεια, μπορεί, εάν το επιθυμεί, και μέχρι 31/7 του δευτέρου έτους να λάβει τμήμα της αδείας. Εάν π.χ. την 1/4 έλαβε την αναλογούσα μέχρι τότε άδεια που είναι τα 3/12 των 20 = 5 ημέρες, ο εργοδότης μέχρι 31/12 πρέπει να του χορηγήσει το υπόλοιπο της συνολικής άδειας των 21 ημερών που είναι 16 (21-5).
Εάν ο μισθωτός δεν κάνει χρήση της τμηματικής άδειας τότε μέχρι τέλους του έτους θα λάβει 21 ημέρες άδεια.
ΚΑΤΑ ΤΟ 3ο ΕΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑ
Από το 3ο ημερολογιακό έτος και μετά το θέμα της χορήγησης της κανονικής αδείας ομαλοποιείται και ο μισθωτός δικαιούται την άδεια των 21, 22 κ.λπ. ημερών μέχρι 31/12.
Η άδεια αυτή χορηγείται, με τη διαδικασία που ισχύει, οποτεδήποτε εντός του έτους.
Ο μισθωτός δεν έχει το δικαίωμα να κάνει χρήση τμηματικής χορήγησης ανά μήνα όπως στο 1ο και 2ο έτος πρόσληψης.
Έχει όμως το δικαίωμα να κάνει χρήση του 6ημέρου που προβλέπει η ΕΓΣΣΕ του 1977.
ΗΜΕΡΕΣ ΑΔΕΙΑΣ
α) Με 5θήμερο εργαζόμενοι
Δικαιούνται 20-21-22 εργάσιμες ημέρες. Όσοι έχουν συμπληρώσει 10 χρόνια υπηρεσίας ή 12 προϋπηρεσίας δικαιούνται 25 εργάσιμες ημέρες.
Όσοι έχουν συμπληρώσει 25 χρόνια υπηρεσίας ή προϋπηρεσίας δικαιούνται 26 εργάσιμες ημέρες.
β) Με 6ήμερο εργαζόμενοι
Δικαιούνται 24-25-26 ημέρες.
Όσοι έχουν συνολικά 10 χρόνια υπηρεσίας ή 12 προϋπηρεσίας δικαιούνται 30 εργασ. ημέρες.
Όσοι έχουν συμπληρώσει 25 χρόνια υπηρεσίας και προϋπηρεσίας δικαιούνται 31 εργασ. ημέρες.
ΕΠΙΔΟΜΑ ΑΔΕΙΑΣ
Κατά το χρόνο χορήγησης της αδείας οφείλονται στο μισθωτό οι “τακτικές” του αποδοχές. Αποδοχές που θα ελάμβανε όταν απησχολείτο κανονικά κατά το χρόνο της αδείας. Οφείλεται επί πλέον και το επίδομα αδείας που είναι ίσο με τις αποδοχές αδείας.
Π.χ. εάν λάβει 5 ημέρες άδειας δικαιούται και 5/25 του μισθού ως επίδομα άδειας. Βέβαια ισχύει ο περιορισμός ότι δεν μπορεί να υπερβεί τον μισό μισθό για όσους αμείβονται με μισθό και τα 13 ημερομίσθια για όσους αμείβονται με ημερομίσθια.
Κατά τα λοιπά (μερική απασχόληση και άδεια – Ομαδική χορήγηση άδειας – Διαθεσιμότητα και άδεια – κ.λπ.) ισχύουν όσα περιλαμβάνονται στη μελέτη.
