ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου – Εργατικά – Εργατική νομοθεσία – Ασφαλιστική νομοθεσία – ΣΣΕ – Αποδοχές – Μισθός – Ημερομίσθιο – Επιδόματα – Συνταξιοδότηση – ΙΚΑ – ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου
Η Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. 26.3.2014
Πρ. Καταθ. Υπ. Εργασίας 3/26.3.2014(1)
Αρχοντής Καμπάνταης, τ. Δ/ντής Υπ. Εργασίας
Στην Αθήνα 26 Μαρτίου 2014 υπογράφηκε η Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. μεταξύ των νομίμων εκπροσώπων αφενός ΣΕΒ (Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών), ΓΣΕΒΕΕ (Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών, Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδας), ΕΣΕΕ (Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου) και ΣΕΤΕ (Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων) και αφετέρου της ΓΣΕΕ (Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας), οι οποίοι συμφώνησαν τα εξής:
Προοίμιο
Τα συμβαλλόμενα μέρη δηλώνουν κατηγορηματικά την ομόφωνη και ανεπιφύλακτη απόφασή τους να κρατήσουν ενεργό το θεσμό των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και ν’ αποκαταστήσουν το ρόλο της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (Ε.Γ.Σ.Σ.Ε.), παρά τα εμπόδια της πρωτοφανούς για τη χώρα ύφεσης και του ασφυκτικού νομικού πλαισίου που επέβαλε σοβαρούς περιορισμούς στη συλλογική αυτονομία.
Τα συμβαλλόμενα μέρη επαναβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους για υλοποίηση δράσεων, που θα συμβάλουν στη μείωση της εφιαλτικής για τη χώρα ανεργίας, την πάταξη της ανασφάλιστης και αδήλωτης εργασίας, τη μετενέργεια, την επαναφορά της πλήρους και καθολικής ισχύος της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε., την επεκτασιμότητα των συλλογικών συμβάσεων για λόγους ίσης μεταχείρισης και αποφυγής αθέμιτου ανταγωνισμού των επιχειρήσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, τα συμβαλλόμενα μέρη συμφωνούν να παρέμβουν στο σχεδιασμό και την υλοποίηση του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς της Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020, με τη σύναψη μιας Εθνικής Προγραμματικής Συμφωνίας για την οικονομική και κοινωνική ανασυγκρότηση της Ελλάδας και τη συγκρότηση δικτύου συνεργασίας μεταξύ τους, στη βάση των παρακάτω θεματικών ενοτήτων:
1. Απασχόληση – Εκπαίδευση – Κατάρτιση
2. Κοινωνική Προστασία
3. Ανταγωνιστικότητα
4. Επιχειρηματικότητα – Καινοτομία
Τέλος, τα μέρη συμφωνούν να επεξεργαστούν πρόταση σύμπραξής τους με τον ΟΑΕΔ, με στόχο τη συντονισμένη οργάνωση δράσεων σχετικά με την απασχόληση των νέων (π.χ. μαθητεία, πρακτική άσκηση, εγγύηση για τη νεολαία, νεανική επιχειρηματικότητα κ.λπ.).
Άρθρο 1
1. Προωθείται η υλοποίηση Κοινών Δράσεων των συμβαλλομένων μερών, με τεχνική υποστήριξη από το Γραφείο Διασύνδεσης Αθηνών της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, που περιλαμβάνει τις εξής ενότητες:
α) την αποτύπωση της παρούσας κατάστασης και τη διερεύνηση της αποτελεσματικότητας των δομών του τριμερούς κοινωνικού διαλόγου.
β) την ενίσχυση των διαδικασιών και της αποτελεσματικότητας του κλαδικού επιπέδου διαπραγμάτευσης.
γ) τη συμμετοχή τους στην εφαρμογή ποιοτικών και βιώσιμων εφαρμογών επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και ειδικότερα μαθητείας και τη διαμόρφωση πλαισίου αποτροπής και ελέγχου των καταχρηστικών πρακτικών και
δ) την καταπολέμηση των διακρίσεων που απαγορεύονται από το νόμο στις εργασιακές σχέσεις.
2. Τα συμβαλλόμενα μέρη συμφωνούν στην άμεση αξιοποίηση και προώθηση προς την Πολιτεία των πορισμάτων (ενδιάμεσων και τελικών) των ως άνω Κοινών Δράσεων, όπως αυτά θα αποτυπωθούν από την προβλεπόμενη Ομάδα Διοίκησης, Ελέγχου Ποιότητας και Επεξεργασίας των Θέσεων Πολιτικής, στην οποία μετέχουν όλοι οι φορείς ισότιμα.
Άρθρο 2
Γονική άδεια φροντίδας παιδιού (μειωμένο ωράριο)
Ο εργαζόμενος πατέρας έχει αυτοτελές δικαίωμα και με τις ίδιες προϋποθέσεις χρήσης της προβλεπόμενης από τις Εθνικές Γενικές ΣΣΕ άδειας φροντίδας παιδιού (μειωμένο ωράριο), χορηγουμένου του δικαιώματος και σε περίπτωση που η μητέρα είναι αυτοαπασχολούμενη.
Στην περίπτωση που και οι δύο γονείς είναι μισθωτοί, με κοινή τους δήλωση που κατατίθεται στους αντίστοιχους εργοδότες τους, καθορίζεται η επιλογή τους για το ποιος από τους δύο θα κάνει χρήση της γονικής άδειας φροντίδας παιδιού (μειωμένο ωράριο), εκτός αν με κοινή τους δήλωση καθορίσουν χρονικά διαστήματα που ο καθένας κάνει χρήση μέσα στα χρονικά όρια ισχύος του δικαιώματος αυτού.
Η άσκηση του ως άνω δικαιώματος ισχύει από την υπογραφή της παρούσης.
Άρθρο 3
Τα συμβαλλόμενα μέρη αποφασίζουν ότι όλοι οι θεσμικοί όροι εργασίας, που θεσπίσθηκαν με τις προηγούμενες Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. και τις αντίστοιχες Διαιτητικές Αποφάσεις, όπως ίσχυαν κατά τη διαδοχή τους, αποτελούν ενιαίο σύνολο και εξακολουθούν να ισχύουν.
Άρθρο 4
Ευνοϊκότεροι όροι εργασίας που προβλέπονται από νόμους, διατάγματα, υπουργικές αποφάσεις, συλλογικές συμβάσεις, διαιτητικές αποφάσεις, εσωτερικούς κανονισμούς, έθιμα, πρακτική της επιχείρησης ή ατομικές συμβάσεις εργασίας, υπερισχύουν.
Άρθρο 5
Τα συμβαλλόμενα μέρη ρητώς συμφωνούν ότι, εάν κατά τη διάρκεια ισχύος της παρούσας Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. με οποιονδήποτε τρόπο αρθεί οποιαδήποτε περιοριστική διάταξη, που έχει επιβληθεί με νομοθετική παρέμβαση στο περιεχόμενο της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. 2010-2011-2012, τότε θα ξεκινήσουν άμεσες διαπραγματεύσεις για τον καθορισμό των μισθολογικών όρων της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε.
Άρθρο 6
Η ισχύς της παρούσας αρχίζει την 1η Ιανουαρίου 2014 και λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2014, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά. Με κοινή συμφωνία των μερών η ισχύς της παρούσας Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. δύναται να παραταθεί για ένα ακόμη έτος, με τους ίδιους όρους.
Μετά την ανωτέρω Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. 26.3.2014 επιβάλλεται να σημειώσουμε τα κατωτέρω:
1. Ο πατέρας δικαιούται το μειωμένο ωράριο εργασίας στην περίπτωση που η μητέρα είναι αυτοαπασχολούμενη. Όταν και οι δύο γονείς είναι μισθωτοί γίνεται επιλογή του γονέως που θα λάβει την άδεια. Εάν η γυναίκα δεν εργάζεται ο άνδρας δε δικαιούται την άδεια του μειωμένου ωραρίου εργασίας.
2. Οι θεσμικοί όροι των προηγούμενων Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. ισχύουν για τους εργαζόμενους όλης της χώρας. Σύμφωνα με το άρθρο 8 του Ν. 1876/90, όπως τροποποιήθηκε με το Ν. 4093/2012 από 12.11.2012 οι Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. καθορίζουν τους ελάχιστους μη μισθολογικούς όρους εργασίας που ισχύουν για τους εργαζόμενους όλης της χώρας. Οι θεσμικοί όροι είναι αυτοί που ρυθμίζουν κυρίως μη μισθολογικά θέματα και αφορούν πολλές παροχές και διευκολύνσεις που παρέχονται στους εργαζόμενους (ΕΑΕΔ 2013, σελίδες 314-315 και 893 ως 896).
Οι θεσμικοί όροι που περιλαμβάνονται στις Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. είναι οι εξής:
α) Συμβατικό ωράριο (40ωρο εβδομαδιαίως κ.λπ.). β) Ημέρες κανονικής εργασίας άδειας αναπαύσεως με αποδοχές. γ) Άδειες γάμου και γεννήσεως τέκνου. δ) Άδειες μητρότητας (κύησης-λοχείας κ.λπ.). ε) Άδεια φροντίδας παιδιού (μειωμένο ωράριο εργασίας κ.λπ.) και γονική άδεια ανατροφής παιδιού. στ) Άδεια για συμμετοχή σε εξετάσεις. ζ) Άδεια για ασθένεια εξαρτωμένων μελών. η) Εργασία σπουδαστών. θ) Μονογονεϊκές άδειες. ι) Άδεια απουσίας για την παρακολούθηση της σχολικής επίδοσης του παιδιού. ια) Νυκτερινή εργασία εγκύων γυναικών. ιβ) Ισότητα των δύο φύλων στην εργασία. ιγ) Εισφορά για καταπολέμηση της ανεργίας. ιδ) Εργοδοτική εισφορά για επαγγελματική κατάρτιση. ιε) Άδεια για μεταγγίσεις αίματος και παράγωγων του ή αιμοκάθαρση και άδεια AIDS. ιστ) Άδεια λόγω θανάτου συγγενούς. ιζ) Ναρκωτικά – Αλκοολισμός – Ρατσισμός – Ξενοφοβία. ιη) Περιβάλλον. ιθ) Προστασία προσωπικότητας και σεβασμός ιδιαιτερότητας. κ) Εκπαιδευτική άδεια για φοίτηση στο ΚΑΝΕΠ-ΓΣEE. κα) Αλλοδαποί εργαζόμενοι (διευκολύνσεις στην εργασία για διεκπεραίωση διατυπώσεων που αφορούν την άδεια παραμονής και εργασίας). κβ) Τηλεργασία. κγ) Συμφιλίωση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής των αναδόχων γονέων. κδ) Προστασία της απασχόλησης των εξαρτημένων ατόμων κατά την περίοδο της απεξάρτησης (απαγόρευση απόλυσης για 4μηνο που αποδεδειγμένα μετέχει σε πρόγραμμα απεξάρτησης). κε) Αποζημίωση εργατοτεχνιτών (από 7 ως 165 ημερομίσθια ανάλογα με τα έτη εργασίας. Βλέπε ΕΑΕΔ 2013 σελίδες 317 ως 322). κστ) Στρες στην εργασία. κζ) Διευκόλυνση διάθεσης κερδών στο προσωπικό. κη) Θερινές κατασκηνώσεις. κθ) Μόνιμη Επιτροπή Διαλόγου Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. 2008-2009.
3. Επίδομα γάμου. Η Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. 14.5.2013 άρθρο 1 ορίζει: “τα συμβαλλόμενα συμφωνούν ότι το επίδομα γάμου έχει θεσμικό και καθολικό χαρακτήρα για τους εργαζόμενους όλης της χώρας…”. Όμως η διάταξη του Ν. 4093/2012 ΥΠΟΠ.ΙΑ 11 Περ. 2α χαρακτηρίζει και μισθολογικούς όρους κάθε είδους προσαυξήσεις του βασικού μισθού και ημερομίσθιου, στις οποίες περιλαμβάνει και το επίδομα γάμου.
4. Το άρθρο 8 παρ. 1 του Ν. 1876/1990 τροποποιήθηκε με το άρθρο πρώτο, παρ. ΙΑ II περ. 2α του Ν. 4093/2012 και ορίζει: “Οι Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. καθορίζουν τους ελάχιστους μη μισθολογικούς όρους εργασίας που ισχύουν για τους εργαζόμενους όλης της χώρας. Βασικοί μισθοί, βασικά ημερομίσθια, κάθε είδους προσαυξήσεις αυτών και γενικά κάθε άλλος μισθολογικός όρος, ισχύουν μόνο για τους εργαζόμενους που απασχολούνται από εργοδότες της συμβαλλόμενης εργοδοτικής οργανώσεως και δεν επιτρέπεται να υπολείπονται του νομίμου νομοθετημένου κατώτατου μισθού ή ημερομίσθιου”.
Βάσει της ανωτέρω τροποποίησης του Ν. 4093/2012 καθιερώθηκε για όλους τους εργαζόμενους στη χώρα από 12.11.2012, γενικά κατώτατο όριο μισθού και ημερομίσθιου το νομοθετημένο, στο οποίο δεν υπάρχει η προσαύξηση του επιδόματος γάμου. Επίσης οι Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. δεσμεύουν τους εργαζόμενους όλης της χώρας ως προς τους θεσμικούς όρους και για τους μισθολογικούς μόνο τους απασχολούμενους σε εργοδότες που είναι μέλη των Οργανώσεων που έχουν συμβληθεί.
Σημειώνουμε ότι με το άρθρο 103 του Ν. 4172/2013 ορίζεται η καθιέρωση νομοθετικά κατώτατου μισθού και ημερομίσθιου, με ειδικό μηχανισμό, όχι όμως πριν από 1.1.2017.
|
Πίνακας Νομοθετημένων Γενικών Κατωτάτων Ορίων Μισθών και Ημερομισθίων (Ν. 4093/2012) |
||
|
Εργαζόμενοι ηλικίας 25 ετών και άνω |
||
|
Περιπτώσεις |
Υπάλληλοι |
Εργατοτεχνίτες (και μαθητευόμενοι) |
|
1. Χωρίς προϋπηρεσία |
586,08 |
26,18 |
|
2. Με μία (1) τριετία |
644,69 |
27,49 |
|
3. Με δύο (2) τριετίες |
703,30 |
28,80 |
|
4. Με τρεις (3) τριετίες |
761,90 |
30,11 |
|
5. Με τέσσερις (4) τριετίες |
– |
31,42 |
|
6. Με πέντε (5) τριετίες |
– |
32,73 |
|
7. Με έξη (6) τριετίες |
– |
34,03 |
|
Εργαζόμενοι ηλικίας κάτω των 25 ετών |
||
|
Περιπτώσεις |
Υπάλληλοι |
Εργατοτεχνίτες (και μαθητευόμενοι) |
|
1. Χωρίς προϋπηρεσία |
510,95 |
22,83 |
|
2. Με μία (1) τριετία |
562,05 |
23,097 |
|
3. Με δύο (2) τριετίες |
– |
25,11 |
Παρατηρήσεις Πίνακα
1. Για έγγαμους μισθωτούς εργοδοτών που είναι μέλη του ΣΕΒ, της ΓΣΕΒΕΕ, της ΕΣΕΕ και ΣΕΤΕ προστίθεται επίδομα γάμου 10%.
2. Ως προϋπηρεσία για την καταβολή της προσαύξησης τριετιών, βάσει Ν. 4093/12, τόσο για τους υπαλλήλους όσο και για τους εργατοτεχνίτες, θεωρείται ο χρόνος υπηρεσίας σε οποιονδήποτε εργοδότη και με οποιαδήποτε ειδικότητα, για τους υπαλλήλους μετά τη συμπλήρωση του 19ου έτους και για τους εργατοτεχνίτες μετά τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους.
3. Τα γενικά κατώτατα όρια μισθών και ημερομισθίων (Νομοθετημένα ή Ε.Γ.Σ.Σ.Ε.) εφαρμόζονται α) σε μισθωτούς που δεν μπορούν να υπαχθούν σε εφαρμοστέα γι’ αυτούς ειδικότερη ΣΣΕ ή ΔΑ, β) σε μισθωτούς που υπάγονταν σε ειδικότερη, δεσμευτική γι’ αυτούς ΣΣΕ ή ΔΑ, η οποία όμως έληξε και παρήλθε το τρίμηνο της υποχρεωτικής παράτασης, βρίσκεται στο στάδιο της μετενέργειας που ο εργοδότης μπορεί να διατηρήσει από τη συγκεκριμένη ΣΣΕ ή ΔΑ το βασικό μισθό και τα επιδόματα πολυετίας – τέκνων – επικινδύνου εργασίας – σπουδών (τα τέσσερα νομοθετημένα), πλην όμως, δεν έκανε χρήση αυτού του δικαιώματοςο εργοδότης και με συμφωνία εφαρμόζει τα κατώτατα όρια μισθών και ημερομισθίων, γ) σε μισθωτούς που αμείβονται με άλλο σύστημα αμοιβής, εκτός μισθού ή ημερομίσθιου, όπως με ποσοστά ή φιλοδωρήματα (σερβιτόροι βάσει άρθρου Ν. 2224/94 κ.λπ.), που η αμοιβή τους δεν μπορεί να είναι κατώτερη από τα γενικά κατώτερα όρια, δ) σε μισθωτούς που τα οριζόμενα με ΣΣΕ ή ΔΑ ή Ατομική Συμφωνία είναι μικρότερα ποσά από τα γενικά κατώτατα όρια.
4. Σε ό,τι αφορά τα είδη των ΣΣΕ σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1876/90 όπως ισχύει σήμερα μετά από τις σχετικές διατάξεις Ν. 3691/2008 – Ν. 3871/2010 – Ν. 3899/2010 – ΠΥΣ 6/2012 – Ν. 4093/2012, πέραν της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. (βλέπε ανωτέρω αναγραφόμενα για Ε.Γ.Σ.Σ.Ε.), διακρίνονται σε επιχειρησιακές, κλαδικές, εθνικές ομοιοεπαγγελματικές και τοπικές ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ.
α. Επιχειρησιακές ΣΣΕ. Αφορούν τους εργαζόμενους μιας εκμετάλλευσης ή επιχείρησης. Δεσμεύει όλο το προσωπικό της επιχείρησης είτε είναι μέλη του σωματείου είτε όχι. Υπερισχύει της κλαδικής ή ομοιοεπαγγελματικής ΣΣΕ. Το συνολικά οριζόμενο ποσό πρέπει να είναι τουλάχιστο αυτό που είναι νομοθετημένο κατώτατο όριο. Η ισχύς της παρατείνεται επί τρίμηνο (3 μήνες) από τη λήξη ή την καταγγελία της. Μετά το τρίμηνο ακολουθεί το στάδιο της μετενέργειας οπότε ο εργοδότης μπορεί μονομερώς να κάνει περικοπές, διατηρώντας το βασικό μισθό ή ημερομίσθιο και τα επιδόματα τέκνων – σπουδών – πολυετίας και επικινδύνου εργασίας και να κάνει νέες συμφωνίες με ποσά τουλάχιστο τα νομοθετημένα κατώτατα όρια.
β. Κλαδικές ΣΣΕ. Αφορούν τους εργαζόμενους περισσότερων ομοειδών ή συναφών εκμεταλλεύσεων ή επιχειρήσεων ορισμένης πόλης ή περιφέρειας ή και όλης της χώρας. Δεσμεύουν εργοδότες και εργαζόμενους που είναι μέλη των Οργανώσεων που έχουν συνάψει την κλαδική ΣΣΕ, εκτός και αν έχει κηρυχθεί υποχρεωτική οπότε δεσμεύει όλες τις επιχειρήσεις και εργαζόμενους του κλάδου.
Στις περιπτώσεις λήξης ή καταγγελίας κλαδικής ΣΣΕ πρέπει να:
– Ελέγχεται εάν υπάρχει εφαρμοστέα ομοιοεπαγγελματική ΣΣΕ
– Εάν έχει κηρυχθεί υποχρεωτική εν ενεργεία
– Αναφορικά με παράταση, ισχύος της επί 3μηνο και μετενέργεια ισχύουν τα αναγραφόμενα ανωτέρω στις επιχειρησιακές ΣΣΕ
γ) Εθνικές ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ. Αφορούν τους εργαζόμενους ορισμένου επαγγέλματος και συναφών ειδικοτήτων συγκεκριμένης πόλης ή περιφέρειας. Σχετικά με δεσμεύσεις, 3μηνο παράτασης, μετενέργειας και υποχρεωτικότητα ισχύουν όσα και στις άλλες ΣΣΕ.
δ) Τοπικές ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ. Αφορούν τους εργαζόμενους ορισμένου επαγγέλματος και συναφών ειδικοτήτων συγκεκριμένης πόλης ή περιφέρειας. Σχετικά με δεσμεύσεις, 3μηνο παράτασης, μετενέργεια και υποχρεωτικότητα ισχύουν όσα και στις άλλες ΣΣΕ. Όλες οι ΣΣΕ (Επιχειρησιακές – Κλαδικές – Εθνικές και Τοπικές) δεν πρέπει να περιέχουν όρους δυσμενέστερους της Ε.Γ.Σ.Ε.Ε.
Σημειώνουμε ότι κατά το στάδιο της μετενέργειας ΣΣΕ, εφόσον ο εργοδότης δεν προχωρήσει στην περικοπή των αποδοχών μονομερώς και δεν γίνουν νέες συμφωνίες (ΣΣΕ ή Ατομικές), εφαρμόζονται οι ΣΣΕ τόσο για τις οριζόμενες αποδοχές όσο και για τις θεσμικές διατάξεις, μετατρεπομένων των όρων της ΣΣΕ (που έληξε ή καταγγέλθηκε) σε Ατομικές Συμβάσεις.
