ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου – Εργατικά – Εργατική νομοθεσία – Ασφαλιστική νομοθεσία – ΣΣΕ – Αποδοχές – Μισθός – Ημερομίσθιο – Επιδόματα – Συνταξιοδότηση – ΙΚΑ – ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου
ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΠΙΝΑΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΑΥΤΩΝ
ΕΥΑΓ. ΠΑΝΤΖΟΥ Προϊσταμένου Σ.ΕΠ.Ε.
Με το άρθρο 16 του Ν. 2874/00 (ΦΕΚ 286/Α’/29.12.00) “Προώθηση της απασχόλησης” αντικαταστάθηκαν οι διατάξεις των Ν. Δ/των 515/70 (ΦΕΚ 95/Α’/22.4.70) “περί χρονικών ορίων εργασίας μισθωτών” και 1037/71 (ΦΕΚ 235/Α’/17.11.71) “περί χρονικών ορίων λειτουργίας καταστημάτων και εργασίας του προσωπικού αυτών” που αναφέρονται στον τρόπο και χρόνο υποβολής των πινάκων προσωπικού και προγραμμάτων ωρών εργασίας στις Κοινωνικές Επιθεωρήσεις Εργασίας από τους υπόχρεους εργοδότες, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότερη τήρηση και αξιοποίησή τους. Με τους πίνακες αυτούς προκύπτει άμεσα μια ολοκληρωμένη εικόνα κάθε επιχείρησης για να μπορεί να γίνει σωστός έλεγχος από τους Επιθεωρητές Εργασίας.
Με τη ρύθμιση καθιερώθηκε νέος τρόπος υποβολής των καταστάσεων προσωπικού και των προγραμμάτων ωρών εργασίας (ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΤΟ ΧΡΟΝΟ αντί της παλαιότερης ισχύουσας θεωρήσεως δύο φορές το χρόνο). Επιτυγχάνεται έτσι αφενός η ταχύτερη εξυπηρέτηση του κοινού και αφετέρου ουσιαστικός και αποτελεσματικότερος έλεγχος. Ο έλεγχος θα γίνεται σε κάθε στάδιο από την κατάθεση μέχρι τη διενέργεια επιθεωρήσεων στους χώρους εργασίας όπου ελέγχεται εξαντλητικά.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 16 ρυθμίστηκαν τα εξής:
1. Οι εργοδότες υποχρεούνται να καταθέτουν μια φορά το χρόνο, εντός προθεσμίας δύο (2) μηνών και συγκεκριμένα από 15 Σεπτεμβρίου έως 15 Νοεμβρίου (διάστημα κατά το οποίο έχει συνομολογηθεί το σύνολο σχεδόν των Σ.Σ.Ε. και Δ.Α. και το ποσό των αποδοχών έχει οριστικοποιηθεί), πίνακα προσωπικού, εις διπλούν, ο οποίος θα περιλαμβάνει τα παρακάτω στοιχεία:
– Α. ΠΛΗΡΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ:
Επωνυμία (στοιχεία υπεύθυνου εργοδότη ή του ορισθέντος νομίμου εκπροσώπου του), είδος δραστηριότητας, διεύθυνση λειτουργίας, Α.Φ.Μ., Δ.Ο.Υ., αριθμός τηλεφώνου και Fax.
– Β. ΠΛΗΡΗ ΚΑΙ ΑΚΡΙΒΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΜΙΣΘΩΤΩΝ:
Ονοματεπώνυμο, όνομα πατέρα και μητέρας, ηλικία, οικογενειακή κατάσταση (άγαμος, έγγαμος, τέκνα), ειδικότητα, ημερομηνία πρόσληψης, τυχόν προϋπηρεσία σε όμοια ή παρεμφερή καθήκοντα, στοιχεία κάρτας πρόσληψης του O.A.Ε.Δ. και κυρίως ημερομηνία κατάθεσης αυτής, αριθμός Μητρώου Ι.Κ.Α. (ΑΜΚΑ), αριθμός βιβλιαρίου ανηλίκων και άδεια εργασίας αλλοδαπού σε περίπτωση απασχόλησης ανηλίκου ή αλλοδαπού αντίστοιχα, διάρκεια εργασίας (ώρα έναρξης και λήξης της ημερήσιας εργασίας), ώρες διαλείμματος και διακοπών εργασίας καθώς και το σύνολο των πάσης φύσεως καταβαλλομένων μικτών αποδοχών. Η υποβολή στο Σ.ΕΠ.Ε. γίνεται με κάθε πρόσφορο μέσο (ταχυδρομικώς, courier, FAX). Στις περιπτώσεις αυτές ο ενδιαφερόμενος φροντίζει να εξασφαλίσει τον τρόπο παραλαβής των σφραγισμένων μετά την κατάθεση αντιγράφων πινάκων ωρών εργασίας προσωπικού ή προγραμμάτων εργασίας.
Επίσης κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του Π.Δ. 17/96 (ΦΕΚ 11/Α’/18.1.96), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 2 του Π.Δ. 159/99 (ΦΕΚ 157/Α’/3.8.99), στον ανωτέρω πίνακα θα περιλαμβάνονται και τα στοιχεία του τεχνικού ασφάλειας και του γιατρού εργασίας, όπου προβλέπεται, καθώς και το ωράριο απασχόλησής τους στην επιχείρηση.
2. Ειδικά για τις επιχειρήσεις εποχικού χαρακτήρα, ως προθεσμία κατάθεσης του πίνακα αρχικά ορίζεται ένας (1) μήνας από την έναρξη της εποχικής περιόδου. Εξυπακούεται ότι εφόσον η διάρκεια λειτουργίας της επιχείρησης θα είναι μικρότερη του μηνός, η κατάθεση των πινάκων προσωπικού και ωρών εργασίας θα γίνεται έγκαιρα και οπωσδήποτε μέσα στο χρονικό διάστημα της λειτουργίας της επιχείρησης και όχι μετά τη λήξη της.
Επειδή, η έναρξη της εποχικής περιόδου διαφέρει κατά περιοχή και κατά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας, συναρτώμενη από τις τοπικές, κλιματολογικές, εθιμικές ή άλλες συνθήκες της περιοχής, η έναρξη της προθεσμίας του μήνα για κατάθεση του πίνακα, θεωρείται ότι αρχίζει από την έναρξη λειτουργίας της επιχείρησης που αποδεικνύεται με κάθε νόμιμο στοιχείο (π.χ. ειδικό βιβλίο καταχώρησης νεοπροσλαμβανομένου προσωπικού, κάρτα αναγγελίας πρόσληψης στον Ο.Α.Ε.Δ., ατομικές συμβάσεις εργασίας Π.Δ. 156/94 κ.τ.λ.).
3. Μετά την κατάθεση του πίνακα ο εργοδότης οφείλει έγκαιρα, με δική του φροντίδα να παραλαμβάνει το ένα αντίγραφο του πίνακα από την αρμόδια Κοινωνική Επιθεώρηση Εργασίας του Σ.ΕΠ.Ε. Αντίγραφο του πίνακα με ή χωρίς τη στήλη των καταβαλλομένων αποδοχών, υποχρεούται να έχει αναρτημένο σε εμφανές σημείο του τόπου εργασίας, προφυλασσόμενο κατάλληλα από τυχόν φθορές.
4. Κατάθεση πίνακα προσωπικού στις Υπηρεσίες του Σ.ΕΠ.Ε., σε χρονική περίοδο διαφορετική από εκείνη, που ορίζει ο νόμος (15/9 – 15/11), γίνεται, εφόσον συντρέχουν οι εξής μόνον περιπτώσεις:
α) αλλαγή της επωνυμίας ή νομικής εκπροσώπησης της επιχείρησης ή εκμετάλλευσης,
β) νέες προσλήψεις προσωπικού,
γ) αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου εργασίας ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας.
Μόνο για τις τρεις αυτές περιπτώσεις ο εργοδότης υποχρεούται να καταθέσει συμπληρωματικό πίνακα μόνο με τα νέα στοιχεία, σε διαφορετική χρονική περίοδο. Για την α περίπτωση η προθεσμία είναι εντός δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία που έγινε η όποια αλλαγή.
Για την περίπτωση β ως και την ίδια ημέρα πρόσληψης (Ν. 3996/11 άρθρ. 30 παρ. 5).
Για την γ) περίπτωση κατά καιρούς επήλθαν οι παρακάτω αλλαγές:
α) αρχικά υπήρχε προθεσμία κατάθεσης δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών
β) με την παρ. 1 του αρθρ. 3 του Ν. 3385/2005 ο νομοθέτης όριζε το αργότερο έως δύο (2) ημέρες από την ημέρα αλλαγής
γ) με την παρ. 5 του αρθρ. 68 του Ν. 3518/2006 (ΦΕΚ 272/Α’/21.12.06), όριζε πλέον ημερομηνία κατάθεσης το αργότερο μέχρι και την ίδια ημέρα αλλαγής του ωραρίου. Επίσης εξαιρούσε τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, λόγω της ιδιαιτερότητάς τους και καθόριζε χρόνο κατάθεσης εντός σαράντα οκτώ (48) ωρών από την αλλαγή.
Με τη νέα διάταξη του άρθρου 10 του Ν. 3846/2010 ο νομοθέτης ορίζει ότι σε περίπτωση αλλαγής ή τροποποίησης του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, ο εργοδότης υποχρεούται να καταθέτει, με οποιονδήποτε τρόπο, συμπληρωματικούς πίνακες προσωπικού μόνο ως προς τα νέα στοιχεία, το αργότερο ως και την ίδια ημέρα αλλαγής του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας και πάντως πριν την ανάληψη υπηρεσίας από τους εργαζόμενους.
Ο νεότερος νομοθέτης κατήργησε την εξαίρεση των ξενοδοχείων, διότι κατά τους επιτόπιους ελέγχους από το Σ.ΕΠ.Ε. εντοπίζονταν εργαζόμενοι να εργάζονταν σε ημέρα ρεπό και επειδή οι εργοδότες είχαν προθεσμία 48 ωρών να το γνωστοποιήσουν, απέφευγαν την παράβαση.
Έτσι ο νομοθέτης προσδοκά να πραγματοποιούνται πιο ουσιαστικοί και αποτελεσματικοί έλεγχοι στους χώρους εργασίας από τους Επιθεωρητές Εργασίας.
Σημειώνεται ότι σε περίπτωση αλλαγής νομικής εκπροσώπησης ή ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, ο εργοδότης ή εκπρόσωπός του μπορεί να καταθέσει μια έγγραφη αναλυτική γνωστοποίηση, αναγράφοντας τα στοιχεία της επιχείρησης και του εκπροσώπου της, τον αριθμό πρωτοκόλλου του κατατεθέντος σε προηγούμενο χρονικό διάστημα αρχικού προγράμματος εργασίας και όχι απαραίτητα νέο ολοκληρωμένο πίνακα ωρών εργασίας με διορθωμένα τα στοιχεία της αλλαγής, προς αποφυγή περαιτέρω γραφειοκρατικής διαδικασίας.
5. Επιχειρήσεις, που λειτουργούν με τη διαδοχική εναλλαγή περισσότερων της μιας ομάδων εργασίας (βάρδιες), καθώς και επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις συνεχούς λειτουργίας με εναλλασσόμενες βάρδιες, υποχρεούνται να καταθέτουν σχετικά προγράμματα εργασίας τουλάχιστον δύο (2) φορές το χρόνο (μία ανά εξάμηνο). Προγράμματα εργασίας που κατατίθενται για μικρότερα χρονικά διαστήματα (εβδομαδιαία, μηνιαία κ.λπ.) θα παραλαμβάνονται κανονικά από τις Κοινωνικές Επιθεωρήσεις του Σ.ΕΠ.Ε.
6. Με τις διατάξεις αυτές παρέχεται η δυνατότητα πρόσβασης των αρμοδίων υπηρεσιών του ΙΚΑ στο αρχείο των υπηρεσιών του Σ.ΕΠ.Ε. όπου φυλάσσονται οι πίνακες προσωπικού των επιχειρήσεων για τυχόν διασταυρώσεις ή εξακριβώσεις στοιχείων.
Σημειώνουμε ότι οι Κοινωνικοί Επιθεωρητές Εργασίας έχουν δικαίωμα, κατά την κρίση τους, να κινήσουν τις διαδικασίες επιβολής διοικητικών και ποινικών κυρώσεων σε περίπτωση διαπίστωσης παράβασης των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας και ιδιαίτερα του άρθρου 16 του Ν. 2874/00 όπως τροποποιήθηκε με την έκδοση και χορήγηση Δελτίου Ελέγχου, όπου αναφέρονται αναλυτικά τα στοιχεία της παράβασης.
