Υπολογισμός ελάχιστου κόστους διαβίωσης
Σε όλα τα παραπάνω θα συνυπολογιστεί και ένα ελάχιστο κόστος διαβίωσης που αφορά βασικές καταναλωτικές ανάγκες και πάγια έξοδα (ΔΕΗ, ΟΤΕ, κινητή τηλεφωνία, αγορές από σουπερμάρκετ, ήδη ένδυσης και υπόδησης κτλ.). Εκτιμάται ότι το ελάχιστο αυτό κόστος μπορεί σε ετήσια βάση ανά οικογένεια να ανέλθει περί τα 4.000-5.000 ευρώ. Τα τεκμήρια διαβίωσης όπως ισχύουν σήμερα θα αποτελέσουν παρελθόν, καθώς θα αντικατασταθούν στην περίπτωση των αυτοκινήτων, των ακινήτων και των σκαφών αναψυχής από τις πραγματικές δαπάνες που πραγματοποιεί ο φορολογούμενος κάθε χρόνο για να συντηρεί και να χρησιμοποιεί τα συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία.
Μόλις προχωρήσει η καταγραφή όλων των περιουσιακών στοιχείων των φορολογουμένων (κινητών και ακινήτων), θα δημιουργηθεί για κάθε έναν από αυτούς ένα ηλεκτρονικό αρχείο το οποίο θα περιλαμβάνει το εισοδηματικό και καταναλωτικό προφίλ τους. Στη συνέχεια θα αναλάβουν δράση ειδικές υπηρεσίες που θα συσταθούν στο υπουργείο Οικονομικών και στο ΤΑΧΙS οι οποίες, αφού θα κάνουν μια δειγματοληπτική επιλογή, θα προχωρούν σε εκτεταμένους και αιφνιδιαστικούς ελέγχους σε φορολογουμένους οι οποίοι θεωρούνται ύποπτοι για φοροδιαφυγή.
Σε ό,τι αφορά τις φοροαπαλλαγές, το κυβερνητικό σχέδιο προβλέπει την επανεξέταση από μηδενική βάση της λίστας με τις περίπου 900 περιπτώσεις έκπτωσης ποσών από το εισόδημα ή τον φόρο που αφορούν φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις. Βασικός στόχος είναι το ψαλίδισμα ή και η κατάργηση πολλών φοροαπαλλαγών.
Η βασική κατεύθυνση για να μη θιγούν τα χαμηλά εισοδήματα είναι να συνδεθούν οι αφορολόγητες δαπάνες με το ύψος του εισοδήματος, πράγμα που σημαίνει ότι το ποσό της έκπτωσης θα είναι κλιμακούμενο και θα περιορίζεται όσο υψηλότερο είναι το εισόδημα, ενώ από ένα ορισμένο ύψος εισοδήματος και πάνω το σενάριο θα προβλέπει ακόμη και τον μηδενισμό της έκπτωσης φόρου από την εμφάνιση των συγκεκριμένων δαπανών.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αν κάποιος έχει πολύ υψηλά εισοδήματα, η Εφορία δεν θα του αναγνωρίζει ή θα λαμβάνει πολύ μικρότερο ποσό για έκπτωση, π.χ., για ιατρικές δαπάνες, ενοίκια πρώτης κατοικίας κτλ. Το θέμα των φοροαπαλλαγών το προσεγγίζουν στο υπουργείο Οικονομικών «με τη λογική της κοινωνικής δικαιοσύνης. Δηλαδή οι φοροαπαλλαγέςοι οποίες δεν έχουν κάποιο κοινωνικό όφελος, πέρα από το καθαρά ατομικό, οι οποίες δεν εντάσσονται σε μια λογική δημοσίου συμφέροντος, θα καταργηθούν».
Φορολογική κλίμακα και φοροαπαλλαγές
Το ψαλίδισμα των φοροαπαλλαγών θα εξαρτηθεί και από τις αλλαγές που θα επέλθουν στη φορολογική κλίμακα. Με δεδομένο ότι η κυβέρνηση σκοπεύει να προχωρήσει στη δημιουργία μιας ενιαίας προοδευτικής φορολογικής κλίμακας, αυτό σημαίνει ότι τα χαμηλά και τα μεσαία εισοδήματα ύψους ως 30.000 ευρώ θα διαπιστώσουν μείωση της φορολογίας, ενώ πάνω από το ποσό αυτό αναμένεται προοδευτικά να υπάρξουν επιβαρύνσεις.
Χαρακτηριστική ήταν η απάντηση του υπουργού Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου σε πρόσφατη ερώτηση για τις αλλαγές που σχεδιάζονται στα τεκμήρια και στο «πόθεν έσχες»:
« Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένας πολύ μεγάλος πλούτος, ο οποίος φοροδιαφεύγει. Αυτό είναι βαθύτατα κοινωνικά άδικο. Λαμβάνω καθημερινά στο προσωπικό μου e-mail πάρα πολλά μηνύματα από πολλούς πολίτες, ακριβώς σε αυτή την κατεύθυνση, που μας λένε:“Φτιάξτε ένα φορολογικό σύστημα πιο δίκαιο, αποτυπώστε στις φορολογικές δηλώσεις όλα τα εισοδήματα και τον τρόπο διαβίωσης των πολιτών, έτσι ώστε να μη συνεχίζουν να πληρώνουν οι γνωστοί ”».
Επίσης, σύμφωνα με τον υπουργό, πρέπει να εξηγήσει κάποιος «γιατί έτυχε να αγοράσει ένα σπίτι, δύο σκάφη και ένα αυτοκίνητοόταν είναι γιατρός του ΕΣΥ ». Η συγκεκριμένη αναφορά δείχνει το βάθος των ελέγχων που πρόκειται να πραγματοποιήσει το υπουργείο Οικονομικών, με στόχο να φέρει στην επιφάνεια αδήλωτα εισοδήματα ή κεφάλαια που έχουν προέλθει από παραοικονομία.