ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου – Εργατικά – Εργατική νομοθεσία – Ασφαλιστική νομοθεσία – ΣΣΕ – Αποδοχές – Μισθός – Ημερομίσθιο – Επιδόματα – Συνταξιοδότηση – ΙΚΑ – ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠOIOI χρόνοι αναγνωρίζονται ως πλασματικοί και προσμετρώνται στη συνταξιοδότηση, πόσα χρόνια μπορεί να αναγνωρίσει κάποιος για να βγει νωρίτερα στη σύνταξη,
τι πρέπει να πληρώσει έναν ασφαλισμένος για την προσμέτρηση, είναι μερικά ερωτήματα που περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων στον μίνι ασφαλιστικό οδηγό που εξέδωσε η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης μέσω 15 ερωτήσεων-απαντήσεων και παραδειγμάτων.
Υπενθυμίζεται ότι εντός της προηγούμενης εβδομάδας εκδόθηκε και διευκρινιστική εγκύκλιος για τους χρόνους που αναγνωρίζονται για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξης, η οποία στάλθηκε σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία.
Η ισχύς της εγκυκλίου ξεκινά από την 1.1.2011 και αφορά τους ασφαλισμένους που συγκεντρώνουν αθροιστικά τις εξής προϋποθέσεις:
α) θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα κατ’Α αποκλειστικότητα από 1.1.2011 και εφεξής, και
β) έχουν πραγματοποιήσει τουλάχιστον 3.600 ημέρες ή 12 έτη ασφάλισης. Υπενθυμίζεται ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να αναγνωρίσουν σταδιακά έως και επτά πλασματικά έτη ασφάλισης.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο που εξέδωσε το Yπουργείο Εργασίας:
• Aλλες περίοδοι πλασματικού χρόνου αναγνωρίζονται επί πληρωμή, ενώ άλλες όχι.
• Ωστόσο, είτε με εξαγορά είτε χωρίς εξαγορά συνυπολογίζονται για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
• Προσαύξηση στη σύνταξη προβλέπεται μόνο στις περιπτώσεις αναγνώρισης ετών ασφάλισης με την καταβολή χρηματικού ποσού (εξαγορά).
1. Ποιοι είναι οι νέοι χρόνοι που αναγνωρίζονται για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και προσαύξηση της σύνταξης;
Με τον νέο ασφαλιστικό νόμο παρέχεται η δυνατότητα αναγνώρισης χρόνων ασφάλισης με τους οποίους ο εργαζόμενος διευκολύνεται για να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα αλλά και σε κάποιες περιπτώσεις για να προσαυξήσει τη σύνταξή του. Μέχρι σήμερα οι χρόνοι που μπορούσαν να αναγνωρίσουν ήταν περιορισμένοι (στρατός, γονική άδεια, χρόνος ανατροφής παιδιών κ.λπ.) και δεν αφορούσαν το σύνολο των περιπτώσεων αλλά ειδικές κατηγορίες. Με τις νέες ρυθμίσεις ο ασφαλισμένος μπορεί να αναγνωρίσει επιπλέον:
1. Τον χρόνο επιδοτούμενης ανεργίας μέχρι 300 ημέρες (1 έτος) ανεξάρτητα από την περίοδο που πραγματοποιήθηκε η επιδότηση ανεργίας.
2. Τον χρόνο επιδοτούμενης ασθένειας και μέχρι 300 ημέρες (1 έτος) ανεξάρτητα από την περίοδο που έλαβε χώρα η ασθένεια.
3. Τον χρόνο σπουδών σε μέσες, ανώτερες και ανώτατες σχολές.
4. Τον χρόνο ανεργίας για τον οποίο δεν έχει επιδοτηθεί ο εργαζόμενος ή παρουσιάζεται γενικώς κενό ασφάλισης, μετά όμως την υπαγωγή στην ασφάλιση οποιουδήποτε ταμείου.
5. Τον χρόνο απουσίας από την εργασία για τις μητέρες λόγω κύησης και λοχείας και μέχρι 119 ημέρες.
6. Τον χρόνο απεργίας για τον οποίο υπάρχει κενό ασφάλισης.
7. Τον πλασματικό χρόνο για τα παιδιά ανεξάρτητα από την ημερομηνία γέννησής τους, ο οποίος ανέρχεται σε 1 χρόνο για ένα παιδί, 3 χρόνια για 2 παιδιά και 5 χρόνια για 3 παιδιά.
8. Τον χρόνο άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας και μέχρι 8 χρόνια πριν από την εγγραφή του επαγγελματία στον ΟΑΕΕ, εφόσον δεν έχουν καταβληθεί εισφορές.
2. Ποιοι έχουν δικαίωμα να αναγνωρίσουν τους νέους «πλασματικούς» χρόνους; Οι νέοι «πλασματικοί» χρόνοι αναγνωρίζονται μόνο από εκείνους που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1/1/2011 και μετά. Αντίθετα όσοι θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31/12/2010 αναγνωρίζουν τους χρόνους που ίσχυαν με τους προηγούμενους νόμους (π.χ. στρατιωτική θητεία, χρόνος ανατροφής παιδιών κ.λπ.)
3. Πόσα χρόνια μπορεί να αναγνωρίσει ο εργαζόμενος από τους νέους χρόνους που προβλέπονται στον νέο ασφαλιστικό νόμο;
Eνας εργαζόμενος που θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2011 μπορεί να αναγνωρίσει μέχρι 4 χρόνια. Oποιος θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2012 μπορεί να αναγνωρίσει μέχρι 5 χρόνια, το 2013 μέχρι 6 χρόνια και από το 2014 και μετά μέχρι 7 χρόνια.
4. Τα «πλασματικά» χρόνια αναγνωρίζονται μόνο σε ταμεία κύριας ασφάλισης ή και στα επικουρικά;
Τα «πλασματικά» χρόνια αναγνωρίζονται και στα επικουρικά ταμεία με τις ίδιες προϋποθέσεις που αναγνωρίζονται στα ταμεία κύριας ασφάλισης. Οι εισφορές βέβαια για την αναγνώριση χρόνου στα επικουρικά ταμεία είναι πολύ μικρότερες (στις περισσότερες περιπτώσεις 6% επί των συντάξιμων αποδοχών).
5. Για ποιους χρόνους που αναγνωρίζονται δεν καταβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές;
Χωρίς την καταβολή εισφορών αναγνωρίζονται ο χρόνος της επιδοτούμενης ανεργίας και μέχρι 300 ημέρες, ο χρόνος επιδοτούμενης ασθένειας και μέχρι 300 ημέρες, ο χρόνος κύησης και λοχείας για τις μητέρες και μέχρι 119 ημέρες και ο χρόνος συνταξιοδότησης με αναπηρική σύνταξη. Αντίθετα για όλους τους άλλους χρόνους που αναγνωρίζονται καταβάλλονται εισφορές.
6. Τι θα πληρώσω για να αναγνωρίσω τον χρόνο στρατιωτικής θητείας;
Σε όλα τα ταμεία ο χρόνος στρατιωτικής θητείας αναγνωρίζεται με την καταβολή εισφοράς που αντιστοιχεί στο άθροισμα των εισφορών εργαζόμενου και εργοδότη, επί των συντάξιμων αποδοχών που έχει ο εργαζόμενος κατά το μήνα υποβολής της αίτησης. Για τους μισθωτούς η εισφορά στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι το 20% επί των συντάξιμων αποδοχών. Για τους δημόσιους υπαλλήλους είναι 6,67% επί των συντάξιμων αποδοχών, ενώ για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες η εισφορά για κάθε μήνα που αναγνωρίζεται είναι ίση με την εισφορά που καταβάλλει ο ασφαλισμένος στον κλάδο σύνταξης.
7. Σε ποιες περιπτώσεις έχω έκπτωση για την αναγνώριση της στρατιωτικής θητείας;
Eκπτωση 30% παρέχεται σε όσους ασφαλισμένους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1/1/2011 μέχρι 31/12/2014. Eκπτωση 50% παρέχεται σε όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1/1/2015 και μετά.
8. Τι θα πληρώσω για να αναγνωρίσω τα χρόνια σπουδών;
Ο χρόνος σπουδών, σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές, ο χρόνος μαθητείας και ο χρόνος φοίτησης σε μέσες επαγγελματικές σχολές αναγνωρίζονται με την καταβολή εισφορών που αντιστοιχεί στο 20% του 25πλάσιου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη για κάθε μήνα που αναγνωρίζεται.
9. Τι θα πληρώσω για να αναγνωρίσω τον χρόνο ανατροφής παιδιών;
Ο χρόνος ανατροφής παιδιών αναγνωρίζεται με την καταβολή εισφορών που αντιστοιχεί στο 20% του 25πλάσιου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη για κάθε μήνα που αναγνωρίζεται.
10. Τι θα πληρώσω για να αναγνωρίσω εκπαιδευτική άδεια ή χρόνο απεργίας;
Για τους χρόνους εκπαιδευτικής άδειας ή απεργίας ο εργαζόμενος καταβάλλει για κάθε μήνα που θα αναγνωρίσει ποσό που αντιστοιχεί στο 20% του συντάξιμου μισθού που έχει κατά το μήνα υποβολής της αίτησης.
11. Τι θα πληρώσω για να αναγνωρίσω τον χρόνο ανεργίας;
Για τον χρόνο της επιδοτούμενης ανεργίας δεν καταβάλλονται εισφορές. Ο χρόνος αυτός αναγνωρίζεται χωρίς εξαγορά για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Για οποιονδήποτε άλλο χρόνο ανεργίας ή κενού ασφάλισης που υπάρχει μετά την πρώτη ασφάλιση σε οποιονδήποτε φορέα, ο εργαζόμενος πληρώνει εισφορά για κάθε μήνα που θα αναγνωρίσει, ίση με το 20% του 25πλάσιου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη όπως αυτό ισχύει κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.
12. Πώς μπορώ να πληρώσω στο ταμείο μου για την αναγνώριση των «πλασματικών» χρόνων;
Η πληρωμή στα ταμεία γίνεται εφάπαξ εντός τριμήνου από την ειδοποίηση του ταμείου, οπότε υπάρχει έκπτωση 15% στο ποσό. Παρέχεται όμως η δυνατότητα το συνολικό ποσό να εξοφληθεί σε τόσες μηνιαίες δόσεις όσοι είναι οι μήνες που αναγνωρίζονται. Στην περίπτωση που κάποιος εργαζόμενος συνταξιοδοτείται η δόση παρακρατείται από τη σύνταξη με ποσό ίσο με το 1/4 αυτής. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Στα επικουρικά ταμεία το ποσοστό εισφοράς για τις αναγνωρίσεις είναι κατά κανόνα 6%
13. Μπορώ με την αναγνώριση των «πλασματικών» χρόνων να πάρω σύνταξη σε μικρότερη ηλικία;
Στην πραγματικότητα και σε πολλές περιπτώσεις με την αναγνώριση των πλασματικών χρόνων παρέχεται η δυνατότητα στον εργαζόμενο να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα νωρίτερα, οπότε αποφεύγει τη μεγάλη αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ή των επιπλέον ετών εργασίας.
Παράδειγμα 1ο
Εργαζόμενη στον ιδιωτικό τομέα έχει συμπληρώσει μέχρι το 2010 στο ΙΚΑ 4.500 ημέρες ασφάλισης και είναι μητέρα ανήλικου παιδιού που ενηλικιώνεται το 2015. Η μητέρα του παραδείγματός μας θα μπορούσε να συμπληρώσει 5.500 ημέρες ασφάλισης το 2013 οπότε για να πάρει σύνταξη θα έπρεπε να συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας της για μειωμένη σύνταξη και το 65ο για πλήρη. Με την αναγνώριση το 2011 (μέχρι 4 έτη) συμπληρώνει τα 5.500 ένσημα το έτος αυτό και θεμελιώνει δικαίωμα με το όριο ηλικίας που ισχύει για τον χρόνο αυτό, δηλαδή το 52ο έτος της ηλικίας για μειωμένη σύνταξη και το 57ο για πλήρη σύνταξη.
Παράδειγμα 2ο
Εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα έχει συμπληρώσει μέχρι το τέλος του 2010 9.000 ημέρες ασφάλισης. Το 2010 επίσης συμπληρώνει το 55ο έτος της ηλικίας του. Με το καθεστώς που ίσχυε πριν τον νέο ασφαλιστικό νόμο ο συγκεκριμένος εργαζόμενος θα μπορούσε να πάρει σύνταξη εφόσον θα συμπλήρωνε το 58ο έτος της ηλικίας του και 10.500 ημέρες. Με το νέο καθεστώς το 2011 μπορεί να αναγνωρίσει «πλασματικά» χρόνια και να συμπληρώσει 10.500 ημέρες ασφάλισης οπότε διατηρεί το όριο ηλικίας των 58 ετών.
14. Σε ποιες περιπτώσεις τα «πλασματικά» χρόνια συνυπολογίζονται για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και σε ποιες για την προσαύξηση της σύνταξης; Σε όλες τις περιπτώσεις τα χρόνια που αναγνωρίζονται, συνυπολογίζονται για θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Ειδικά όμως για προσαύξηση της σύνταξης συνυπολογίζονται τα χρόνια για τα οποία προβλέπεται η πληρωμή εισφοράς (αναγνώριση με εξαγορά).
15. Πότε συμφέρει να αναγνωριστούν οι «πλασματικοί» χρόνοι; Για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31/12/2010 η αναγνώριση γίνεται οποτεδήποτε από τον ενδιαφερόμενο, πάντοτε βέβαια, με αίτηση που υποβάλλεται στο ταμείο του.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
1. Είμαι ασφαλισμένος στο ΙΚΑ και συμπληρώνω μέχρι το τέλος του 2010 10.000 ημέρες ασφάλισης. Eχω υπηρετήσει 2 έτη στρατιωτική θητεία. Πότε θεμελιώνω συνταξιοδοτικό δικαίωμα και πότε μπορώ να αναγνωρίσω τον χρόνο στρατιωτικής θητείας; Εάν πληρώσω τον στρατό το 2011 θα έχω έκπτωση; Θεμελιώνετε συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2010, εφόσον αναγνωρίσετε 500 τουλάχιστον ημέρες από τη στρατιωτική σας θητεία. Για να πάρετε σύνταξη θα πρέπει να συμπληρώσετε το 58ο έτος της ηλικίας σας. Η αναγνώριση της στρατιωτικής θητείας μπορεί να γίνει και σήμερα αλλά και μέχρι την 31/12/2013. Δεν θα έχετε έκπτωση για την αναγνώριση του στρατού, γιατί ανήκετε στην κατηγορία εκείνων που θεμελιώνουν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010.
2. Είμαι ασφαλισμένος στο ΙΚΑ και έχω συμπληρώσει 9.000 ημέρες ασφάλισης το 2010. Είμαι 56 ετών. Πότε θεμελιώνω συνταξιοδοτικό δικαίωμα; Τι πρέπει να κάνω για να πάρω το συντομότερο δυνατόν σύνταξη;
Το 2011 εφόσον συνεχίσετε την εργασία σας, θα έχετε 9.300 ημέρες ασφάλισης. Μπορείτε να αναγνωρίσετε 1.200 ημέρες ασφάλισης (από ανεργία, από στρατό, από σπουδές κ.ο.κ.), ώστε να συμπληρώσετε 10.500 ημέρες ασφάλισης και να θεμελιώσετε συνταξιοδοτικό δικαίωμα για χορήγηση σύνταξης στο 58ο έτος της ηλικίας σας. Για να καταβληθεί η σύνταξη απαιτούνται βέβαια 10.800 ημέρες ασφάλισης τις οποίες θα συμπληρώσετε το 2012 οπότε και μπορείτε να συνταξιοδοτηθείτε.
3. Είμαι ασφαλισμένος του ΙΚΑ και συμπλήρωσα 8.500 ημέρες ασφάλισης. Είμαι 55 ετών. Πότε μπορώ να πάρω σύνταξη και ποιες αναγνωρίσεις μπορώ να κάνω; Για να θεμελιώσετε συνταξιοδοτικό δικαίωμα και να πάρετε πλήρη σύνταξη πριν από το 65ο της ηλικίας σας πρέπει να συμπληρώσετε 10.500 ημέρες ασφάλισης. Εάν συνεχίσετε την εργασία σας το 2012 θα έχετε συμπληρώσει 9.100 ημέρες ασφάλισης. Με τα 5 επιπλέον χρόνια που μπορείτε να αναγνωρίσετε το 2012 συμπληρώνετε 10.500 ημέρες ασφάλισης και θεμελιώνετε συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Για να καταβληθεί στη συνέχεια η σύνταξή σας απαιτείται να συμπληρώσετε το 59ο έτος της ηλικίας σας και συνολικά 11.100 ημέρες ασφάλισης.
4. Είμαι ασφαλισμένη στο ΙΚΑ και έχω συμπληρώσει 4.800 ημέρες ασφάλισης και το 48ο έτος της ηλικίας μου. Πότε μπορώ να θεμελιώσω συνταξιοδοτικό δικαίωμα; Το 2011 εφόσον αναγνωρίσετε όσο χρόνο χρειάζεται για να συμπληρώσετε 5.500 ημέρες ασφάλισης, θεμελιώνετε συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Για να καταβληθεί όμως η σύνταξη μειωμένη θα πρέπει να συμπληρώσετε το 52ο έτος της ηλικίας σας, ενώ για πλήρη σύνταξη θα πρέπει να συμπληρώσετε το 57ο έτος της ηλικίας σας.
5. Εργάζομαι στο Δημόσιο και έχω προσληφθεί πριν από το 1983. Συμπληρώνω το 2010 31 χρόνια ασφάλισης. Μπορώ το 2011 να αναγνωρίσω 4 χρόνια και να συνταξιοδοτηθώ ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας με 35 συνολικά χρόνια ασφάλισης; Δεν μπορείτε να αναγνωρίσετε 4 χρόνια. Αυτό ισχύει για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα από 1/1/2011 και μετά. Δεν ισχύουν για σας οι νέοι χρόνοι που αναγνωρίζονται αλλά μόνο όσοι ίσχυαν πριν από την ψήφιση του νέου ασφαλιστικού νόμου. Για παράδειγμα μπορείτε να αναγνωρίσετε τον χρόνο στρατιωτικής θητείας και εφόσον συμπληρώσετε 35 χρόνια ασφάλισης, μπορείτε να συνταξιοδοτηθείτε χωρίς όριο ηλικίας.
6. Εργάζομαι στο Δημόσιο και έχω συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης το 2010 μαζί με τα χρόνια που είχα στον ιδιωτικό τομέα. Είμαι μητέρα ανήλικου παιδιού και η ηλικία μου είναι 47 ετών. Πότε μπορώ να συνταξιοδοτηθώ; Eχετε θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα αλλά για να συνταξιοδοτηθείτε θα πρέπει να συμπληρώσετε το 50ό έτος της ηλικίας σας. Δεν αλλάζουν για εσάς οι προϋποθέσεις ακόμα και αν έχει ενηλικιωθεί το παιδί σας μετά τη συμπλήρωση της 25ετίας.
7. Εργάζομαι στο Δημόσιο και έχω συμπληρώσει 23 χρόνια. Είμαι μητέρα ανήλικου παιδιού που ενηλικιώνεται το 2013. Πώς μπορώ να θεμελιώσω συνταξιοδοτικό δικαίωμα και να πάρω σύνταξη; Eχω δύο παιδιά. Το 2012 μπορείτε να αναγνωρίσετε 2 χρόνια και να συμπληρώσετε 25 χρόνια ασφάλισης (τα δύο χρόνια μπορεί να είναι από τα παιδιά ή έτη σπουδών κ.λπ.). Eτσι θεμελιώνετε συνταξιοδοτικό δικαίωμα και μπορείτε να πάρετε σύνταξη με τη συμπλήρωση του 52ου έτους της ηλικίας σας.
8. Είμαι ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ και συμπληρώνω το 2010 33 χρόνια ασφάλισης. Η ηλικία μου είναι 56 ετών. Πότε μπορώ να πάρω σύνταξη; Για να πάρετε σύνταξη θα πρέπει απαραίτητα να συμπληρώσετε το 60ό έτος της ηλικίας σας. Μετά λοιπόν από 4 χρόνια εάν έχετε συμπληρώσει 37 χρόνια ασφάλισης, μπορείτε να αναγνωρίσετε άλλα 2 χρόνια (π.χ. του στρατού) και να συμπληρώσετε 39 χρόνια που απαιτούνται και να συνταξιοδοτηθείτε.
Πηγή: express
