ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου – Εργατικά – Εργατική νομοθεσία – Ασφαλιστική νομοθεσία – ΣΣΕ – Αποδοχές – Μισθός – Ημερομίσθιο – Επιδόματα – Συνταξιοδότηση – ΙΚΑ – ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Σε «μαύρη τρύπα», που θα απορροφά το 30% έως 40% των φορολογικών εσόδων και τα ισχνά πρωτογενή πλεονάσματα, εξελίσσονται οι δαπάνες για τις πληρωμές τόκων, μέχρι και το έτος 2015, καθιστώντας αμφίβολη τη βιωσιμότητα της δημοσιονομικής προσαρμογής.
Στη λήξη του Μεσοπρόθεσμου, το έτος 2015, οι τόκοι θα φτάνουν στα 23,4 δισεκατομμύρια ευρώ, στο 9,8% του ΑΕΠ και το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι μόλις 3,6 δισεκατομμύρια ευρώ. Το ίδιο έτος τα καθαρά έσοδα του προϋπολογισμού θα είναι 61,3 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό από το οποίο το 38% θα δαπανηθεί για τις πληρωμές τόκων του δημόσιου χρέους!
Πρόκειται για εφιαλτικές προβλέψεις της εξέλιξης των μεγεθών του Μεσοπρόθεσμου, που ενισχύουν την αβεβαιότητα της εφαρμοζόμενης πολιτικής, η οποία παρά την εξαιρετικά αυστηρή φορολόγηση ακόμα και των εισοδημάτων νοικοκυριών κάτω από το επίσημο όριο της φτώχειας, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το δημοσιονομικό πρόβλημα.
Η οξύτητα του προβλήματος
Το ευρωπαϊκό σχέδιο που εξυφαίνεται για την αντιμετώπιση της κρίσης του ελληνικού χρέους, δεν αγγίζει για την ώρα το τμήμα των τόκων, αλλά δεν αποκλείεται να τεθεί, εφόσον διαπιστωθεί η οξύτητα του προβλήματος. Η εθελοντική επιμήκυνση της διάρκειας των ομολόγων δεν αφορά και στους τόκους των ομολόγων, οι οποίοι θα εξακολουθήσουν να καταβάλλονται κατ’ έτος στους πιστωτές εκτός και αν ληφθεί πρόνοια.
Φέτος, η δαπάνη για τόκους εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί οριακά πάνω από τα 16 δισ. ευρώ, έναντι 13,2 δισ. ευρώ το 2010 και θα απορροφήσει το 29,4% των φορολογικών εσόδων.
Η σχέση εσόδων και τόκων θα βαίνει αυξανόμενη μέχρι και το 2015, έτος για το οποίο διατυπώνονται προβλέψεις. Οι τόκοι αυξάνονται σε 16,9 δισεκατομμύρια το 2012 ή στο 30,1% των εσόδων, το 2013 αυξάνονται σε 19,5 δισεκατομμύρια ευρώ, ή στο 34,1% των εσόδων, το 2014 διαμορφώνονται σε 22 δισεκατομμύρια ευρώ ή στο 37% των εσόδων και το 2015 φτάσουν σε 23,4 δισεκατομμύρια ευρώ και θα απορροφούν το 38,2% των εσόδων.
Ακόμα και αν το πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων υλοποιηθεί ταχύτατα, η δαπάνη για τόκους το 2015 θα περιοριστεί μέχρι 21,7 δισεκατομμύρια ευρώ ή στο 35,4% των εσόδων.
Προφανώς η άσκηση δημοσιονομικής πολιτικής με το κονδύλι των τόκων να απορροφά μέχρι το 40% των εσόδων του κράτους είναι εξαιρετικά δυσχερής και σίγουρα όχι βιώσιμη.
Πόροι ανάπτυξης
Δεδομένου ότι το 70% του ελληνικού δημόσιου χρέους κατέχεται από ξένους επενδυτές, σημαίνει ότι ένα ανάλογο ποσοστό των πληρωμών για τόκους που καταβάλλει το Δημόσιο εισπράττεται από τους ξένους θεσμικούς επενδυτές, επιβαρύνοντας το ισοζύγιο, αλλά και στερώντας πόρους, που θα μπορούσαν να διατεθούν για την ανάπτυξη.
Παράλληλα τα πρωτογενή πλεονάσματα που μπορούν να οδηγήσουν στη μείωση του δημόσιου χρέους, θα είναι ανύπαρκτα μέχρι και το 2013 (πρωτογενή ελλείμματα από -2,2% έως -0,6% του ΑΕΠ) και ισχνά από το 2014 που θα φτάσει στο 1,1% του ΑΕΠ ή σε 2,6 δισ. ευρώ, και σε 1,4% του ΑΕΠ ή σε 3,6 δισ. ευρώ, το 2015.
Στο πλαίσιο αυτό, το δημόσιο χρέος θα εξακολουθήσει να αυξάνεται μέχρι και το 2013 έως το 167% του ΑΕΠ, θα αρχίσει να αποκλιμακώνεται από το 2014 και να διαμορφώνεται στο 159,3% του ΑΕΠ το 2015 ή στο 139,5% του ΑΕΠ, με αυστηρή δημοσιονομική πολιτική και αποκρατικοποιήσεις 50 δισ. ευρώ.
+96% οι τόκοι των εντόκων
Εκρηκτική άνοδο κατά 96% παρουσιάζουν φέτος οι τόκοι των εντόκων γραμματίων, επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο τον κρατικό προϋπολογισμό, που αντιμετωπίζει ήδη προβλήματα από την υστέρηση των φορολογικών εσόδων και την υπέρβαση των δαπανών.
Στο πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαΐου οι πληρωμές τόκων των εντόκων γραμματίων έφτασαν σε 253 εκατ. ευρώ, από 129 εκατ. ευρώ στο αντίστοιχο πεντάμηνο του 2010, παρουσιάζοντας αύξηση 124 εκατ. ευρώ, ή 96,1%.
Το 2010 οι εκδόσεις των εντόκων γραμματίων επιβάρυναν τον προϋπολογισμό με 295 εκατ. ευρώ, με τις εκδόσεις εντόκων να φτάνουν σε 18,1 δισ. ευρώ. Το 2009 οι πληρωμές τόκων εντόκων γραμματίων ήταν 112 εκατ. ευρώ, με εκδόσεις εντόκων ύψους 16,5 δισ. ευρώ.
Το 2008 οι πληρωμές τόκων ήταν 48 εκατ. ευρώ, το 2007 36,5 εκατ. ευρώ, το 2006 36 εκατ. ευρώ, και το 2005 δαπανήθηκαν 31 εκατ. ευρώ για τόκους βραχυπρόθεσμων τίτλων.
Πληρωμές και με τα ομόλογα
Με την προσθήκη και των τόκων των ομολόγων, οι συνολικές πληρωμές τόκων στο πεντάμηνο Ιανουαρίου -Μαΐου εκτινάχθηκαν στο ποσό των 5.841 εκατ. ευρώ, από 5.396 εκατ. ευρώ το 2010, σημειώνοντας αύξηση 8,2% ή κατά 445 εκατ. ευρώ.
Η άνοδος των πληρωμών τόκων των ομολόγων, σε σύγκριση με πέρυσι, οφείλεται σε δύο παράγοντες:
– Στην άνοδο των επιτοκίων δανεισμού και
– στην αύξηση του όγκου των εκδόσεων, καθώς το υπουργείο Οικονομικών υποχρεώνεται να δανείζεται με βραχυπρόθεσμους τίτλους, προκειμένου να καλύψει ταμιακά ανοίγματα που αφήνουν τα υψηλότερα των προβλεπόμενων ελλείμματα του προϋπολογισμού.
Κίνδυνος υπέρβασης και από τα έντοκα γραμμάτια
Εφόσον οι εκδόσεις των εντόκων γραμματίων συνεχιστούν με την ίδια ταχύτητα και στους επόμενους μήνες, είναι ορατός ο κίνδυνος υπέρβασης και του κονδυλίου των πληρωμών για τόκους.
Εντός του πενταμήνου Ιανουαρίου – Μαΐου, οι εκδόσεις εντόκων γραμματίων έφτασαν σε 14,25 δισεκατομμύρια ευρώ, στα οποία αντιστοιχούν οι τόκοι των 253 εκατ. ευρώ. Εκδόθηκαν συγκεκριμένα έντοκα αξίας 3,25 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο, 1 δισ. ευρώ το Φεβρουάριο, 2 δισ. ευρώ το Μάρτιο, 4 δισ. ευρώ τον Απρίλιο και 4 δισ. ευρώ το Μάιο.
Επίσης, τον Ιούνιο οι νέες εκδόσεις εντόκων έφτασαν επίσης στο ποσό των 4 δισ. ευρώ. συνολικά δηλαδή από τις αρχές του έτους εκδόθηκαν έντοκα ύψους 18,25 δισ. ευρώ, ενώ ο στόχος ήταν οι εκδόσεις στο σύνολο του 2011 να διαμορφωθούν μεταξύ 18-20 δισ. ευρώ.
Εντός του Ιουλίου πάντως, αναμένεται να εκδοθούν νέα έντοκα γραμμάτια, προκειμένου να ανανεωθούν οι τίτλοι που λήγουν και ανέρχονται σε 4,4 δισ. ευρώ.
ΠΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ – pkak@naftemporiki.gr
